Saltar al conteníu

Idioma amenazáu

De Wikipedia

Un idioma amenazáu ye un llinguaxe que ta en riesgu de cayer en desusu. Si pierde tolos sos falantes nativos, convertir nuna llingua muerta. Si eventualmente naide fala'l llinguaxe convertir nuna "llingua estinguida". El númberu total de llinguaxes nel mundu nun se conoz. Les estimaciones varien dependiendo de munchos factores. Michael E. Krauss envaloró qu'hai cerca de 6000 llinguaxes n'usu activu, a partir de 2007. UNESCO tamién utiliza esta figura. Krauss define les llingües como "segures" si los neños van tar falándoles en 100 años; "en peligru" si los neños nun van tar falándoles en 100 años (aproximao 60-80% de llinguaxes cayen nesta categoría)[ensin referencies]; y "morrebundu" si los neños nun los falen agora.

Cantidá de llinguaxes

[editar | editar la fonte]

El númberu total de llinguaxes contemporáneos nel mundu nun se conoz. Les estimaciones varien dependiendo na magnitú y los medios d'investigación destinada a afayalos, la definición d'un llinguaxe distintu, y l'estáu actual de conocencies sobre les identidaes y les estadístiques vitales de delles persones na Tierra. Inclusive'l númberu d'idiomes que son conocíos varien yá que dalgunos d'ellos escastar o son apocayá afayaos en vida de los investigadores activos.

Una de les axencies de busca más activa ye SIL International, que dispón una base de datos, Ethnologue, caltenida al día poles aportaciones de los llingüistes a nivel mundial. Cuntar dende 2005 el númberu de llinguaxes na so base de datos, escluyendo los duplicaos en países distintos, ye 6912, de cual el 32.8% (2269) tán n'Asia y el 30.3% (2092) tán n'África.[1] Esta cifra actual ten de ser considerada como un númberu variable dientro d'un rangu. Michael E. Krauss reportó en 2007:[2] "La cifra total en tol mundu que tuvi utilizando son 6000 llingües esistentes, un númberu prestosu que pasa a ser la millonésima parte de la población humana..."

La UNESCO, bien influyida por Michael E. Krauss y Stephen Wurm, adoptó la cifra de 6000 y el criteriu de "nuevu altavoz" nel intentu de definir les llingües amenazaes.[3]

Llinguaxes morrebundos

[editar | editar la fonte]

Krauss define los llinguaxes como seguros si los neños tarán falar en 100 años; en peligru si los neños probablemente nun van tar falándolos en 100 años; y "morrebundu" si los neños nun los falen agora. Él envalora que'l 15-30% (o 900-1800) de los llinguaxes son morrebundos.

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. «Statistical Summaries». Ethnologue Web Version. SIL International. Consultáu'l 26 d'abril de 2009.
  2. Krauss, Michael E. (2007). «Keynote-Mass Language Extinction and Documentation: The Race Against Time», The Vanishing Languages of the Pacific Rim, illustrated, Oxford: Oxford University Press, páx. 3–24. ISBN 0-19-926662-X, 9780199266623.
  3. UNESCO ad hoc Expert Group on Endangered Languages. «Language Vitality and Endangerment». Consultáu'l 27 d'abril de 2009.