Saltar al conteníu

Montornès del Vallès

Coordenaes: 41°32′40″N 2°16′01″E / 41.544369°N 2.267033°E / 41.544369; 2.267033
Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Montornès del Vallès
flag of Montornès del Vallès (en) Traducir Q20108506 Traducir
Alministración
País España
Autonomía Cataluña
ProvinciaBandera de Provincia de Barcelona provincia de Barcelona
Ámbitu funcional territorial Ámbitu Metropolitanu de Barcelona
Contorna Vallès Oriental
Tipu d'entidá conceyu de Cataluña
Alcalde de Montornés del Vallés (es) Traducir Jose Antonio Montero Dominguez (es) Traducir
Nome oficial Montornès del Vallès (ca)[1]
Códigu postal 08170
Xeografía
Coordenaes 41°32′40″N 2°16′01″E / 41.544369°N 2.267033°E / 41.544369; 2.267033
Montornès del Vallès alcuéntrase n'España
Montornès del Vallès
Montornès del Vallès
Montornès del Vallès (España)
Superficie 10.2 km²
Altitú 116 m[2]
Llenda con Granollers, Vilanova del Vallès, Vallromanes, Santa Maria de Martorelles, Martorelles y Montmeló
Demografía
Población 16 800 hab. (2023)
- 8251 homes (2019)

- 8142 muyeres (2019)
Porcentaxe 100% de Vallès Oriental
Densidá 1647,06 hab/km²
Viviendes 36 (1553)
Más información
Estaya horaria UTC+01:00
montornes.cat
Cambiar los datos en Wikidata

Montornès del Vallès ye un conceyu de la provincia de Barcelona (España) asitiáu na comarca del Vallès Oriental. Cuenta con 16.288 habitantes.[3]

Xeografía

[editar | editar la fonte]
Llocalización de Montornès del Vallès nel Vallès Oriental.

El conceyu estender pol valle baxu del ríu Mogent, hasta llegar cerca del so confluencia col Congost pa formar el Besós. Estos dos ríos formen parte de la llende oeste del términu municipal. Na parte sud-esta muestra un terrén accidentando polos últimu contrafuertes de la cordal Mariniegu, nel montículo de Sant Miquel de Montornés, de 413 msnm.

El términu municipal llenda con:

Montmeló Granollers Vilanova del Vallès
Montmeló Vilanova del Vallès
Martorelles Santa Maria de Martorelles Vallromanes

Busques arqueolóxiques confirmaron la presencia na zona d'asentamientos neolíticos (xacimientu de texer d'en Joca, cistas de la Torrassa, etc.), íberos (pobláu de la llomba del castiellu de San Miguel) y romanos (fortaleza militar de Can Tacó-turó d'en Roina, Terrminus Augustalis y restos de villes en Can Masferrer, Can Palau y la Torrassa).

Les primeres aldegues na zona de les qu'hai testimoniu escritu son la masía de Can Bosquerons (970) y la del Vilar de Abdelà, l'actual Can Masferrer (977).

El castiellu del conceyu atópase documentáu en 1109 como castrum de monte tornuos. Foi propiedá de los condes de Barcelona hasta qu'en 1342 el rei Pedru IV d'Aragón (III de Barcelona) vendió'l castiellu a los Montornés, señores feudales de la Torre Tavernera. El pueblu, conocíu hasta esi momentu como Palau d'Ametlla, camudó'l nome a Montornés.

Montornès del Vallès formóse como conceyu a partir del sieglu XIX. Creóse un nucleu de población alredor de la ilesia parroquial de Sant Sadurní. Esta ilesia, xunto cola parroquia de Vallromanes, entendíen l'antiguu términu del feudu y el castiellu de Montornés, llamáu darréu castiellu de Sant Miquel.

En Montornès del Vallès llibró una decisiva batalla de la guerra de los Remensas el 4 de xineru de 1485. La victoria de los llabradores insurrectos portó meses más tarde la lliberación de los siervos de la gleba catalanes del dominiu feudal.

Los sieglos siguientes carauterizar por un estancamientu poblacional. En Montornés, hasta 1900, la tierra taba pocu partida. Les tierres montascoses yeren probes y na llanura ganaben tierres de cultivu por aciu la desecación de les güelgues del Mogent. La mayoría de los vecinos vivíen d'arrendar la tierra a los grandes propietarios.

Mientres el primer terciu del sieglu XX impulsóse'l desenvolvimientu del conceyu cola construcción de la nueva carretera (1913), la creación de nueves cais pa enllazar el cascu antiguu cola nueva vía, el turismu, les meyores agrícoles y la instalación de dos pequeñes fábriques. En 1933 Vallromanes segregóse del términu municipal. Al terminar la Guerra Civil Montornés tenía pocu más de mil habitantes, una única industria (la fábrica de la Borra) y caltúvose como pueblu agrícola y ganaderu hasta principios de los años sesenta.

