Badolatosa
 | Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
 Badolatosa | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Alministración | |||
| País |  España | ||
| Autonomía |  Andalucía | ||
| Provincia |  provincia de Sevilla | ||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||
Alcalde de Badolatosa (es)  | Antonio Manuel González Graciano | ||
| Nome oficial | Badolatosa (es)[1] | ||
| Códigu postal |
41570 | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 37°18′31″N 4°40′22″W / 37.308611111111°N 4.6727777777778°O | ||
  Badolatosa Badolatosa (España) .PNG) | |||
| Superficie | 48 km² | ||
| Altitú | 236 m | ||
| Llenda con | Casariche, Lucena, Puente Genil, Aguilar de la Frontera y Alameda | ||
| Demografía | |||
| Población |
3089 hab. (2023) - 1589 homes (2019) - 1489 muyeres (2019) | ||
| Porcentaxe |
0.16% de provincia de Sevilla 0% de Andalucía 0.01% de España | ||
| Densidá | 64,35 hab/km² | ||
| Más información | |||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||
| badolatosa.es | |||
 | |||
.svg){kind=small}
Badolatosa ye un conceyu español de la provincia de Sevilla, Andalucía. Nel añu 2016 cuntaba con 3147 habitantes, incluyendo la pedanía de Corcoya. La so estensión superficial ye de 48 km² y tien una densidá de 67,55 hab/km². Los sos coordenaes xeográfiques son 37º 18' N, 4º 40' O. Asítiase a una altitú de 236 metros y a 130 quilómetros de la capital de provincia, Sevilla.
El nome provién de la voz llatina Vadus latus, vau anchu, llugar cercanu a Estepa (Ostipo) pol que crució César el ríu tres la batalla de Munda contra Pompeyo.
Historia[editar | editar la fonte]
La fundación d'esta villa, según el so nome paecen venir de la civilización romana. Dempués de la batalla de Munda que Xuliu César llibró contra Pompeyo y los sos fíos, nel añu 45 edC, l'emperador romanu decidió castigar a les ciudaes rebalbes, como Urso (Osuna). Créese que crució'l ríu “Sergelio” (Genil) al so pasu pol "Vadus Latus" (Vau Anchu), ye dicir pol llugar onde s'atopa'l pueblu, esa paez que foi mientres esta dómina la denominación del pobláu "Vadus Latus". La llocalidá nació como agrupación de viviendes col nome de Vau de los Cabanos.
D'otru llau, y muncho más cerca na hestoria, paez ser que l'actual denominación de BADOLATOSA, podría venir de la voz "Badolatonsa" (Espaldar Moyáu), de la dómina de la dominación árabe na península. Nesta dómina'l pueblu foi una güerta, que los sos productos usar pal caltenimientu de les poblaciones más cercanes.
En 1549 l'actual llocalización del pueblu yera la mesma, llamándose "Baldelatosa" y cuntando con una población de 11 vecinos y 6 más en Corcoya.
Escontra finales de 1500 el nucleu del pueblu empezó a desenvolvese alredor de la Ilesia actual y lo que se conoz como "castiellu de los muertos", barriu baxu nel cual atopábase nun primer momentu'l campusantu. Más tarde el nucleu diría creciendo, escontra riba, formando la cai ancha, asina socesivamente hasta la so actual formación.
El so alcurnia espolletó a partir del sieglu XVI cuando s'otorgó al Marquesáu d'Estepa, concedíu pol rei Felipe II en 1562 al xeneral de la Mar Marcos Centurión. El sestu posesor d'esti títulu recibió'l Grandor d'España na dómina en qu'esti nucleu constituyóse como barriu estepeño. Yera entós una paraxa de ríu con fondu firme, llanu y relativamente pocu fondu que podía travesase a cuerpu ensin dificultaes y, d'ende, el nome del conxuntu. Por contraición fonética, denominóse Vau'l Cabanu, xuniéndose depués nuna sola pallabra como Vadolatoza. A finales del XVIII empezar a escribir con una "b" inicial, anque calteniendo la "z", Badolatoza. El nome actual apaez per primer vegada nel sellu municipal del añu 1855.
Alredor de primera metá del sieglu XIX el pueblu cuntaba con una población de 2.107 habitantes que moraben nun total de 375 cases amás d'unes 60 na aldega de Corcoya. Les cais nesti tiempu son empedradas, sacante una que namái lo taba nes bandes, siendo'l centru terrizo y plantáu d'álamos, esta cai llamóse Ancha.
Nos primeros años del sieglu XVIII dar nesti pueblu al igual qu'en gran parte d'Andalucía un fenómenu bastante común naquelles feches, el Bandolerismo. Vecín de la llocalidá yera unu de los bandoleros más famosos d'aquel tiempu, llamábase José Ruiz Permana, moteyáu “germán”. Al pie de José Mª Hinojosa “El Tempranillo”, Juan Caballero y José Ruiz Permana, fueron los bandoleros más destacaos de la dómina. El 23 de xunetu de 1832, y por aciu ante la so maxestá Fernandu VII foi-yos concedíu un real indultu a los trés bandoleros antes citaos y a les sos partíes, na Ermita de La nuesa Señora de la Fuensanta de Corcoya.
Demografía[editar | editar la fonte]
Númberu d'habitantes nos últimos diez años.
| 1996 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2016 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 3,173 | 3,130 | 3,124 | 3,171 | 3,198 | 3,173 | 3,167 | 3,178 | 3,198 | 3,200 | 3,218 | 3,228 | 3,214 | 3,238 | 3,215 | 3,214 | 3,184 | 3147 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (Fonte: INE [Consultar]) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Patrimoniu[editar | editar la fonte]
- Ilesia de La nuesa Señora del Socorru, templu con portada adintelado y torrecampanario, que consta de tres naves. La parte más primitiva del edificiu data del sieglu XVII.
- Obeliscu del paséu, monolitu asitiáu nel centru de la Plaza d'Andalucía (antigua Pza. de la Constitución).
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Badolatosa 
.- Web oficial de la llocalidá - Portal con información actualizada *[https://www.juntadeandalucia.es/institutodeestadisticaycartografia/sima/htm/sm41014.htm
Badolatosa] - Sistema d'Información Multiterritorial d'Andalucía *[https://web.archive.org/web/20091214043037/http://www.dipusevilla.es/dipusevilla/opencms/site/web/municipio/badolatosa/ Diputación de Sevilla]
