Saltar al conteníu

Enériz

Coordenaes: 42°39′53″N 1°44′37″W / 42.66462354°N 1.74372507°O / 42.66462354; -1.74372507
De Wikipedia
Enériz
Alministración
País España
Comunidá foral Navarra
Tipu d'entidá conceyu d'España
Alcalde de Enériz (es) Traducir José Alberto Valencia Trueba (es) Traducir
Nome oficial Enériz (es)[1]
Eneritz (eu)[1]
Nome llocal Enériz (es)
Eneritz, Eneritze (eu)[1]
Códigu postal 31153
Xeografía
Coordenaes 42°39′53″N 1°44′37″W / 42.66462354°N 1.74372507°O / 42.66462354; -1.74372507
Enériz alcuéntrase n'España
Enériz
Enériz
Enériz (España)
Superficie 9.45 km²
Altitú 423 m
Llenda con
Demografía
Población 301 hab. (2023)
- 147 homes (2019)

- 139 muyeres (2019)
Porcentaxe 0.05% de Navarra
Densidá 31,85 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC+01:00
Cambiar los datos en Wikidata

Enériz (n'euskera y de forma cooficial Eneritz) ye un conceyu de la Comunidá Foral de Navarra, asitiáu na merindad de Pamplona, na contorna de Puente la Reina, nel Valdizarbe y a 22 km de la capital de la comunidá, Pamplona. La so población en 2017 foi de 293 habitantes (INE). Orixinalmente yera la propiedá d'un señor llamáu Xineru, y de ende deriva'l nome llatín de Enerici (fíos del señor Xineru).

Primeramente adscrita a la zona non vascófona pola Llei Foral 18/1986, en xunu de 2017 el Parllamentu navarru aprobó'l pasu de Enériz a la Zona mista de Navarra por aciu la Llei foral 9/2017.[2]

Símbolos

[editar | editar la fonte]

L'escudu d'armes del llugar de Enériz tien el siguiente blasón:

Trai de gules y una cepa cargada de recímanos, tou nel so color natural, terrazada de lo mesmo, sumada en xefe d'una media lluna ranversada de plata y acompañada de dos lleones d'oru.

L'alcalde de Enériz dirixir a la Diputación Foral de Navarra nel añu 1953 manifestando les variaciones que sufriera l'escudu y solicitando el verdaderu. Contestóse-y que nun esistíen datos concretos anteriores a 1840 y que venía usando una cepa cargada de recímanos. Terminaba l'escritu de la siguiente forma: «Creemos que Enériz, pa demostrar la so nobleza y antigüedá y p'estremase d'otres villes que tamién usen nos sos sellos cepes, olivares y otres plantes, tendría d'añader al so escudu actual, y na so parte cimera, dalgunos de los blasones qu'apaecen nel perantiguu de la casa solariega d'esta llocalidá, que bien pudiera ser la media lluna de plata y dos lleones rampantes, encaraos d'oru, tal que apaez nel dibuxu axuntu». Unviando esti informe al Ministeriu de la Gobernación, foi aprobáu en toles sos partes el 7 d'ochobre del mesmu añu, quedando como blasón de la villa.[3]

Xeografía física

[editar | editar la fonte]

Situación

[editar | editar la fonte]

Enériz ta asitiáu na parte central de la Comunidá Foral de Navarra y del Valdizarbe, na carretera que xune Campanas con Puente la Reina, a una altitú de 425 msnm. El so términu municipal tien una superficie de 9,45 km² y llinda al norte colos conceyos de Muruzábal y Adiós, al este col d'Úcar, al sur col d'Añorbe y al oeste col d'Obanos.

Relieve ya hidrografía

[editar | editar la fonte]

Anque s'alluga no fondero del valle, el so términu entiende parte del monte al sur, na que destaquen les elevaciones Montemocha, Chaparral, Castellán y Monte. Bañar el ríu Robu y el regueru Gabildoa. Les tierres de cultivu, arenoses y fondes, destinar a cebera y viñéu.

Los primeros restos topaos son un castru de la edá del fierro, nel montículo de La Nobla (escontra'l s.VI aC), a 1.500 metros del pueblu. De dómina romana (s.I-III dC) llegar cachos de cerámica, monedes y restos de murios. Na Edá Media hubo una ilesia románica y los primeros pelegrinos a Santiago.

Monumentu al Camín de Santiago, al so pasu por Eneriz.

Destaca ente los sos paisanos Don Sebastián d'Eslava y Lazaga, nacíu en Enériz el 19 de xineru de 1685 y fináu en Madrid el 21 de xunu de 1759, que foi Virréi de Nueva Granada y en 1741 venció a los británicos na defensa de Cartagena de Indias.

Demografía

[editar | editar la fonte]

Evolución de la población

[editar | editar la fonte]
Gráfica d'evolución demográfica d'Enériz ente 1900 y 2017

     Población de derechu (1900-1991) o población residente (2001) según los censos de población del INE.[4]      Población según el padrón municipal de 2017 del INE.

Fiestes y evento

[editar | editar la fonte]
  • Fiestes Patronales en setiembre del 3 al 6.
  • Fiestes pequeñes el 3º fin de selmana de xunetu
  • Día de Santu Domingo'l 1 de mayu
  • Día de San Isidro Llabrador el 15 de mayu
  • Día de la Cofradería de la Vera Cruz el segundu fin de selmana de setiembre
  • Día de San Nicolás el 6 d'avientu.
  • Día de la Mocedá'l 6 de xineru.

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. 1,0 1,1 1,2 Afirmao en: Euskaltzaindia.
  2. Naiz.info (22 de xunu de 2017): 44 llocalidaes navarres ganen derechos pal euskara al pasar a la zona mista’
  3. OTAZU RIPA, Jesús Lorenzo (1990). Heráldica Municipal Merindad de Pamplona (II) - Navarra. Temes de Cultura Popular nº 303. Gobiernu de Navarra, páx. 5. ISBN 84-235-0131-0.
  4. Institutu Nacional d'Estadística (España) (ed.): «Censos de población de Enériz». Alteraciones de los conceyos nos Censos de Población dende 1842. Consultáu'l 16 de payares de 2011.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]