Organización territorial de Nueva Zelanda

Nueva Zelanda ta entamada en 16 rexones, que de la mesma se subdividen en 16 ciudaes y 56 distritos, cuatro d'ellos autoridaes unitaries: Gisborne, Tasman, Nelson y Marlborough. Estes 72 autoridaes de gobiernu llocal tán dirixíos por un alcalde. Hai un distritu amás de esti sistema, el de les Islles Chatham.

La rexón ye la parte cimera nivel de gobiernu llocal en Nueva Zelanda, De les 16 esistentes, dolce rexir por un conseyu rexonal escoyíu, ente que cuatro rexir poles autoridaes territoriales (el segundu nivel de gobiernu llocal), que tamién desempeña les funciones d'un conseyu rexonal y, por tanto, son conocíos como autoridá unitaria.

Historia y base llegal

Un conseyu rexonal ye unu de los conseyos rexonales que figuren na parte 1 del anexu 2 de la Llei d'alministración llocal de 2002. Nesti anexu numbérense los conseyos rexonales de Nueva Zelanda y la so Gaceta de los avisos siguientes a la so creación en 1989. La llei d'alministración llocal de 2002 tamién los dota de potestaes tales como la promoción del desenvolvimientu sostenible y la situación social, económica, ambiental y cultural de les sos comunidaes.

Les actuales rexones y los sos conseyos surden en 1989, como resultáu d'un procedimientu de fusión llevada a cabu en virtú de la Llei d'alministración llocal de 1974. La estensión xeográfica de les rexones basar en gran midida nes zones de captación de los ríos neozelandeses. Delles fronteres rexonales son idéntiques a les fronteres de les autoridaes territoriales, pero hai munches esceiciones. El llende sur de la rexón d'Auckland, por casu, corta nel centru'l distritu de Franklin.

Responsabilidaes

Les autoridaes rexonales son los principales responsables de la xestión del mediu ambiente, incluyíu l'agua, l'arramáu de contaminantes y la xestión de les mariñes, ríos y llagos, según la xestión d'hinchentes y drenaxe de control, la xestión de les tierres rexonales; tresporte rexonal (incluyíu'l tresporte públicu) y puertos, la bioseguridad o'l manexu de plagues.

Mentanto, les autoridaes territoriales son responsables de, a nivel llocal, l'usu de la tierra y la so xestión (planificación urbana y rural); rede de servicios públicos como agua, alcantarelláu y la xestión de residuos sólides; les carreteres locales; biblioteques; parques y reserves, y el desenvolvimientu de la comunidá. Les autoridaes rexonal y territorial son perceptores de les tases de propiedá (impuestos sobre la tierra), que s'utilicen pa financiar los planos rexonal y territorial de les actividaes del gobiernu. De cutiu esiste un altu grau de cooperación ente dambos, yá que tienen funciones complementaries.

Funciones de xestión de recursos

Los Conseyos Rexonales tienen estes funciones específiques en virtú de la Llei de Xestión de Recursos de 1991:

La planificación pa la xestión integrada de los recursos naturales y físicos.
La planificación rexonal pa los usos de la tierra.
El caltenimientu del suelu; calidá y cantidá de l'agua y los ecosistemes acuáticos; los peligros naturales y les sustancies peligroses.
El control de la zona marina costera.
El control al traviés de recursos consiente l'adopción, usu, represas o esviando d'agua *

El control al traviés de consentimientos de recursos de l'adopción, usu, represas o esviadures d'agua.

El control al traviés de consentimientos de recursos de la descarga de contaminantes.
L'establecimientu de normes nun plan rexonal pa distribuyir l'agua.

Otres funciones

Los Conseyos Rexonales tamién tienen la responsabilidá d'una serie de diverses funciones en virtú d'otros estatutos:

Los hinchentes de los ríos y sol control de Llei del Caltenimientu del Suelu y control de ríos de 1941.
Les reserves recayen nos conseyos rexonales en virtú de la Llei de Reserves 1977.
La Proteición civil en virtú de la Llei de Proteición Civil de 1990.
El control de plagues en virtú de la Llei de Bioseguridad de 1993.
Puertos y navegación marítima so la Llei de Tresporte Marítimu de 1994.
Los residuos peligroses en virtú de la Llei de HSNO de 1996.
La planificación del tresporte públicu en virtú de la Llei de Tresporte Terrestre de 1998.

