Saltar al conteníu

Superpotencies emerxentes

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
La revisión del 23 xin 2024 a les 16:44 por XabatuBot (alderique | contribuciones) (iguo testu: y por tantu => y por tanto)
Naciones que podríen ser superpotencies nel sieglu XXI: Brasil (púrpura), República Popular de China (colloráu), Xapón (marrón), Estaos Xuníos (mariellu), India (verde), Rusia (naranxa), y Xunión Europea (azul).
Los cinco primeres economíes mundiales nel añu 2050, en cuanto PIB nominal (millones de US$) según Goldman Sachs: República Popular de China China, Estaos Xuníos, India, Brasil, Rusia.

Una superpotencia emerxente ye un país qu'amuesa potencial pa tresformase nuna superpotencia nun futuru cercanu. Académicos y otru observadores cualificaos, nos sos estudios dacuando identifiquen posibles superpotencies n'ascensu, que tienen una fuerte probabilidá de ser reconocíes como potencies globalmente poderoses nel presente sieglu XXI.

Estes predicciones por cierto non siempres atinaron dafechu. Por casu, nel deceniu de 1980, dellos analistes argumentaron que Xapón convertir nuna superpotencia mundial, por cuenta del so gran PIB y una elevada crecedera económica nel momentu.[1] Anguaño los Estaos Xuníos son consideraos como superpotencia, términu esti usáu pa describir un estáu con una influencia bastante significativa nos asuntos del mundu. Pero afirmaciones de que los Estaos Xuníos son una superpotencia non yá describen el so poderíu militar, que munchos analistes dicen va ser cada vez un poder menos relevante nun mundu cada vez más globalizáu, sinón tamién y sobremanera la so influencia económica y diplomática.

Nos últimos años y debíu al ésitu de la famosa tesis BRIC (Brasil, Rusia, India, China), diversos países empiecen a ser tomaos en cuenta como futures superpotencies. Corea del Sur pela so parte ye una economía que se considera al igual superpotencia emerxente, sicasí nun foi amestada al BRIC porque se-y consideraba país más desenvueltu que Brasil, India, China, o Rusia. Sicasí anguaño plantégase que Corea del Sur tendría de tar incluyíu nel BRIC.[2]

Dada la so enorme población, l'aumentu del so poderíu militar, el so potencial económicu, y la so influencia creciente nos asuntos internacionales, la República Popular de China,[3][4] xunto tamién a la India,[5][6] Brasil,[7][8][9] y Rusia,[10][11][12] atopar ente les naciones que son más de cutiu citaes como teniendo la capacidá d'influyir nel futuru na política mundial, y llegar a la situación de ser considerada superpotencia nel sieglu XXI.

Dalgunos creen qu'unu (o dellos) de los países citaos, va reemplazar a los Estaos Xuníos como una superpotencia líder nel mundu, pero otros creen qu'esa nación va tar al altor de les rivales (esto ye que, según esta tesis, los Estaos Xuníos nun seríen sustituyíos, sinón qu'a él se -y sumaríen otros pares). Otros pela so parte, argumentaron que la noción histórica d'una "superpotencia" ye cada vez más anacrónica nel sieglu XXI, una y bones l'aumentu de la integración mundial y l'interdependencia, fai que la proyeición d'una superpotencia sía imposible, o bien difícil, o más llindada.

Otres tesis destacaron qu'una superpotencia ye tal poles enormes ventayes y arribación de recursos que se llogren cuando la mesma moneda ye significativamente utilizada como moneda internacional, y que por tanto EEXX va siguir siendo la superpotencia por excelencia a nivel mundial, na midida que'l dólar d'Estaos Xuníos siga siendo significativamente utilizáu nel comerciu internacional y nel sistema financieru internacional.[13][14][15][16][17]

Xapón, dende 1960 a 1980, foi considerada una superpotencia emerxente, pero mientres la década de 1990 el país esperimentó un fuerte estancamientu económicu, y güei ye consideráu namái como una gran potencia, pero ensin algamar totalmente relevancia global. A última hora, considérense superpotencies emerxentes a países importantes que güei día tienen un aceleráu desenvolvimientu económicu, como son Rusia, Brasil, China, India, y Corea del Sur.

