Colquechaca
Colquechaca | |
---|---|
Alministración | |
País | Bolivia |
Departamento (es) | Departamento de Potosí (es) |
Provincia (es) | Provincia de Chayanta (es) |
Tipu d'entidá | municipio de Bolivia (es) |
Xeografía | |
Coordenaes | 18°53′00″S 66°05′00″W / 18.88333°S 66.08333°O |
Superficie | 1846 km² |
Altitú | 4000 m y 4173 m[1] |
Colquechaca (quechua: ponte de plata ) ye una pequeña ciudá de Bolivia, capital del conceyu de Colquechaca y provincia de Chayanta del departamentu de Potosí, distante 171 km al norte de la ciudá de Potosí. La so altitú ye de 4150 msnm;[ensin referencies]. La so plaza 6 d'Agostu, llamada comúnmente "La Compañía" ye la plaza principal.
Colquechaca nació xunto a la República de Bolivia'l 6 d'agostu de 1825, la so importancia deber a les abondoses mines allugaes na rexón.
Historia
[editar | editar la fonte]Nació como pueblo antes de la dómina republicana; los documentos inéditos traten que Colquechaca esistía na dómina colonial, yá que munchos documentos indiquen la so esistencia (La Biblioteca Nacional de Bolivia, La Casa de Moneda, Biblioteca Nacional de Perú, Archivu Históricu d'Arxentina) una mina que ta allugada na fastera de Michita Huayco ye'l qu'anició l'asentamientu humanu de la población de criollos, yanaconas, estranxeros españoles, alemanes, ingleses, y d'otres nacionalidaes, amás la densidá de población de Awllagas o Aullagas creció tanto que nun se dar# aguantu, pa siguir construyendo Viviendes, la inclemencia del tiempu, l'altor, a los veníos del vieyu mundu nun dexaba habitar más figures humanes nos sos altores, Janconasa nun podía estendese más na so zarrada topografía, la comodidá que buscaben munchos mineros de la dómina, los dueños de les mines teníen pensadoen faer les casasy viviendes de les poblaciones mui cerca de les mines, les primeres cases fueron edificaes nes proximidaes de la Mina San Miguel, onde s'asitiaron cases ensin simetría y orde por que la topografía nun la dexaba, taba la población na fastera del Cuetu Vizcachani, al frente del pimpanu cuetu Animes, y debaxo y a la fastera cuerre un regatu que naz nos altores del Cuetu formosu, agües que son rebalses de les llagunes d'estos pimpanos altores, xuntándose les agües de les mines de la requexada de la gallofa y Flamenca.
En 1882, por llei de 30 de payares ye nomada capital de la provincia de Chayanta nel departamentu de Potosí y darréu en 1906 pola so rellumanza y apoxéu ye alzada a rangu de ciudá per llei del 5 d'avientu de 1882.
Población
[editar | editar la fonte]añu | habitantes | fonte |
---|---|---|
1992 | 2 234 | Censu 1992[2] |
2001 | 1 816 | Censu 2001[3] |
2012 | 4 272 | Censu 2012[4] |
Población flotante. La población flotante, ta conformada na so mayor parte por familiares qu'emigraron al interior, visitantes habituales y los que lleguen en díes festivos, que ye un datu concordante col censu del 2001; por tanto pa efeutos de cálculu poblacional tomamos esti valor. Esta población flotante algama a un 10% de la población actual.
Estabilidá poblacional. La estabilidá poblacional, ta definida pola actividá minera, esistiendo estabilidá y medría n'oportunidá de cotización alta de los minerales, pero en tiempos de cotización baxa de los minerales especialmente del Estañu, la población migra.
Importancia minera
[editar | editar la fonte]Esti pueblu atraxo empreses y población de toles llatitúes del mundu, ye asina que s'entamaron empreses privaes estranxeres (como la tristemente conocida Patiño Mines, onde trabayaben y fueron asesinaes les hermanes del escritor Fausto Reinaga), comerciales importadores, Planta Diésel, el cine Trenta y ún d'Ochobre, el campusantu, etc.
