Diferencies ente revisiones de «Lusaka»

Coordenaes: 15°25′S 28°17′E / 15.42°S 28.28°E / -15.42; 28.28
De Wikipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-\b(N|n)amá\b +\1amái)
m iguo plantía {{clima}}
Llinia 60: Llinia 60:
|single line = yes
|single line = yes
|temperature colour = pastel
|temperature colour = pastel
|Jan record high C = 39.6
|Xin record high C = 39.6
|Feb record high C = 36.4
|Feb record high C = 36.4
|Mar record high C = 33.6
|Mar record high C = 33.6
|Apr record high C = 33
|Abr record high C = 33
|May record high C = 32
|May record high C = 32
|Jun record high C = 29.9
|Xun record high C = 29.9
|Jul record high C = 29.7
|Xnt record high C = 29.7
|Aug record high C = 33.5
|Ago record high C = 33.5
|Sep record high C = 38.5
|Set record high C = 38.5
|Oct record high C = 37.2
|Och record high C = 37.2
|Nov record high C = 38.6
|Pay record high C = 38.6
|Dec record high C = 33.9
|Avi record high C = 33.9
|year record high C = 39.6
|year record high C = 39.6


|Jan high C = 27.4
|Xin high C = 27.4
|Feb high C = 27.4
|Feb high C = 27.4
|Mar high C = 27.5
|Mar high C = 27.5
|Apr high C = 27.1
|Abr high C = 27.1
|May high C = 25.8
|May high C = 25.8
|Jun high C = 23.8
|Xun high C = 23.8
|Jul high C = 24
|Xnt high C = 24
|Aug high C = 26.5
|Ago high C = 26.5
|Sep high C = 30.3
|Set high C = 30.3
|Oct high C = 31.7
|Och high C = 31.7
|Nov high C = 30.4
|Pay high C = 30.4
|Dec high C = 27.7
|Avi high C = 27.7
|year high C = 27.5
|year high C = 27.5


|Jan mexen C = 21.5
|Xin mexen C = 21.5
|Feb mexen C = 21.5
|Feb mexen C = 21.5
|Mar mexen C = 21.1
|Mar mexen C = 21.1
|Apr mexen C = 19.9
|Abr mexen C = 19.9
|May mexen C = 17.4
|May mexen C = 17.4
|Jun mexen C = 15.2
|Xun mexen C = 15.2
|Jul mexen C = 14.9
|Xnt mexen C = 14.9
|Aug mexen C = 17.3
|Ago mexen C = 17.3
|Sep mexen C = 21.3
|Set mexen C = 21.3
|Oct mexen C = 23.5
|Och mexen C = 23.5
|Nov mexen C = 23.4
|Pay mexen C = 23.4
|Dec mexen C = 21.7
|Avi mexen C = 21.7
|year mexen C = 19.9
|year mexen C = 19.9


|Jan low C = 17.6
|Xin low C = 17.6
|Feb low C = 17.4
|Feb low C = 17.4
|Mar low C = 16.4
|Mar low C = 16.4
|Apr low C = 14
|Abr low C = 14
|May low C = 10.7
|May low C = 10.7
|Jun low C = 7.8
|Xun low C = 7.8
|Jul low C = 7.2
|Xnt low C = 7.2
|Aug low C = 9.2
|Ago low C = 9.2
|Sep low C = 12.9
|Set low C = 12.9
|Oct low C = 16.2
|Och low C = 16.2
|Nov low C = 17.4
|Pay low C = 17.4
|Dec low C = 17.8
|Avi low C = 17.8
|year low C = 13.7
|year low C = 13.7