Brasil

República Federativa de Brasil

Brasil ye consideráu como una superpotencia emerxente pos ye la sesta economía más grande del mundu. Amás algamó un altu grau d'estabilidá económica, y ta atrayendo cada vez más inversiones estranxeres.

Nel añu 2006, Brasil devasó en tamañu a les economíes d'España, Canadá, ya Italia, y en 2011 superó a Gran Bretaña, y prevese qu'en 2015 supere a Francia. Les sos esportaciones notoriamente triplicáronse en cuatro años, pasando d'un total averáu de 60 mil millones de dólares nel añu 2002, a más de 216 mil millones nel añu 2007. Amás, Brasil ye unu de los países con mayores reserves d'agua duce del mundu, y tien tamién una de les mayores reserves de petroleu.

Pela so parte, les reserves internacionales d'esi país algamen la cifra de 222 mil millones de dólares, al empar que'l "Real" consolídase como una moneda fuerte y estable na rexón llatinoamericana.

Brasil ye unu de los mayores patrocinadores d'actividaes en pro del desenvolvimientu en Llatinoamérica y África, al traviés de BNDES, y al traviés d'empreses públiques y privaes. Per otra parte, Brasil tien empreses de valumbu mundial nel campu petrolífero, na esploración mineral, na construcción d'aviones, y tamién en siderurxa y en telecomunicaciones, lo cual da-y una ventaya favorable tocantes a la penetración comercial en diversos continentes.

Otros factores importantes del Brasil son:

(a) Tener la quinta mayor población del mundu;
(b) Ser la quinta nación más estensa del planeta;
(c) Tener gran biodiversidá :(d)

Tener una mariña de más de 7.000 km, bien ricu en recursos petroleros;

(y) Tener una gran diversidá climática, lo que-y dexa una variada producción agrícola ya industrial.

Rusia

Federación Rusa

En diversos estudios económicos y políticos, la Federación Rusa con frecuencia foi señalada como una potencial y futura superpotencia emerxente del sieglu XXI,[18] posiblemente ocupando esti sitial de destaque xunto a Estaos Xuníos[19] y xunto a la República Popular de China.[20]

Obviamente y cuando se faen esi tipu d'afirmaciones, siempres hai ciertu nivel d'incertidume, una y bones la prospectiva políticu-económica nun ye una ciencia exacta.[21][22][23][24] Pero bonu, lo plantegao paeciera ser bastante razonable, teniendo en cuenta la población de los trés países recién mentaos, según el so grau de meyora n'investigación y en desenvolvimientu de teunoloxíes de punta, y según otros diversos factores que s'analicen nel artículu principal.

Como se sabe, nel pasáu y ensin batura a duldes, Rusia yera señalada como una superpotencia, cuando formaba parte de la Unión de Républicas Socialistes Soviétiques (URSS). Pero depués de la disolución d'esa unión, escontra'l fin del sieglu XX, constituyir nel so llugar 15 países independientes, ente ellos verdaderamente la mesma Rusia.

Mientres cuarenta años, la URSS y los Estaos Xuníos apoderaron el mundu, nel periodu llamáu de la Guerra fría, mientres el cual esos dos xigantes enfrentáronse al traviés de diverses guerres indireutes y variaes crisis polítiques.

La Federación Rusa yera entós el mayor país integrante de la URSS, con alredor de los trés cuartes partes d'esi territoriu y más de la metá de la población, y amás remanando una porción bien significativa de la economía del grupu.

Y particularmente depués de la disgregación de la URSS, ente otres coses Rusia heredó la mayor parte del arsenal nuclear, según l'asientu permanente nel Conseyu de Seguridá de les Naciones Xuníes.[25][26][27][28]

Polo señalao, esti xigante en dellos aspeutos adormilitiáu, nun tien de ser dexáu de llau cuando s'analiza esta temática de los países globalmente líderes nel sieglu XXI.

