Milles de la Polvorosa
 Milles de la Polvorosa | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| País |  España |
| Autonomía |  Castiella y Lleón |
| Provincia |  provincia de Zamora |
| Tipu d'entidá | conceyu d'España |
| Alcalde de Milles de la Polvorosa | Lorenzo del Río Fernández |
| Nome oficial | Milles de la Polvorosa (es)[1] |
| Códigu postal |
49699 |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 41°55′24″N 5°43′59″W / 41.9232°N 5.733°O |
  Milles de la Polvorosa Milles de la Polvorosa (España) | |
| Superficie | 18.12 km² |
| Altitú | 701 m[2] |
| Llenda con | |
| Demografía | |
| Población |
198 hab. (2023) - 116 homes (2019) - 99 muyeres (2019) |
| Porcentaxe |
0% de provincia de Zamora 0.01% de Castiella y Lleón 0% de España |
| Densidá | 10,93 hab/km² |
| Más información | |
| Estaya horaria | UTC+01:00 |
 | |
Milles de la Polvorosa ye un conceyu y llocalidá española de la provincia de Zamora, na comunidá autónoma de Castiella y Llión.[3]
Asítiase na contorna de Benavente y Los Valles, na confluencia de los ríos Tera y Esla, cerca d'una antigua calzada romana.[4] El conceyu constituyir una sola llocalidá, que'l so términu tien una superficie de 18,12 km² y, según los datos del padrón municipal 2017 del INE, cuenta con una población censada de 223 habitantes. El so edificiu más emblemáticu ye la ilesia parroquial de San Miguel Arcánxel, d'estilu románicu, na que destaca la so bóveda y el retablu mayor barrocu. L'espaciu natural nel que s'asitia, favoreció la creación d'una gran zona d'ociu xunto al ríu.[4]
Topónimu[editar | editar la fonte]
Rexístrense formes medievales del nome: Emellas, Iemelles, Emelas, Esmornies, Meles, y similares.[5][6] Pa la so interpretación puede siguise a Carrera de la Red,[7] que, ensin alcontrar el topónimu, proponía partir de llatín “gĕmĕllus” (ximielgu). va tratar d'una forma locativa del plural gĕmĕllis, magar el zarru de la vocal final constátase tamién en topónimos descendientes d'acusativu femenín gĕmĕllas. Los topónimos de base gĕmĕll- aluden a formes del terrén, roques o árboles que la so guarda empareyada suxure la de dos hermanos mellizos. Milles asítiase xunto a dos pandielles (Tesu del Güe o'l Sierro, y El Montico), próximos ente sigo y d'altor esautamente igual (744 m), dixebraos por un angostu valle. Probablemente esti fechu diera llugar al nome.[6] La vinculación a la voz "llapada, lama" (prau húmedu), con falsa deglutinación del artículu, que se suxure nuna referencia anterior,[8] ye incorreuta.
Xeografía física[editar | editar la fonte]
El so términu ta delimitado por dos grandes ríos, el Esla y el so afluente'l ríu Tera. El so relieve ta condicionáu peles nidies llombes, El Sierro y El Montico, quedando'l restu del conceyu en zones de terraza de aluvial, La Vega.
| Noroeste: Villanázar | Norte: Santa Cristina de la Polvorosa | Nordeste: Arcos de la Polvorosa |
| Oeste: Burganes de Valverde | 
|
Este: Villaveza del Agua |
| Suroeste: Bretocino | Sur: Bretó | Sureste: Santovenia del Esla |
Historia[editar | editar la fonte]
La confluencia del Tera y el Esla apaez con signos d'habitación dende la Prehistoria, como los del "castru de La Madalena" o "Socastro", asitiáu sobre una llomba compartida polos términos de Milles de la Polvorosa y Mózar, que les sos prospecciones confirmaron la so ocupación dende la dómina celtibérica hasta'l sieglu XVI, en que quedó despoblado.[9] Na zona de "El Prioratu" afayar en 1985 un miliario de granitu, de la dómina de Nerón, que marca CCLIX milles (unos 383 km), que son xustamente los que se cunten dende Augusta Emerita hasta ellí, magar hai diverxencies ente los partidarios de considerar si perteneció o non a la Vía de la Plata. El miliario orixinal caltener nel Muséu de Zamora, magar al remocicase la plaza principal de Milles instalóse nella un retruque.[10]
Na Edá Media, la victoria nel añu 878 de los exércitos asturlleoneses d'Alfonsu III na batalla de la Polvorosa, nes cercaníes de la llocalidá, foi decisiva pa la posterior integración y repoblación de la llocalidá de Milles, que quedó integrada nel Reinu de Llión.[11] De dómina medieval esisten diversos documentos que menten la esistencia d'una ponte sobre'l Esla, denomináu "Ponte de Deustamben" (Ponti de Deus tam bene), documentáu yá nel 1140 y asitiáu na zona denomada "El Prioratu". N'el so cercanía atopaba una villa, la ilesia de Santa María, un hospital, aceñas, molinos y fontes, xunto coles sos tierres de llabrar, praos y montes. Toos estos bienes fueron donaos al monesteriu de Benevívere, asitiáu xunto a Carrión de los Condes. La donación foi condicionada a que los monxos nun lu convirtieren nuna granxa y que pertenecieren a una abadía filial del monesteriu, dando orixe a la creación d'un prioratu que condicionaría parte de la historia de Milles.[12]
Darréu, na Edá Moderna, Milles foi una de les llocalidaes que s'integraron na provincia de les Tierres del Conde de Benavente y dientro d'esta na Merindad de la Polvorosa y la receptoría de Benavente.[13] Sicasí, al reestructurase les provincies y crease les actuales en 1833, la llocalidá pasó a formar parte de la provincia de Zamora, dientro de la Rexón Lleonesa,[14] quedando integrada en 1834 nel partíu xudicial de Benavente.[15]
A lo último, cabo señalar que l'allugamientu del nucleu habitáu nun foi única a lo llargo del tiempu, tando enantes asitiáu en terrén de vega, más baxu y cercanu al ríu Esla, onde foi destruyíu por una riada, siendo entá visibles los restos de les muries del campusantu na paraxa denomada "Lugar Viejo".