|Jan record low C = 13
|Xin record low C = 13
|Feb record low C = 12.9
|Feb record low C = 12.9
|Mar record low C = 10
|Mar record low C = 10
|Apr record low C = 8
|Abr record low C = 8
|May record low C = 5.4
|May record low C = 5.4
|Jun record low C = 0.2
|Xun record low C = 0.2
|Jul record low C = 0.7
|Xnt record low C = 0.7
|Aug record low C = 2.8
|Ago record low C = 2.8
|Sep record low C = 5.8
|Set record low C = 5.8
|Oct record low C = 9
|Och record low C = 9
|Nov record low C = 10.8
|Pay record low C = 10.8
|Dec record low C = 10.4
|Avi record low C = 10.4
|year record low C = 0.2
|year record low C = 0.2


|precipitation colour = blue
|precipitation colour = blue
|Jan precipitation mm = 245.4
|Xin precipitation mm = 245.4
|Feb precipitation mm = 185.9
|Feb precipitation mm = 185.9
|Mar precipitation mm = 95
|Mar precipitation mm = 95
|Apr precipitation mm = 34.7
|Abr precipitation mm = 34.7
|May precipitation mm = 3.1
|May precipitation mm = 3.1
|Jun precipitation mm = 0
|Xun precipitation mm = 0
|Jul precipitation mm = 0.1
|Xnt precipitation mm = 0.1
|Aug precipitation mm = 0.4
|Ago precipitation mm = 0.4
|Sep precipitation mm = 1.7
|Set precipitation mm = 1.7
|Oct precipitation mm = 18.4
|Och precipitation mm = 18.4
|Nov precipitation mm = 89.3
|Pay precipitation mm = 89.3
|Dec precipitation mm = 208.1
|Avi precipitation mm = 208.1
|year precipitation mm = 882.1
|year precipitation mm = 882.1
|Jan humidity= 82.3
|Xin humidity= 82.3
|Feb humidity= 82.5
|Feb humidity= 82.5
|Mar humidity= 80.7
|Mar humidity= 80.7
|Apr humidity= 75.8
|Abr humidity= 75.8
|May humidity= 69.3
|May humidity= 69.3
|Jun humidity= 65.2
|Xun humidity= 65.2
|Jul humidity= 61.1
|Xnt humidity= 61.1
|Aug humidity= 53.6
|Ago humidity= 53.6
|Sep humidity= 46.3
|Set humidity= 46.3
|Oct humidity= 48.6
|Och humidity= 48.6
|Nov humidity= 60.2
|Pay humidity= 60.2
|Dec humidity= 78.6
|Avi humidity= 78.6
|year humidity = 67
|year humidity = 67
|unit precipitation days = 1 mm
|unit precipitation days = 1 mm
|Jan precipitation days = 18
|Xin precipitation days = 18
|Feb precipitation days = 15
|Feb precipitation days = 15
|Mar precipitation days = 10
|Mar precipitation days = 10
|Apr precipitation days = 3
|Abr precipitation days = 3
|May precipitation days = 0
|May precipitation days = 0
|Jun precipitation days = 0
|Xun precipitation days = 0
|Jul precipitation days = 0
|Xnt precipitation days = 0
|Aug precipitation days = 0
|Ago precipitation days = 0
|Sep precipitation days = 0
|Set precipitation days = 0
|Oct precipitation days = 2
|Och precipitation days = 2
|Nov precipitation days = 8
|Pay precipitation days = 8
|Dec precipitation days = 16
|Avi precipitation days = 16
|Jan sun = 176.7
|Xin sun = 176.7
|Feb sun = 168
|Feb sun = 168
|Mar sun = 220.1
|Mar sun = 220.1
|Apr sun = 246
|Abr sun = 246
|May sun = 275.9
|May sun = 275.9
|Jun sun = 270
|Xun sun = 270
|Jul sun = 294.5
|Xnt sun = 294.5
|Aug sun = 303.8
|Ago sun = 303.8
|Sep sun = 291
|Set sun = 291
|Oct sun = 272.8
|Och sun = 272.8
|Nov sun = 234
|Pay sun = 234
|Dec sun = 182.9
|Avi sun = 182.9
|source 1 = NOAA<ref name= NOAA>{{cita web
|source 1 = NOAA<ref name= NOAA>{{cita web
|url = ftp://ftp.atdd.noaa.gov/pub/GCOS/WMO-Normals/RA-I/ZA/67665.TXT
|url = ftp://ftp.atdd.noaa.gov/pub/GCOS/WMO-Normals/RA-I/ZA/67665.TXT

