Atentáu escontra la casa cuartel de Zaragoza

Atentáu escontra la casa cuartel de Zaragoza
Llocalización
País	España
Autonomía	Aragón
Provincia	Provincia de Zaragoza
Conceyu	Zaragoza
Llocalización	Zaragoza
Coordenaes	41°42′N 0°54′W
Datos
Parte de	campaña de Euskadi Ta Askatasuna (es)
Oxetivu	Guardia Civil, casa cuartel (es) , Rocío Capilla Franco (es) , José Julián Pino Arriero (es) , María del Carmen Fernández Muñoz (es) , Silvia Pino Fernández (es) , José Ignacio Ballarín Cazaña (es) , Miriam Barrera Alcaraz (es) , Esther Barrera Alcaraz (es) , Silvia Ballarín Gay (es) , Pedro Ángel Alcaraz Martos (es) , Emilio Capilla Tocado (es) , María Dolores Franco Muñoz (es) , Francisco Espina Vargas (es) y José Antonio Ferri Pérez (es)
Autor principal	Euskadi Ta Askatasuna, Comando Argala (es) y Euskadi Ta Askatasuna
Armes	Coche bomba
Fecha	11 d'avientu de 1987
Víctimes
Númberu de firíos	88
Númberu de muertes	11

El atentáu escontra la casa cuartel de Zaragoza producióse'l 11 d'avientu de 1987 na ciudá de Zaragoza (España) y foi perpetáu pola organización terrorista ETA. Consistió na esplosión d'un coche bomba con unos 250 kg d'amonal aparcáu xunto a la casa cuartel de la Guardia Civil de la ciudá, causando 11 muertos (ente ellos cinco neñes) y 88 mancaos, la mayoría d'ellos civiles.

L'autoría de la matanza de Zaragoza correspondió al Comandu Argala, un comandu itinerante de la organización terrorista compuestu por ciudadanos franceses que tornaben a Francia tres la comisión de los atentaos, al nun tener les autoridaes españoles xurisdicción en territoriu francés. Años más tarde, ente 1989 y 1992, fueron deteníos tanto los autores materiales como los intelectuales del atentáu en delles operaciones policiales.

L'atentáu

Contestu

L'atentáu de Zaragoza producióse namái seis meses dempués de que, el 19 de xunu anterior, ETA materializara la mayor masacre de la so historia, al asitiar un coche bomba nel aparcamientu d'un centru comercial de Hipercor en Barcelona que causó la muerte de 21 persones. Mientres esi añu 1987 intentóse entablar negociaciones ente la banda terrorista y el gobiernu de Felipe González, que se dieron por remataes el 5 de payares col Apauto de Madrid, col que los principales partíos políticos españoles roblaron una declaración conxunta, cola que denunciaben la falta de llexitimidá d'ETA pa espresar la voluntá del Pueblu vascu y, consecuentemente, refugaben la so pretensión d'axustar y emplazaban formalmente a la banda a abandonar les armes.

L'atentáu de Zaragoza foi interpretáu, por tanto, como la respuesta de la organización terrorista al alcuerdu alcanzáu polos partíos. La direición d'ETA nesos tiempos, correspondía al coleutivu Artapalo, responsable de dalgunos de los atentaos más sanguinarios de la organización y desarticuláu en 1992.

Oxetivu

La casa cuartel de la Guardia Civil en Zaragoza, asitiada na Avenida de Cataluña, yera un edificiu de 4 plantes, ensin proteición especial, nel qu'habitaben unes 40 families de guardias civiles, un total de 180 persones.

Fechos

Javier Solana foi'l primer miembru del Gobiernu en condergar l'atentáu.

A les 6:10 de la mañana del 11 d'avientu'l guardia civil que curiaba la puerta del cuartel decatar de que dos homes aparcaben un vehículu Renault 18 frente a ésta. Cuando se dirixó escontra ellos p'avisa-yos de que nun podíen dexar l'automóvil ellí, éstos diéronse a la fuga, polo qu'abarruntó que podría tratase d'un atentáu y dio en tornar al cuartel a dar la voz d'alarma. Nesi momentu, los terroristes montaron n'otru vehículu y abandonaron el llugar.

