Himnu nacional d'Afganistán

سلام شاهی
	Idioma asturianu: Gran Saludo
Información xeneral
Himnu de	[[Imaxe:{{{bandera alies-1931}}}\|20x20px\|border\|Bandera d'Afganistán]] Afganistán
Lletra	Mohammed Makhtar, 1930
Música	Mohammed Farukh
Adoptáu	1943
Hasta	1973
	[editar datos en Wikidata]

Información xeneral
Himnu de	Afganistán
Adoptáu	1926
Hasta	1943
	[editar datos en Wikidata]

ملي سرود
	Idioma asturianu: Himnu nacional
Información xeneral
Himnu de	Afganistán
Lletra	Abdul Bari Jahani
Música	Babrak Wassa
Adoptáu	2006
	[editar datos en Wikidata]

Milli Tharana ye'l himnu nacional d'Afganistán dende 2006. La lletra componer Abdul Bari Jahani, ente que la música facer Babrak Wasa. En 2004, la nueva constitución d'Afganistán estableció qu'un nuevu himnu nacional pal país, solicitáu pol gobiernu posterior a los talibanes pa señalar una nueva era p'Afganistán, tenía de ser escrita en paxtu, contener la frase "Allahu Akbar" (Dios ye Grande), y mentar los nomes de los grupos étnicos d'Afganistán.

La composición ganadora foi creada por dos afganistanos que viven fora del país por cuenta de la guerra. Hubo delles crítiques al himnu, por cuenta de les mentaes condiciones de la composición: que'l requisitu de ser escrita en paxtu otorgaba menos importancia a los demás idiomes que se falen nel país, que la frase "Allahu Akbar" nun tendría d'emplegar se nel himnu, yá que ye una frase sagrada nel Islam y nun tien de rellacionar se cola música, y que los grupos étnicos que se menten nel himnu inda nun representen la totalidá de nacionalidaes esistentes nel país.^[1]

Letra

Lletra orixinal en paxtu	Treslliteración	Traducción al asturianu
دا وطن افغانستان دى دا عزت د هر افغان دى كور د سولې، كور د تورې هر بچى يې قهرمان دى دا وطن د ټولو كور دى د بلوچو، د ازبكو د پــښــتون او هزارهوو د تركمنو، د تاجكو ور سره عرب، ګوجر دي پاميريان، نورستانيان براهوي دي، قزلباش دي هم ايماق، هم پشايان دا هيواد به تل ځلېږي لكه لمر پر شنه آسمان په سينې كې د آسيا به لكه زړه وي جاويدان نوم د حق مو دى رهبر وايو الله اكبر وايو الله اكبر وايو الله اكبر	Dâ watan Afğânistân day, dâ izat də har Afğân day. Kor də sole, kor də ture, har bačay ye qahramân day. Dâ watan də ṭolo kor day, də Baločo, də Uzbəko, də Pax̌tun aw Hazârawo, də Turkməno, də Tâjəko. Wər sara Arəb, Gujər di, Pâmiryân, Nuristânyân, Brâhuwi di, Qizilbâš di, ham Aymâq, ham Pašâyân. Dâ hiwâd ba təl źaliǵi, ləka lmar pər šnə âsmân. Pə sine ke də Âsyâ ba, ləka zrrə wi jâwidân. Num də haq mo day rahbar, Wâyu Allâhu Akbar, Wâyu Allâhu Akbar, Wâyu Allâhu Akbar	Esta tierra ye Afganistán, l'arguyu de too afganistanu. La tierra de la paz, la tierra de la espada, Caún de los sos fíos ye valiente. Este ye'l país de toles tribus, la tierra de los baluchis y uzbequistaninos, paxtos y hazares, turcomanos y taxiquistaninos. Con ellos, hai árabes y gurjaros, pamiris, nuristaníes, brahuis y kizilbash, aimaks y pashayis. Esta tierra va rellumar per siempres, como'l sol nel cielu azul. Nel pechu d'Asia, va permanecer como corazón pa siempres. Vamos siguir al únicu Dios: Toos dicimos "Alá ye más grande" Toos dicimos "Alá ye más grande" Toos dicimos "Alá ye más grande"

Himnos anteriores

Primeramente, Afganistán tuvo distintos himnos nacionales.

