Celal Bayar
Celal Bayar | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||
27 mayu 1950 - 27 mayu 1960 ← İsmet İnönü - Cemal Gürsel →
11 payares 1938 - 25 xineru 1939 ← Celal Bayar - Refik Saydam →
1r payares 1937 - 11 payares 1938 ← İsmet İnönü - Celal Bayar →
| |||||||||
| Vida | |||||||||
| Nacimientu |
Umurbey (es)  , 16 de mayu de 1883[1] | ||||||||
| Nacionalidá |
 Turquía | ||||||||
| Muerte | Estambul, 22 d'agostu de 1986[1] (103 años) | ||||||||
| Sepultura | provincia de Bursa | ||||||||
| Familia | |||||||||
| Casáu con | Reşide Bayar (1903 – m. 1962) | ||||||||
| Fíos/es |
| ||||||||
| Estudios | |||||||||
| Llingües falaes | turcu[2] | ||||||||
| Oficiu | políticu | ||||||||
| Premios | |||||||||
| Seudónimos | Galip Hoca | ||||||||
| Creencies | |||||||||
| Relixón | islam | ||||||||
| Partíu políticu |
Partido Republicano del Pueblo (es) Partido Demócrata (Turquía, 1946) (es) | ||||||||
 | |||||||||
 | |||||||||
.svg){kind=small}
Mahmut Celal Bayar (16 de mayu de 1883, Umurbey (es) – 22 d'agostu de 1986, Estambul) foi un políticu turcu qu'ocupó'l cargu de 3ᵉʳ presidente de Turquía.
Primeros años
[editar | editar la fonte]Nació en 1883 en Umurbey, un pueblu de Gemlik (Bursa) como'l fíu d'un líder relixosu y profesor qu'había emigráu de Lom (Bulgaria). Dempués de la escuela, trabayó como emplegáu, primero nel tribunal y dempués en Gemlik Ziraat Bankasi, y más tarde nel Deutsche Orientbank en Bursa.
Carrera política
[editar | editar la fonte]En 1908, xunir a los voluntarios de la tropa de "Ittihad Terakki Cemiyeti" (Comité d'Unión y Progresu), una organización política de Mozos Turcos y convirtióse nun miembru importante. Desempeñóse como secretariu xeneral de l'acabante fundar caña Bursa y dempués de la caña İzmir d'esti partíu. Contribuyó a la fundación d'una universidá y una escuela de ferrocarril.
En 1919, Bayar foi escoyíu pal Parllamentu del Imperiu otomanu n'Istambul, como diputáu de Saruhan (güei Manisa). Como nun taba acordies cola nueva Constitución determinada pol sultán, en 1920 xunir n'Ankara a Mustafá Kemal pola Guerra d'Independencia Turca. Convertir nun miembru activu de la "Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" (Asociación pa la Defensa de los Derechos d'Anatolia y Rumelia), otra organización política, formada dempués de la Guerra Mundial. Convertir en diputáu por Bursa na acabante crear Gran Asamblea Nacional de Turquía. El mesmu añu, desempeñóse como Viceministru d'Economía y 27 de febreru de 1921 foi nomáu Ministru d'Economía. Llevó la comisión de negociación mientres el llevantamientu de Çerkes Ethem. En 1922, Bayar formó parte de la delegación de Turquía mientres la Conferencia de Paz de Lausana como asesor de İsmet İnönü. Dempués de les eleiciones en 1923, desempeñóse como diputáu por İzmir nel Parllamentu. El 26 d'agostu de 1924, fundó Türkiye Bankasi n'Ankara y foi'l so Direutor hasta 1932.
El 25 d'ochobre de 1937 Mustafa Kemal Atatürk nomar como primer ministru del 9º gobiernu dempués de que İsmet İnönü dexó'l gobiernu. Siguió desempeñándose como primer ministru cuando Atatürk morrió y İnönü convertir en presidente en 1938. Les diferencies d'opinión con İnönü lleváronlu a dexar el puestu en 25 de xineru de 1939.
Hasta 1945, foi miembru del Cumhuriyet Halk Partisi (el Partíu Republicanu del Pueblu), un partíu republicanu. De siguío, el 7 de xineru de 1946, fundó'l Partíu Demokrat (Partíu Demócrata), un partíu conservador d'enclín económicu lliberal, xunto con Adnan Menderes, Fuat Koprulu y Refik Koraltan. El PD ganó, con 408 de 487 escaños, la mayoría nes primeres eleiciones xenerales llibres de la hestoria turca, el 14 de mayu de 1950. El parllamentu escoyó a Bayar, presidente del PD, como Presidente de Turquía. Darréu foi reelixíu en 1954 y 1957, sirviendo mientres 10 años como presidente. Nesi periodu, Adnan Menderes foi'l so primer ministru. Foi mientres la so presidencia que s'efectuaron les revueltes antigriegas n'Istambul en 1955
Golpe d'Estáu
[editar | editar la fonte]El 27 de mayu de 1960, les fuercies armaes entamaron un golpe d'estáu y unvióse a Celal Bayar xunto con Adnan Menderes y dellos otros miembros del partíu y del gobiernu a una corte militar na pequeña islla Yassiada nel Mar de Mármara el 10 de xunu del mesmu añu. Él y otros 15 miembros del partíu fueron xulgaos por violar la Constitución y condergaos a muerte pol Tribunal Cimeru de Xusticia'l 15 de setiembre de 1961. La xunta militar aprobó la pena de muerte para Menderes, y Polatkan Zorlu, pero la pena a Bayar y a otros 12 miembros del partíu foi conmutada pola de cadena perpetua. Bayar foi unviáu a cárcel de Kayseri, pero foi puestu en llibertá'l 7 de payares de 1964, por cuenta de la so mala salú.
Bayar foi indultáu en 1966.[3] Fuéron-y restauraos los sos plenos derechos políticos en 1974, pero tornó la invitación a ser miembru vitaliciu del Senáu, sobre la base de qu'unu solo puede representar a la xente nel casu de ser escoyíu. Morrió'l 22 d'agostu de 1986 n'Istambul a la edá de 103 años. Foi padre de trés fíos.[4]
En 1958, la Freie Universität Berlin (Universidá Llibre de Berlín) concedió-y un títulu de doctor honoris causa. La Universidá establecida en 1992 en Manisa, lleva'l so nome.
| Predecesor: İsmet İnönü |
Presidente de Turquía 1950 - 1960 |
Socesor: Cemal Gürsel |
| Predecesor: İsmet İnönü |
Primer Ministru de Turquía.svg){kind=small} 1937 - 1939 |
Socesor: Refik Saydam |
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ 1,0 1,1 Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 146048060. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ [1]
- ↑ [2]
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q151735
Multimedia: Celal Bayar