Edá Media

San Michaelis, n'Alemaña

Sigún la división tradicional de la historia l'Edá Media ye la etapa de la Historia europea que s'estiende dende la cayía del Imperiu Romanu d' Occidente nel año 476 hasta la cayía de Constantinopla (Imperiu Romanu d'Oriente) a manos de los turcos nel añu 1453, anque tamién s'emplegan otres dates como la del Descubrimientu d'América ou la Reforma relixosa de Luteru.

Tradicionalmente, esta llarga dómina subdivídese notres tres nomaes:

• Alta Edá Media, (sieglos V-X).
• Plena Edá Media, (sieglos X-XIII/XIV).
• Baxa Edá Media, (sieglos XIV-XV.

La Edá Media nel Materialismu Históricu

Dende la perspeutiva del materialismu históricu la Edá Media coincide col mou de producción feudalista (feudalismu) qu'entamara col fin del mou de producción esclavista (esclavismu) y finaria col pasu al mou de producción capitalista (capitalismu). Esta escuela nun fixa datas pa las dóminas sinon cambeos nos sistemas socioeconómicos, anque esta división ta perdiscutida dao qu'en della estayes xeográfiques nun esistió'l feudalismu (mayor parte de la Península Ibérica) polo qu'habría una continidá col Mundiu Antigu dafecho inaceptable pa otres escueles.

Fechos importantes na Sociedá Europea de la Dómina

Confórmase el feudalismu, deriváu de los colonii baxorromanos, les cruzaes como Guerra Santa Católica, el desendolcu de les naciones moderenes (Castiella, Francia, Pertual ou Inglaterra). La creyación de les ciudaes medievales y los fueros, el desendolco de la representación de las ciudaes na toma de decisiones del Reinu, la primer vegada foi en Llión en 1188 ou la evolución llatina dando llugar a la nacencia de les llingües romániques.

La Edá Media na Península Ibérica

Si bien esta división tamién atiende a les distintes realidaes hestóriques de cada país o estaya xeográfica, asina na Península Ibérica considérase l'escomienzu de la Edá Media cola invasión de los pueblos norteafricanos y la cayida del reinu visigóticu de Toléu. En cambéu nun esiste tantu alcuerdu cola final de la dómina ya que, dependiendo de la Corona ou Reinu peninsular o del hestoriador, fíxase d'estremáu mou.

Asina, el términu d'esta dómina ta fixada con delles dates:

• Reinu de Pertual: L'escomienzu de la dómina de los Descubrimientos.
• Corona de Castiella y Llión:
  • Toma de la ciudá de Granada y la consiguiente final del reinu nazarí.
  • Descubrimientu d'América.
• Reinu de Navarra:
  • Invasión de Castiella y asimilación del reinu na Corona.
• Corona d'Aragón:
  • Xunión de los reinos de las coronas d'Aragón y Castiella y Llión nes persones de Isabel I de Castiella y Llión y de Fernandu II d'Aragón.
• Reinu de Granada: Anque equí la división hestoriográfica ye más difícil, vien considerada la toma de Granada como'l final del Medievu nazarí.

Enllaces internos

• Nobleza
• Medievu