Saltar al conteníu

Llingües del Morehead y del altu Maro

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Llingües del Morehead y del altu Maro
Distribución xeográfica Ríu Bulaka, Ríu Fly
Países  Papúa Nueva Guinea
Filiación xenética

familia de llingües dientro de les llingües papúes
  Trans-Fly-Bulaka(?)

    L. Morehead-Alto Maro
Subdivisiones Tonda-Kanum
Yei
Nambu
Tonda
Códigu Glottolog more1256
Ver tamién
Idioma - Families - Clasificación de llingües
[editar datos en Wikidata]

Les llingües del ríu Morehead y del altu Maro o llingües yam son una familia llingüística de llingües papúes. Inclúi a munches llingües de la cuenca occidental del ríu Fly nel sureste de Papúa Nueva Guinea y de Papúa indonesia, cerca de los ríos Morehead y Maro. Ross (2005) tentativamente inclúi a esta familia nes llingües trans-Fly-Bulaka.

Clasificación

[editar | editar la fonte]

Les llingües yam inclúin una ventena de llingües usualmente clasificaes como sigue:

 Morehead – 
Alto Maro
 


Kanum (falta de inteligibilidad en delles variedaes)



Yey




Nambu (grupu dialeutal)



Tonda (cadena dialeutal): Arammba, Blafe, Guntai, Kánchá (Kunja, Peremka), Rema, Wára (Rouku)




Descripción llingüística

[editar | editar la fonte]

Los pronomes que Ross reconstrúi pa estes llingües ye:

Proto–Morehead – Alto Maro
yo/nós *nin
tu/vós *bu
él/ellos *be

Comparanza léxica

[editar | editar la fonte]

Los numberales en distintes llingües del Morehead y l'Altu Maro son:[1]

GLOSA Yei Kanum Tonda Nambu PROTO-
MOREHEAD-
-ALTO MARO
Nglâlmpw Smärky Sota Arammba Blafe Wára Nambo Nen
'1' nampe næmpər 'ɛmpi æmpi ŋámbi 'ŋæmbi næmbɪ eembru ambás *'(n)ampe
'2' jətapai jɛmpoka 'jʌɭmpə jənampɛ jànbaru jɛ'lɛmbæ æntæ somboi sombés *je-mpo-
'3' namku juaw 'jəlɑʔ jɛluɒ jenówe 'jɛlo æðɐ naambi nambis *je-nampe
'4' 2+2 ɛsɛr 'ɑ̃sʌr æsɛr asàr 'æser ɐsər 2+2 2+2 *æser /
*2+2
'5' 2+2+1 tampul 'tʌmpuj pɒplu tambnoj 't̪ambloi̯ t̪ambuðoɪ widmátandás widmátandás *'tampuloi
'6' nampe tiru nampe
1x5+1
tɒrɒwɒ 'trowo mæwɛ nimbu 't̪rau̯ə t̪ambuðoɪ
nımbɔ
ambás aguadía ambás aguadía
1x6
*tɑ'rɑwɑ
'7' 1x6+1
'8' 1x6+2
'9' 1x6+3
'10' jətapai tiru
2x5
1x6+2+2

Pa cuntar ciertos oxetos delles d'estes llingües usen un sistema de cuenta en base 36 a partir del 6. Asina en arammba esisten nomes especiales pa feté 36 (= 6²), tarumba 216 (= 6³), ndamno 1296 (= 6⁴), wermeke 7776 (= 6⁵), wi 46646 (= 6⁶). Tamién el restu de llingües amuesen términos especiales formaos a partir del raigañu pa '6'.

Referencies

[editar | editar la fonte]

Bibliografía

[editar | editar la fonte]
  • Malcom Ross (2005). "Pronouns as a preliminary diagnostic for grouping Papuan languages." In: Andrew Pawley, Robert Attenborough, Robin Hide and Jack Golson, eds, Papuan pasts: cultural, linguistic and biological histories of Papuan-speaking peoples, 15-66. Canberra: Pacific Linguistics.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]