Ensin tiempu p'avisar a les persones que dormíen en casar cuartel, los 250 kg d'amonal que contenía'l R-18 esplotaron, produciendo una inmensa buraca y el valtamientu instantáneu de los cuatro plantes del edificiu. La onda espansiva afectó tamién a les cases colindantes. Darréu llegaron al llugar efectivos de la Cruz Bermeya, fuercies de seguridá y personal médico pa socorrer a les víctimes. El derrumbe del edificiu provocó que se tuviera que proceder al desescombro en busca de persones atrapaes. El trasiegu de vehículos d'urxencia foi enorme, y favoreció la muerte accidental del conductor d'un ciclomotor que foi arolláu por un vehículu militar.

Los bomberos fueron estrayendo escombros y fueron apaeciendo les víctimes, hasta un total de 11, ente les que s'atopaben dos ximielgues de 3 años, una neña de 7 años y otra de 6. Amás, produciéronse 88 mancaos, dalgunos de los cualos sufrieron series amputaciones.

Los trabayos enllargar mientres tola nueche. A les 13 h. del día siguiente atopóse'l cuerpu ensin vida d'una neña de 3 años, y a les 13:45 los últimos cuerpos, que correspondíen a Ángel Alcaraz y Mª Dolores Franco, esposa d'un guardia civil tamién fináu.

El Voceru del Gobiernu, Javier Solana foi'l primer miembru del executivu en comparecer ante la prensa tres l'atentáu:

“quiero manifestar el sentimientu de pesar, el dolor y tamién la solidaridá a les families de les víctimes, a los mancaos y polo xeneral a tola Guardia Civil”.(...) “ye un fechu pergrave y especialmente repugnante, al causar víctimes ente neños, lo qu'una vegada más pon de manifiestu la catadura moral de los sos autores y de quien entá-yos sofiten”.(...) “En nome del Gobiernu puedo dicir que con asesinatos nun hai contactos”.(...) “nada nos fixo camudar sobre la importancia que tien l'alcuerdu antiterrorista de toles formaciones polítiques. Y güei ye más importante qu'ayeri'l pactu antiterrorista.”

Víctimes

Placa homenaje col nome de les víctimes nel Monumentu a los neños, en Zaragoza.

El balance final de finaos foi de 11, ensin incluyir al conductor del ciclomotor que foi truñáu por un vehículu que s'atopaba en xeres d'auxiliu. Esta ye la llista definitiva de víctimes:

• José Pinu Arrieru, sarxentu de la Guardia Civil.
• María Carmen Fernández Muñoz, esposa del anterior
• Silvia Pino Fernández, de 7 años d'edá y fía de los anteriores.
• José Ballarín Gavá, cabu de la Guardia Civil.
• Silvia Ballarín Gay, de 6 años y fía del anterior.
• Emilio Capiya Tocáu, guardia civil.
• Mª Dolores Franco Muñoz, esposa del anterior.
• Rocío Capilla Franco, de 12 años y fía de los dos anteriores.
• Miriam Barrera Alcaraz, de 3 años.
• Esther Barrera Alcaraz, hermana ximielga de l'anterior.
• Ángel Alcaraz Martos, de 17 años.

Funerales

Aspeutu esterior de la Basílica del Pilar, onde se llevaron a cabu los funerales poles 11 víctimes.

Los funerales poles 11 víctimes celebráronse'l 12 d'avientu de 1987 na Basílica del Pilar de Zaragoza, y fueron presidíos pol Presidente del Gobiernu d'Aragón, Hipólito Gómez de las Rozas y los ministros de Defensa ya Interior, Narcís Serra y José Barrionuevo, respeutivamente. Darréu fueron treslladaos a les sos llocalidaes d'orixe pal so entierru.

