Diferencies ente revisiones de «Palazuelo de Vedija»
Páxina creada con «{{Ficha de localidá d'España | nome = Palazuelo de Vedija | imaxe = Cuadrelleros.jpg | bandera = non | pie_de_imagen = Palacio de los Cuadrelleros, se…» |
(Nun hai diferencies)
|
Revisión a fecha de 22:06 7 mar 2018
Plantía:Ficha de localidá d'España Palazuelo de Vedija ye una localidá de la contorna de Tierra de Campos, asitiada nel noroeste de la provincia de Valladolid.
Situación
Alcontrar a 10 km al NON de la ciudá de Medina de Ruseco, cabecera de la contorna, cola qu'atiesta. Llinda amás, nel sentíu de les aguyes del reló, colos términos municipales de Villaesper, Morales de Campos, Villafrechós, Villamuriel de Campos, Aguilar de Campos, Moral de la Reina y Berrueces.
Hestoria
Antiguu llugar de Behetría, nel sieglu XIV Palazuelo foi parte de la merindad del Infantazgo de Valladolid, llugar solariego de Diego Pérez Sarmiento y de Velasco, Caballero de la Orde Real de la Banda en 1348, enemistado dende 1354 col rei Pedro I de Castiella pol tratu dáu por ésti a la nueva Reina Consorte Blanca de Borbón, Adelantráu Mayor de Castiella, y de Pedro Ruiz Sarmiento, caballeru de la Orde Real de la Banda en 1332.
Mientres el Antiguu Réxime formó parte de los señoríos del Marqués de Alcañices, títulu d'avientu de 1533 por Carlos I d'España a Francisco Enríquez de Almansa poles sos acciones contra los Comuñeros y Conde de Grajal de Campos , títulu de los De Vega, de 1599, por Felipe III d'España.
Tuvieron patronatu nella les ordes del Santu Sepulcru y de San Juan de Jerusalén. Foi tamién solar de llinaxes fidalgos como'l de los Cuadrelleros. El condestable D. Álvaro de Lluna, favoritu de Juan II, fixo prisioneru en Palacios de Vedixa a Diego Sarmiento, adelantráu de Galicia, polos sos tratos colos Infantes d'Aragón.
Personaxes notables
Los fíos más pernomaos de la población, son:
Dos hermanos obispos de la familia de los Cuadrelleros:
- Don Cayetano Cuadrelleru y Llixu foi Obispu de Ciudad Rodrigo, onde fundó'l so seminariu, ente 1763 y 1777, añu en que foi nomáu Obispu de Llión.
- El so hermanu Don Francisco Cuadrelleru y Llixu foi Obispu de Mondoñedo ente 1781 y 1797.
Tamién destacaron:
- Don Antonio Escuderu y Cuadrelleru, Prior de Valencia de Don Juan na Orde de San Juan de Malta nacíu nesta villa en 1668.
- Don José Cuadrelleru y Vedoya, Caballero de la Orde de Carlos III en 1797.
De los contemporaneos tien de citase l'escelente actor de calter Cesáreo Estébanez.
Arquitectura
El pueblu llegó a cuntar con cuatro iglesia, San Juan, Santa María, San Mamés y La nuesa Señora del Barruelo, siendo esta postrera la única que sobrevivió hasta l'actualidá.
La ilesia de La nuesa Señora del Barruelo ye un edificiu empecipiáu nel sieglu XVI y reconstruyíu nel sieglu XVIII. Cuenta con una planta de tres naves, con ábside poligonal y cruceru coronáu por una cúpula ensin llinterna. Ye notable l'altar mayor, barrocu, del sieglu XVIII, con una imaxe de l'Asunción debida al cincel de Mateo Enríquez, y un altar de San José. La ilesia cuntaba con un escelente órganu del sieglu XVII, del que'l pueblu namá caltien la caxa. La ilesia cunta con una única torre, rematada en lladriyu, que pasó por diversu reconstrucciones. La imaxe de Cristu Rei que la corona foi añedida na postrera, en sustitución d'otra anterior.
L'edificiu civil más importante ye'l palaciu de los Cuadrelleros, see del Conceyu, catalogáu como monumentu dende 1996. Ye un edificiu neoclásicu de dos llantes, con un patiu de columnes y empedrado que foi oxetu recién de restauración. Esisten delles otres cases de méritu.
L'arquitectura popular, como nel restu de Tierra de Campos, basar n'edificios d'una o dos llantes, con sobráu, fechos de lladriyos d'adobe y revocaes con folla reforzao con paya. La base de los murios ye de cutiu de mampostería compuesta con piedra caliar.
Inda se sostienen de pies dellos palombares, ente les ruines de munchos otros, y dalgunos fueron reparaos apocayá con obra de lladriyu. Son d'adobe, de planta circular o, más raramente cuadrada, con dos pisos la mayoría, pero hai d'unu y hasta de cuatro. Atópense fora del casco pero cerca del pueblu.
https://skfb.ly/SEtK Estatua Marranero en 3D, asitiada na Plaza Mayor de la localidá.
Mediu físicu
El paisaxe ye'l característicu de la Tierra de Campos, llanu con delles ondulaciones. El territoriu ta dafechu dedicáu al cultivu, cola sola esceición de dellos ribazos y regatos, poblaos de carba baxa y xuncos, respectivamente. Nun esisten formaciones forestales, namá dellos chopos y encinas esvalixaos per caminos y regatos.
El sustrato ye arcilloarenoso, poco cascayosu, permeable y bono de trabayar, base pa bonos suelos, lo que xustifica la fama cerealista de la contorna de Tierra de Campos dende dómina romana.
