Indianapolis
 | Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
 Indianapolis | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Alministración | |||
| País |  Estaos Xuníos | ||
| Estaos |  Indiana | ||
| Condáu | condáu de Marion | ||
| Tipu d'entidá | capital de condáu | ||
Alcalde de Indianápolis (es)  | Joe Hogsett | ||
| Nome oficial | Indianapolis (en) | ||
| Nome llocal | Indianapolis | ||
| Códigu postal |
ver
| ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 39°46′07″N 86°09′29″O / 39.7686°N 86.1581°OCoordenaes: 39°46′07″N 86°09′29″O / 39.7686°N 86.1581°O | ||
  Indianapolis Indianapolis (los EE.XX.)  | |||
| Superficie | 953.180736 km² | ||
| Altitú | 218 m | ||
| Llenda con |
Beech Grove (es) , Lawrence (es) , Southport (es) , Speedway, Cumberland (es) , Greenwood (es) , Avon (es) , Zionsville (es) , Carmel (es) , Fishers (es) y McCordsville (es) | ||
| Demografía | |||
| Población | 887 642 hab. (1 abril 2020) | ||
| Porcentaxe |
0.27% 13.08% 100% d'Estaos Xuníos Indiana condáu de Marion | ||
| Densidá | 931,24 hab/km² | ||
| Viviendes | 342 825 (31 avientu 2020) | ||
| Más información | |||
| Fundación | 1821 | ||
| Prefixu telefónicu |
317, 486 | ||
| Estaya horaria |
UTC−04:00 (horariu de branu) UTC−05:00 (horariu estándar) | ||
| Llocalidaes hermaniaes |
Taipéi, Campinas (es) , Colonia, Hangzhou, Piran (es) , Monza, Northamptonshire, Hyderabad y Toronto | ||
| indygov.org | |||
 | |||
Indianapolis ye la capital del estáu d'Estaos Xuníos d'América d'Indiana, y tamién el centru alministrativu del condáu de Marion. Nel censu de 2010 recuéyese que la so población yera de 829.718 habitantes, que faen d'ella la décimosegunda mayor ciudá del país. Ye, tamién, una de les árees metropolitanes de mayor crecimientu de los Estaos Xuníos. La so área estadística metropolitana vivíen, en 2010, 1.756.241 persones, lo que facía d'ella la trixésimocuarta mayor del país. La so área estadística combinada, pela so banda, axuntaba a 2.080.782 persones, que la convierten na vixésimosegunda mayor.
Asitiada nuna fastera llana de la parte central del estáu, al este del ríu White, la ciudá tien un clima templáu y con lluvia repartida a lo llargu del añu, ensin estación seca o húmeda. Los veranos son caldios, y la llegada d'aire polar aveza a causar temperatures fríes n'iviernu, con baxa humedá.
Históricamente la capital vien dedicándose, amás de ser la sé de les instituciones estatales, a la industria. Por embargu, nes caberes décades del sieglu XX el gobiernu municipal desendolcó una serie de proyeutos pa revitalizar el so centru urbanu. A resultes d'ello la ciudá tien anguaño una economía muncho más diversificada, con importantes empreses y instituciones educatives, sanitaries o financieres. El turismu ye tamién importante pa la vida económica la ciudá, qu'acueye bien de convenciones y congresos, y tamién eventos deportivos de sonadía nacional, especialmente automovilísticos. Ente estos destaquen les conocíes como 500 milles d'Indianapolis, que se celebren el caberu llunes de mayu nel Indianapolis Motor Speedway.
Historia[1][editar | editar la fonte]
Sieglu XIX[editar | editar la fonte]
La ciudá d'Indianapolis nun foi creada por colonos, sinon por proclamación cuando concedióse-y a Indiana l'estatus d'estáu en 1816. El Congresu de los Estaos Xuníos asignó cuatro parceles de tierra pública pa la creación de la capital del que foi 19ᵘ estáu del país. En xineru de 1820 el parllamentu d'Indiana encomendó a diez persones el mandatu d'asitiar la nueva capital lo más cerca posible del centru del estáu, col envís d'aprovechar la migración hacia l'oeste. En febreru d'esi añu Geoorge Pogue y John McCormick asentáronse coles sos families na tierra qu'había convertise na actual Indianapolis. Siguiéronlos otros colonos, y pal veranu de 1820 una docena de families construyeran cabañes a la vera'l ríu, formando un asentamientu nomáu Fall Creek. En xunu d'esi añu los comisionaos pol parllamentu seleccionaron, como llugar p'asentar la capital, un llugar peraveráu al centru xeográficu exactu del estáu: nesi sitiu asitiábase la cabaña de John McCormick.
Tres de que'l parllamentu aprobara la so eleición, en 1821, dióse-y a la nueva ciudá'l nome d'Indianapolis, qu'axuntaba'l nome del estáu cola pallabra griega polis, que significa ciudá. Asignáronse-y a la ciudá cuatro milles cuadraes, pero'l topógrafu xefe, E.P. Fordham, fizo la traza d'una milla cuadrada namái, porque nun yera a creyer que la capital fora nunca mayor d'eso. El diseñu de la ciudá encargóse-y a Alexander Ralston, qu'axudara a planear el distritu de Columbia. Decidió que la ciudá había siguir el modelu de la capital del país, Washington DC, con cuatro aveníes principales orixinaes nún circulu central y dirixíes diagonalmente hacia los cuatro puntos cardinales.