Revisión a fecha de 13:05 5 may 2018

Lusaka
Alministración
PaísBandera de Zambia Zambia
Provincia (es) Traducir Provincia de Lusaka (es) Traducir
Tipu d'entidá capital
Cabezaleru/a del gobiernu Chilando Chitangala
Nome oficial Lusaka (en)
Nome llocal Lusaka (en)
Xeografía
Coordenaes 15°25′S 28°17′E / 15.42°S 28.28°E / -15.42; 28.28
Lusaka alcuéntrase en Zambia
Lusaka
Lusaka
Lusaka (Zambia)
Superficie 360 km²
Altitú 1279 m
Demografía
Población 2 467 563 hab. (2017)
Porcentaxe 100% de Provincia de Lusaka (es) Traducir
14.44% de Zambia
Densidá 6854,34 hab/km²
Más información
Fundación 1905
Prefixu telefónicu 02
Estaya horaria UTC+02:30
Llocalidaes hermaniaes Duxambé, Izhevsk, Los Angeles, Białystok y Kigali
lcc.gov.zm
Cambiar los datos en Wikidata

Lusaka ye la capital de Zambia, de la provincia de Lusaka y del distritu homónimu, amás de la ciudá más poblada del país. Ta alcontrada na zona centro-sur de Zambia, sobre una pandu a 1279 metros d'altitú. Foi fundada como ciudá colonial en 1905 sobre un pobláu presistente. Nel añu 2000 tenía una población de 1.640.000 habitantes, siendo la segunda mayor ciudá del país.[1] Créese qu'esi censo nun foi completu, y que la población real ronda los 2 millones.[2] El so área metropolitana ocupa unos 360 km2, a pesar de lo cual la ciudá en sí ye pequena; el distritu financieru nun supera los 2 km2.[3] La so cai principal ye Cairo Road, na que pueden atopase diversos edificios institucionales y comerciales. La cai ye en realidá'l nome que recibe la sección de la Gran Carretera del Norte que traviesa la ciudá.

En Lusaka fálense principalmente dos idiomes: inglés y chichewa o nyanja. Namái'l primeru ye oficial nel país.[4]

Lusaka tien un respetable númberu de comercios, mercaos y bazares.[5] La ciudá creció dende la so capitalidad hasta ser un amiestu ente pequenu núcleu colonial y rural y gran capital moderna.

Hestoria

Lusaka foi fundada en 1905 por colonos europeos nel llugar d'un pobláu que recibía'l nome del xefe del mesmu: Lusaaka, pocu más qu'una parada del ferrocarril qu'enllazaba les actuales Rodesia y Tanzania.[2] Poco dempués recibió l'apellativu de ciudad jardín (en inglés: garden city). Entós tenía aveníes arbolaes, una vexetación estenso y cuidao y cases d'estilu colonial.[3] Por cuenta de el so localización central nel país, en 1931 reemplazó a Livingstone como capital de la colonia británica de Rodesia del Norte.[3] Dende entós y hasta el planiamientu qu'ordenó la ciudá'l 1952, ésta desenvolvióse ensin control, naciendo nueves árees residenciales y comerciales ensin orde nin calidá, y entemeciéndose árees urbanes y modernes con otres tradicionales (indíxenes o foranes) y rurales.[3] Cola independencia de Zambia en 1964 convertir na so capital y Lusaka siguió creciendo a gran velocidá, siendo una de les ciudaes que más rápido se desenvolvieron na África postcolonial.[2]

El 1 de marzu de 1999 cuatro bombes fueron españaes en Lusaka, una de les cualos destruyó la embaxada angoleña.

