Cordal d'Alaska

Cordal d'Alaska
	sistema montañoso (es)
Situación
País	Estaos Xuníos
Estaos	Alaska
Cordal	Cordal Americanu
Montes	Cordal norteamericanu
Coordenaes	63°04′10″N 151°00′25″W / 63.0694°N 151.007°O
	Cordal d'Alaska Cordal d'Alaska (Alaska)
Arquiteutura
Llargor	1,000,000 m.
Superficie	144 752 km²

La cordal d'Alaska (n'inglés, Alaska Range) ye un sistema montascosu relativamente estrechu, de 650 km de llargu, na parte centro-sur d'Alaska, Estaos Xuníos, dende'l llagu Clark nel so estremu sur^[1] hasta'l ríu White nel territoriu del Yukón en Canadá nel sureste. El monte más altu d'América del Norte, el Denali (6194 m) —enantes llamáu monte McKinley—, ta nesti cordal.

Xeografía

El cordal forma un arcu en direición xeneral esti oeste col so parte más septentrional nel centru, y dende ellí tiende al suroeste escontra la península d'Alaska y les Aleutianes, y al sureste na Cadena costera del Pacíficu. Ye una estensión de los Montes Costeros, estendiéndose en semicírculu dende la península d'Alaska hasta la frontera col Yukón.

Los montes actúen como una alta barrera pal fluyir d'aire húmedo del golfu d'Alaska escontra'l norte, y de ende que tenga unu de los peores tiempos del mundu. Les intenses nevaes tamién contribúin a una serie de grandes glaciares, incluyendo'l Canwell, Castner, Black Rapids, Susitna, Yanert, Muldrow, Eldridge, Ruth, Tokositna y Kahiltna. Cuatro principales ríos crucien el Cordal, incluyendo'l ríu Delta, y el ríu Nenana nel centru del cordal y los ríos Nabesna y Chisana al este.

El cordal forma parte del Cinturón de Fueu del Pacíficu, y de la Falla de Denali que cuerre a lo llargo del cantu meridional del cordal ye responsable d'una serie de terremotos. Sicasí, nun hai volcanes nel cordal sinón dellos plutones de granitu grandes.

Partes del cordal tán protexíes dientro del Parque nacional y reserva Wrangell-San Elías, Parque nacional y reserva Denali y Parque nacional y reserva del llagu Clark. L'Autopista George Parks dende Anchorage a Fairbanks, l'autopista Richardson dende Valdez a Fairbanks, y Tok Cut-Off dende Gulkana Junction al pasu de Tok al traviés de partes baxes del cordal. El Oleoductu d'Alaska queda paralelu a l'autopista Richardson.

El nome "Alaskan Range" paez habese aplicáu primeru a estos montes nel añu 1869 pol naturalista W. H. Dall. El nome a la fin convirtióse en "Alaska Range" al traviés del usu local. En 1849 Constantin Grewingk aplicó'l nome "T schigmit" a esti cordal. Un mapa realizáu pola Xeneral Land Office en 1869 llapada a la parte suroeste del Cordal d'Alaska les "Chigmit Mountains" y partir nordés les "Beaver Mountains".^[2] Sicasí, Chigmit Mountains son consideraes anguaño parte de la cordal Aleutiana.

Principales picos

El monte Denali allugáu dientro del Parque Nacional Denali, ye'l so visu más alta y la de too EE. UU., con 6194 m.
Monte Foraker (5304 m)
Monte Hunter (4442 m)
Monte Hayes (4216 m)
Monte Silverthrone (4029 m)
Monte Deborah (3761 m)
Monte Huntington (3730 m)
Monte Russell (3557 m)

Sierres (d'oeste a este)

Montes Neacola^[1]
Montes Revelation
Montes Teocalli
Montes Kichatna
Cordal d'Alaska Central/Macizu Denali
Cordal d'Alaska Oriental/Cordal Hayes
Montes Delta
Montes Mentasta
Montes Nutzotin

Galería

Vista del cordal d'Alaska dende'l Parque nacional Denali
Glaciar Gulkana que flúi dende los campos de xelu del cordal d'Alaska
El monte McKinley, nun raru día claru
Picos de monte del cordal d'Alaska
Glaciar del cordal d'Alaska

Referencies

↑ ^1,0 ^1,1 Les fontes nun coinciden sobre la delineación exacta del Cordal d'Alaska. L'artículu en "Board on Geographic Names" nun ye coherente; parte d'él designa al llagu Iliamna como l'estremu suroeste, y parte del artículu tien el final del cordal nos ríos Telaquana y Neacola. Otres fontes identifiquen el llagu Clark, ente aquellos dos, como'l puntu final. Esto significa tamién que'l estatus de los montes Neacola nun queda claro: de normal identifíquense como la sierra más septentrional de la cordal Aleutiana, pero podría tamién ser considerada la parte más meridional del cordal d'Alaska.
↑ Historia del nome nel artículu Board on Geographic Names pal cordal d'Alaska.

Churkin, M., Jr., y C. Carter. (1996). Stratigraphy, structure, and graptolites of an Ordovician and Silurian sequence in the Terra Cotta Mountains, Alaska Range, Alaska [U.S. Geological Survey Professional Paper 1555]. Washington, D.C.: U.S. Department of the Interior, U.S. Geological Survey.

Enllaces esternos

[sw_end-1] 1,0 ^1,1 Les fontes nun coinciden sobre la delineación exacta del Cordal d'Alaska. L'artículu en "Board on Geographic Names" nun ye coherente; parte d'él designa al llagu Iliamna como l'estremu suroeste, y parte del artículu tien el final del cordal nos ríos Telaquana y Neacola. Otres fontes identifiquen el llagu Clark, ente aquellos dos, como'l puntu final. Esto significa tamién que'l estatus de los montes Neacola nun queda claro: de normal identifíquense como la sierra más septentrional de la cordal Aleutiana, pero podría tamién ser considerada la parte más meridional del cordal d'Alaska.

[name_from_bgn-2] Historia del nome nel artículu Board on Geographic Names pal cordal d'Alaska.

[1]

[2]