Rusia tien unes cuantes ventayes y desventaxes cuando se fala de convertise en superpotencia. Esti "xigante" yá ye potencia militar y nuclear, y últimamente tuvo una gran medría económica y poblacional. Sicasí, la guerra con Chechenia xunto a conflictos del pasáu ya internos, podríen significar un problema pa Rusia.

India

República de la India

Como China,[29] tamién India ye considerada por munchos analistes políticos, como con potencial pa tresformase en mayor o menor plazu, nuna de les superpotencies que van apoderar al mundu nel sieglu XXI.

Ente otres coses, India ye la segunda nación del mundu tocantes a población, dispón d'armes nucleares, y amás tien una economía bien activa, lo qu'ensin dulda alluga a esta nación nun llugar de destaque a nivel mundial.

Obviamente India tien puntos al so favor pa aportar a unu de los grandes a nivel mundial, anque ensin dulda tamién tendrá de superar ciertu númberu de dificultaes, si ye que realmente aspira a llograr l'estatus de superpotencia mundial.[30][31][32][33][34]

Los sos aspeutos más débiles, en rápida enumeración, son los siguientes:

  1. Inestabilidá relixosa (Sistema de castes).
  2. Seguridá ciudadana (Terrorismu).
  3. Inestabilidá social (Insurxencia naxalita).
  4. Sobrepoblamiento (Escasez de recursos).
  5. Probeza.
  6. Corrupción.
  7. Problemes nes infraestructures y Ordenamientu territorial.
  8. Distanciamientu creciente ente clases riques y clases probes.[35]
  9. Degradación del medioambiente.
  10. Fragmentación política.[36]
  11. Apuestes territoriales.
  12. Inestabilidá en países vecinos.

La población d'India por cierto ye grande, y los bolsones de probeza tienen consecuencies negatives non solamente no social, sinón tamién por casu no medioambiental y no educativo, lo que d'una manera o d'otra, repercute tamién no económico. Solucionar esti asuntu nun va ser senciellu, cuantimás considerando'l tamañu de la población meta a sirvir.

Y el otru importante llastre pal desenvolvimientu ensin dulda ye la corrupción, pos al traviés d'ella, atender a una población parásita que poco apurre al conxuntu.

Ciertu, la ciencia y la teunoloxía ameyoraron rendimientos en munchos aspeutos, pero obviamente, si demasiaos recursos empobinar a satisfaer necesidaes de quien pocu o nada apurren a la sociedá, por dedicase a actividaes illegales, o a la especulación, o a los sobornos, por lóxica, el llamáu gastu social va deber retraerse quiera que non, y va haber dificultaes crecientes pa llevar los beneficios del estáu de bienestar a tolos rincones.

Los cuatro países del BRIC, o los países del BRIC ampliáu, obviamente tienen diferencies unos a otros, anque finalmente, los factores que los provoquen verdaderu retrasu son abondo similares en toos ellos.

China

República Popular China

Les perspectives de China como superpotencia eventual o probable, son oxetu de frecuentes analises y d'alderiques.[37][38][39][40][41][42]

Geoffrey Murray[43] (destacáu columnista nel sitiu China.org.cn, y amás consultor na "Asociación del Pueblu Chinu pa l'Amistá con Países Estranxeros" -Chinese People's Association for Friendship with Foreign Countries-, y tamién profesor d'escritura ya interpretación en CFAU[44]) na so obra: "China, the next superpower" ("China, la próxima superpotencia"), espresa que « China remanez ensin problemes, y va ser una de les superpotencies relevantes del sieglu XXI» (Citación orixinal: « China is steadily emerging as a superpower for the next century»), dáu'l so desenvolvimientu Economía de la República Popular de China económicu, políticu, y Exércitu Popular de Lliberación militar, sofitáu pola importancia de la so población y la gran fuercia de la so antigua civilización.

