Karagandá
 Karagandá | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Alministración | |||
| País |  Kazakstán | ||
Provincia (es)  | provincia de Karagandá (es) | ||
| Tipu d'entidá | gran ciudá | ||
| Nome oficial | Қарағанды (kk) | ||
| Nome llocal | Қарағанды (kk) | ||
| Códigu postal |
100001–100030 | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 49°48′N 73°07′E / 49.8°N 73.12°E | ||
  Karagandá Karagandá (Kazakstán) | |||
| Superficie | 497.8 km² | ||
| Altitú | 546 m | ||
| Demografía | |||
| Población | 515 632 hab. (2023) | ||
| Porcentaxe |
100% de provincia de Karagandá (es) 2.71% de Kazakstán | ||
| Densidá | 1035,82 hab/km² | ||
| Más información | |||
| Fundación | 1931 | ||
| Estaya horaria | UTC+06:00 | ||
| Llocalidaes hermaniaes |
| ||
| karaganda-akimat.gov.kz… | |||
 | |||
Karagandá, tamién escritu Karagandy (cazacu: Қарағанды, rusu: Караганда), ye la capital de la provincia homónima, nel centru de Kazakstán. Cuenta con una población de 446 200 habs. (censu de 2006), que la asitia como la cuarta ciudá más poblada del país, por detrás d'Almaty, Astaná y Shymkent.[1].
Población[editar | editar la fonte]
Na década de 1940 hasta'l 70 % de los habitantes de la ciudá yeren d'orixe alemán. La mayoría de los alemanes étnicos son descendientes d'alemanes del Volga soviéticos que fueron colectivamente deportaos a Siberia y Kazakstán a la orde de Stalin cuando Alemaña nazi y la URSS invadieron Polonia. Hasta la década de 1950 munchos estranxeros fueron internaos en campos de trabayu de cutiu solo por cuenta del so heriedu.[2] La población de Karagandá amenorgar nun 14 % de 1989-1999. Cien mil persones emigraron a Alemaña.
Historia[editar | editar la fonte]
El nome "Karagandá" derivar del arbustu "caragana" (Caragana arborescens), que ye abondosu na zona. Karagandá ye una ciudá industrial, construyida cerca d'una esplotación de les mines de carbón. Entá anguaño La estracción de carbón sigue siendo una actividá importante na rexón. A empiezos de la década de 1990, foi de volao considerada como candidata pa la capital de la (entós) apocayá independiente República de Kazakstán, pero la so ufierta foi refugada en favor d'Astaná.
Clima[editar | editar la fonte]
Karagandá tien un clima húmedu continental (clasificación climática de Köppen: Dfb) con branos templaos ya iviernos bien fríos. Les precipitaciones son moderadamente baxes mientres tol añu, anque daqué más frecuentes ente mayu y xunetu. La nieve ye habitual mientres tol iviernu. La temperatura más baxo rexistrada en Karagandá foi -42,9 °C, en 1938, y la máxima foi de 40,2 °C en 2002.[3]
 Parámetros climáticos permediu de Karaganda 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mes | Xin | Feb | Mar | Abr | May | Xun | Xnt | Ago | Set | Och | Pay | Avi | añal |
| Temperatura máxima media (°C) | -8.7 | -7.7 | -1.4 | 12.0 | 20.1 | 25.6 | 26.8 | 25.4 | 19.2 | 10.5 | -0.2 | -6.8 | 9.6 |
| Temperatura media (°C) | -12.9 | -12.7 | -6.2 | 5.6 | 13.3 | 18.9 | 20.4 | 18.6 | 12.2 | 4.4 | -4.8 | -11.0 | 3.8 |
| Temperatura mínima media (°C) | -17.1 | -17.2 | -10.4 | 0.1 | 6.9 | 12.3 | 14.3 | 12.3 | 6.1 | -0.3 | -8.6 | -15.1 | -1.4 |
| Precipitación total (mm) | 24 | 22 | 22 | 26 | 41 | 36 | 47 | 28 | 21 | 28 | 31 | 26 | 352 |
| Hores de sol | 106 | 142 | 189 | 231 | 297 | 335 | 330 | 303 | 247 | 141 | 108 | 99 | 2528 |
| Humedá relativa (%) | 79 | 78 | 78 | 61 | 54 | 50 | 55 | 52 | 53 | 66 | 77 | 78 | 65.1 |
| Fonte nº1: pogoda.ru.net[3] | |||||||||||||
| Fonte nº2: NOAA (sun only, 1961-1990)[4] | |||||||||||||
Persones destacaes[editar | editar la fonte]
- Ye'l llugar de nacencia del difuntu presidente checheno Aslán Masjádov que la so familia foi deportada ellí por orde de Stalin en 1944.
- Gennady Golovkin: Campeón mundial de boxéu, pesó medianu.
Ye tamién la ciudá natal del héroe cazacu de la Segunda Guerra Mundial Nurkén Abdírov. Una estatua n'honor de Abdírov ta asitiáu nel centru de la ciudá.
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ «Акимат Карагандинской области. «Караганда. Паспорт региона.»» (rusu). Consultáu'l 26 de xunetu de 2007.
- ↑ Los ‘presos pantasma’ de Kazakstán
- ↑ 3,0 3,1 «Погода и Климат». Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ «Karaganda Climate Normals 1961-1990». National Oceanic and Atmospheric Administration. Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Karagandá.
