Derivación nel húngaru
Siendo'l gramática del húngaru húngaru una llingua aglutinante la so derivación (llingüística) léxica amenorgar a apilar sufixu tres sufixu, siendo la pallabra orixinal na mayoría de los casos fácilmente reconocible. Los sufixos suelen venir en pareyes pa caltener la harmonía vocálica de les pallabres.
Formación de sustantivos[editar | editar la fonte]
Partiendo de verbos[editar | editar la fonte]
–ás / -és | –at / -et | –ság / -ség |
---|---|---|
aplazar halaszt|ás aplaza|miento
dormir alszik > alv|ás suañu xirar forog > forg|ás xiru grabar ró > rov|ás mozqueta pintar fest|és pintura pagar fizet|és pagu interesase érdeklőd|és interés recordar emlékez|és alcordanza soterrar temet|és entierru acostumar szok|ás costume ||dar ad|at datu escribir ír > dir|at escritu taramiar fal|at taragañu enllibrar fűz > füz|et cuadiernu llevantase kel|et llevante dir megy > men|et marcha vertir önt|et mueyu ||cansase fárad|ság molestia deseyar kíván|ság deséu prestar mulat|ság diversión estudiar tanul|ság moraleja pagar fizet|ség paga siguir követ|ség embaxada rir nevet|ség hazmerreir ayudar segít|ség ayuda poder faer tehet|ség talentu | ||
-ék | -mány / -mény | -vány / -vény |
pintar fest|ék pintura
subtituir pótl|ék substitutivo producir term|ék productu concernir illet|ék tasa || lleer olvas|mány llectura cubrir takar|mány forraxe tar (de pies) áll|omány esistencies dar ad|omány donación saber tud|omány ciencia afirmar állít|mány predicáu parir szül|emény productu enfornar süt|emény pastelillo actuar cselekszik>cselek|mény aición tar d'alcuerdu egyez|mény alcuerdu ampliar bővít|mény complemento || publicar kiad|vány publicación referise utal|vány vale amosar mutat|vány amuesa apurrir bead|vány demanda certificar bizonyít|vány certificáu tar (de pies) áll|vány andamiu fundir önt|vény fundición crecer nö|vény planta llantar ültet|vény plantíu valir ér|vény validez | ||
- adék / -edék | -ó / -ő (participiu presente) | |
cayer hull|adék refugaya
cutir csap|adék precipitaciones fluyir foly|adék líquidu frecuentar jár|adék asignación desovar iv|adék cría disparar lő>löv|edék proyeutil romper tör|edék fragmentu sentase ül|edék poso || dar ad|ó impuestu escribir ír|ó escritor cavar ásó pala correr fut|ó corredor furar fúr|ó parafusa vivir lak|ó habitante entrenar edz|ő entrenador entender ért|ő entendíu venir jön>jöv|ő futuru ver néz|ő espectador defender véd|ő defensor |
Partiendo de sustantivos[editar | editar la fonte]
–zat / -zet | –né | –lat / -let |
---|---|---|
figura ábrá|zat cara
forma alak|zat figura base alap|zat fundamentu mueble bútor|zat moblame fila sor|ozat serie piedra kő|zet mineral cuña ék|ezet tilde vena er|ezet nervadura verbu igé|zet conxuru seña jel|zet signatura imaxe kép|zet imaxinación círculu kör|zet zona || barón báró|né baronesa emperador cár|né emperatriz doctor doktor|né esposa de conde gróf|né condesa príncipe herceg|né princesa porteru ház-mester|né portera rei király|né reina || depósitu tár|lat esposición armazón váz|lat esbozu pesllera zár|lat zarru vapor pár|lat destilado profeta jós|lat profecía arriendu bér|let abonu direición cím|let denominación unu egy|let atenéu imaxe kép|let formula círculu kör|let cuartel negociu ügy|let transaición fin vég|let estremu | ||
–cska / -cske | –ász / -ész | |
madre anyá|cska madrecita