David L. Shambaugh[45] desenvuelve una tesis similar nel so llibru "Greater China: the next superpower?" publicáu por 'Oxford University Press', y onde pon en destaque la importancia de China nel mundu (incluyida'l so diáspora), según la pujanza de la so economía y de la so cultura, y tamién la trescendencia qu'adquirió la so política nes rellaciones internacionales contemporánees.

Los puntos fuertes de China son numberosos: La so economía tien dende hai abondo tiempu, unu de les crecederes añales más grandes del mundu. Y per otra parte, ye tamién el país más pobláu del planeta (con más de 1300 millones d'habitantes), y el terceru más grande en superficie. Tamién dicha nación tien les fuercies armaes más importante del mundu (tocantes a númberu d'integrantes), y dispón d'armes nucleares,[46] Amás China ye unu de los miembros permanentes del Conseyu de Seguridá de les NNUU, lo que refuerza la so influencia diplomática nel mundu. Toes estes y delles otres, son credenciales abondos pa pensar que China va ser unu de los grandes nel sieglu XXI.

China, fortaleces y debilidaes

Hasta nun fai tantu, China yera la tercer potencia económica mundial, pero anguaño ocupa la segunda posición, moviendo asina a Xapón (qu'agora ocupa'l tercer puestu).[47]

Y según el Bancu mundial, ente l'añu 2020 y l'añu 2030 China bien podría ser la primer potencia económica del planeta (superando asina a Estaos Xuníos).[48]

Igualmente y dende l'añu 2003, China ye tamién una potencia espacial, y nesi campu inclusive yá unvió a un home al espaciu.[49]

Y per otra parte, China yá s'integró a numberoses organizaciones internacionales de les que taba escluyíu, ente elles la Organización Mundial de Comerciu -OMC- (dende'l 1 de xineru de 2002) y la Organización de Cooperación de Shanghai.

Más allá del so puxante potencial demográficu, económicu, políticu, y militar, China indiscutiblemente tamién se sofita na so cultura, rica, antigua, y estendida per bona parte del Sureste Asiáticu (la so zona natural d'influencia). China tien cinco mil años d'interesante y trascendente hestoria, y el chinu-mandarín ye güei día la llingua más falada nel mundu,[50] yá que dicha comunidá llingüística tien más de mil millones de falantes.

Sicasí, China tamién presenta ciertu númberu d'importantes debilidaes, que podríen retrasa-y na so ambición de constituyise na potencia hexemónica por excelencia.

N'efeutu, el país verdaderamente presenta importantes riesgos d'esplosión social, amestaos particularmente a les bultables desigualdaes ente les rexones costeres y les ciudaes importantes, frente a les zones rurales llabradores muncho más apostraes.[51] A pesar de lo qu'afirmen o de lo que deseyaríen los dirixentes chinos, los ochocientos millones de llabradores que cunta'l país, nun dexen otra opción que considerar a China como un país en víes de desenvolvimientu. Les tensiones que nacen d'esta situación, ensin dulda son de mal manexu, y tán exacerbadas poles desigualdaes sociales, según tamién polos bolsones de corrupción qu'afecten al funcionariado. Per otra parte, el país ye enagora bastante dependiente del esterior, tantu en rellación a les sos esportaciones, como no referío a les sos importaciones de teunoloxía y de patentes. A lo último los suministros enerxéticos y d'alimentos que'l país imprescindiblemente precisa, y les repercusiones sobre'l mediu ambiente derivaes de l'acelerada crecedera d'esa nación asiática, por cierto son tamién fonte de problemes.

Unión Europea

Xunión Europea

La Xunión Europea (XE) foi llamada una superpotencia emerxente per parte de munchos analistes y académicos, y por dellos políticos, quien creen que la XE ye, o va ser, una superpotencia nel sieglu XXI.

La gran población de la XE, la economía de gran tamañu, baxes tases d'inflación (a pesar de la crisis actual), xunto a otros factores, faen d'esta zona un bon candidatu como líder mundial nel sieglu XXI (perceición de fracasu de la política esterior de EE.UU; calidá de vida en miembros de la comunidá, cuando se mide en términos tales como hores trabayaes per selmana, salú, y servicios sociales; etc).