Equipamientos

Llugares culturales

Lusaka cuenta con dellos llugares d'interés turísticu, hestóricu, artísticu y cultural:

  • Estatua de la Llibertá: Representa a un home rompiendo unes cadenes como metáfora de la independencia nacional.[5]
  • Centru cultural Kabwata: Complexu d'unes 300 cabanes construyíes nos años 1930 y 1940 pol gobiernu colonial pa trabayadores negros. La mayoría fueron baltaes a empiezos de los años 1970, pero 43 salvar pa convertise nun centru cultural, onde anguaño viven artistes veníos de too el país y de toles disciplins: escultores de madera y piedra, orfebres, trabayadores del testil, etc. Desgraciadamente les cabanes nun s'atopen en bon estáu de caltenimientu.[5]
  • Galería d'arte Namwane: Galería asitiada dientro del distritu, a 15 km de la capital. Centrar n'esposiciones de pintores y escultores de Zambia, esponiendo tamién obres d'otros artistes africanos.[5]
  • Xardín Botánicu Munda Wanga: Ye l'únicu xardín botánicu del país, amás de zoo. Foi creáu en 1950 como xardín priváu y darréu vendíu al gobiernu estatal. En 2008 poner en marcha un proyectu pa recuperar les sos condiciones orixinales ya integrar meyor la flora y la fauna locales.[6]
  • Muséu Nacional de Lusaka: Ye unu de los 4 museos nacionales del país. Foi instituyíu en 1996, anque la idea de crear esti muséu formóse más de diez años antes. Tien dos galeríes, una d'arte contemporaneo de Zambia y otra d'oxetos históricos y étnicos del país.[7][5]

Edificios relixosos

En Lusaka hai dellos templos dedicaos a distintes relixones, fundamentalmente ilesies y mezquites.

Edificios institucionales

Cortes Supremes de Zambia.
Embaxada rusa en Lusaka.

Lusaka tien los edificios alministrativos y executivos propios d'una capital estatal, amás d'una serie de les embaxades estranxeres.

Edificios deportivos

Educación

Lusaka tien el mayor campus de la Universidá de Zambia, fundada en 1965. Amás, la ciudá cunta con dellos de los meyores colexos del país, dellos d'ellos internacionales. Exemplos son el Colexu Internacional de Lusaka, la Escuela Rhodes Park, el Colexu Baobab', el Colexu Internacional Francés, el Colexu Internacional Italianu, el Colexu Internacional Chinu y el Colexu Internacional Americanu.[1]

Medios d'espardimientu

Lusaka y por estensión, Zambia, cuenta con dellos periódicos, ente los que se cunten Times of Zambia[1][12] y The Post, dambos con plataformes dixitales,[13] y Lusaka Times, periódicu puramente electrónicu[1] fundáu en 1999, dempués d'escurrise un añu antes, y financiada por Dutch IICD.[14]

Tresportes

El distritu cunta con dos aeropuertos. El Aeropuertu Internacional de Lusaka, unu de los cuatro internacionalizados en Zambia, ye'l más grande del país y unu de los mayores de África. Ta asitiáu al pie de la llinia de ferrocarril que xune Livingstone y Kitwe, y el so usu ye tantu públicu como militar. Esiste otru vieyu aeropuertu cercanu al centru urbanu, güei usáu dacuando pal tresporte priváu del presidente y otros cargos executivos.[1]

Tien llinies de autobús pa la ciudá en sí y pa les llocalidaes de la periferia.

Clima

Por cuenta de la so altitú, elevedada sobre una pandu, Lusaka gocia d'un clima subtropical húmedu, con branos templaos ya iviernos nidios. El mes más fríu ye xunetu, con temperatures medies que ronden los 16 °C, y el más caliente, ochobre, ronda los 25 °C. Tien una estación lluviosa y otra seca. Esta última abarca la mayor parte del añu.