Enllantáronse les empreses CYDSA y Hamol ente 1958 y 1960, y el gran tresformamientu llegó cola inauguración, en 1964, del polígonu industrial Riera-Marsá. En 1962 empecipiáronse les obres pa construyir les fábriques y les primeres viviendes de la Ciudá Satélite, complexu alloñáu un quilómetru del centru urbanu. Cola llegada masiva d'inmigrantes procedentes del sur d'España (principalmente d'Andalucía y Estremadura) en 1970 la población del nuevu nucleu superaba en más de mil habitantes a la de Montornés antiguu. En xunto el conceyu cuntaba entós con 7.400 habitantes. Tamién el pueblu antiguu tresformóse, cola construcción de nueves viviendes y cola sustitución de los trabayos del campu pa les actividaes de producción y servicios. El 65% de la población activa taba dedicada al sector industrial y namái un 3% nel sector agrariu.

Tres la constitución del Conceyu democráticu en 1979 encaráronse problemes urxentes (de tipu urbanísticu, escolar y sanitariu). Colos años avanzóse na meyora de la calidá de vida de los habitantes cola construcción d'equipamientos, la creación de servicios y la planificación urbanística. Anguaño Montornès del Vallès tien cinco polígonos industriales con unes ochenta empreses, un comerciu en crecedera y una actividá agrícola diversificada.

En 1984 el sector del Raval se desagregó del términu xuntu parte del conceyu de la Roca del Vallès, formando'l nuevu conceyu de Vilanova del Vallès.[4]

Símbolos

[editar | editar la fonte]
  • L'escudu de Montornès del Vallès definir pol siguiente blasón:
«Escudu embaldosado: de sinople, un castiellu d'oru zarráu de gules sumáu a un monte moviente de la punta partíu: 1º d'argén una cruz plena de gules, 2º d'oru, 4 palos de gules. Por timbre una corona mural de pueblu.»[5]

Blasón aprobáu'l 29 de xunu de 1992 y publicáu nel DOGC nᵘ1.619 del 15 de xunetu de 1992.[5]

Trátase d'armes parlantes: amuesen un monte, elementu tradicional del escudu, cargáu coles armes de Barcelona (la cruz de San Jorge y los cuatro palos reales), una y bones el castiellu de Montornès del Vallès, representáu enriba del monte, foi vendíu nel añu 1390 a la ciudá de Barcelona, y el pueblu convertir en "cai de Barcelona".[6]

Enantes el conceyu utilizaba un escudu col siguiente blasón:

«En campu de sinople, un castiellu d'oru, almenado y mazonado, de sable y esclariáu de gules, y en punta, arrodiando los lladrales del castiellu, dos palmes, colos sos tarmos cruciaos n'aspa, d'oru. Timbrado de Corona Real.»

Blasón aprobáu en decretu'l 23 d'avientu de 1965 y publicáu nel BOE el 11 de xineru de 1966.[7]

  • La bandera de Montornès del Vallès tien la siguiente definición:
«Bandera apaisada, de proporciones dos d'altu por trés d'anchu verde, con una cruz escandinava que se crucia nel primer terciu, d'anchor 1/9 del altor de la bandera y de color coloráu, percima d'otra cruz d'anchor 1/6 y de color blancu. Al llau, el castiellu del escudu d'altor 1/4 del total, de color mariellu zarráu de colloráu.»

Bandera aprobada'l 26 de xineru de 1994 y publicada nel DOGC 1.860 el 14 de febreru de 1994.[8]

Llugares d'interés

[editar | editar la fonte]

Ilesia de Sant Sadurní

[editar | editar la fonte]

Trátase d'un templu dedicáu a Sant Sadurní, obispu de Tolosa, consagráu alredor del sieglu X, pero documentáu dende l'añu 1162. Nel 1572 la parroquia foi oxetu d'una reconstrucción xeneral que respetó l'ábside románicu orixinal, qu'inda se caltién a día de güei.

El campanariu, de planta cuadrada, trés niveles y gárgoles a les esquines del tramu altu, son d'esta dómina. Mientres sieglos, la ilesia, la so sagrera y la plaza cercana fueron el centru del pueblu, nuna posición llixeramente llevantada. El magnifico retablu tardientu renacentista que contenía, esculpíu por Antoni Comes ente 1619 y 1620, foi destruyíu na quema de xunetu de 1936. El retablu actual del altar mayor, realizáu en tiempos de posguerra, foi restauráu nel añu 2000.

Mons Observans

[editar | editar la fonte]

Mons Observans (Parque Arqueolóxicu y Natural de Can Tacó - Turó d'en Roina) ye un asentamientu romanu construyíu nel postreru terciu del sieglu II aC nuna pequeña llomba de 120 m d'altitú sobre'l nivel del mar dende onde podía controlase les principales víes de comunicación qu'escurríen pola plana. El contestu históricu asitiar dempués de les guerres celtíberes y antes de la fundación de les primeres ciudaes romanes como son Beatulo (actual Badalona) o Iluro (Mataró).