La XE yá algamó'l estatus de superpotencia, basada nel tamañu y l'algame global de la so economía y la so influencia na política mundial. La naturaleza del poder camudó dende la Guerra Fría, y el poder militar yá nun ye primordial, yá que se sostién que'l control de los medios de producción ye más importante que'l control de los medios de la destrucción (lléase: poder duru representáu por Estaos Xuníos frente al poder blandiu exercíu pola Unión Europea).

La XE, xunto con China, nos fechos yá algamaron l'estatus de superpotencia, y por tanto EEXX convertir en rival tocantes a la influencia mundial. La gran economía de la XE, fai que les sos teunoloxíes cada vez más establezan estándares globales, y amás hasta nun hai muncho los países europeos daben más ayuda al desenvolvimientu.

La XE nun precisa un exércitu común pa ser una superpotencia. La Unión Europea utiliza la intelixencia y la policía pa detener a los islamistes radicales, la política social pa tratar d'integrar a la intranquila población musulmana, y la fortaleza económica pa incorporar a zones de l'antigua Xunión Soviética, y adulces asina apangar el poder de Rusia.

América del Sur, l'este d'Asia y otres rexones prefieren emular el "suañu européu" en llugar de la variante americana. Esto podría tar asocediendo na Unión de Naciones Suramericanes y la Xunión Africana. En particular, la XE nel so conxuntu ye una de les entidaes de mayor diversidá cultural nel planeta, con delles de les llingües más falaes ya influyentes del mundu, como oficiales nel so territoriu.

Una futura adhesión eventual del restu d'Europa, el conxuntu de Rusia (pocu probable), y Turquía, non yá impulsaría la economía de la XE, sinón que tamién aumentaría la población de la XE hasta cerca de los 800 millones, lo qu'oldearía práuticamente a la de la India o China (con 1.200 millones caúna). La XE ye cualitativamente distinta de la India y de China, yá que ye descomanadamente más próspera y tecnológicamente más avanzada. Recep Tayyip Erdogan dixo nel añu 2005: "En 10 o 15 años, la XE va ser un llugar onde les civilizaciones [van poder] cumplir con (lo que ye) ser una superpotencia cola inclusión de Turquía".

Robert J. Guttman, escribió en 2001 que la definición mesma de superpotencia camudó, y que nel sieglu XXI, non solamente refiérense a estaos con poder militar, sinón tamién aliances como la Unión Europea, con una economía de mercáu fuerte, trabayadores altamente calificaos, usuarios y posesores d'alta teunoloxía, y una visión global. Friis Arne Petersen, l'embaxador danés nos EEXX espresó opiniones similares. Reconoció que la XE ye un "tipu especial de superpotencia", qu'entá tien qu'establecer una fuercia militar unificada qu'exerza en sí mesma un poder cercano al de los sos miembros más poderosos.

Amás, delles comentaristes argumenten que la integración política plena nun ye necesaria por que la Unión Europea pueda exercer una creciente influencia internacional, pos la so aparente debilidá constitúi la so fuercia real (a partir de la so diplomacia de baxu perfil y l'énfasis nel imperiu de la llei). La XE representa un tipu nuevu y potencialmente más esitosu d'actor internacional que los tradicionales, anque sicasí, nun ta claru si la eficacia de tal influencia sería igual a la d'una superpotencia política integrada, como son los Estaos Xuníos.

Factores adversos

Señalóse que la condición de superpotencia potencial de la XE va depender de la so "estatalidad".[ensin referencies]. B. Buzan afirma que ye probable que la XE siga siendo una superpotencia potencia mientres enforma tiempu, porque anque tien riqueza material, "la so debilidá política y la so difícil evolución interna, particularmente no que fai a una política común esterior y de defensa", acuten les sos posibilidaes de ser verdaderamente una superpotencia.

