Saltar al conteníu

Partíu Socialista Obreru Español d'Andalucía

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Partíu Socialista Obreru Español d'Andalucía (PSOE-A)
Presidente Micaela Navarro
Secretaría xeneral Susana Díaz
Voceru/a Mario Jiménez Díaz
Fundación 1977
Sede Sevilla
Estáu  España
Ideoloxía política Socialdemocracia
Posición nel espectru Centroizquierda
Organización de mocedá Mocedaes Socialistes d'Andalucía
Páxina web www.psoeandalucia.com
Cambiar los datos en Wikidata

El Partíu Socialista Obreru Español d'Andalucía (PSOE-A) ye la federación na comunidá autónoma d'Andalucía del Partíu Socialista Obreru Español (PSOE), enantes conocida como Federación Socialista Andaluza (FSA). Fundáu en 1977, el PSOE d'Andalucía gobernó la rexón dende 1978 de forma ininterrumpida, y ganó toles eleiciones autonómiques dende la constitución de l'autonomía andaluza sacante les eleiciones de marzu de 2012, nes que s'asitió como segunda fuercia político tres el Partíu Popular Andaluz, pudiendo sicasí formar gobiernu gracies a un pactu con Izquierda Xunida Los Verdes-Convocatoria por Andalucía. La so organización xuvenil autónoma son les Mocedaes Socialistes d'Andalucía (JSA).

Fundación

[editar | editar la fonte]

El PSOE d'Andalucía naz n'avientu de 1977. Nel Congresu de Torremolinos créase la Federación Socialista Andaluza (FSA)-PSOE y constitúyese un Comité Coordinador Rexonal. Mientres 1978 intégrense pasu ente pasu en dicha federación el Partíu Socialista Popular d'Andalucía y el Movimientu Socialista d'Andalucía. Ye nel II Congresu de la FSA-PSOE, celebráu en Sevilla n'avientu de 1979, cuando la federación andaluza pasa a denominase, per primer vegada, Partíu Socialista Obreru Español d'Andalucía.

Dellos historiadores destaquen como unu de les pilastres básiques del socialismu andaluz, el movimientu surdíu nel conceyu gaditano d'Alcalá de los Gazules pa intentar fundar la Unión de Trabayadores del Campu, que reflexaba perfectamente la simbiosis ente la ideoloxía anarquista y l'organización de lo que van ser les futures agrupaciones socialistes. Otros historiadores, sicasí, consideren que les primeres agrupaciones socialistes fueron les de Málaga y Linares, que llegaron a formar parte del I Congresu del PSOE del añu 1888, celebráu'l 23 d'agostu. La fundación de l'Agrupación de Linares tuvo llugar en 1887 y cuntó cola presencia del propiu Pablo Iglesias.

Primeres representaciones institucionales

[editar | editar la fonte]

En 1899 consíguese la primer representación institucional de les agrupaciones socialistes, cuando'l PSOE consigue una acta de conceyal nes eleiciones municipales de Córdoba, que la so agrupación fundar seis años antes. L'añu 1892 marca otru finxu na historia del socialismu n'Andalucía, cuando se celebra'l III Congresu de la UXT na ciudá de Málaga.

Nos primeros años del sieglu XX sigue adulces la implantación del socialismu n'Andalucía, que se consolida nel segundu deceniu. N'Andalucía, la representación principal concentrar en Córdoba y Xaén, dos provincies qu'en 1919 consiguieron la metá de los 55.000 votos socialistes emitíos nes eleiciones d'esi añu. En 1920 Xaén escueye'l primer alcalde socialista d'Andalucía. Esi mesmu añu esisten yá 60 conceyales socialistes en 200 conceyos andaluces. Once años dempués, nos comicios municipales de 1931, el númberu de conceyales socialistes ye de 600. Nes eleiciones xenerales de 1932, el PSOE llogró l'acta de 40 diputaos con representación nos ocho provincies andaluces.

Guerra Civil y exiliu

[editar | editar la fonte]

Col golpe d'Estáu de xunetu de 1936, el PSOE queda amenorgáu n'Andalucía a la zona republicana de les provincies d'Almería, Xaén, Málaga y Granada. Cola llegada del franquismu en 1939 el socialismu ye declaráu illegal. Sicasí, desenvuelve una significativa aición opositora, participando nes fuelgues de los años 50 y 60 y enfrentándose a la dictadura en condiciones bien dures.