  Parámetros climáticos permediu de Lusaka, Zambia 
Mes Xin Feb Mar Abr May Xun Xnt Ago Set Och Pay Avi añal
Temperatura máxima absoluta (°C) 39.6 36.4 33.6 33 32 29.9 29.7 33.5 38.5 37.2 38.6 33.9 39.6
Temperatura máxima media (°C) 27.4 27.4 27.5 27.1 25.8 23.8 24 26.5 30.3 31.7 30.4 27.7 27.5
Temperatura mínima media (°C) 17.6 17.4 16.4 14 10.7 7.8 7.2 9.2 12.9 16.2 17.4 17.8 13.7
Temperatura mínima absoluta (°C) 13 12.9 10 8 5.4 0.2 0.7 2.8 5.8 9 10.8 10.4 0.2
Precipitación total (mm) 245.4 185.9 95 34.7 3.1 0 0.1 0.4 1.7 18.4 89.3 208.1 882.1
Díes de precipitaciones (≥ 1 mm) 18 15 10 3 0 0 0 0 0 2 8 16 72
Hores de sol 176.7 168 220.1 246 275.9 270 294.5 303.8 291 272.8 234 182.9 2935.7
Humedá relativa (%) 82.3 82.5 80.7 75.8 69.3 65.2 61.1 53.6 46.3 48.6 60.2 78.6 67
Fonte: NOAA[15]

Ciudaes hermanaes

Referencies

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Godfrey, Mwakikagile; Zambia: The Land and Its People. Ed. Continental Press (2010). ISBN 978-9987-9322-5-2.
  2. 2,0 2,1 2,2 Andrew Myers, Garth; Disposable cities: garbage, governance and sustainable development in urban Africa. Ed. Ashgate Publishing, Ltd (2005). ISBN 978-0-7546-4374-6.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 D. Taylor, Scott; Culture and customs of Zambia, pp 67-70. Ed. Greenwood Publishing Group (2006). ISBN 978-0-313-33246-3.
  4. Llingües oficiales per país; «Field Listing - Languages». The World Factbook. CIA. Consultáu'l 11 de xineru de 2009.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 McIntyre, Chris; Bradt Zambia: The Bradt Travel Guide. Ed. Brant Travel Guides (2008). ISBN 978-1-84162-226-2.
  6. Ficha nel BGCI (Última consulta: 25-agostu-2010).
  7. VVAA; Zambia Country Study Guide, p. 174. Ed. Int'l Business Publications (2007). ISBN 978-1-4330-6001-4.
  8. Gifford, Paul; African Christianity: its public role, p. 223. Ed. C. Hurst & Co. Publishers (1998). ISBN 978-1-85065-335-6.
  9. www.virtualtourist.com Things to do in Lusaka (Última consulta: 25-agostu-2010).
  10. 10,0 10,1 Bennet, Frank; Under an African sun: memoirs of a colonial officer in Northern Rhodesia, p. 77. Ed. I. B. Tauris (2006). ISBN 978-1-84511-083-3.
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 VVAA; Buildings and Structures in Lusaka: Independence Stadium, Lusaka National Museum, Nkoloma Stadium, Woodlands Stadium, Sunset Stadium. Ed. Xeneral Books (2010). ISBN 978-1-158-29952-2.
  12. www.times.co.zm
  13. www.post.co.zm
  14. www.lusakatimes.com (Última consulta: 25-agostu-2010)
  15. «LUSAKA INTERNATIONAL AIRPORT Climate Normals 1961-1990». National Oceanic and Atmospheric Administration. Consultáu'l 6 de payares de 2012.
Artículu de traducción automática a partir de "Lusaka" que necesita revisión. Quita l'avisu cuando tea correxíu.