Idioma jakasio

De Wikipedia
Jakasio o Khakas
Хакас тілі / Khakas tîlî
Faláu en  Rusia
Rexón Jakasia
Falantes 65.000 (aprox.)
Familia Túrquico

 Llingües siberianes túrquiques
  Jakasio

Estatus oficial
Oficial en Jakasia (Rusia)
Reguláu por Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1 kjh
ISO 639-2 {{{iso2}}}
ISO 639-3

Estensión del jakasio o khakas

L'idioma jakasio o khakas (en jakasio: Хакас тілі Khakas tîlî) ye una llingua túrquica falada por los jakasios que viven principalmente nel sur de la república siberiana de Jakasia, Rusia, n'Asia. La población de jakasios ye de 78.500 persones, de los cualos cerca de 60.000 falen esti llinguaxe, y la mayoría son billingües col rusu. El so códigu ISO 639-3 ye kjh.[1][2]

A mediaos del sieglu XIX dellos llingüistes fineses y rusos empezaron a documentar el jakasio. En 1924 desenvolvióse una forma lliteraria usando l'alfabetu cirílicu. Ente 1929 y 1939 usóse l'alfabetu llatín, pero darréu volvióse al cirílicu.[3]

Tradicionalmente, el jakasio estremóse en dellos dialeutos: sagay, kacha, koybal, beltir y kyzyl. La llingua lliteraria, que se desenvolvió tres la Revolución Rusa, basar nos dialeutos centrales, sagay y kacha. El beltir foi casi totalmente asimiláu pol sagay y el koybal pol kacha.[4]

Ortografía[editar | editar la fonte]

Alfabetu llatín:

A a |

style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | B b

C c Ç ç D d Ә ә F f G g
Ƣ ƣ I i Į į J j K k L l M m N n
Ņ ņ O o |

style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ө ө

P p R r S s Ş ş T t
O o |

style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | V v

X x Y y Z z Ƶ ƶ Ь ь

Alfabetu cirílicu:

А а Б б В в Г г Ғ ғ Д д Е е Ё ё
Ж ж З з И и Й й I i К к Л л М м
Н н Ң ң О о Ö ö П п Р р С с Т т
У у Ӱ ӱ Ф ф Х х Ц ц Ч ч Ӌ ӌ Ш ш
Щ щ Ъ ъ Ы ы Ь ь Ә ә Ю ю Я я

Referencies[editar | editar la fonte]

Wikimedia Incubator
Wikimedia Incubator
  1. Castrén, M. A. (1857). Versuch einer koibalischen und karagassischen Sprachlehre nebst Wörterverzeichnissen aus dean tatarischen mundarten des minussinschen Kreises.
  2. Radloff, W. (1893-1911). Versuch eines Wörterbuches der Türk-Dialecte I-IV. St. Petersburg.
  3. http://www.omniglot.com/writing/khakas.htm
  4. http://www.ohchr.org/EN/UDHR/Pages/Language.aspx?LangID=kjh

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]