Reinu de Borgoña
| ||||
---|---|---|---|---|
estáu desapaecíu | ||||
Alministración | ||||
Xeografía | ||||
El reinu de Borgoña (regnum Burgundiae) foi unu de los reinos constituyentes[1] de la monarquía de los reis merovinxos.
Reinu de Borgoña en dómina merovinxa
[editar | editar la fonte]Nel añu 532, el reinu de Burgundia foi atacáu polos reis francos Clotario I y Childeberto I, sentenciando'l destín del reinu burgundiu na Batalla de Autun (532). En 534, finalmente ganaron al rei Gundomar y los reis Clotario, Childeberto y Teodeberto I partiéronse'l reinu burgundiu.[2]
Clotario I, qu'había aconceyáu tolos reinos francos, finó en 561, y Borgoña, convertir n'unu de los trés reinos merovinxos, xunto con Austrasia y Neustria.
Gontrán I (561-592) convertir nel nuevu rei de Borgoña, establecer en Chalon-sur-Saône. Na década de 570 tuvo que contener les incursiones de lombardos y saxones.[3] Pero finalmente viose somorguiáu na guerra civil ente Austrasia y Neustria. Como los sos fíos finaron estableció una alianza con Austrasia nel Tratáu de Andelot (587), por que-y asocediera'l so sobrín Childeberto II, como asina foi en 592.
En 595, finó Childeberto, y asocediéron-y los sos fíos Teoderico II en Borgoña y Teodeberto II en Austrasia, qu'entraron en conflictu bélicu. El rei de Borgoña venció al de Austrasia, pero finó antes d'atacar a Clotario II de Neustria. Asocedió-y el so fíu Sigeberto II, un menor que quedó so la rexencia de la so bisagüela Brunegilda, qu'intentó llevar a cabu una política de centralización, pero la nobleza conspiró contra ella y ufiertó la corona a Clotario II de Neustria. Brunegilda y Sigeberto fueron fácilmente derrotaos y executaos y Clotario II axuntó a los trés reinos francos, calteniendo un gobiernu particular pa cada unu d'ellos empobináu por un mayordomu de palaciu.[4] En Borgoñoa, Clotario II tuvo qu'aceptar el cargu vitaliciu de Warnacario como mayordomu de palaciu[5] y cuando finó en 626, los nobles refugaron un nuevu mayordomu.[6] Los nobles de Borgoña allegaron dende entós al palaciu de Neustria.[7] Non obtante, más que la presencia d'un mayordomu de palaciu, a la nobleza de Borgoña esmolecía-y más el caltenimientu de les sos lleis.[8]
Clotario finó en 628, y el so fíu Dagoberto I tuvo que faer una campaña en Borgoña pa someter les exacciones de la nobleza ya impartir xusticia.[7][9][10] Dagoberto yá rei de los trés reinos, establecer en Neustria, lo que motivó que les nobleza de Austrasia reclamara al rei Dagoberto un rei propiu,[11] que sería'l so fíu Sigeberto III. Cuando morrió Dagoberto en 639, asocedió-y el so otru fíu Clodoveo II nos reinos de Neustria y Borgoña, que yá compartiríen el mesmu monarca dende entós. Y per otru llau, la minoridad de los reis aseguró la preponderancia del poder políticu de los mayordomos de palaciu.[12]
En 641, finó Aega, el mayordomu de palaciu de Neustria. Asocedió-y Erquinoaldo, y ésti xunto cola reina mabre, Nantilde, decidieron restaurar el cargu de mayordomu de palaciu de Borgoña, pa compensar a los nobles de borgoña, los burgundofarones. En 642 Flaochad foi reconocíu como mayordomu del palaciu de Borgoña. Sicasí españó la guerra[13][14] contra'l patriciu Willebad, que se saldó cola muerte de dambos al añu siguiente. nun volvió escoyer se otru mayordomu de palaciu pa Borgoña y la nobleza de Borgoña volvió asistir a les mesmes xuntes que la de Neustria.[15]
A la muerte de Erquinoaldo, Ebroín el nuevu mayordomu del palaciu de Neustria, llevó a cabu una política de centralización del poder monárquicu que-y enfrentó a l'aristocracia terrateniente[16] por tantu buscó la supremacía de Neustria sobre Austrasia, movió a aristocracia llaica y eclesiástica de los centros de poder,[17] recuperó tierres del fiscu que s'apoderaren los nobles, prohibió los cargos hereditarios,[18] y prohibió a l'aristocracia borgoñona apaecer ante la corte de Neustria.[19][20] La guerra acabar cola victoria de la facción aristocrática encabezada polos arnulfingos de Pipino de Heristal na batalla de Tertry (687).
Pipino de Heristal establecer en Austrasia, dende onde controlaba'l poder. En Borgoña estremó'l territoriu en dos ducaos: el norte al so fíu Drogo y nel sur otru ducáu, ente que los obispos entamaben los sos propios principaos territoriales.[21]
Los territorios del reinu de Borgoña con posterioridá
[editar | editar la fonte]Reinu de Provenza
[editar | editar la fonte]Nel imperiu de Carlomagno, la gran Borgoña componer de la Baxa Borgoña (Basse-Bourgogne), al oeste del ríu Saona, l'Alta Borgoña (Haute-Bourgogne), al norte del Jura, la Borgoña Transjurana (Bourgogne Transjurane) al sur del Jura (Suiza actual), y la Borgoña Cisjurane (Bourgogne Cisjurane) (Lyon, Viena, Saboya y Delfinado). El Tratáu de Verdún 843 partió'l conxuntu: la Baxa Borgoña integrar na Francia de Carlos el Calvo, el restu foi englobado nel legáu de Lotario I.
