Atentáu d'Hipercor

Atentáu d'Hipercor
Llocalización
País	España
Autonomía	Cataluña
Provincia	Provincia de Barcelona
Ámbitu funcional territorial	[[d:Special:EntityPage/Q249461\|{{{2}}}
Contorna	[[d:Special:EntityPage/Q15348\|10px
Conceyu	Barcelona
Llocalización	Distrito de Sant Andreu (es)
Coordenaes	41°26′N 2°11′E / 41.43°N 2.19°E
Datos
Parte de	campaña de Euskadi Ta Askatasuna (es)
Oxetivu	Hipercor (es) , José Valero Sánchez (es) , Luis Enrique Saltó Viñualas (es) , María Paz Diéguez Fernández (es) , Bárbara Serret Cervantes (es) , María Rosa Valldellou Mestre (es) , Mercedes Moreno Moreno (es) , Consuelo Ortega Pérez (es) , Felipe Caparrós Ubierna (es) , Luisa Ramírez Calanda (es) , Matilde Martínez Domínguez (es) , Xavier Valls Bauzà (es) , María Emilia Eyre Rodríguez (es) , Rafael Morales Ocaña (es) , Sonia Cabrerizo Mármol (es) , Susana Cabrerizo Mármol (es) , María Carmen Mármol Cubillo (es) , Silvia Vicente Manzanares (es) , Mercedes Manzanares Servitjà (es) , María Teresa Daza Cecilia (es) , Milagros Amez Franco (es) , Jorge Vicente Manzanares (es) y Rafael Mucientes Sanz (es)
Autor principal	Euskadi Ta Askatasuna
Armes	Coche bomba
Fecha	19 de xunu de 1987
Víctimes
Númberu de firíos	45
Númberu de muertes	21

El atentáu d'Hipercor foi perpetáu pola organización terrorista ETA el 19 de xunu de 1987 na ciudá de Barcelona (España), y consistió nel allugamientu d'un potente esplosivu nun centru comercial de la empresa Hipercor allugáu na avenida Meridiana de dicha ciudá, que causó la muerte de 21 persones y mancó a 45. ETA esplicó nun comunicáu posterior qu'avisara primeramente del allugamientu de la bomba y que la policía nun desallugó'l local.^[1]

Atentáu[editar | editar la fonte]

L'atentáu realizar con un coche bomba cargáu con 30 kg d'amonal, cien llitros de gasolina, escames de xabón y pegamento hasta sumar los 200 kg de carga esplosiva.^[2] Los miembros del Comandu "Barcelona", Josefa Ernaga, Domingo Troitiño y Rafael Caride Simón depositaron l'esplosivu nel maleteru d'un Ford Sierra robáu qu'aparcaron nel estacionamiento del hipermercáu Hipercor asitiáu na popular avenida Meridiana de Barcelona.^[3] Según declararon los autores en siendo deteníos, la eleición del oxetivu facer por creer que Hipercor yera una empresa de capital francés.

Según quedó probáu nel xuiciu, Troitiño realizó trés llamaes d'avisu dende una cabina telefónica, dirixíes a la Guardia Urbana de Barcelona, a l'alministración del propiu establecimientu y al diariu Avui.^[3] La información yera confusa porque nun esplicaba que l'esplosivu taba nun coche y señalaba la hora de la esplosión pa les 15:30 hores (dando un marxe d'ente quince y cinco minutos dende les llamaes), 38 minutos antes de la hora real. La busca foi realizada pol personal de la empresa de seguridá que curiaba l'edificiu con ayuda de la Policía y la Guardia Urbana y, al nun ser atopáu nengún paquete sospechosu y devasase la hora señalada pa la esplosión, la direición de Hipercor y les fuercies policiales nun consideraron necesariu'l desallugu del llocal.^[4] Un últimu factor foi que naquella dómina, según informó La Vanguardia, recibíense una ventena d'avisos falsos de bomba, siendo dolce esi día.^[5] Al ser un vienres a primer hora de la tarde, el llocal, ensin tar atestáu, tenía más xente de la que yera habitual a esa hora realizando les sos compres.