Ente que la XE ye una superpotencia nel sentíu de que ye la mayor unión política, el mayor mercáu únicu, y quien más ayuda ente los donantes nel mundu, nun ye una superpotencia con al respective de la defensa o les esferes de política esterior. Al igual que Buzan, A. Stubb señaló que'l factor más limitante pal ascensu de la XE a la condición de superpotencia, ye la falta d'un Estáu visible nel sistema internacional que lu represente. Otros factores negativos son la falta d'unidá interna en cuanto al desenvolvimientu enerxéticu, y la continua preferencia pola soberanía de les naciones estáu nos sos enfoques. Pa compensar esto los líderes de la XE aprobaron y ratificaron el Tratáu de Lisboa (que lo fixeron en 2009), y crearon un Ministeriu de Rellaciones Esteriores de la XE (SEAE, dirixíu pol Altu Representante, Catherine Ashton), amás d'intentar desenvolver un enfoque común de defensa de la XE, con un asientu coleutivu nel Conseyu de Seguridá de la ONX y nel G8.

Sicasí, dalgunos nun creen que la XE algame'l estatus de superpotencia. "La XE nun ye y nunca va ser una superpotencia", según l'ex secretariu d'Estáu del Reinu Xuníu p'Asuntos Esteriores y del Commonwealth, David Miliband. A falta d'una política esterior unificada y cola incapacidá de proyeutar poder militar en tol mundu, la XE escarez de la sustancia de les superpotencies, que por definición tienen. Poder unviar militares [y] tener la capacidá pa llegar rápido a cualquier llugar coles tropes, coles qu'asina se pueda imponer la voluntá.

L'economista Robert Lane Greene señala que la falta d'una fuercia militar europea fuerte namái agrava la falta de la unidá política esterior de la XE, y descuenta tolos argumentos de la XE escontra la condición de superpotencia, teniendo en cuenta especialmente que la creación na Unión Europea d'una fuercia de respuesta global que s'oldeara cola que dispón una superpotencia como Estaos Xuníos, ye "impensable". Según Soren Kern del Grupu d'Estudios Estratéxicos, la mayor torga a una verdadera superpotencia europea, ye que les élites europees negar a abandonar les sos fantasíes postmodernas de la ilegitimidad del "poder brutu" militar, d'acordies cola forma en que'l restu del mundu interpreta la realidá".

El británicu Michael Howard, alvirtió sobre la "esmolición" de que munchos europeos tán primiendo por una mayor integración na XE pa compensar a los Estaos Xuníos, a pesar de la falta d'una "identidá compartida".

Ente que para dalgunos la Unión Europea ten de ser una "potencia modelu" ensin mieu d'usar la fuercia militar pa dar respaldu a les sos idees sobre llibre comerciu, los sos defectos militares argumenten en contra de la so condición de verdadera superpotencia.