Cuando l'emperador Lotario I abdicó antes de morrer en Prüm, en 855, el so reinu estremar ente los sos trés fíos homes: l'Alta Borgoña y la Borgoña Transjurana formaron parte del legáu de Lotario II; la Borgoña Cisjurana y Provenza a Carlos de Provenza; y Lluis II el Mozu, recibió Italia y el títulu d'emperador.
A la muerte de Carlos en 863, el reinu de Provenza pasó a les manes de Luis. Y cuando esti postreru morrió en 875, Carlos II el Calvo apoderar de los dos reinos d'Italia y Provenza.
Bosón de Provenza, cuñáu de Carlos el Calvo, foi escoyíu rei de Provenza y de Borgoña el 15 d'ochobre de 879 — convirtiéndose con ello nel primer rei non carolinxu de los Estaos francos.
Rodolfo I de Borgoña fíxose escoyer de la mesma, Rei de l'Alta Borgoña o Borgoña Transjurana en 888.
Hugo d'Arles, que gobernó'l reinu de la Provenza, vencer en 934 a Rodolfo II de Borgoña, rei de la Borgoña Transjurana. La nueva entidá foi'l segundu reinu de Borgoña-Provenza, tamién llamáu Reinu d'Arles. Subsistió hasta l'añu 1032.
El Condao y ducáu de Borgoña
[editar | editar la fonte]En 1016, l'últimu rei Rodolfo III de Borgoña nun teniendo herederos, reconoció al so sobrín de la casa otoniense, l'emperador alemán Enrique II del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu como soberanu proteutor y herederu del so reinu, del que na nueva organización feudal carolinxa, tresformar de reinu a Ducáu de Borgoña y Condáu de Borgoña y otros condaos y señoríos.
Los condes de Borgoña, vasallos d'Otón Guillermo, dempués del so fíu Reginaldo I de Borgoña y otru señores del reinu entamaron una revuelta militar contra'l so nuevu soberanu alemán ensin ésitu (Socesión de Borgoña (1032-1034)). El Condáu de Borgoña foi depués absorbíu pol Sacru Imperiu Romanu so soberanía xermánica hasta 1678, cuando Lluis XIV llogró recuperalo para Francia.
Los Duques de Borgoña intentaron restablecer la Lotaringia nel sieglu XV, pero la muerte de Carlos el Temerariu ensin llexítimos herederos direutos de sexu masculín, seis años dempués de la declaración d'independencia, punxo fin a esa ambición.
Reis de Borgoña
[editar | editar la fonte]En 534, el reinu foi conquistáu polos fíos de Clodoveo I y partíu ente:
- Teodeberto I († 548)
- Childeberto I († 558)
- Clotario I († 561)
Reis de Borgoña
- 561–592: Gontrán I, fíu de Clotario I.
- 592–596: Childeberto II, fíu de Sigeberto I, sobrín del anterior.
- 596–613: Teodorico II, fíu del anterior.
- 613–613: Sigeberto II, fíu del anterior.
Reis d'Austrasia, Neustria y Borgoña
- 613–629: Clotario II, fíu de Chilperico I, nietu de Clotario I, primu del anterior.
- 629–639: Dagoberto I, fíu del anterior.
Reis de Neustria y Borgoña
- 639–657: Clodoveo II, fíu del anterior.
- 657–673: Clotario III, fíu del anterior.
- 673–673: Teoderico III, hermanu del anterior.
- 673–675: Childerico II, hermanu del anterior.
Reis d'Austrasia, Neustria y Borgoña
- 675–691: Teodorico III, de nuevu.
- 691–695: Clodoveo IV, fíu del anterior.
- 695–711: Childeberto III, hermanu del anterior.
- 711–715: Dagoberto III, fíu del anterior.
- 715–721: Chilperico II.
- 721–737: Teodorico IV, fíu de Dagoberto III.
- 737–743: Interregno.
- 743–751: Childerico III.
Reyes en Borgoña mientres el periodu carolinxu * 751–768: Pipino el Curtiu, de la familia de los Carolinxos.
- 768–771: Carlomán I, fíu del anterior.
- 771–814: Carlomagno, hermanu del anterior.
- 814–841: Luis el Piadosu, fíu del anterior.
- 841–855: Lotario I, fíu del anterior.
- 855–863: Carlos (845 † 25 de xineru de 863), rei de Provenza (el so reinu entendía Borgoña y Provenza), fíu del anterior.
- 863–875: Lluis II el Mozu, rei d'Italia, hermanu del anterior.
- 875–877: Carlos el Calvo, rei de Francia, emperador, tíu de los anteriores, hermanu de Lotario I, fíu de Lluis I el Piadosu.
Col debilitamientu de los reis carolinxos, dellos nobles van proclamase rei de Borgoña, o rei sobre les tierres del antiguu reinu de Borgoña, y que van formar el Arelato.
Ver tamién
[editar | editar la fonte]- Reinos de los burgundios
- Reinu de l'Alta Borgoña o Borgoña Transjurana
- Reinu de la Baxa Borgoña o Borgoña Cisjurana
- Condáu de Borgoña o Francu Condáu
- Ducáu de Borgoña
- Dinastía Merovinxa
- Reyes merovinxos
- Francia en dómina merovinxa
Referencies
[editar | editar la fonte]