A les 16:10 h actuó'l temporizador qu'activaba los esplosivos, causando una enorme esplosión que voló pel aire la primer planta del garaxe, y provocando un carcavón de 5 m de diámetru nel suelu del establecimientu pol qu'enfusó una bola de fueu qu'amburó a toles persones qu'atopó al so pasu. L'amiestu esplosivo tuvo efeutos similares a los del napalm, pegándose a los cuerpos y alzando la temperatura hasta los 3.000 graos centígrados. Amás, los gases tóxicos producíos, provocaron l'afuega d'otres persones ensin afectar pol fueu.^[6] De resultes, perecieron 21 persones, y 45 resultaron mancaes de diversa considerancia.^[3] La llegada inmediata de la Policía y los bomberos atenuó l'algame de la masacre, yá que de nun escastase a tiempu, la quema afectaría a otres plantes del supermercáu. Ente los finaos (la mayoría de los cualos fueron muyeres), dalgunos de los cualos quedaron dafechu carbonizaos, atopábense tamién dellos neños.^[7]

La esplosión provocó amás la destrucción d'unos 20 vehículos que s'atopaben nel aparcamientu siniestrado, otros 25 sufrieron daños de gravedá y otros munchos fueron afeutaos pol fumu, amás de daños importantes nes instalaciones del hipermercáu y de diversa considerancia en dellos immuebles vecinos, sobremanera balcones y cristales.^[7] Finalmente fueron valoraos nunos 400 millones de pesetes (2,4 millones d'euros).^[8]

Xuicios[editar | editar la fonte]

Condergues penales[editar | editar la fonte]

Cuatro miembros d'ETA fueron condergaos pola Audiencia Nacional a penes de cuasi 800 años cada unu en dos xuicios celebraos en 1989 y 2003. Estos fueron:^[3]

Josefa Ernaga y Domingo Troitiño: 794 años de prisión como autores materiales de la masacre.
Rafael Caride Simón: 790 años y mediu de cárcel como ideólogu del atentáu y participante nel mesmu.
Santiago Arróspide Sarasola, Santi Potros: 790 años y mediu de cárcel a lo más responsable de la banda terrorista.

Responsabilidá civil del Estáu[editar | editar la fonte]

Años dempués dictáronse nueves sentencies que fueron les primeres na hestoria xudicial española en reconocer la responsabilidá patrimonial parcial^[9] del Estáu por un atentáu terrorista.^[10] El tribunal consideró que la Policía nun actuó nin pa desallugar l'edificiu nin pa evitar que siguieren entrando persones nél.^[11]

Ver tamién[editar | editar la fonte]

Referencies[editar | editar la fonte]