Son, precisamente, mozos integrantes de lo que yá empieza a ser conocíu como la Federación Andaluza del PSOE los qu'empecipien la rexeneración del partíu. N'ochobre de 1974 celebrar en Suresnes (Francia) el XIII Congresu nel exiliu del PSOE, del que sale escoyida una nueva direición encabezada polos andaluces Felipe González, como secretariu xeneral; Alfonso Guerra, secretariu d'Organización, y Manuel Chaves, Luis Yáñez y Guillermo Galeote Jiménez, como vocales.

El PSOE-A dende la Transición

[editar | editar la fonte]

En 1977, el PSOE ye llegalizáu y nes eleiciones d'esi mesmu añu vuelve convertise, tres el paréntesis de la dictadura, nel partíu más representativu n'Andalucía; llogra 27 diputaos, 23 senadores y más d'un millón de votos. Foi'l partíu más votáu en cinco provincies andaluces, con una representatividá cercana al 40 per cientu del eleutoráu andaluz. Nestes eleiciones xenerales, los socialistes andaluces nun conocíen otres sigles más que les del propiu PSOE, ensin axetivación dalguna. Ye a partir de finales d'añu cuando la Federación Socialista Andaluza empieza a ser una realidá bultable que dos años dempués, n'avientu de 1979, da pasu al PSOE d'Andalucía.

De magar, el PSOE d'Andalucía celebró un total de 11 congresos y tuvo trés secretarios xenerales. El primeru d'ellos, José Rodríguez d'Aborboyar, al que siguieron nel cargu Carlos Sanjuán y Manuel Chaves, qu'ostenta la Secretaría Xeneral dende abril de 1994, cuando se celebró'l VII Congresu en Granada.

Rafael Escuredo foi escoyíu primer presidente de la Xunta'l 2 de xunu de 1979. Dende entós foi la primer fuercia político andaluza y nes sos manes tuvieron les riendes por que se dieren los primeros pasos de l'autonomía andaluza y por que, col sofitu y esfuerciu de la organización, aprobárase l'Estatutu d'Autonomía. Escuredo ye sustituyíu por José Rodríguez d'Aborboyar en 1984. Dos años más tarde, los socialistes vuelvem a ganar nes nueves eleiciones autonómiques. Trunfu que se repite, una vegada más, nes de 1990, onde ye escoyíu presidente de la Xunta Manuel Chaves, que se caltién hasta 2009, en revalidando'l trunfu socialista nes siguientes eleiciones autonómiques. Asocéde-y José Antonio Griñán, hasta 2013 onde dimite de la presidencia y nel so llugar ye escoyida Susana Díaz, actual presidenta de la Xunta d'Andalucía.

Asina pos los socialistes son la fuercia de la mayoría n'Andalucía dende les primeres eleiciones autonómiques y gobernaron na comunidá autónoma dende entós. Mientres venti años con mayoría absoluta nel Parllamentu d'Andalucía (de 1982 a 1994 y de 2004), y diez años en minoría (de 1994 a 1996) ,en coalición col Partíu Andalucista (de 1996 a 2004) y en coalición con Izquierda Xunida (España) (de 2012 a 2015).

Executiva rexonal

[editar | editar la fonte]

La executiva rexonal a 25 de payares de 2013 tres el congresu de Granada ye la siguiente:[1]

Resultaos eleutorales

[editar | editar la fonte]
Parllamentu d'Andalucía
Eleiciones Escaños ± Posición Votos % Gobiernu Líder
1982
66/109
Creciente66 1,498,619 52.6% Mayoría absoluta |

Rafael Escuredo

1986
60/109
6 1,576,513 47.0% Mayoría absoluta |

José Rodríguez d'Aborboyar

1990
62/109
Creciente2 1,368,576 49.6% Mayoría absoluta |

Manuel Chaves

1994
45/109
17 1,395,131 38.7% Coalición (PSOE-IU) Manuel Chaves
1996
52/109
Creciente7 1,909,160 44.1% Coalición (PSOE-PA) Manuel Chaves
2000
52/109
±0 1,790,653 44.3% Coalición (PSOE-PA) Manuel Chaves
2004
61/109
Creciente9 2,260,545 50.4% Mayoría absoluta |

Manuel Chaves

2008
56/109
5 2,178,296 48.4% Mayoría absoluta |

Manuel Chaves

2012
47/109
9 1,527,923 39,6% Coalición (PSOE-IU) José Antonio Griñán
2015
47/109
±0 1,409,042 35.4% Gobiernu en Minoría |

Susana Díaz

Susana Díaz
2018
33/109
14 1.009.243 28,5% Oposición Susana Díaz

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Olga Granado (25 de payares de 2013). «Quién ye quién na nueva executiva rexonal del PSOE-A». eldiario.es.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]