Llingües tamánxiques

De Wikipedia
Llingües tamánxiques
Distribución xeográfica Himalaya
Países Bandera de India India
Bandera de Nepal Nepal
 China
Filiación xenética

Sino-tibetanu
  Tibetanu-birmanu
    Tib.-himalayo
      Bódico

        L. tamángicas
Subdivisiones Ghale
Tamángico (nuclear)
Códigu Glottolog ghal1247
Ver tamién
Idioma - Families - Clasificación de llingües
[editar datos en Wikidata]

Les llingües tamang-gurung-thakali-manang (tamién llamaes tamángicas) son un grupu filoxenéticu de llingües tibetanu-himalayas del grupu bódico. Bradley (1997) denominar alternativamente como llingües bódicas occidentales.

Clasificación[editar | editar la fonte]

El tamángico considérase una caña de les llingües bódicas y les llingües himalayas occidentales en Bradley (1997) y en Van Driem's (2001) llingües tibeto-kanauri. Les llingües del grupu son:

  • Tamang (munches variedaes diverxentes, con cerca d'un millón de hablnantes)
  • Gurung (dos variedaes con baxa inteligiblidad mutua)
  • Thakali (incluyendo'l dialeutu seke; étnicamente tamang)
  • Les llingües cercanamenee emparentaes: Manang(ba) [Nyishang(ba)], Gyasumdo y 'Narpa ('Nar-Phu)
  • Chantyal

Les llingües ghale, falaes por tamangs étnicos, paecen rellacionaes col tamángico, pero esiste documentación abonda p'aseguralo.

Comparanza léxica[editar | editar la fonte]

Los numberales en distintes llingües tamángicas son:[1]

GLOSA Tamang Gurúngico Kaike PROTO-
TAMÁNGICO
Oriental Occidental Chantyal Gurung
Occ.
Manang Nar-Phu Seke Thakali
'1' gik kat (ek) grĩ̤ kr̥ii⁴ kɦrî ki(ː)1 ʈih ti *gtik
'2' n̤i nɦisŋ (dui) ŋĩ̤ ɲii⁴ ŋɦî nin(ː)1 ŋih ɲʰy *gni(s)
'3' som som (tin) seɴ1 som som² som sum *sum
'4' bli buli (car) plĩ̤ pl̥i⁴ pɦlî c(ʰ)i(ː)1 plih li *bli
'5' ŋa baŋa (pac) ŋã̤ ŋə4 ŋɦæ̂ ŋa¹ ŋah ŋa *(b)ŋa
'6' du (caŋ) (cha) ʈṳ ʈo⁴ ʈɦûk el to¹ ʈuh ru *ʈuk
'7' nis (saŋ) (sat) ŋĩ ɲii¹ ŋi nis³ nigs ne *nis
'8' bre (aŋ) (ath) prẽ̤ pr̥ee⁴ pɦrê pre(ː)1 preh keː *brkee
'9' ku (naŋ) (nau) ku¹ ku ku³ ku gʰo *ku
'10' ʦyui (daŋ) (das) ʧyũ ʧo1 ʧo cyu³ ʧyu ʧyu *ʧyu

Los términos ente paréntesis son préstamos léxicos tomaos del nepalés o otra llingua indoaria

Referencies[editar | editar la fonte]

Bibliografía[editar | editar la fonte]

  • Bradley, David (1997). "Tibeto-Burman languages and classification". In Tibeto-Burman languages of the Himalayas, Papers in South East Asian linguistics. Canberra: Pacific Linguistics.
  • George van Driem (2001) Languages of the Himalayas: An Ethnolinguistic Handbook of the Greater Himalayan Region. Brill.
  • Georg, Stefan (1996). LINCOM EUROPA: Marphatan Thakali. Untersuchungen zur Sprache des Dorfes Marpha im Oberen Kali-Gandaki-Tal/Nepal. ISBN 90-04-09905-0.