Mientres el funeral, produciéronse escenes de tensión y esmorecimientos ente los asistentes. A pesar de que nengún periodista entró na basílica, los féretros de los dos neñes de trés años acoparon a otru día les portaes de la mayoría de los diarios nacionales, causando una fuerte repulsa escontra la banda terrorista.

El domingu 13 d'avientu celebrar en Zaragoza la mayor manifestación, hasta entós, de la historia de la ciudá, cuando 250.000 persones concentrar poles sos cais en señal de repulsa pola matanza, precedida por una gran pancarta col lema: “Zaragoza pola paz y contra el terrorismu”.

Responsables

Comandu Argala

El Comandu Argala foi'l responsable de la masacre de casar cuartel de Zaragoza, lo mesmo que de otros 21 atentaos que dexaron un saldu de 38 muertos. Trátase d'un comandu itinerante compuestu por ciudadanos franceses que teníen la posibilidá de cometer atentaos y fuxir dempués a Francia (xeneralmente al País Vascu Francés), onde la policía española nun podía actuar. Esti comandu caltúvose activu dende 1978 hasta que foi desmanteláu en 1990.

Organización del atentáu

La direición d'ETA, que nel momentu del atentáu correspondía al coleutivu Artapalo taba compuesta por Francisco Mujika Garmendia, Pakito, Joseba Arregi Erostarbe, Fitipaldi y Josu Urrutikoetxea Bengoetxea Josu Ternera.

Tal como se demostró nel xuiciu, la orde direuta d'executar la matanza de Zaragoza llegó de la direición de la banda, per parte de Josu Ternera. L'espertu n'esplosivos Fitipaldi foi l'encargáu d'iguar l'artefactu y la so entrega a los executores, y Pakito llevó a cabu'l siguimientu y realizó el croquis de casar cuartel, dando la orde direuta del atentáu. Una vegada planiáu ésti, fueron cuatro ciudadanos franceses los encargaos de la so execución: Henri Parot, el so hermanu Jean Parot, Jacques Esnal y Frederic Haramboure.

Estos cuatro viaxaron dende'l País Vascu francés a Zaragoza, onde, a bordu de dos vehículos, treslladóse a les redoma de casar cuartel. Nel primeru, un Renault 18 robáu en Tolosa diben Parot y Esnal. Nel so interior atopaba l'artefactu, compuestu por unos 250 kg de amonal partíos en tres botelles d'aceru. Parot aparcó'l vehículu xunto a la puerta d'entrada, y Esnal remanó'l mecanismu que produció la esplosión nun minutu y quince segundos, el tiempu xustu pa introducise y fuxir a bordu del Peugeot 205 nel que-yos esperaben el so dos cómplices.

Detenciones

Josu Ternera foi deteníu en Bayonne en xineru de 1989. El 2 d'abril de 1990 foi deteníu en Sevilla Henri Parot, nun coche cargáu d'esplosivos col que pretendía volar la Xefatura de Policía. Esta detención traxo consigo la llocalización de Jean Parot, Esnal y Haramboure, deteníos de forma inmediata pola policía francesa en Bayonne.

La collaboración ente la policía española y francesa condució, el 29 de marzu de 1992, a la captura en Bidart (País Vascu Francés) de la cúpula etarra, Artapalo, integrada por Francisco Múgica Garmendia, Pakito; José Luis Álvarez Santacristina, Txelis y José María Arregi Erostarbe, Fitipaldi.

Xuicios

Tres la detención de los terroristes qu'escurrieron y executaron l'atentáu de Zaragoza, estes fueron les condenes que-yos fueron impuestes:

