Chenopodium petiolare
Chenopodium petiolare  | ||
|---|---|---|
| Clasificación científica | ||
| Reinu: | Plantae | |
| Subreinu: | Tracheobionta | |
| División: | Magnoliophyta | |
| Clas: | Magnoliopsida | |
| Subclas: | Caryophyllidae | |
| Orde: | Caryophyllales | |
| Familia: | Amaranthaceae | |
| Subfamilia: | Chenopodioideae | |
| Xéneru: | Chenopodium | |
| Especie: |
Chenopodium petiolare kunth | |
| Consultes | ||
| Royal Botanic Gardens, Kew | Royal Botanic Gardens, Kew | |
| World Flora Online | World Flora online | |
| [editar datos en Wikidata] | ||
La quinua o quínoa negra (Chenopodium petiolare Kunth) ye una grana andina perteneciente a la subfamilia Chenopodioideae de les amarantacees. Ye considerada tamién una destacada fonte de minerales antidepresivos.
Historia[editar | editar la fonte]
La quínua negra al igual que'l so asemeyáu la quinua, quínoa o kinwa (Chenopodium quinoa) ye un cebera alimenticiu que contién amás alta concentración d'elementos químicos como: fierro, litiu, magnesiu, potasiu y cinc. A lo llargo del tiempu la quínua negra foi considerada un tradicional remediu pa [[trestornos del estáu d'ánimu] ]como ansiedá y depresión.
D'antiguo foi unu de los principales alimentos de los pueblos andinos preincaicos y incaicos. Y dientro del mundu andín ye utilizada tamién como parte de rituales aciagos na ellaboración de panes tradicionales, yá que actúen como un ansiolíticu o tranquilizante menor qu'ayuda a la relaxación, aliviu de la murria y otros trestornos psiquiátricos como la depresión, según a tornar la velea y la murnia.
Composición[editar | editar la fonte]
La quínua negra ta compuesta d'antocianina, lisina, litiu y saponinas que contribúin a l'apariencia carauterística d'esta grana andina.[1]
Antocianina[editar | editar la fonte]
L'antocianina actúa como un pigmentu y contribúi a da-y el color negru carauterísticu d'esti cebera. Amás de prevenir les enfermedaes cardiovasculares actúa tamién como una proteutora solar natural y potente antioxidante.
Lisina[editar | editar la fonte]
La quínua negra contién un altu conteníu de lisina. Aproximao la quínua contién 8.4 mg de lisina por cada 100 g . Y ente les principales ventayes alcuéntrase'l desenvolvimientu mental y la hormona de la crecedera. Cabo resaltar que'l consumu de lisina xunto la L-carnitina ayuda a amenorgar el nivel de colesterol nel sangre.
Plantadera y collecha[editar | editar la fonte]
El sistema más apropiáu pa la llantadera ye en fileres, ésti puede realizase por aciu derrotu a tracción motriz. La dómina de llantadera realizar xeneralmente mientres la segunda quincena d'ochobre, anque va tar suxeta a los cambeos de tiempu. Nesi sentíu encamiéntase recurrir al Observatoriu Agroambiental Granible del MDRyT. Con grana certificada calidable y/o con grana local escoyida. - La fondura de llantadera bazcuya ente seis y ocho cm
• Densidá de llantadera. La cantidá de grana per hectárea varia ente 10 a 12 kg, con grana certificada y/o grana local escoyida. La llantadera tien de realizase cuando'l suelu tien un bonu mugor aprovechando les agües. Hai de solliñar que'l mugor proporcionao por poca cantidá d'agua duro bien poques hores y darréu piérdese por evaporación, por ello ye importante aprovechar al máximu'l tiempu.
• Variedaes cultivaes. La quinua del Altiplanu bolivianu abarca cuatro variedaes, tres grupos de variedaes o 17 races. El so periodu vexetativu varia ente 150 a 240 díes con una flexibilidá d'adaptación a distintes condiciones ambientales. Estes variedaes presenten una relativa indiferencia al respective de fotoperíodo y a l'altitú y pueden cultivase dende'l nivel del mar hasta los 3.900 msnm, toleren suelos nuna amplia gama de pH de 6 a 8,5 (ANAPQUI, 2001). collechar n'árees húmedes como la Sierra Norte d'Ecuador y sur de Colombia, ye aconseyable faer coincidir la collecha de la quinoa cola dómina seca del añu (de xunu a setiembre), pa evitar perdes o deterioru de los granos por efeutu del mugor ambiental (Nieto, Castillo y Peralta, 1986).
Saponinas[editar | editar la fonte]
Les saponinas llibérense nel momentu en que la quinoa toma contautu col agua. Los sos saponinas tamién son emplegaes en tratamientos plaguicides y yerbicides amás de ser un productu natural y seguro.
Intereses[editar | editar la fonte]
La quínua negra tien un altu valor alimenticiu, les sos fueyes tienen altu valor nutricional en ácidos grasos esenciales, minerales, vitamines y clorofila. Encamiéntase tamién llicuar les sos fueyes verdes col zusmiu de frutes.
Taxonomía[editar | editar la fonte]
Chenopodium petiolare describióse por Carl Sigismund Kunth y espublizóse en Nova Genera et Species Plantarum (quarto ed.) 2: 191. 1817[1818].[2]
Etimoloxía[editar | editar la fonte]
Chenopodium: nome xenéricu que deriva de la particular forma de les fueyes similares a les pates de gansu: del griegu "chen" = (gansu) y "pous" = (pie) o "podion" = (pie pequeñu).
petiolare: epítetu llatín que significa "con peciolos.[3]
- Chenopodium album var. andinum J.Rémy
- Chenopodium bolivianum Murr
- Chenopodium collae Phil. ex Aellen
- Chenopodium hastatum Phil.
- Chenopodium paniculatum Hook.
- Chenopodium paniculatum var. reniforme Murr
- Chenopodium sparsiflorum Phil.[4]
Ver tamién[editar | editar la fonte]
- Terminoloxía descriptiva de les plantes
- Historia de la botánica
- Carauterístiques de les amarantacees
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ Col nuesu Perú. «Quinua negra termina cola depresión.». Consultáu'l 4 d'abril de 2013.
- ↑ «Chenopodium petiolare». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 6 de xunetu de 2013.
- ↑ Chenopodium petiolare n'Epítetos Botánicos
- ↑ Chenopodium petiolare en PlantList
 |
Wikispecies tien un artículu sobre Chenopodium petiolare. |
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q9065404
Especies: Chenopodium petiolare