Toques

Toques
Alministración
País	España
Autonomía	Galicia
Provincia	provincia d'A Coruña
Tipu d'entidá	conceyu de Galicia
Alcalde de Toques (es)	José Ángel Penas
Nome oficial	Toques (gl)
Códigu postal	15806
Xeografía
Coordenaes	42°58′08″N 7°57′21″W / 42.969°N 7.9557°O
	Toques Toques (España)
Superficie	78.49 km²
Altitú	78,49 m
Llenda con	Melide, Sobrado, Friol y Palas de Rei
Demografía
Población	1074 hab. (2023); - 584 homes (2019); - 540 muyeres (2019)
Porcentaxe	0.1% de provincia d'A Coruña
Densidá	13,68 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC+01:00
	toques.gal

Toques ye un conceyu d'España na provincia de La Coruña, comunidá autónoma de Galicia. Pertenez a la contorna de Tierra de Melide (conceyos de Melide, Toques, Santiso y Sobrado dos Monxes) y al partíu xudicial de Arzúa.

Parroquies

Toques ta formáu por 10 parroquies: Santa Mariña de Brañes, San Paio de Paradela, A Capela, San Xiao do Monte, Santa Uxía do Monte, San Martiño de Oleiros, Vilouriz, Vilamor, Santa María de Órdenes y Santu Tomé de Mangüeiro.

Xeografía

La capitalidad del conceyu ye'l llugar de Souto, parroquia d'A Capela, que falta 7 km de Melide, capital de la contorna.

Les llendes del conceyu son pel norte los montes de Bocelo (conceyu de Sobrado dos Monxes) ; al este la sierra del Careón y los montes de Corno do Boi (conceyos de Palas de Rei y Friol). Al sur y oeste, el concello ábrese al traviés de valles al conceyu de Melide.

El ríu Furelos (afluente del Ulla) escurre pol concello en direición norte-sur, dende la so nacencia nes brañes de Porto Salgueiro (Brañes) hasta la so entrada nel concello de Melide en Furelos. Tien dellos afluentes como'l ríu da Toca y el ríu Montelén.

Toques destaca polos sos paisaxes, la so naturaleza, los sos ríos, montes y montes onde s'alcuentra una rica y variada flora y fauna. Ente la fauna que podemos atópase en Toques figuren el xabalín, corzu, foín, llobu, llondra, foína, martalena, melandru, perdiz, coneyu, llebre, esguil, becacina, becada, peñerina, azor, ratoneru común, curuxa, cárabo, etc. Los aficionaos a la naturaleza y n'especial a la ornitoloxía tienen en Toques un llugar aparente pa satisfaer les sos moliciones. Los sos ríos son agraciaos con truches de reconocida fama. El 40% del territoriu de Toques ta incluyíu na Rede Natura 2000.

Patrimoniu

Ye de destacar tamién en Toques el so patrimoniu arqueolóxicu siendo abondosos los castros celtes y monumentos megalíticos (dólmenes). El castru d'A Graña (A Capela) alcontráu a 1,5 km de Souto, capital del conceyu, foi escaváu nos años 90 por un equipu d'arqueólogos de les Universidaes de Santiago de Compostela y Łódź (Polonia) y puede visitase. El dolmen "Forno dos Mouros", alcontráu nes proximidaes de l'aldega de Muruxosa (A Capela) foi oxetu de recién rehabilitaciones (2010) y ye accesible ensin dificultá.

La ilesia de la parroquia d'A Capela, San Antolín de Toques, ye un templu románicu (sieglu XII) d'estraordinariu interés alcontráu nun marcu natural impresionante nes márxenes del ríu da Toca formáu por un monte autóctonu impenetrable.

Economía

L'actividá económica de Toques céntrase esencialmente na ganadería de vacunu tantu de lleche como de carne, y tamién nel sector forestal.

Otros Datos

Les festividaes oficiales de Toques (al marxe de les mesmes de cada parroquia) son los díes 3 de setiembre (San Antolín) y el 15 de mayu (San Cidre).

Pa llegar a Toques puede aportase dende Melide (La Coruña), pela carretera comarcal Melide-Friol (si aportar dende Santiago, Ourense o Lugo). Tamién puede aportase dende l'Autovía A6, abandonándola en Montesalgueiro o nel encruz de l'A6 cola carretera d'Uviéu, y dende ellí dirixise a Teixeiro y de ende a Sobrado dos Monxes, que ye conceyu colindante con Toques. Hai señalizaes numberoses rutes de senderismo que traviesen paraxes de Toques arrodiaos de naturaleza autóctona perbién caltenida.

Per otru llau, una variante del Camín de Santiago, "El Camín Primitivu" o "Camín d'Uviéu", traviesa les parroquies toquenses de Vilouriz y Vilamor, y sigue hasta Melide onde conflúi col "Camín Francés". El "Camín Primitivu" ye la caña del camín que dende Asturies entra en Galicia pelos montes de Fonsagrada (Lugo), y pasando per Lugo capital, abandona la provincia de Lugo pel norte del conceyu de Palas de Rei, introduciéndose yá en Toques pola Parroquia de Vilouriz. Ye usáu cada vez por un mayor númberu de pelegrinos, qu'atopen nesta ruta una positiva alternativa al "Camín Francés", pos ente otres coses ufierta más tranquilidá en dómines nes que la ruta francesa presenta mayor conxestión de pelegrinos.

Demografía

Evolución demográfica de Toques
1991	1996	2001	2004	2013
1956	1735	1580	1530	1265
(Fonte: ^{[necesita referencies]})

Llugares d'interés

Ilesia de San Antolín de Toques

Referencies

↑ Afirmao en: Houses of the municipalities of Galicia. Autor: Llista de presidentes de Galicia.
↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.

Enllaces esternos

Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Toques.

[b9f49a6ac84804dda1fae0d1a26af90f9efb2052-1] Afirmao en: Houses of the municipalities of Galicia. Autor: Llista de presidentes de Galicia.

[4aa567f4760d292d0ff63887ec8a7625a1eb7407-2] Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.

[1]

[2]