Referencies y notes

  1. John Greenwald, "Japan From Superrich To Superpower", Time Magazine, 4 de xunetu de 1988.
  2. «How Solid are the BRICs?». Global Economics. Consultáu'l 21 de setiembre de 2010.
  3. China as a global power (Dan Lynch and Shen Dingli discuss the pattern and importance of China's rise), USC US-China Institute, 13 de payares de 2007.
  4. Visions of China, CNN Specials.
  5. India welcomed as new sort of superpower, IHT, Accessed March 11, 2007
  6. India Rising, Newsweek, Accessed March 11, 2007
  7. Brazil: Country will ‘soon' become a superpower but is now a ‘sleeper', Patricio Martínez (november 2009)
  8. While the US Looks Eastward Brazil Is Emerging as a Nuclear Superpower
  9. Brazil is becoming an economic and political superpower
  10. Russia: A superpower rises again - CNN.com
  11. Russia on the march - again - Telegraph
  12. Russia in the 21st Century - Cambridge University Press
  13. L'imperialismu monetariu d'EEXX
  14. Precisamos crear un Bancu telemáticu
  15. Economía telemática a nivel internacional
  16. Carta abierta a Nicolás Sarkozy
  17. de ser-modificada-actuando-dientro-de-la democracia-y-del-multiculturalismu-pero-implementando-nueves-formes-de-faer-negocios-culturemas-451500 Nuesa cultura social ten de ser modificada, actuando dientro de la democracia y del multiculturalismu, pero implementando nueves formes de faer negocios
  18. Simon Hooper (13 d'avientu de 2006). «Russia: A superpower rises again» (inglés).
  19. Wikipedia. «Superpotencia» (castellanu).
  20. Christian Brosio, Philippe Raggi (mayu de 2010). «Asie, le soleil se lève à l'Est» (francés).
  21. Mauricio López González. «La prospectiva na redolada económica, social y políticu» (castellanu).
  22. Pierre Noël Giraud. «Ensayo de prospectiva económica global» (castellanu).
  23. Yezid Soler B.. «Prospectiva: Visión y construcción de futuru» (castellanu).
  24. Wikipedia. «Futurología» (castellanu).
  25. ISRIA.com; Feb. 16, 2010; cite "Netanyahu: Russia is an important « superpower »
  26. Los Angeles Times by Megan K. Stack Sept 11, 2009: “Venezuela's Hugo Chavez recognizes Russia as superpower” Venezuela's Hugo Chavez recognizes independence of breakaway Xeorxa republics - Los Angeles Times
  27. Premier.gov.ru - Feb. 16, 2010 cite Transcript: Russia a Superpower in every Aspect Prime Minister of the Russian Federation - Events- Prime Minister Vladimir Putin meets with Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu
  28. Gulf News Derechos.org Aug 30, 2008 cite transcript: “Russia indeed a superpower says diplomat” www.derechos.org
  29. Perspectives de la Chine comme superpuissance potentielle
  30. (n'inglés) 10 reasons why India will not become a superpower
  31. (en francés) L'Inde, xune superpuissance... en apparence
  32. (en francés) Inde, ce géant encore fragile (1)
  33. (en francés) Inde, ce géant encore fragile (2)
  34. (en francés) "L'Inde ne devrait pas aspirer à aportar xune superpuissance"
  35. fienda creciente-ente-ricos-y.html Distanciamientu creciente ente clases riques y clases probes
  36. Fragmentación política
  37. (en francés) Émergence d'une superpuissance. La Chine: partenaire ou adversaire? (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). sur http://www.frstrategie.org/ (consultáu 14 d'agostu de 2009)
  38. (en francés) La Chine vers la superpuissance sur bibliosurf.com (consultáu 14 d'agostu de 2009)
  39. (en francés) La Chine, future superpuissance économique (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). sur credit-suisse.com (consultáu 14 d'agostu de 2009)
  40. (en francés) Chine: puissance ou surpuissance? sur geopolitis.net (consultáu 14 d'agostu de 2009)
  41. (en francés) Les atermoiements de la superpuissance chinoise. sur lesechos.fr (consultáu 15 d'agostu de 2009)
  42. (n'inglés) CHINA RISING: Get ready for China's century. sur globeandmail.com (consultáu 1 de payares de 2009)
  43. Geoffrey Murray
  44. CFAU
  45. David L. Shambaugh
  46. Arsenal nucléaire de la Chine
  47. (en francés) La Chine, deuxième puissance économique mondiale nel sitiu web "Slate.fr".
  48. Louis Kuijs, « Research Working Paper Non. 9 - China Through 2020: A Macroeconomic Scenario », Bancu Mundial.
  49. esterior/ Yang Liwei: El primer chinu nel espaciu esterior
  50. (n'inglés)Statistical Summaries dans Ethnologue.com
  51. (n'inglés) « China: fragile superpower », Susan L. Shirk.

Ver tamién

Referencies esternes

  • Inès Trépant, Pays émergents, quelles leçons pour l'Europe?, Politique (revue de débats), Bruxeles, n°58, febreru de 2009 (Les pays émergents, dont le Brésil, la Russie, l'Inde, et la Chine, augurent d'un monde de plus en plus multipolaire; leur intégration dans la mondialisation en fait des acteurs de plus en plus incontournables, quitte à faire basculer le centre de gravité de l'économie mondiale, en leur faveur).

Enllaces esternos