Esi mesmu añu la ciudá convirtióse en centru alministrativu d'un condáu de nueva creación, el condáu de Marion, y pa 1825, cuando'l parllamentu estatal aconceyó nella por primer vegada, tenía namái una calle y una población de 600 habitantes. En 1832, cuando algamó l'estatus de villa (town) la so población yera de 1.000 persones. La medría de la ciudá, anguaño una de les mayores del mundu asitiaes llonxe d'agües navegables, foi escasa nos sos primeros años porque taba asitiada a la vera'l ríu White, poco profundu ya inútil pal comerciu. La construcción del canal Central (Central Canal) dende Broad Ripple (un conceyu asitiáu a 10 km al norte de la ciudá) a Indianapolis resolvió'l problema por un tiempu, pero'l descensu del nivel de l'agua del canal convirtiólu n'inútil. Sedría la construcción d'una carretera nacional en 1831 la que fadría posible que la ciudá sirviera pal propósitu perseguíu cola so creación, la de ñudu de comunicaciones nel camín hacia l'oeste.
En 1847, el mesmu añu nel qu'Indianapolis incorporóse como ciudá (city), aportó a la ciudá'l ferrocarril: la primer llinia foi la Madison & Indianapolis Railroad, y siguiéronla otres siete llinies principales que conectaron a la ciudá col ríu Ohio.
Na viéspora de la Guerra Civil la so población, qu'incluyía un bon númberu d'inmigrantes alemanes, medrara hasta los 18.611 habitantes, y tenía una economía basada na industria. La instalación nella d'una importante planta de fabricación de municiones, y de 24 campamentos militares, diéron-y un llugar central nel frente occidental de la guerra. Tres d'el fin d'ella la ciudá siguió medrando, y les décades caberes del sieglu XIX foron la so edá dorada. En 1881 foi una de les primeres ciudaes del país n'instalar allumáu públicu llétricu, y desarrollóse enforma l'arquitectura d'iniciativa pública, cola construcción d'edificios qu'axudaron a establecer la identidá de la ciudá: un nuevu mercáu, un nuevu capitoliu y la estación de ferrocarril d'Union Station. Estos finxos arquitectónicos complementáronse cola remodelación de la plaza central de la trama urbana, el Circle Park, y la construcción de palacios d'estilu victorianu, polos ciudadanos más ricos, que ficieron surdir nuevos barrios y suburbios d'amplies aveníes arbolaes.
Sieglu XX[editar | editar la fonte]
Al entamar el sieglu la ciudá yera cabezalera de la nueva industria del automóvil: fabricábense nella 65 tipos diferentes d'automóviles enantes de la Primer Guerra Mundial, y foi equí onde s'introducieron avances nos coches como los frenos en toes les ruedes o'l motor de seis cilindros. Otru fitu decisivu nel desarrollu de la ciudá foi la construcción d'un circuitu oval, el Indianapolis Motor Speedway, inauguráu en 1911 y nel qu'entamó a cellebrase una carrera añal que yera ún de los eventos deportivos más famosos internacionalmente, les 500 milles d'Indianapolis. Pa 1920, y magar qu'entá conservaba muncho del so ambiente de ciudá pequeña, vivíen na ciudá más de 300.000 persones.
Un eventu fundamental na tresformación total de la ciudá, que pasó de ser una ciudá industrial a otra especializada n'eventos deportivos, tuvo llugar en 1969, cuando un cambéu nes lleis impositives federales obligó a les instituciones benéfiques a gastar más perres. La fundación Lilly Endowment, que canalizaba les donaciones de la familia fundadora de la compañía farmacéutica Lilly, decidió concentrar les sos actividaes n'Indianapolis. De resultes, invirtiose una gran cantidá de capital pa promocionar los negocios deportivos na ciudá, convirtiendo por exemplu el centru de convenciones de la ciudá nún estadiu de fútbol americanu con capacidá pa 61.000 espectadores.
En 1970 fundiéronse'l gobiernu de la ciudá y del condáu de Marion: creose una ciudá-condáu consolidada, la 7ª mayor del país. El gobiernu de la ciudá renovó'l so distritu históricu, construyó nueves instalaciones deportives ya invirtió enforma n'arte y entretenimientu. En 1984 llegó a la ciudá l'equipu de fútbol americanu de los Colts,, yla ciudá ganó sonadía como capital internacional del deporte amateur en 1987, cuando foi la sede de los Xuegos Panamericanos y del Campeonatu del Mundu Indoor d'Atletismu. Na cabera década del sieglu, con Stephen Goldsmith como alcalde, siguió trabayándose na revitalización del distritu históricu de la ciudá.
Sieglu XXI[editar | editar la fonte]
En xineru de 2000 el demócrata Bart Peterson entamó'l so mandatu como alcalde. Na so campaña electoral defendió el conocíu como plan de Peterson (The Peterson Plan), un programa de gobiernu que quería sentar les bases pal Indianapolis del nuevu sieglu. Ente les midíes propuestes taben la llucha escontra'l crimen y l'ameyoramientu de la educación y los servicios públicos. Peterson convocó la primer reunión nacional pa tratar les rellaciones ente los grupos raciales, a los qu'axuntó pa discutir formes de superar les evidentes diferencies ente les xentes de raza, relixón y orixen distintos, y formó'l gobiernu con xente más diversa de los 180 años d'historia de la ciudá.
De magar tienen acabaose importantes infraestructures pa la ciudá, como la nueva terminal del so aeropuertu internacional, el Lucas Oil Stadium y una expansión del centru de convenciones de la ciudá. Tamién inauguróse, en 2019, la primer llinia de metrobús.
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ Los datos d'esti apartáu tán sacaos del llibru Cities of the United States, 5th edition. Thomson Gale, Detroit, 2006
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
- IndyGov Páxina web del gobiernu de la ciudá
- Planos IndyGov Planos de la ciudá
