Llingües del Morehead y del altu Maro
Llingües del Morehead y del altu Maro | ||
---|---|---|
Distribución xeográfica | Ríu Bulaka, Ríu Fly | |
Países | Papúa Nueva Guinea | |
Filiación xenética |
familia de llingües dientro de les llingües papúes | |
Subdivisiones |
Tonda-Kanum Yei Nambu Tonda | |
Códigu Glottolog | more1256 | |
Ver tamién Idioma - Families - Clasificación de llingües | ||
[editar datos en Wikidata] |
Les llingües del ríu Morehead y del altu Maro o llingües yam son una familia llingüística de llingües papúes. Inclúi a munches llingües de la cuenca occidental del ríu Fly nel sureste de Papúa Nueva Guinea y de Papúa indonesia, cerca de los ríos Morehead y Maro. Ross (2005) tentativamente inclúi a esta familia nes llingües trans-Fly-Bulaka.
Clasificación
[editar | editar la fonte]Les llingües yam inclúin una ventena de llingües usualmente clasificaes como sigue:
Morehead – Alto Maro |
| |||||||||||||||
Descripción llingüística
[editar | editar la fonte]Pronomes
[editar | editar la fonte]Los pronomes que Ross reconstrúi pa estes llingües ye:
- Proto–Morehead – Alto Maro
yo/nós *nin tu/vós *bu él/ellos *be
Comparanza léxica
[editar | editar la fonte]Los numberales en distintes llingües del Morehead y l'Altu Maro son:[1]
GLOSA | Yei | Kanum | Tonda | Nambu | PROTO- MOREHEAD- -ALTO MARO | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nglâlmpw | Smärky | Sota | Arammba | Blafe | Wára | Nambo | Nen | |||
'1' | nampe | næmpər | 'ɛmpi | æmpi | ŋámbi | 'ŋæmbi | næmbɪ | eembru | ambás | *'(n)ampe |
'2' | jətapai | jɛmpoka | 'jʌɭmpə | jənampɛ | jànbaru | jɛ'lɛmbæ | æntæ | somboi | sombés | *je-mpo- |
'3' | namku | juaw | 'jəlɑʔ | jɛluɒ | jenówe | 'jɛlo | æðɐ | naambi | nambis | *je-nampe |
'4' | 2+2 | ɛsɛr | 'ɑ̃sʌr | æsɛr | asàr | 'æser | ɐsər | 2+2 | 2+2 | *æser / *2+2 |
'5' | 2+2+1 | tampul | 'tʌmpuj | pɒplu | tambnoj | 't̪ambloi̯ | t̪ambuðoɪ | widmátandás | widmátandás | *'tampuloi |
'6' | nampe tiru nampe 1x5+1 |
tɒrɒwɒ | 'trowo | mæwɛ | nimbu | 't̪rau̯ə | t̪ambuðoɪ nımbɔ |
ambás aguadía | ambás aguadía 1x6 |
*tɑ'rɑwɑ |
'7' | 1x6+1 | |||||||||
'8' | 1x6+2 | |||||||||
'9' | 1x6+3 | |||||||||
'10' | jətapai tiru 2x5 |
1x6+2+2 |
Pa cuntar ciertos oxetos delles d'estes llingües usen un sistema de cuenta en base 36 a partir del 6. Asina en arammba esisten nomes especiales pa feté 36 (= 6²), tarumba 216 (= 6³), ndamno 1296 (= 6⁴), wermeke 7776 (= 6⁵), wi 46646 (= 6⁶). Tamién el restu de llingües amuesen términos especiales formaos a partir del raigañu pa '6'.
Referencies
[editar | editar la fonte]Bibliografía
[editar | editar la fonte]- Malcom Ross (2005). "Pronouns as a preliminary diagnostic for grouping Papuan languages." In: Andrew Pawley, Robert Attenborough, Robin Hide and Jack Golson, eds, Papuan pasts: cultural, linguistic and biological histories of Papuan-speaking peoples, 15-66. Canberra: Pacific Linguistics.
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]- Yam languages (Christian Doehler) Archiváu 2013-12-21 en Wayback Machine