Periodu 1926-1943

El primer himnu foi creáu mientres el Reinu d'Afganistán en 1926. Hai escasa información disponible sobre esti himnu.^[2]

Periodu 1943-1973

Escritu en 1930, este foi'l segundu himnu n'usu, ente qu'Afganistán yera gobernáu inda pola familia real.^[3]

Llíriques

Persa (escritura árabe)	Persa (trescripción)	Traducción
ای شاهِ غیور و مهربانِ ما هستیم از جان مطیعِ شما ما فرزندانِ توییم ما فداکارِ توییم ای شاهِ ما ای شاهِ ما ای شاهِ ملت‌خواهِ ما	Schahe ghajur-o-mehrabane ma Hastem as djan moti-y-schoma Ma farsandane el to im! Ma feda kare el to im. Ei Schahe ma Ei Schahe ma Ei Schahe mellat cha-y-ma!	El nuesu valiente y queríu rei, Somos los tos fieles siguidores. Somos los tos fíos! Tamos dispuestos a sacrificanos a ti. Oh, el nuesu Rei! Oh, el nuesu Rei! Oh, el nuesu Rei y amigu del pueblu!

Periodu 1973-1978

سرود ملی
Idioma asturianu: Himnu Nacional
Información xeneral
Himnu de	Afganistán
Lletra	Abdul Rauf Benawa, 1973
Música	Abdul Ghafur Brechna, 1973
Adoptáu	1973
Hasta	1978
[editar datos en Wikidata]

Dempués de l'abolición de la monarquía en 1973, la República d'Afganistán foi creada, y esti himnu foi adoptáu.^[4]

Llíriques

Paxtu (escritura árabe)	Paxtu (trescripción)	Traducción
څو چي ده ځمکه او اسمان وي څو چي دا جهان ودان وي څو چي ژوندي په دي جهان وي څو چي پاتي يو افغان وي تل به دا افغانستان وي تل دي وي افغانستان ملت تل دي وي جمهوريت تل دي وي ملي وهدت تل دي وي افغان ملي جمهوريت تل دي وي افغان ملت جمهوريت ملي وهدت ملي وهدت	Co Čy Da Źməka Asmān Wī Co Čy Da Jahān Wadān Wī Co Čy Žwandī Pə De Jahān Wī Co Čy Pāti Yaw Afğān Wī Təl Ba Dā Afğānistān Wī Təl De Wī Afğān(istān) Millat Təl De Wī Jumhūriat Təl De Wī Millī Wahdat Təl De Wī Afğān Millat Jumhūriat Təl De Wī Afğān Millat Jumhūriat Millī Wahdat – Millī Wahdat	Siempres y cuando nun ye la tierra y el cielu; Asina que mientres el mundu sufre; Mientres hai vida nel mundu; En cuantes que un solu aliendu afganistanu; Va Tar esta Afganistán. Viva la nación afganistana. ¡Viva la República. Siempres esista la nuesa unidá nacional; Pa siempres haya la nación afganistana y la República. Siempres la nación afganistana, la República y la Unidá Nacional - Unidá Nacional.

Periodu 1978-1992

En 1978 tuvo llugar la Revolución de Saur, foi proclamada la República Democrática d'Afganistán y los símbolos nacionales fueron modificaos, ente ellos, un nuevu himnu foi adoptáu.

Periodos 1992-1999 y 2001-2006

سرود ملی
Idioma asturianu: Himnu Nacional
Información xeneral
Himnu de	Afganistán
Nome alternativu	قلعه اسلام قلب اسیا جاویدان Qal'a-ye Islam, qalb-y Asiya Asturianu: Fortaleza del Islam, el corazón d'Asia
Lletra	N.N., 1919
Música	Ustad Qasim, ignórase
Adoptáu	1992; 2001
Hasta	1999; 2006
[editar datos en Wikidata]

En 1992, los fundamentalistes tomaron el poder y establecieron un Estáu Islámicu; reemplazando l'himnu por un cantar de guerra muyahidín, compuestu en 1919.