↑ "escontra los trés de la tarde, unu de los miembros del grupu realizó dende cabines telefóniques públiques trés llamaes, comunicando en nome d'ETA que tendría llugar una esplosión nel establecimientu ente les 15:30 y les 15:40, a la Guardia Urbana, a “Hipercor” y al diariu “Avui”, llamada que se participó a los “Mossos d'Esquadra”, quien de la mesma dieron cuenta, a los trés y media, a la Sala de Seguridá Ciudadana... Les fuercies policiales qu'allegaron al llugar y el serviciu de seguridá del establecimientu nun consideraron conveniente la evacuación del edificiu y, sobre les 15:55 hores, vistu que nun s'alcontró la bomba y que pasara yá en demasía el tiempu del avisu, adquirir pola direición del centru comercial el convencimientu de que se trataba d'una falsa alarma... (fechos probaos de la sentencia dictada'l 23 de xunetu de 2003 pola Seición Primer de la Sala de lo Penal de l'Audiencia Nacional y ratificar n'apelación)"
↑ Serviciu de documentación (19 de xunu de 2012). «Hipercor, l'atentáu más selvaxe». La Vanguardia. Consultáu'l 19 d'agostu de 2012. «La españida del Ford Sierra cargáu con 200 quilos de amonal, gasolina, escames de xabón y pegamento causó efeutos similares al napalm y convirtió l'aparcamientu nun fornu de 3000 graos de temperatura. L'amiestu esplosivo pegar a persones y coches quemar y consumió l'osíxenu rápido.»
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ABC: Güei cumplir 22 años del atentáu d'Hipercor.
↑ «El desallugu nun evitara la masacre». La Vanguardia (21 de xunetu de 1987). Consultáu'l 19 d'agostu de 2012. «La primer llamada efeutuóse sobre los trés y cuartu de la tarde al propiu centru comercial. El comunicante que s'identificó como miembru d'ETA, señaló qu'esta organización terrorista asitiara un artefautu nel hipermercáu, que fadría esplosión nel plazu de quince minutos. A les 15.25, una voz masculina informaba al diariu “Avui” qu'ETA depositara una bomba nel centru comercial, qu'españaría al cabu de cinco minutos. La revisión de les instalaciones del hipermercáu llevar a cabu'l personal de la empresa de seguridá que curia al edificiu, cola ayuda de Policía y Guardia Urbana. Al nun topar nengún paquete esplosivu y como quiera que se devasara la hora señalada pa la españida, dar por rematada la inspeición, según informaron fontes oficiales.»
↑ Serviciu de documentación (19 de xunu de 2012). «El desallugu nun evitara la masacre». La Vanguardia. Consultáu'l 21 de marzu de 2018. «La policía recibe acaldía una ventena d'avisos de bomba»
↑ Serviciu de documentación (19 de xunu de 2012). «Hipercor, l'atentáu más selvaxe». La Vanguardia. Consultáu'l 19 d'agostu de 2012. «(...) causó efeutos similares al napalm y convirtió l'aparcamientu nun fornu de 3.000 graos de temperatura. L'amiestu esplosivo pegar a persones y coches quemar y consumió l'osíxenu rápido. Los bomberos informaron que “Cuando llegamos yá nun s'oyíen berros d'auxiliu nin llamentos. Namái había fumu y silenciu”.»
↑ ^7,0 ^7,1 La Vanguardia: ETA asesina a quince persones, ente elles muyeres y neños, nel atentáu más sangrientu de la so historia.
↑ El Periódico Extremadura, 30 de xunu de 2003
↑ EFE (19 de xunu de 2009). «Güei cumplir 22 años del atentáu d'Hipercor». ABC. Consultáu'l 19 d'agostu de 2012. «Once años dempués de la matanza, en mayu de 1998, el Tribunal Supremu condergó al Estáu, como responsable civil subsidiario, a pagar 106 millones de pesetes a dolce de los afeutaos. El fallu condergaba al Estáu a faese cargu del 50% de les indemnizaciones correspondientes a los terroristes.»
↑ El País: Les firíes, inda abiertes, del atentáu d'Hipercor.
↑ Anna Argemi (21 de mayu de 1994). «L'Estáu, condergáu por neglixencia policial nel atentáu d'Hipercor». El País. Consultáu'l 19 d'agostu de 2012. «según la sentencia, "ente la llegada de les dotaciones policiales y l'esplosión nun se fixo absolutamente nada pa intentar el desallugu y torgar que'l públicu y los vehículos siguieren entrando y saliendo". Si la policía actuara con dilixencia habría "tiempu bastante pa evitar les consecuencia [de la esplosión del coche bomba] o siquier, p'amenorgales" añade»

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]

[sentencia-1] "escontra los trés de la tarde, unu de los miembros del grupu realizó dende cabines telefóniques públiques trés llamaes, comunicando en nome d'ETA que tendría llugar una esplosión nel establecimientu ente les 15:30 y les 15:40, a la Guardia Urbana, a “Hipercor” y al diariu “Avui”, llamada que se participó a los “Mossos d'Esquadra”, quien de la mesma dieron cuenta, a los trés y media, a la Sala de Seguridá Ciudadana... Les fuercies policiales qu'allegaron al llugar y el serviciu de seguridá del establecimientu nun consideraron conveniente la evacuación del edificiu y, sobre les 15:55 hores, vistu que nun s'alcontró la bomba y que pasara yá en demasía el tiempu del avisu, adquirir pola direición del centru comercial el convencimientu de que se trataba d'una falsa alarma... (fechos probaos de la sentencia dictada'l 23 de xunetu de 2003 pola Seición Primer de la Sala de lo Penal de l'Audiencia Nacional y ratificar n'apelación)"

