Ver la fonte de Llingües paleosiberianes

{{Ficha de familia de llingua |zona =
 [[Estremu oriente|Estremu oriental]] de [[Siberia]]
|países = {{RUS}}
|falantes = 25 mil
|familia madre = Lengua paleosiberianas
|sub1 = [[Llingües yucaguiras|Grupu yukaghiro]]
|sub2 = [[llingües chucoto-camchatcas|chucoto-camchatco]]
|sub3 = [[Idioma nivejí|Nivkh]]
|iso2 = __
}}
[[Ficheru:Yukaghir map XVII-XX.png|thumb|255px|right|Llingües yukaghiras nel sieglu XVII y na actualidá.]]
[[Ficheru:Chukotko-Kamchatkan map XVII-XX.png|thumb|255px|right|Llingües chukoto-kamchatkas nel sieglu XVII y na actualidá.]]
'''Paleosiberiano''' o '''paleoasiático''' (del griegu ''palaios'' que significa «antiguu») ye un términu usáu en [[llingüística]] pa nomar un conxuntu desemeyáu de diverses pequeñes families y llingües aisllaes falaes en rexones remotes de [[Siberia]]. Lo únicu que tienen estes llingües de mancomún ye'l camientu de que antedatan a otres llingües dominantes na zona, sobremanera les [[llingües tungús]] y les [[llingües túrquiques|túrquiques]]; que de la mesma fueron movíes pol [[idioma rusu]].

Trés [[llingua aisllada|llingües aisllaes]] o pequeñes [[families de llingües]], ensin rellación llingüística ente elles, formen el grupu de les llingües paleosiberianas:

# Les '''[[llingües chucoto-camchatcas]]''', qu'inclúin al [[Idioma chucoto|chucoto]] o chukchi y el so pariente próximu'l [[idioma coriaco|coriaco]] o koryak. Créese que'l [[Idioma itelmeno|kamchadal]] ye pariente llonxanu. Chukchi y koryak espolleten nel estremu oriental de Siberia. Kamchadal o itelmeno ye faláu por menos de cien de persones na península de [[Kamchatka]].
# Les '''[[llingües yucaguiras]]''', de les cualos caltiénense dos llingües, l'[[idioma odul|odul]] nos cursos baxos del [[ríu Kolyma]] y el [[indigirka]] y el [[idioma chuvantsy|chuvantsy]], más escontra l'interior y l'este, probablemente [[llingua muerta|estinguíu]]. Dellos llingüistes consideren que'l [[Llingües yucaguiras|yucaguiro]] ta emparentáu coles [[llingües uráliques]].
# El '''[[Idioma nivkh|nivkh]]''' o gilyak falar na cuenca baxa del [[Amur]] y na metá norte de la [[isla de Sakhalin]]. Tien una [[lliteratura]] moderna recién. Los nivkh tuvieron una hestoria aturbolinada mientres el [[sieglu XX]].

Dacuando añader a estes llingües l'[[Idioma ainu|ainu]], a pesar de que, puramente falando, nun ye una llingua de Siberia. Sobrevive a dures penes nel sur de Sajalin, onde antaño foi la llingua principal. Tamién se faló nes [[islles Kuriles]] y en [[Hokkaidō]] onde s'alicó l'interés pola llingua nos últimos años. 
Hubo intentos de rellacionala coles superfamilia [[Llingües indo-pacífiques|indopacífica]] y col [[idioma kalto|kalto]]. 

El [[Idioma ket|ket]] o queto, última llingua viva de les [[llingües yeniseianas]] y falada nel cursu mediu del [[ríu Yenisei]], considerábase enantes como una [[llingua aisllada]], sicasí, pue tar rellacionada coles [[llingües na-dené]], falaes n'[[América del Norte]], no que constituyiría la única filiación llingüística ente llingües natives del [[Vieyu Mundu|Vieyu]] y [[Nuevu Mundu]] y xuntes arían la posible familia de les [[Llingües dené-yeniseicas]]. Esta idea remontar al trabayu d'Alfredo Trombetti, el primeru en proponer, en 1923, una rellación ente les llingües na-dene y les llingües del Yenisei.<ref>Trombetti, Alfredo (1923) ''Elementi di glottologia'': 486, 511. Bologna: Nicola Zanichelli.</ref> [[Michael Fortescue]] documentó les rellaciones ente l'[[idioma ket]] y les llingües Na-dené.<ref>Fortescue, Michael D. (1998) ''Language relations across Bering Strait'' ISBN 0-304-70330-3</ref> [[Merritt Ruhlen]] en 1998 tamién sostuvo argumentos en favor de la hipótesis dené-yeniseica.<ref>Ruhlen, Merritt 1998, [http://www.pnas.org/content/95/23/13994.full.pdf The origin of the Na-Dene]</ref> En marzu de 2008, el profesor [[Edward Vajda]] de la [[Western Washington University]] publicó un trabayu que resumía diez años d'investigación basada na [[morfoloxía llingüística|morfoloxía]] verbal y na reconstrucción de delles [[protollingua|protollingues]], onde s'amosaba evidencia de que les llingües na-dené tán rellacionaes coles [[llingües yeniseicas]] de [[Siberia]] (Vajda 2008). Esti trabayu foi favorablemente consideráu por dellos especialistes,<ref name=symposium>[https://web.archive.org/web/20090526221250/http://www.uaf.edu/anlc/dy2008.html Dene-Yeniseic Symposium]</ref><ref>{{cita web | url = http://languagelog.ldc.upenn.edu/nll/?p=531 |títulu = Language Log » The languages of the Caucasus}}<!--Títulu xeneráu por Muriu Bot--></ref> pero tamién recibió crítiques como la de [[Lyle Campbell]], que considera insuficiente entá la evidencia presentada por Vajda.

Pero'l conxuntu de llingües descritu nel presente artículu, les paleosiberianas, aguantar a una clasificación llingüística obvia, tantu con otres families de llingües como ente sigo.

== Referencies ==

{{llistaref}}



{{Tradubot|Lenguas paleosiberianas}}

{{control d'autoridaes}}
[[Categoría:Llingües paleosiberianas| ]]
[[Categoría:Historia de Siberia]]
[[Categoría:Llingües polisintétiques|Paleo]]