Mientres el réxime talibán, dende 1999 hasta 2002, Afganistán foi un país ensin himnu, yá que se prohibiera la música.

Esti himnu foi restauráu cuando'l talibanes fueron derrocaos en 2001.^[5]

Llíriques

Paxtu (escritura árabe)

Paxtu (trescripción)

Traducción

قلعه اسلام قلب اسیا
جاویدان ازاد خاک اریا
زادگاه قهرمانان دلیر
سنگررزمنده مردان خدا
الله اکبر الله اکبرالله اکبر الله اکبر

بنداستبدادراازهم گسست
تیغ ایمانش به میدان جهاد
ملت ازاده افغانستان
در جهان زنجیرمحکومان شکست
الله اکبرالله اکبرالله اکبر الله اکبر

پرچم ایمان به بام مابود
سرخط قران نظام ما بود
وحدت ملی مرام مابود
همصداوهمنواباهم روان
الله اکبرالله اکبرالله اکبر الله اکبر

ای وطن درنورقانون خدا
شادزی ازادزی ابادزی
مردم سرگشته راشورهنما
مشعل ازادگی رابرفراز
الله اکبرالله اکبرالله اکبر الله اکبر

Qal'a-ye Islam, qalb-y Asiya,
Jawidan azad khak-y Ariya,
Zadgah-y qahramanan-y bozorg,
Sangar-y razmande-ye mardan-y khoda
Allahu akbar, Allahu akbar, Allahu akbar.

Tigh-y imanash be meydan-y jihad,
Band-y estebdad-ra az ham gozast
Mellat-y azade Afghanistan
Dar jehan zanjir-y mahkuman shekest.
Allahu akbar, Allahu akbar, Allahu akbar.

Sar-y khatt-y qur’an nizam-y ma bowad,
Parcham-y iman be bam-y ma bowad,
Ham seda o-ham nawa ba ham rawan,
Wahdat-emelli muram-y ma bowad.
Allahu akbar, Allahu akbar, Allahu akbar.

Shad zey, azad zey, abá zey,
Ey watan dar nur-y qanun-y khoda.
Mash’al-y azadegi-ra chigre firaz,
Mardom-y sar-goshte-ra shou rahnama.
Allahu akbar, Allahu akbar, Allahu akbar.

Fortaleza del Islam, el corazón d'Asia,
Siempres llibre, tierra de los arios,
Trubiecu de grandes héroes
Compañeru de viaxe de los guerreros de los homes de Dios
Allahu akbar, Allahu akbar, Allahu akbar.

Flecha de la so fe al sable de la Jihad,
La eliminación de les cadenes de la represión,
La nación de la llibertá, Afganistán,
Ruémpese les cadenes de los primíos del mundu.
Allahu akbar, Allahu akbar.

Dexen que les llinies del Corán sían el nuesu pidíu,
Dexen que la bandera de la fe seya nel nuesu teyáu,
Colos ecos y les voces que van xuntos,
Dexen que la unidá nacional seya lo qu'esforciamos,
Allahu akbar , Allahu akbar, Allahu akbar.

Vive feliz, vivir llibre, vive y espolleta,
Oh patria, a la lluz de la llei de Dios,
Llevante l'antorcha de la llibertá d'altor,
Conviértase nun líder pa les persones que tán primíes,
Allahu akbar , Allahu akbar, Allahu akbar.

Referencies

↑ http://www.nationalanthems.info/af.htm Afganistan - nationalanthems.info
↑ http://www.nationalanthems.info/af-43.htm
↑ http://www.nationalanthems.info/af-73.htm
↑ http://www.nationalanthems.info/af-78.htm
↑ http://www.nationalanthems.info/af-06.htm

[1] ttp://www.nationalanthems.info/af.htm Afganistan - nationalanthems.info

[2] ttp://www.nationalanthems.info/af-43.htm

[3] ttp://www.nationalanthems.info/af-73.htm

[4] ttp://www.nationalanthems.info/af-78.htm

[5] ttp://www.nationalanthems.info/af-06.htm

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]