[2] Serviciu de documentación (19 de xunu de 2012). «Hipercor, l'atentáu más selvaxe». La Vanguardia. Consultáu'l 19 d'agostu de 2012. «La españida del Ford Sierra cargáu con 200 quilos de amonal, gasolina, escames de xabón y pegamento causó efeutos similares al napalm y convirtió l'aparcamientu nun fornu de 3000 graos de temperatura. L'amiestu esplosivo pegar a persones y coches quemar y consumió l'osíxenu rápido.»

[ABC-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ABC: Güei cumplir 22 años del atentáu d'Hipercor.

[4] «El desallugu nun evitara la masacre». La Vanguardia (21 de xunetu de 1987). Consultáu'l 19 d'agostu de 2012. «La primer llamada efeutuóse sobre los trés y cuartu de la tarde al propiu centru comercial. El comunicante que s'identificó como miembru d'ETA, señaló qu'esta organización terrorista asitiara un artefautu nel hipermercáu, que fadría esplosión nel plazu de quince minutos. A les 15.25, una voz masculina informaba al diariu “Avui” qu'ETA depositara una bomba nel centru comercial, qu'españaría al cabu de cinco minutos. La revisión de les instalaciones del hipermercáu llevar a cabu'l personal de la empresa de seguridá que curia al edificiu, cola ayuda de Policía y Guardia Urbana. Al nun topar nengún paquete esplosivu y como quiera que se devasara la hora señalada pa la españida, dar por rematada la inspeición, según informaron fontes oficiales.»

[5] Serviciu de documentación (19 de xunu de 2012). «El desallugu nun evitara la masacre». La Vanguardia. Consultáu'l 21 de marzu de 2018. «La policía recibe acaldía una ventena d'avisos de bomba»

[6] Serviciu de documentación (19 de xunu de 2012). «Hipercor, l'atentáu más selvaxe». La Vanguardia. Consultáu'l 19 d'agostu de 2012. «(...) causó efeutos similares al napalm y convirtió l'aparcamientu nun fornu de 3.000 graos de temperatura. L'amiestu esplosivo pegar a persones y coches quemar y consumió l'osíxenu rápido. Los bomberos informaron que “Cuando llegamos yá nun s'oyíen berros d'auxiliu nin llamentos. Namái había fumu y silenciu”.»

[Van-7] 7,0 ^7,1 La Vanguardia: ETA asesina a quince persones, ente elles muyeres y neños, nel atentáu más sangrientu de la so historia.

[8] El Periódico Extremadura, 30 de xunu de 2003

[9] EFE (19 de xunu de 2009). «Güei cumplir 22 años del atentáu d'Hipercor». ABC. Consultáu'l 19 d'agostu de 2012. «Once años dempués de la matanza, en mayu de 1998, el Tribunal Supremu condergó al Estáu, como responsable civil subsidiario, a pagar 106 millones de pesetes a dolce de los afeutaos. El fallu condergaba al Estáu a faese cargu del 50% de les indemnizaciones correspondientes a los terroristes.»

[El_País-10] El País: Les firíes, inda abiertes, del atentáu d'Hipercor.

[11] Anna Argemi (21 de mayu de 1994). «L'Estáu, condergáu por neglixencia policial nel atentáu d'Hipercor». El País. Consultáu'l 19 d'agostu de 2012. «según la sentencia, "ente la llegada de les dotaciones policiales y l'esplosión nun se fixo absolutamente nada pa intentar el desallugu y torgar que'l públicu y los vehículos siguieren entrando y saliendo". Si la policía actuara con dilixencia habría "tiempu bastante pa evitar les consecuencia [de la esplosión del coche bomba] o siquier, p'amenorgales" añade»

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]