Clima
[editar | editar la fonte]Precipitación pluvial permediu en Colquechaca[5]
Parámetros climáticos permediu de Colquechaca | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Mes | Xin | Feb | Mar | Abr | May | Xun | Xnt | Ago | Set | Och | Pay | Avi | añal |
Precipitación total (mm) | 80.0 | 52.2 | 66.2 | 41.2 | 5.3 | 4.5 | 7.9 | 17.0 | 31.6 | 34.9 | 33.2 | 62.0 | 436 |
Fonte: SENAMHI |
Actividaes granibles
[editar | editar la fonte]La minería ye la principal actividá económica, na llocalidá ta asitiada la Cooperativa Minera Colquechaca, la producción minera ye importante, onde s'esplota los xacimientos de tipu hidrotermal con mineralización polimetálica (Zn, Pb, Sn, Ag), asitiáu a 4100 msnm.
Los principales productos d'esplotación nos xacimientos mineros son l'estañu que ye'l productu d'esplotación principal; per otru llau tamién s'esplota los complexos, plata y cinc.
El fluxu de recursos económicos por cuenta de les actividaes mineres, xeneró actividaes comerciales y de servicios pa la población allegada a los trabayadores mineros y la población polo xeneral; el comerciu de vestuarios, alimentos y dellos artefautos electrodomésticos y d'oficina reactivóse nes principales víes comerciales, calles Bolívar, Murillo y Olañeta.
La infraestructura hotelera ameyoróse na ufierta de places, apenes se cunta con 1 hotel (Hotel Cuetu Formosu, ex Hotel Londres instaláu dende 1846) y 5 agospiamientos (Central, Aullagas, Surumi, Sucre y Parroquia San Miguel), ufierten en total menos de 20 cames y 9 habitaciones.
L'actividá comercial centrar nuna vía principal, que toma 3 nomes Bolívar, Murillo y Olañeta que constitúin la zona central dende la Plaza del Mineru hasta la salida a Sucre, néstes hanse asitiáu la mayoría de los comercios minoristes dedicaos a la venta de too tipu de productos, dende material de construcción, material escolar, alimentos y bébores, axencies y oficines de servicios y restoranes. Nel restu de los barrios esisten pequeñes tiendes de barriu y actividaes artesanales a escala familiar.
Nuna escala inferior depués de l'actividá ye la minería, el rubro de l'agricultura y pecuaria, en menor escala, complementen el movimientu económicu. La producción agrícola ye llindada, cultivándose, xeneralmente, tubérculos y ceberes, destinaos al autoconsumo de les families llabradores, los pequeños remanentes son vendíos o sirven pal trueque, en Colquechaca l'únicu productu que se cultiva ye'l papa. Nes zones perifériques de Colquechaca alviértese la presencia de ganáu como cabres, oveyes y gochos en poca cantidá, yá que los suelos son probes pa producción de forraxe.
Personaxes históricos
[editar | editar la fonte]- Fausto Reinaga (1906-1994), escritor y activista indixenista bolivianu.
Notes
[editar | editar la fonte]- ↑ URL de la referencia: https://es.db-city.com/Bolivia--Potos%C3%AD--Chayanta--Colquechaca.
- ↑ «INE – Institutu Nacional d'Estadística Bolivia 1992». Archiváu dende l'orixinal, el 2014-04-23.
- ↑ INE – Institutu Nacional d'Estadística Bolivia 2001
- ↑ Institutu Nacional d'Estadística (2012), Atles Estadísticu de Conceyos, http://censosbolivia.ine.gob.bo/llocalidaes/c_llistáu/, consultáu'l 25 d'avientu de 2014
- ↑ Error de cita: La etiqueta
<ref>
nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaessenamhi
[1]}} }}
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]- Páxina Oficial
- Imaxe de satélite y mapa Archiváu 2016-03-04 en Wayback Machine
- ↑ Institutu Nacional d'Estadística, http://www.senamhi.gob.bo/sismet/index.php, consultáu'l 25 d'avientu de 2014 Archiváu 2011-11-10 en Wayback Machine