Los conseyos rexonales tamién llograron responsabilidaes de la supervisión de la seguridá de preses na Llei d'Edificación de 2004.

Llista de rexones

	Rexón	Capital	Isla	Area (km²)	Población⁽²⁾	Códigu ISO
1	Northland	Whangarei	Isla Norte	13.941	154.700	`NZ-NTL`
2	Auckland	Auckland	Isla Norte	16.140	1.414.800	`NZ-AUK`
3	Waikato	Hamilton	Isla Norte	25.598	402.200	`NZ-WKO`
4	Bay of Plenty	Tauranga	Isla Norte	12.447	269.900	`NZ-BOP`
5	Gisborne ⁽¹⁾	Gisborne	Isla Norte	8.351	46.000	`NZ-GIS`
6	Hawke's Bay	Napier	Isla Norte	14.164	152.700	`NZ-HKB`
7	Taranaki	Nueva Plymouth	Isla Norte	7.273	107.500	`NZ-TKI`
8	Manawatu-Wanganui	Palmerston North	Isla Norte	22.215	229.200	`NZ-MWT`
9	Wellington	Wellington	Isla Norte	8.124	473.700	`NZ-WGN`
10	Tasman ⁽¹⁾	Richmond	Isla Sur	9.786	46.500	`NZ-TAS`
11	Nelson ⁽¹⁾	Nelson	Isla Sur	445	44.700	`NZ-NSN`
12	Marlborough ⁽¹⁾	Blenheim	Isla Sur	12.484	44.500	`NZ-MBH`
13	West Coast	Greymouth	Isla Sur	23.000	32.300	`NZ-WTC`
14	Canterbury	Christchurch	Isla Sur	45.845	552.800	`NZ-CAN`
15	Otago	Dunedin	Isla Sur	31.476	203.500	`NZ-OTA`
16	Southland	Invercargill	Isla Sur	30.753	93.000	`NZ-STL`
⁽¹⁾ Estes rexones son: «Unitary Authorities». ⁽²⁾ Población residente envalorada'l 30 de xunu de 2008 (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). Statistics New Zealand.

Gobiernu

Los conseyos rexonales son escoyíos popularmente cada trés años, de conformidá cola Llei Eleutoral Local 2001. Les eleiciones usen l'escrutiniu uninominal mayoritariu o'l votu simple tresferible. El Presidente d'un conseyu rexonal ye escoyíu polos miembros del conseyu electu.

Árees fora de les fronteres rexonales

Nueva Zelanda tien una serie d'islles perifériques que nun tán incluyíos dientro de les fronteres rexonales. Les Islles Chatham nun s'atopen nuna rexón, a pesar de que'l so conseyu tien dalgunes de les facultaes d'un conseyu rexonal en virtú de la Llei de Xestión de Recursos. Les Islles Kermadec y les Islles subantártiques de Nueva Zelanda tán habitaes namái por un pequeñu númberu de funcionarios del Departamentu de Caltenimientu. El Ministru de Caltenimientu ta facultáu p'actuar como un conseyu rexonal pa estes islles.

Territorios Dependientes

Nueva Zelanda tamién tien responsabilidá p'asuntos esteriores de los Territorios dependientes de les Islles Cook y Niue y alministra la dependencia de Tokeláu.

Territoriu	Capital	Área	Población	Estatus
Islles Cook	Avarua	240 km²	19.569 (2006)	Estáu Llibre Acomuñáu a Nueva Zelanda
Niue	Alofi	262 km²	4.076 (2006)	Estáu Llibre Acomuñáu a Nueva Zelanda
Tokeláu	-	10.8 km²	1.449 (2007)	Territoriu