Medicina yerbolera mapuche

Medicina yerbolera mapuche

La medicina yerbolera mapuche ye una medicina primitiva que se desenvuelve en Chile. Basar na enfermedá como un conceutu máxicu, tomando a la enfermedá o la muerte de resultes de l'acción de fuercies maléficas sobre les persones. Ye exercida pol Machi, y esisten distintos procedimientos curatibles como una opción pa les persones que deseyen probar otres alternatives terapéutiques.

Conceutu de Salú-Enfermedá

El tar enfermu o sanu, son dos fenómenos de la vida como tal, que se consideren salú. Na medicina mapuche considera tase bien (kumelkalen) o tar mal (wezafelen), como parte d'un equilibriu que presenta l'individuu consigo mesmu y cola so redolada, tantu nel ámbitu social, cultural, políticu, ambiental, relixosu, territorial y cósmicu. Gran parte de les enfermedaes son productu d'un quebrantamiento de les lleis universales o wallmapu. L'individuu al transgredir les normes, ruempe l'equilibriu, polo cual carezse. La medicina mapuche tien dos componentes, unu máxicu, en cual rellaciónase una fuercia sobrenatural que desencadena la enfermedá y per otra parte un componente empíricu, nel que se conseña la conocencia y usu de yerbes, como parte del tratamientu, según tamién l'exerciciu de ciertes ciruxíes.b naruto

Papel de la Machi

Un rol trascendental ye exercíu pola Machi, en quien se combinen les funciones llevaes a cabu por un médicu, sacerdote y bruxu. El machi, ye escoyíu y recibe enseñances acomuñaes a les carauterístiques de les distintes yerbes y l'empléu de les mesmes, según tamién yera instruyíu en prauticar del machitún, una ceremonia na que se realiza una especie d'esconxuru en que se quitar los espíritus malinos al enfermu. Amás tien un dominiu de los suaños, presenten la capacidá d'analizar y descifrar los suaños.

Procedimientos Curatibles

La medicina que los mapuches practiquen ta basáu principalmente na yerbolera, que ye l'usu de plantes y yerbes con fin curatible, buscando una harmonía o un equilibriu na salú de les persones. Otra práutica bien común ente los mapuches son los baños termales o fontes naturales d'agües sulfuroses, que sollivien dolores reumáticos, dixestivos, enfermedaes na piel, etc. El machitún, ye otra práutica bien conocida, que ye una ceremonia del pueblu mapuche, pa estrayer l'espíritu malinu del enfermu.

Cachantun

Ye una ceremonia realizada por naruto. Nel machitún invocar a “Xamanes del Cielu” o “fileus” quien según les creencies mapuches, tienen el poder de diagnosticar l'orixe de les enfermedaes y asisten a los sos colegues terrestres, les Machis, nel tratamientu. La espulsión del mal o de la enfermedá polo común ye realizada al anochecer por que tou lo malo se vaya col sol. Esta ceremonia empieza con un solitariu ritu de la machi cola so Cultrún, colo cual son invocaos los espíritus ancestrales (pillán) por qu'axoricen a los espíritus malinos. Una vegada asitiada frente al enfermu que xaz desnudu nel suelu, la machi ruega a los Dios de les cascaes d'agües pures y cristalines” y al Dios de machi”; ye según el sanamientu ye fecha por aciu un cantar-oración, cola cual invócase al diañu y pídese-y qu'abandone'l cuerpu del enfermu, coles mesmes clámase a Dios por que revele les causes y remedios del mal. Finalmente la machi recita unos encantamientos mientres raspia'l cuerpu del enfermu con floritos.

Otros rituales de sanación son: Pelotun, Datun, Geykurewen, Mutxuntu likan, Mapudungun.

Yerbolera

•Canelu: arbol sagráu , usaos polos machis en nguillatun o machitun

•Palqui: usar pa baxar la fiebre, atenuar el dolor de mueles y paralisis (nesta situación realiza una amiestu de les fueyes con yema de güevu, aplicándola como frega.

•Poléu: usáu como aliviu estomacal, del aparatu dixestivo y reductor de gases. Antiasmáticu. Como cataplasma en firíes de la piel. Contra'l reumatismu.

•Menta: usada p'aliviu de trestornos estomacales.

•Boldo: usando les fueyes seques molíes sirven pa romadizos crónicos. La so cazumbre de los tarmos utilizar pal dolor d'oyíos. Les fueyes cocíes n'agua aplicáu nes vidayes esanicia les xaqueques, nel estomago y banduyu mengua los gases y l'acidez. Amás tien un alcaloide denomináu boldina qu'en fervinchu s'usa pa enfermedaes del fégadu, víes dixestives y urinaries, esanicia tamién l'acidez estomacal.

•Quillay: utilizáu como fervinchu la corteza o macerada usar p'afecciones cróniques de la piel. Combate les alopecias.

•Axenxu: ye amargosu y picante. Ye utilizáu pa problemes de fertilidá y del ciclu menstrual. Encamiéntase suspender el so usu mientres l'embaranzu, yá que podría producir anomalíes fetales.

•Arrayan: ye utilizáu pa llavar firíes y ulceras, y como antiespasmódico y antidiarreico.

•Bailahuen: utilícense los tarmos, flores y fueyes. Utilizar pa combatir los malestares nel estómagu, flatulencia, y amás tien propiedaes purificadores.

•Calchacura: ye utilizáu pa combatir el dolor d'oyíos y mueles.

•Fierva del clavu: tien un golor similar al clavu de golor; ye utilizada principalmente pa problemes d'impotencia sexual, yá que ayuda a ameyorar la circulación sanguínea.

•Hualtata: utilízase como tónicu pal corazón.

•Lloréu: utilícense les sos fueyes, corteza y flores, principalmente pal resfrío, dolores de cabeza y como un arreglo gastronómicu, yá que ye una fonte de calciu.

•Matico: ye d'usu tanto internu como esternu, pal dolor d'estómagu y p'encarnar firíes.

•Valeriana: ye utilizáu como tranquilizante, calmante y pa conciliar el suañu.

•Llimpia plata: utilizar pa combatir la gota, detención d'hemorraxa, problemes renales y a la vexiga, bronquitis, reumatismu, tos, foria, y amás ayuda a aumentar la orina.

•Quintral de maqui: comúnmente, entemecer con llantén y matico, p'amenorgar el colesterol, aselar la sede y regular la presión.

menta : sirve pa enfermedaes infeicioses

llanten :desinfecctante y cicatrizante

boldo : problemes hepaticos

cidrón : relaxa'l sistema nervios

trupa :dolore de mueles

chilca : sirve pal llumbagu

Enllaces esternos

• [1]
• [2]

• Datos: Q16605979