padre apá|cska padrecito güérfanu árvá|cska huerfanito vinu bor|ocska vinín güesu csont|ocska huesito tontu butá|cska tontín parte rész|ecske partícula vena er|ecske venita débil gyencsé|cske debilito mosca legy|ecske mosquita abeya méh|ecske abejita vieyu vén|ecske vieyín |
arcu íj|ász arqueru
oveya juh|ász pastor oveyeru camín ut|ász zapador vinu bor|ász enólogu diente fog|ász dentista derechu jog|ász xurista caballu lov|ász caballerizo / palafrenero |
Formación d'axetivos[editar | editar la fonte]
Partiendo de sustantivos[editar | editar la fonte]
-tlen / -tlan | –i |
---|---|
muyer nő|tlen solteru
sal só|balten sosu árbol fá|tlan desiertu padre apá|tlan güérfanu pallabra szó|tlan silenciosu fuercia erő|tlen débil filu él|etlen romu sabor íz|etlen insípido paz béké|tlen aturbolináu || pueblu falu|si pueblerino ciudá város|i ciudadanu Madrid madrid|i madrilanu noble nemes|i noble alpes alpes|i alpín doctor orvos|i médicu celebru agy|i cerebral |
Partiendo de verbos[editar | editar la fonte]
-ós / -ős | -ékeny | -hatatlan / -hetetlen |
---|---|---|
llograr kap|ós buscáu
solmenar ráz|ós llenu de baches tarrecer fél|ős cobarde picar csíp|ős picante tarrecer ijed|ős espantín tener tiempu ráér|ős sacupáu || sentir érz|ékeny sensible escaecer feled|ékeny olvidadizu tarrecer félt|ékeny celosu creer hisz|ékeny credulo comunicar közl|ékeny comunicativu mancar sértőd|ékeny susceptible estender terjed|ékeny expansible producir term|ékeny granible romper tör|ékeny fráxil sangrar vérz|ékeny hemofílicu || tar paráu áll|hatatlan inestable morrer hal|hatatlan inmortal ver lát|hatatlan invisible resolver old|hatatlan insoluble pasiar jár|hatatlan intransitable entender ért|hetetlen incomprensible midir mér|hetetlen inmensurable romper tör|hetetlen irrompible soportar tűr|hetetlen insoportable defender véd|hetetlen indefendible | ||
–ható / -hető | -atlan/-balten / -etlen /-telen | |
pasiar jár|ható transitable
consiguir kap|ható viéndese ver lát|ható visible esperar vár|ható probable entender ért|hető comprensible soportar tűr|hető soportable defender véd|hető defendible sentir érez|hető sensible presumir sejt|hető presumible salvar ment|hető salvable |
escribir ír|atlan non escritu
curiar óv|atlan desdexáu estropiar árt|atlan inocente diente fog|atlan esmelláu entender ért|etlen incomprensible solicitar kér|etlen non solicitáu romper tör|etlen infrayable resolver dönt|etlen empate pintar fest|etlen non pintáu |
Formación d'alverbios[editar | editar la fonte]
Partiendo d'axetivos[editar | editar la fonte]
-lag / -leg | –an / -en |
---|---|
proporción arany|lag relativa|mente
adicional pótló|lag posterior|mente afirmativu állítő|lag según dizse aparente látszó|lag ~mente inclusiva bezáró|lag ~mente esclusiva kizáró|lag ~mente previa előző|leg ~mente orixinal eredeti|leg ~mente casu eset|leg casual|mente principal fő|leg ~mente presente jelen|leg actual|mente || so alacsony|an a poco altor ordinaria rendes|en ~mente sarcástica csúfondáros|an ~mente completa teljes|en ~mente furiosa dühös|en ~mente fuerte erős|en ~mente indiferente közönyös|en ~mente paciente elnéző|en ~mente solitaria elhagyatott|an ~mente significativa jelentős|en ~mente completa egész|en ~mente |
Referencies[editar | editar la fonte]
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
- Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Derivación nel húngaru.