Psicoloxía de la personalidá

Psi, lletra griega comúnmente acomuñada cola psicoloxía.

La psicoloxía de la personalidá ye una caña de la psicoloxía qu'estudia la personalidá y les diferencies ente individuos. L'autor más clásicu de la disciplina ye Gordon W. Allport, que nel añu 1936 publicó'l llibru "La personalidá". Les sos árees d'estudiu se focalizan especialmente en:

• La construcción d'un cuadru coherente d'una persona y los sos procesos psicolóxicos más importantes.
• La investigación de diferencies individuales ente los suxetos, esto ye, cómo puede diferir una persona de la otra.
• La investigación de la naturaleza humana, esto ye, cómo'l comportamientu de toles persones ye similar.

La pallabra personalidá tien orixe nel términu llatín persona, que significaba mázcara. Cabo remarcar que nes obres Historia del teatru teatrales nel antiguu mundu de fala llatina, la mázcara nun taba al serviciu del argumentu teatral p'amarutar la identidá d'un personaxe, sinón más bien yera una convensión emplegada pa representar o encarnar a dichu personaxe. Na Edá Media, la pallabra persona pasó a tener un significáu más fondu, pos pasó a ser una pieza clave de la teoloxía cristiana qu'estrema los conceutos de naturaleza y persona. El filósofu cristianu medieval Boecio definir como la sustancia individual de naturaleza racional y santu Tomás d'Aquino, como subsistente distintu en naturaleza intelectual. Sía que non, nun se deben confundir los conceutos de persona y personalidá. La primera designa al individuu completu, ente que la segunda namái designa un aspeutu, que ye'l conxuntu entamáu de les sos disposiciones operatives. La personalidá pue ser definida preliminarmente como un conxuntu entamáu de carauterístiques que tien una persona qu'inflúi en forma única sobre'l so cognición, la so motivación, y comportamientu en distintes situaciones. En realidá hai cientos de definiciones de personalidá, y los teóricos nun terminen de ponese d'alcuerdu sobre una definición única. Esta situación de falta d'unanimidá na definición del conceutu foi inclusive reparáu por persones ayenes al área, como'l Papa Pío XII, que nuna de les sos alocuciones a psicólogos (1957) define la personalidá como la unidá sicosomática del hobre en cuanto determinada y gobernada pol alma. Sía que non, la definición más clásica ye la de Gordon Allport: la organización dinámica, nel interior del individuu, de los sistemes psicofísicos responsables del so pensamientu y conducta carauterísticos. El psicólogu estauxunidense Gordon Allport (1937), describió dos caminos fundamentales pa estudiar la personalidá, siguiendo al filósofu neokantiano Windelband, el nomotético y el idiográfico. La psicoloxía nomotética encargar de la busca de lleis xenerales aplicables a distintes persones, como'l principiu de l'auto-actualización, ente que la psicoloxía idiográfica intenta entender los aspeutos únicos d'un individuu en particular, ye dicir la manera peculiar nel que les distintes traces rellacionar ente sigo dientro d'un mesmu individuu.

L'estudiu de la personalidá tien un llargu camín percorríu na hestoria de la psicoloxía, anque concretamente la psicoloxía de la personalidá nun puede considerase una ciencia dura, cuenta con una abondosa tradición teórica. Ente les teoríes más importantes pueden incluyise la de perspeutiva disposicional, psicodinámica, humanista, biolóxica, behaviorista (comportamientu) y la perspeutiva del estudiu social. Nun esiste un consensu xeneral na psicoloxía sobre la definición de "personalidá". La mayoría de los investigadores y psicólogos nun s'identifiquen explícitamente a con una perspeutiva concreta y frecuentemente adopten un enfoque eclécticu. Delles investigaciones empíriques llevar a cabu al traviés del modelu de los 5 grandes ente qu'otros ponen énfasis en desarrollos teóricos como la psicodinámica.

La sociedá y les vivencies de cada ser humanu inflúin nel desenvolvimientu de la so personalidá. A pesar de les diferencies de relixón, cultura, y costumes, los seres humanos comparten conflictos de llucha pola sobrevivencia. La visión que cada individuu tien de les sos emociones, pue ser similar o dafechu distinta a la d'otros. Nel llibru “Exploration in personality” de Murria, puede atopase la manera nel que defende la considerancia de la persona na so totalidá.

Ver tamién

• Psicoloxía
• Personalidá