L'agua nun falta nel sosuelu, pero nun se practicó de forma significativa'l regadío. El pueblu cunta con un manantial d'agües ferriales que foi catalogáu como mineromedicinal, pero que'l so consumu ta agora vedáu, poles esviaciones de composición provocaes poles técniques modernes d'agricultura industrial. El suministru d'agua a la población asegurar por un depósitu eleváu de lladriyu, asitiáu nel barriu altu de San Mamés. L'únicu cursu d'agua reconocible ye'l regueru de Marrandiel, que desagua nel ríu Sequillo más al Sur, na llinde ente Villagarcía de Campos y Villanueva de los Caballeros.
Economía
La dedicación tradicional de los sos habitantes partióse ente l'agricultura cerealista, principalmente trigu y cebada, la cría del gochu y la ganadería ovina.
La concentración parcelaria fíxose en redol a 1970, axuntándose les propiedaes en parceles grandes de delles decenes d'hectárees, y sustituyendo la estructura histórica de los caminos por otra anovada, lo que dio llugar a una homogeneización entá mayor del paisaxe, que yá yera antes bien uniforme.
Porcín
La cría del gochu tien una llarga tradición, que dio fama a los sos habitantes, a los que se llamó marraneros pola rexón.
Pa la cría del gochu importaben abiyotes estremeñes, y les piaras yeren conducíes en carros, y n'otros casos a cuerpu, a los mercaos de la rexón. El conceyu llevantó un monumentu al marranero na plaza Mayor. Importante pa la crecedera d'esta industria foi'l ferrocarril Valladolid-Ruseco-Palanquinos, con ramales dende Medina de Ruseco, conocíu como «el tren burra», inauguráu nel so primer tramu en 1884, y que dexó de funcionar en 1969. El tramu Medina de Ruseco-Palanquinos, que pasaba por esta población, inaugurar en 1915.
Una prueba de la importancia del gochu ye'l númberu de tratantes de gochu qu'hubo. Nel Catastru d'Ancón de veintiuno de marzu de mil 1752 identifíquense 21 tratantes en gochos y 5 tratantes en pites. Esta tradición cortóse sópito cola epidemia de peste porcino africana, que dende 1960 torgó la esportación de los productos del gochu y obligó a llindar o torgó la movilidá de les animales.
Ovín
Hasta va pocos años yeren entá numberosos y abondosos en cabeces les recielles d'oveyes churres, esplotaes pa la lleche, la carne y la llana. Pernoctaban en corrolades de la periferia del pueblu, alimentándose mientres el día de la vexetación de los ribazos y de los rastroxos.
Viticultura
Antes de la plaga de filoxera a principios del sieglu XX, abondaben los viñeos, llamaos equí majuelos, pero nun queda apenes rastru d'esti pasáu, salvo les bodegues de qu'entá disponen munches cases y dellos topónimos.
Turismu rural
Les fiestes del pueblu, sobremanera les de San Mauricio, cola vaca enmaromada, atraen munchos visitantes. Esisten amás dos cases rurales. Dellos tramos de l'antigua vía ferrial fueron adoptaos n'otros conceyos regularmente como víes verdes, y la mesma función ye promovida pal conxuntu del tramu Ruseco-Palanquinos col nome «Ruta verde, la Vía» y un llargor de 73km.
Demografía
La emigración amenorgó la población a lo llargo del sieglu XX dende los 1197 habitantes del censu de 1900, a los 234 del censu de 2006 y a los 221 del padrón de 2011. L'amenorgamientu más drásticu producir nos años 60 y 70. La pirámide de población ta bien emprobecida nes clases más nueves, como na mayoría de los pueblos agrícoles d'esta rexón y d'otres. Los escasos neños alleguen al Colexu Rural Arrexuntáu Campos Góticos, en Medina de Ruseco.
Fiestes populares
Como na mayoría de los pueblos castellanos festexar a La nuesa Señora de l'Asunción (la Virxe d'Agostu», el día 15) y tamién a San Isidro (15 de mayu). Más específica ye la celebración de les fiestes n'honor del patrón, San Mauricio (22 de setiembre).
Nes fiestes patronales cuérrense vaquillas, y ye famosa la modalidá de vaca enmaromada, sobremanera dempués de qu'ésta fora la primer localidá en ver reconocíu'l so calter históricu, al poder amosar documentamente una antigüedá cimera a 200 años.
Dende va dalgún tiempu celébrase amás una fiesta de la matanza, nel primer sábadu de febreru, destinada a promover la industria local del gochu. Ésta, como l'anterior, sirvieron pa poner al pueblu nel puntu de mira de les organizaciones en defensa de los animales.
Como na mayoría de los pueblos castellanos festexar a La nuesa Señora de l'Asunción (la Virxe d'Agostu», el día 15) y tamién a San Isidro (15 de mayu). Más específica ye la celebración de les fiestes n'honor del patrón, San Mauricio (22 de setiembre). Nes fiestes patronales cuérrense vaquillas, y ye famosa la modalidá de vaca enmaromada, sobremanera dempués de qu'ésta fora la primer localidá en ver reconocíu'l so calter históricu, al poder amosar documentamente una antigüedá cimera a 200 años. Ye anguaño Fiesta d'Interés Turísticu Rexonal. Dende va dalgún tiempu celébrase amás una fiesta de la matanza, nel segundu sábadu de febreru, destinada a promover la industria local del gochu. Ésta, como l'anterior, sirvieron pa poner al pueblu nel puntu de mira de les organizaciones en defensa de los animales.
Vease tamién
Enllaces esternos
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Palazuelo de Vedija 
.- Centru Rural Arrexuntáu Campos Góticos