Patrimoniu[editar | editar la fonte]
La ilesia parroquial de San Miguel Arcánxel, d'estilu románicu, ye'l finxu arquiteutónicu más destacable de Milles, destacando nella'l so retablu mayor barrocu.
Servicios[editar | editar la fonte]
Ente les sos instalaciones comuñales atópase un gran frontón cubiertu. Coles mesmes, el ríu Tera dispón de delles barbacoes pa dir pasar ellí los díes de fiesta con tola familia, dellos merenderos con bancos y un chiringu nel cual pueden mercase bébores. Nel ríu Esla esiste un escenariu de pesca deportivu-social destináu a la pesca de ciprínidos (carpes). Ta asitiáu xunto a la desaguada del ríu Tera y bien cercanu a la so zona de recréu.
Demografía[editar | editar la fonte]
| 2000 | 2003 | 2006 | 2009 | 2012 | 2017 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 279 | 268 | 244 | 252 | 239 | 223 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (Fonte: Institutu Nacional d'Estadística d'España) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gráfica d'evolución demográfica de Milles de la Polvorosa ente 1900 y 2017 |
 |
| Fonte: Institutu Nacional d'Estadística d'España - Ellaboración gráfica por Wikipedia. |
Fiestes[editar | editar la fonte]
En Milles celébrase la festividá de San Miguel, el 29 de setiembre, y la de Santa Bárbara, el 4 d'avientu.[4]
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ URL de la referencia: https://www.aemet.es/es/eltiempo/prediccion/municipios/milles-de-la-polvorosa-id49118.
- ↑ Diputación de Zamora
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Conceyu de Milles de la Polvorosa
- ↑ González Rodríguez, Rafael: Repoblación y reorganización de la rede viaria. La ponte de Deustamben (sieglos XII-XIV), Brigecio. Revista d'Estudios de Benavente y les sos Tierres, 6, 1996; páxs. 153-178.
- ↑ 6,0 6,1 Riesco Chueca, Pascual (2010), “Nueves conxetures de toponimia zamorana”, Anuariu 2008, Institutu d'Estudios Zamoranos Florián de Ocampo, Diputación de Zamora, páxs. 359-436.
- ↑ Carrera de la Red, Ma. de Fátima (1988) Toponimia de los valles del Cea, del Valderaduey y del Sequillo, Llión.
- ↑ Riesco Chueca, Pascual, “Medio natural y poblamiento en la toponimia mayor de Zamora”, Anuariu 2000, Institutu d'Estudios Zamoranos "Florián de Ocampo", Diputación de Zamora, p. 449-500
- ↑ Les Tierres de Benavente a la lluz de l'arqueoloxía
- ↑ calzada-del-miliario-de-el prioratu-milles-de-la-polvorosa La calzada del Miliario de "El Prioratu" (Milles de la Polvorosa, Zamora) I: Sobre'l miliario y les conclusiones hasta agora deducíes de la so inscripción.
- ↑ José Cela, Camilo (1971). Editorial Destino: Obra completa, Volume 8 (en castellanu), páx. 831. «tol dilatáu país que dicen de la Polvorosa, a la solombra de la villa de Benavente, na provincia de Zamora, diócesis d'Astorga y reinu de Llión: Fresnu de la Polvorosa, Vecilla de la Polvorosa, Santa Cristina de la Polvorosa, Arcos de la Polvorosa, Milles de la Polvorosa, Manganeses de la Polvorosa, etc.»
- ↑ Plata_y_el Prioratu.pdf Repoblación y reorganización de la rede viaria. La ponte de Deustamben (sieglos XII-XIV)
- ↑ Salgado Fuentes, Carlos Javier (2016). Universidá de Salamanca: La evolución de la identidad regional en los territorios del antiguo Reino de León (Salamanca, Zamora y León) (en castellanu), páx. 149-150.
- ↑ «Real Decretu de 30 de payares de 1833 sobre la división civil de territoriu español na Península ya islles axacentes en 49 provincies» (castellanu). Gaceta de Madrid.
- ↑ Subdivisión en partíos xudiciales de la nueva división territorial de la Península ya islles axacentes / aprobada por S. M. nel real decretu de 21 d'abril de 1834
Datos: Q974299
Multimedia: Milles de la Polvorosa