El xacimientu tien una superficie d'unos 2500 m², con una parte residencial, patios, estancies, zones de serviciu y dos cisternes de gran proporción.El conxuntu museísticu del Parque Arqueolóxico y Natural de Can Tacó - Turó d'en Roina, Mons Observans, inauguráu'l 27 d'ochobre de 2012, tamién inclúi un puntu d'información, una aula d'arqueoloxía y una aula dedicada a la natura, amás d'una escampada central con un pequeñu anfiteatru.

Nel añu 2008 el Conseyu de Gobiernu de la Xeneralidá de Cataluña declaró l'asentamientu Bien d'Interés Nacional (BCIN) na categoría de zona arqueolóxica

Torre del telégrafu

[editar | editar la fonte]

Torre de vixilancia, asitiada nun cuetu de 222 metros d'altor sobre Can Bosquerons, dende la cual apodérase gran parte del Vallés. Foi construyida en 1848 como equipamientu militar de telegrafía óptica y foi utilizada namái hasta 1862, fecha na cual foi abandonada por cuenta de la apaición de la telegrafía llétrica.

De base cuadrada, de 6 metros d'altor, de 5’5 metros de llau, con ocho aspilleras per banda y arrodiada por un foso circular, ye una fortaleza de dos plantes que tenía la puerta d'entrada al pisu de riba. Comunicábase visualmente cola torre de la llomba de Montcada y tamién cola torre de Granollers.

Mientres 140 años la edificación tuvo abandonada. Nel añu 2007 el Conceyu de Montornés entamó les xeres d'escavación, restauración y museizar que remataron l'abril de 2013. La torre, tal como la vemos anguaño, quedó restituyida nun intentu de combinar l'aspeutu que tenía a mediaos de sieglu XIX coles meyores téuniques de seguridá d'anguaño que faen posible l'accesu y la visita.

Dende l'añu 2011 l'espaciu tien la considerancia de Bien Cultural d'Interés Local.

Economía

[editar | editar la fonte]
Vista del conceyu. Al fondu Granollers y el Montseny.

Hasta la década de los 40 la economía del pueblu yera na so totalidá agrícola y ganaderu hasta principios de los años sesenta, cuando en 1964 inauguróse'l polígonu industrial Riera-Marsà. Na actualidá'l conceyu dispón de 5 polígonos industriales y el 65% de la población activa dedicar al sector industrial, ente que solo un 3% sigue col sector agrariu.[4]

Composición del conceyu

[editar | editar la fonte]
Llista d'alcaldes
Llexislatura Nome Partíu políticu
19791983

Partit Socialista Unificat de Catalunya

19831986

Partit Socialista Unificat de Catalunya

19861987 Esteban López Torreblanca Esquerra Unida i Alternativa
19871991 Esteban López Torreblanca Esquerra Unida i Alternativa
19911994 Esteban López Torreblanca Esquerra Unida i Alternativa
19941995 Pilar Carrillo Márquez Iniciativa per Catalunya Verds - Esquerra Unida i Alternativa
19951999 José María Ruiz Alarcón Partit dels Socialistes de Catalunya
19992003 José María Ruiz Alarcón Partit dels Socialistes de Cataluña
20032007 Daniel Cortés Martín Partit dels Socialistes de Catalunya
20072011 Daniel Cortés Martín Partit dels Socialistes de Catalunya
2011–actual

Iniciativa per Catalunya Verds - Esquerra Unida i Alternativa

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
  2. URL de la referencia: http://www.idescat.cat/pub/?id=aec&n=925&t=2016.
  3. https://web.archive.org/web/20140427204338/http://www.montornes.cat/municipi/dades-poblacio/poblacio-montornes-any-2014
  4. 4,0 4,1 «Historia de Morntornès del Vallès» (catalán). Ajuntament de Montornès del Vallès.. Consultáu'l 28 d'abril de 2009.
  5. 5,0 5,1 «RESOLUCIÓN de 29 de xunu de 1992, pola que se da conformidá a l'adopción del escudu heráldicu del conceyu de Montornès del Vallès.». DOGC núm. 1.619.. Xeneralidá de Cataluña (15 de xunetu de 1992). Consultáu'l 27 d'abril de 2009.
  6. «Símbols dels ens locals de Catalunya» (catalán). Generalitat de Catalunya.
  7. BOE 9 de 11/1/1966
  8. «RESOLUCIÓN de 26 de xineru de 1994, pola que se da conformidá a l'adopción de la bandera del conceyu de Montornès del Vallès.». DOGC núm. 1860. Xeneralidá de Cataluña (14 de febreru de 1994). Consultáu'l 11 de payares de 2012.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]