Idioma protosemíticu

Proto-semíticu *lišān-
Rexón	Oriente Próximu
Falantes	protollingua
Familia	Afroasiática Semítica protosemíticu
Estatus oficial
Oficial en	Nengún país
Reguláu por	Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1	nengún
ISO 639-2
ISO 639-3

El protosemíticu ye la protollingua que constitúi un aproximamientu reconstruyíu de la llingua madre que daría llugar a les llingües semítiques. Anque se trata d'una llingua ensin atestiguar, gran parte del so léxicu y les sos carauterístiques gramaticales son hipotéticamente reconstruibles sobre la base de les modernes llingües semítiques.

El Proto-Semíticu tendría d'asitiase en redol al VIII mileniu e. C.. Un recién analís Bayesiano identificó un orixe pal Proto-Semíticu nel Asia Menor (Siria), non antes del 7400 e.C. y pal Semíticu escontra 3800 e.C..^[1] Los primeros testimonios escritos de les llingües semítiques tán n'acadiu y daten del sieglu XXIII e. C. (ver Sargón de Acad). Les primeres inscripciones n'alfabetu pre-protocanaanita, usáu presumiblemente por falantes d'una llingua semítica daten del sieglu XVIII e. C.

Fonoloxía[editar | editar la fonte]

Nel últimu estadiu del protosemíticu el sistema vocálicu de la llingua entendía trés vocales curtios (a, i, o) y trés vocales llargues (ā, ī, ū). tocantes a les consonantes el protosemíticu consta de 29 fonemes consonánticos, que trescribimos de siguío según les convenciones semitológicas habituales (ente paréntesis da l'equivalente IPA tentativo^[2]):^{[nota 1]}^{[nota 2]}^{[nota 3]}

Consonantes		Sonora	Sorda	Enfática	Nasal
Llabiales	oclusives	*b [b]	*p [p]		*m [m]
Llabiales	aproximante	*w [w]
Interdentales	fricatives	*ḏ [ð]	*ṯ [θ]	*ṱ [θˁ,θʼ]	*n [n]
Alveolares	oclusives	*d [d]	*t [t]	*ṭ [tˁ,tʼ]
	fricativa postalveolar		*š [ʃ]
	fricatives alveolar	*z [z]	*s [s]	*ṣ [sˁ,sʼ]
	llaterales	*l [l]	*ś [ɬ]	*ṣ́ [ɬˁ,ɬʼ]
	vibrante	*r [r]
Palatales	aproximante	*y [j]
Velares	oclusives	*g [ɡ]	*k [k]	*q [kˁ,kʼ]
Velares	fricatives	*ġ [ɣ]	*ḫ [x]
Faringales	fricatives	*ʻ [ʕ]	*ḥ [ħ]
Glotales	oclusiva		*ʼ [ʔ]
Glotales	fricativa		*h [h]

Vocales	curtiu		llarga
Zarrada	*i [i]	*o [o]	*ī [iː]	*ū [oː]
Abierta	*a [a]		*ā [aː]

Llista de términos protosemíticos[editar | editar la fonte]

La siguiente ye una pequeña muestra del léxicu hipotéticamente reconstruyíu:

ba (negación)
bak 'cutir, estremar, partir'
dim / *dam 'sangre'
dar- 'amontar, engrandar'
-fir 'flor, frutu'
kama^? 'comer'
pir- 'volar'
sum / *sim 'nome'
ensin / *san 'ñariz'
-tuf 'cuspir'

Ver tamién[editar | editar la fonte]

Notes y referencies[editar | editar la fonte]

↑ Apocayá propúnxose que los fonemes /z/, /s/, /[sʼ]/, y seique /[ɬʼ]/ podríen ser de fechu africaes, i.e. /dz/, /ts/, /[tsʼ]/, and /[tɬʼ]/. Pa los que sostienen qu'estos soníos son realmente africaes, /š/ ye de fechu /s/, yá que este ye'l reflexu que dexa esti protosonido otres llingües afroasiátiques. Sicasí, nun esiste consensu sobre eses cuestiones.
↑ Los soníos denominaos enfáticos apaecen en casi toles llingües semítiques, y na mayoría de llingües afroasiátiques. Pal protosemíticu reconstrúyese l'enfáticu como glotalización, anque nes modernes llingües semítiques estes realícense faringalizadas (árabe, araméu) o glotalizadas (llingües semítiques d'Etiopía, modernos sudarábigo).
↑ N'araméu y hebréu, toles oclusives non enfátiques anidiar a fricatives cuando apaecen tres vocal, lo cual llevó a la creación d'un contraste fonolóxicu tres la perda de la xeminación.

Referencies[editar | editar la fonte]

↑ «Bayesian phylogenetic analysis of Semitic languages identifies an Early Bronze Age origin of Semitic in the Near East». Proc Biol Sci 276 (1668): páxs. 2703–10. 2009. doi:10.1098/rspb.2009.0408. PMID 19403539.
↑ Sáenz-Badillos, Angel (1988). «Hebrew in the context of the Semitic Languages», A History of the Hebrew Language (Historia de la Llingua Hebrea)., trans. John Elwolde, Cambridge, UK: Cambridge University Press, páx. 18-19. ISBN 0-521-55634-1.

Bibliografía[editar | editar la fonte]

Burkhart Kienast, Historische semitische Sprachwissenschaft (2001).
Proto Semitic Language and Culture - The American Heritage Dictionary of the English Language
John Huehnegard (2004): "Afro-Asiatic" en The Cambridge Encyclopedia of the World's Ancient Languages, ed. R. D. Woodard, Cambridge University Press, p. 142-156, ISBN 0-521-56256-2.

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]

Llista de raigaños proto-semítiques

[3] Apocayá propúnxose que los fonemes /z/, /s/, /[sʼ]/, y seique /[ɬʼ]/ podríen ser de fechu africaes, i.e. /dz/, /ts/, /[tsʼ]/, and /[tɬʼ]/. Pa los que sostienen qu'estos soníos son realmente africaes, /š/ ye de fechu /s/, yá que este ye'l reflexu que dexa esti protosonido otres llingües afroasiátiques. Sicasí, nun esiste consensu sobre eses cuestiones.

[4] Los soníos denominaos enfáticos apaecen en casi toles llingües semítiques, y na mayoría de llingües afroasiátiques. Pal protosemíticu reconstrúyese l'enfáticu como glotalización, anque nes modernes llingües semítiques estes realícense faringalizadas (árabe, araméu) o glotalizadas (llingües semítiques d'Etiopía, modernos sudarábigo).

[5] N'araméu y hebréu, toles oclusives non enfátiques anidiar a fricatives cuando apaecen tres vocal, lo cual llevó a la creación d'un contraste fonolóxicu tres la perda de la xeminación.

[1] «Bayesian phylogenetic analysis of Semitic languages identifies an Early Bronze Age origin of Semitic in the Near East». Proc Biol Sci 276 (1668): páxs. 2703–10. 2009. doi:10.1098/rspb.2009.0408. PMID 19403539.

[2] Sáenz-Badillos, Angel (1988). «Hebrew in the context of the Semitic Languages», A History of the Hebrew Language (Historia de la Llingua Hebrea)., trans. John Elwolde, Cambridge, UK: Cambridge University Press, páx. 18-19. ISBN 0-521-55634-1.

[1]

[2]

[nota 1]

[nota 2]

[nota 3]