Multiculturalismu

Catedral cristiana ortodoxa en São Paulo. La megalópolis brasilana ye una ciudá multicultural.

Multiculturalismu ye un conceutu polisémicu que ta suxetu a diversos espacios y dacuando contradictories interpretaciones. Nel so sentíu puramente descriptivu designa la coesistencia de distintes cultures nuna mesma entidá política territorial, pero puede tener un sentíu prescriptivu o normativu y designar distintos polítiques.

Per otra parte, el multiculturalismu ye tamién una teoría que busca entender los fundamentos culturales de caúna de les naciones caracterizaes pol so gran diversidá cultural.

Toronto (Canadá) ye una de la urbes más multiculturales del mundu, con casi un 40% de la so población d'orixe estranxeru.

Bhikhu Parekh (2004) señala que'l movimientu multicultural apaeció nos tempranos 1970 en Canadá y Australia, pocu más tarde n'Estaos Xuníos, Inglaterra, Alemaña y Francia. Resulta interesante la hestoria que recueye Azurmendi (2002) avera del surdimientu y discutiniu del multiculturalismu: concretamente'l términu acuñar el gobiernu anglófono canadiense pa referise a una nueva política de finales de 1960 .

Nel usu actual más xeneralizáu multiculturalismu suel entendese como la reconocencia de la coesistencia de grupos culturales distintos, dientro d'un mesmu estáu nacional.

El problema surde cuando sol conceutu minoría se engloban tamién otros grupos sociales, como los pueblos orixinarios, asina mesmu llamaos indíxenes. Los procesos sociales, políticos y económicos construyeron un complexu escenariu que rique de procesos téunicos y teóricos que construyan, pa les instituciones públiques, privaes y/o persones comenenciudes preseos y categoríes que-yos dexen disponer de datos ya información fiables pa la so interpretación y analís según pal diseñu de polítiques ya intervenciones rellacionaes coles árees de multiculturalismu y interculturalidad. Dende entidaes internacionales, como pue ser la UNESCO, percibióse la necesidá de crear nuevos mecanismos sociales que favorezan la diversidá cultural, la equidad y la creatividá social

Conceutu

El términu surdió nel mundu afroamericanu como un modelu de política pública y como una filosofía o pensamientu social de reacción frente a la uniformización cultural en tiempos de globalización. Ye, poro, una propuesta d'organización social, que s'alluga en términos teóricos dientro de la filosofía antiasimilacionista del pluralismu cultural.^{[ensin referencies]}

Col axetivu multicultural suelse aludir a la variedá que presenten les cultures na sociedá humana pa resolver les mesmes necesidaes individuales cuando toes elles tendríen de tener igualdá de posibilidaes pa desenvolvese social, económica y políticamente con harmonía según les sos tradiciones étniques, relixoses ya ideolóxiques. Acordies con el multiculturalismu, los Estaos tendríen d'articulase institucionalmente de manera que reflexen la pluralidá de cultures esistentes.^{[ensin referencies]}

El mundu nun ta entamáu distribuyendo'l territoriu por cultures o etnies. hai una discordancia clara ente etnies y estaos, ente un 90% y un 40% de la población pertenecen al mesmu grupu étnicu. L'enclín son los estaos multiculturales. El problema ye cuando se prioriza una identidá de los munchos que toos solemos tener y entós pue que decide reindivicarse y tampoco había que cayer nel etnocentrismu, que ye pensar que la to propia cultura ye la meyor. Anguaño'l multiculturalismu ye la condición normal de toa cultura, por cuenta de la globalización. La cultura ye'l conxuntu de maneres d'obrar, pensar y sentir mesmes d'un grupu humanu.

Entós el multiculturalismu ye la forma de vida de cada unu de los pueblos, una forma de vida qu'implica, costumes, tradiciones, llingües, etc.

El conceutu de multiculturalismu tien una estrecha rellación colos términos de cultura y diversidá cultural, anque col términu intercultural esiste una diferencia. La multiculturalidad entiéndese como la coesistencia de diverses cultures nun determináu territoriu, onde ta presente la reconocencia del otru como distintu, lo que nun significa necesariamente qu'hai rellaciones igualitaries ente los grupos. Otra manera, nesti escenariu la diversidá traducir en (o ye sinónimu de) desigualdá.

D'últimes, el multiculturalismu alude a un contestu sociolóxicu característicu de les naciones contemporánees, lo cual s'evidencia na so composición diversa de los sos habitantes en términos étnicos llingüísticos, relixosos, históricos y económicos. 

