Conxura de Pisón
La conxura de Pisón foi una intriga empobinada contra l'emperador Nerón nel añu 65. El nome foi-y dau a esti socesu por Suetoniu,[1] y fai referencia a unu de los sos principales instigadores, Gayu Calpurniu Pisón, de quien se diz que yera'l llamáu a ostentar el tronu imperial.
Contestu[editar | editar la fonte]
Dempués de la gran quema de Roma del añu 64, y en concretu nel 65, l'emperador romanu Nerón tuvo d'enfrentase a dificultaes financieres, niciaes polos importantes gastos xeneraos pola reconstrucción de Roma, según los de la construcción de la so residencia imperial, la Domus Aurea.
A una necesaria presión fiscal más rigorosa, amestáronse confiscaciones a grandes propietarios con sides variaes. Los crímenes y estravagancies de Nerón, y un clima de terror que l'emperador contribuyera a instaurar, ximelgaben les coteríes senatoriales. Y entós dellos próximos de la familia imperial, Faustu Corneliu Sila Félix, Gayu Rubeliu Plautu, Décimu Xuniu Silanu Torcuatu, fueron esaniciaos.[2]
La conxura[editar | editar la fonte]
Según Tácitu, una cotería de descontentos constituyóse entós na redolada imperial, ellí entemeciéndose senadores, caballeros, militares ya inclusive familiares de Nerón, unos inquietos pol porvenir, otros por rensíes personales, como yera'l casu del poeta Lucanu, celosu de la prohibición de publicar les sos obres que-y impunxera Nerón.
Ente los más influyentes, atopábase'l senador Gayu Calpurniu Pisón, descendiente de la pernomada familia de los Calpurnios, aliaos a grandes families de l'aristocracia romana, de la que'l calter social y l'arrogancia, dáben-y cierta popularidá.[3]
Contactos favorables fueron establecíos col caballeru Luciu Feniu Rufu, antiguu prefeutu de l'anona y colega del prefeutu del pretoriu Tixelín dende l'añu 62, pos tarrecía que la influencia de Tixelín sobro Nerón provocara la so desgracia.[4]
Un proyeutu d'atentáu contra Nerón na villa de Pisón en Baiae, que con regularidá frecuentaba l'emperador y ensin guardias, ye refugáu por el mesmu Pisón, que ve nello un sacrilexu contra les lleis d'hospitalidá, y prefierse entós que los acontecimientos asocedan en Roma. Los conxuraos convienen d'apuñalar a Nerón el 19 d'abril, cuando l'emperador asista al Circu Máximu para los xuegos de Ceres (n'honor a la diosa de l'agricultura), ente que Pisón taría siendo presentáu por Feniu Rufu nel Castra Praetoria.[5]
Unu de los conxuraos, el senador Flaviu Escevín, foi denunciáu pol so llibertu, qu'acusó tamién a un segundu conxuráu, un caballeru Antoniu Natal; dambos fueron entrugaos por separáu y amenaciaos de tortura, y asina apurrieron numberosos nomes, ente los que taba'l de Séneca. Según Tácitu, esti postreru nun taba implicáu na intriga, pero foi denunciáu pa dar a Nerón una sida pa esanicialo.[6]
Represión y recompensas[editar | editar la fonte]
Nerón impunxo'l suicidiu a Pisón, depués al cónsul designáu Plauciu Lateranu y tamién a Séneca, quien cortóse les venes. Flaviu Escevín foi degolláu. Respectu de Feniu Rufu, qu'intentara desmarcase del asuntu amosándose activu na investigación y na represión, foi esmazcaráu y executáu, asina como otros oficiales.[7] Lucanu de la mesma diose muerte y amigos de los conxuraos, próximos o llonxanos, fueron exiliaos, como Cluvidienu Cuadratu, unviáu a les islles del Exéu.[8]
Antoniu Natal recibió la inmunidá gracies a les sos denuncies y Tixelín vio para sí alcordaos los ornamientos trunfales. Pela so parte los pretorianos recibieron una prima de 2000 sestercios cada unu y Ninfidiu Sabín reemplazó a Feniu Rufu como segundu prefeutu del pretoriu. Nerva, pretor designáu para l'añu siguiente, y que trenta años más tarde de la mesma sería emperador, tamién recibió los ornamientos trunfales, pero l'historiador Tácitu nun especificó la naturaleza del serviciu qu'esti diera a Nerón.[9]
El clima de delación y terror siguió, alimentáu por Tixelín y Ninfidiu según por ciertos senadores, que prefirieron ser denunciantes para alloñar d'ellos tou barruntu. Nesta oportunidá Nerón atacó frontalmente a la élite intelectual de Roma. Ente ellos cayeron los filósofos estoicos Trasea Peto y Barea Sorano, dambos finalmente condergaos.
Petroniu, acusáu por Tixelín de participar na conxura, abrióse les venes nel añu 66. Y Anneu Mela, padre de *Lucanu, foi obligáu poles circunstancies a proceder de la mesma.[10]
L'aliviu volvió a Roma solamente nel añu 67, cuando Nerón partió pa Grecia.[11]
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ Suetoniu, Vidas de los Césares, «Nerón».
- ↑ Paul Petit, Histoire générale de l'Empire romain, Seuil, 1974, ISBN 2-02-002677-5, páx. 97.
- ↑ Tácitu. Anales. XV, 48-49.
- ↑ Tácitu. Anales. XV, 50.
- ↑ Tacite, Annales Livre XV, 52-53.
- ↑ Tácitu. Anales. XV, 54-56.
- ↑ Tácitu. Anales. XV, 67.
- ↑ Tácitu. Anales. XV, 71.
- ↑ Tácitu. Anales. XV, 71-72.
- ↑ Tácitu. Anales. XVI, 17, 19.
- ↑ François Zosso, Christian Zingg, Les Empereurs romains, ediciones Errance, 1995, ISBN 2-87772-226-0, páx. 26.
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q1268528