• Josu Urrutikoetxea Bengoetxea, Josu Ternera: Condergáu en Francia a 10 años de prisión, foi estraditáu a España en mayu de 1996. Tres trés años en prisión n'espera de xuiciu, en xineru de 2000 el Tribunal Supremu decretó la so puesta en llibertá al apreciar que los sos delitos yá fueren xulgaos en Francia. La Fiscalía y l'Asociación de Víctimes del Terrorismu recurrieron esta decisión y Josu Ternera volvió ser imputáu como inductor del atentáu, pero nun compareció ante'l tribunal y fuxó de la xusticia, siendo cursada una orde internacional de detención contra él, que s'atopa en paradoriu desconocíu.
• Francisco Mujika Garmendia, Pakito: el 18 de xunu de 1993 foi xulgáu pol Tribunal Correccional de París polos delitos cometíos en suelu francés, y condergáu a 10 años de cárcel por ordenar y apurrir los medios materiales pa los atentaos que cometió'l comandu Argala. Foi estraditáu a España'l 8 de febreru de 2000 y xulgáu pola Audiencia Nacional, que-y condergó'l 3 de xunu de 2003 a 2.354 años de prisión por 11 delitos d'asesinatu y otros 88 más en grau de frustración.
• Joseba Arregi Erostarbe, Fitipaldi: Foi xulgáu con Pakito polos mesmos cargos y la so condena pol atentáu de Zaragoza foi tamién de 2.354 años.
• Henri Parot, Unai: Foi xulgáu pola Audiencia Nacional el 8 de marzu de 1994, siéndo-y impuesta la segunda condena más alta de la so historia: 1.802 años de cárcel pol atentáu de Zaragoza. Con 82 asesinatos a los sos llombos, Parot suma en total 26 sentencies condenatorias coles qu'atropa 4.800 años de prisión.
• Jean Parot, Jacques Esnal y Frederic Haramboure: Prindaos en Francia, fueron xulgaos el 19 de xunu de 1997 por un tribunal francés, y los trés fueron condergaos a cadena perpetua.

Homenaxes

Monumentu a los neños (1991, Zaragoza)

Dende 1987, cada 11 d'avientu celebrar na ciudá un homenaxe n'alcordanza a les víctimes del atentáu contra la casa cuartel de Zaragoza.

Nel llugar onde s'atopaba asitiáu l'edificiu, que los sos restos fueron baltaos, allugóse'l Parque de la Esperanza, coles escultures d'unos neños xugando que representen a les víctimes más nueves de la masacre.

El 11 d'avientu de 2007, con motivu del 20 aniversariu de la matanza, celebróse una ufrienda floral nel parque, na que participó Pascual Grasa, el guardia que s'atopaba de puertes el día del atentáu, y que resultó gravemente mancáu nel mesmu. Grasa pronunció unes pallabres ante los asistentes, y recordó a los finaos:

"Anque va venti años del atentáu y 'aquel murniu día paez bien alloñáu', l'alcordanza de les víctimes permanez 'nos nuesos corazones'"

Mientres la conmemoración de 2009, l'alcalde de la ciudá, Juan Alberto Belloch, inauguró nel llugar un monolitu nel que figuraben los nomes de les 11 víctimes del atentáu. Al actu allegaron tamién testigos y víctimes del sucesu.

En 2012, al cumplise'l 25 aniversariu del atentáu, celebróse una eucaristía na Parroquia de San Pío X, del barriu de La Jota, presidida pol Arzobispu de Zaragoza, D. Manuel Ureña Pastor y los sacerdotes del barriu. A la mesma, asistieron el Ministru del Interior, Jorge Fernández Díaz, la Presidenta d'Aragón, Luisa Fernanda Rudi, la presidenta de la AVT, Ánxeles Pedraza, xunto a dellos miembros de la so Xunta Direutiva, según numberosos mandos de los Cuerpos de Seguridá del Estáu. Darréu, realizóse un actu civil nel que s'ufiertó una corona de flores nel monolitu dedicáu a les víctimes nel "Parque de la Esperanza".

Ver tamién

• Atentáu escontra la casa cuartel de Vich
• Atentáu d'Hipercor
• Atentáu de Puente de Vallecas
• Asesinatos cometíos por ETA dende la muerte de Francisco Franco

Enllaces esternos

• Especial de Heraldo de Aragón: 30 años del atentáu escontra la casa cuartel de Zaragoza.
• Noticia n'El País.

• Datos: Q80213