Multiculturalismu y xéneru

Pensar el multiculturalismu dende una perspeutiva de xéneru implica necesariamente venceyar el conceutu de cultura al conceutu de poder; dende esti allugamientu, les polítiques de la reconocencia cultural non se contraponen a les visiones feministes, sinón qu'alcuentren les estratexes de llucha en contestos particulares. Les muyeres formen parte d'una comunidá que mientres años tuvieron que vivir esperiencies de opresión política y social, fueron marxinaes y escluyíes de la construcción nacional en caúna de les sociedaes esistentes.D'alcuerdu a la raza,clase y cultura a la que pertenezan , les muyeres sufren de sexismu que ye una forma de opresión;magar les muyeres de tolos grupos sociales sufren de opresión de xéneru, les muyeres de Tercer Mundu vese entá mas afeutaes al pertenecer a un grupu primíu, sufren de la opresión xeneral y de la suya n'especifico por ser muyeres ,esto por cuenta de que tán sometíes al poder patriarcal de los varones de la so comunidá.Estos elementos torgaron la construcción d'una identidá homoxénea,sicasí caracterizóse como una identidá de xéneru que se niega a acepta la diversidá cultural.

Moller Okin(1999) señala qu'esiste una tensión bien fuerte ente'l multiculturalismu y el feminismu, por cuenta que'l multiculturalismu parte del pidimientu de les cultures de les minoríes étiques, ente que'l feminismu alude criticar a cualquier cultura patriarcal.Na crítica feminista al multiculturalismu asumir, per un sitiu, que la cultura de les minoríes” ye aquella reivindicada polos sectores hexemónicos al interior d'éstes, ensin reconocer que les práutiques y los discursos contestatarios de les muyeres son tamién parte d'eses cultures pa les que se pide respetu. Asumir tamién que se sabe cómo funciona la desigualdá de xéneru en toles sociedaes, ensin importar los contestos y hestories específiques. Les feministes intelectuales busquen plantegar la necesidá de recuperar les identidaes nacionales como espacios públicos y de la mesma proponen nueves formes de repensar la cultura dende la perspeutiva de xéneru.

Nel contestu de la muyer indíxena,les que son parte del EZLN,participaron nel Congresu de la Unión y reclamaron frente al Estáu'l derechu a tener una propia cultura,a los derechos coleutivos del so pueblu, según reconocer los derechos de les muyeres indíxenes a asumir cargos públicos, a heredar tierres y a decidir pol so propiu cuerpu.Les muyeres indíxenes llucharon polos derechos que ruempen con ciertes tradiciones dientro de les sos comunidaes que consideren de opresión o escluyentes.Les muyeres indíxenes tán dando la pauta de cómo repensar l'autonomía indíxena dende una perspeutiva dinámica de la cultura, qu'al empar que reivindica'l derechu a l'autodeterminación, facer a partir d'una concepción de la identidá como construcción histórica que se ta formando y re formulando cotidianamente.

Ver tamién

• Diversidá cultural
• Etnocentrismu
• Lliberalismu
• Globalización
• Relativismu
• Tolerancia social
• Ciudadanu del mundu o cosmopolita *

Interculturalidad

• Interculturalismu
• Plurinacionalismo

Bibliografía

• "El multiculturalismu y la política de la reconocencia", por Charles Taylor
• El multiculturalismu, ¿una nueva ideoloxía?, por Juan Carlos Velasco *

Colom, Francisco: "Razones d'identidá. Pluralismu cultural ya integración política", Anthropos, Barcelona, 1998.

• De Vallescar, Diana: Cultura, Multiculturalismu y Interculturalidad. Escontra una racionalidá intercultural. Madrid: Perpetuu Socorru, 2000.
• Kymlicka, Will: Ciudadanía multicultural, Paidós, Barcelona, 1996.
• -: Polítiques vernácules: nacionalismu, multiculturalismu y ciudadanía, Paidós, Barcelona, 2003.
• -: Les odisees multiculturales. Les nueves polítiques internacionales de la diversidá, Paidós, Barcelona, 2009.
• Parekh, Bhikhu: Repensando'l multiculturalismu. Diversidá cultural y teoría política EN POCOS TÉRMINOS multiculturalidad ye diferencia de cultura nuna sola etnia, Ismu, Madrid, 2005.
• Valcárcel, A: Vindicación del Humanismu, ISEGORÍA, CSIC, nᵘ36, 2007, Madrid.

Enllaces esternos

• Multiculturalism, por Sarah Song (voz de la Stanford Encyclopedia of Philosophy)
• «Les llendes del pluralismu cultural», por Juan Carlos Velasco
• Multiculturalismu, por José Luis Rodríguez Regueira
• Multiculturalismu, democracia paritaria y participación política, por Rosa Cobo
• El multiculturalismu, por Don Closson
• Multiculturalismu y globalización: pensando históricamente'l presente dende la lliteratura, por Joan Oleza
• Indicadores pal diálogu intercultural, por Alain Touraine
• La problemática de la diversidá cultural, por Diversitas
• Del multiculturalismu como "cangrena" de la sociedá democrática, reseña de Miguel Ángel Quintana del llibru de Mikel Azurmendi: Toos somos nós.
• Multiculturalismu ya Islam n'Europa. Revista Alif Nûn nᵘ96, setiembre de 2011.
• «Partíu Multicultural pola Xusticia Social», Partíu Políticu Multicultural n'España.

• Datos: Q190656
• Multimedia: Multiculturalism