Ver la fonte de Árabe mesopotámicu

{{idioma}}
L''''árabe mesopotámicu''', tamién conocíu como '''árabe iraquín''' ([ʢɪˈrɑːqi]), ye un continuu de variedaes del [[idioma árabe]] mutuamente intelixibles natives de la cuenca de [[Mesopotamia]] n'[[Iraq]], según en [[Siria]],<ref name="Y1">{{Cita web |url=http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=acm |títulu=Arabic, Mesopotamian {{!}} Ethnologue |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20120927144157/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=acm |fechaarchivu=2012-09-27 }}</ref> [[Irán]],<ref name="Y1"/> sur de [[Turquía]],<ref name="Y2">[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=ayp Arabic, North Mesopotamian | Ethnologue]</ref> y comunidaes de falantes de la diáspora irakí.

==Historia==
L'[[idioma araméu]] yera la llingua franca en Mesopotamia dende principios del mileniu I aC hasta finales del mileniu I de nuesa yera, y como puede esperase, l'árabe irakí amuesa signos d'un estracto araméu.<ref name="CMK">{{cita publicación|apellíu=Muller-Kessler|nome=Christa|títulu=Aramaic 'K', Lyk' and Iraqi Arabic 'Aku, Maku: The Mesopotamian Particles of Existence.|publicación=[[Journal of the American Oriental Society|The Journal of the American Oriental Society]]|fecha=July–September 2003|volume=123|númberu=3|páxines=641–646}}</ref> La variedá Gelet caltuvo carauterístiques del Araméu Babilónicu.<ref name="CMK"/>

Debíu al multiculturalismu [[Iraq|iraquín]] inherente, según la so historia, l'árabe iraquín de la mesma lleva estensos préstamos nel so [[léxicu]] del araméu, [[llingua acadia|acadiu]], [[llingua persa|persa]], [[idioma curdu|curdu]] y turcu.

==Variedaes==
L'árabe mesopotámicu tien dos variedaes principales. Una distinción reconocer ente Gelet mesopotámicu y Qeltu mesopotámicu, los nomes que se deriven de la forma de dicir " yo dixi".<ref>{{cita llibru|apellíu=Mitchell|nome=T. F.|enllaceautor=Terence Frederick Mitchell|títulu=Pronouncing Arabic, Volume 2|añu=1990|editorial=[[Oxford University Press|Clarendon Press]]|isbn=0-19-823989-0|páxina=37}}</ref>

El grupu del sur (Gelet) inclúi un dialeutu del [[Tigris]], de les cualos la forma más conocida ye [[árabe de Bagdag]], y un fialecto del [[Eufrates]], conocíu como ''Furati''. La variedá Gelet tamién se fala na provincia de [[Juzestán]] d'[[Irán]].<ref name="Y1"/>

El grupu del norte (Qeltu) inclúi'l dialeutu de Tigris del norte, tamién conocíu como [[árabe mesopotámicu del Norte]] o ''Maslawi'' (por [[Mosul]]), según dialeutos [[judeoárabe iraquín | xudíos]] y cristianos sectarios (como'l [[judeoárabe de Bagdag]]).

==Distribución==
Dambes variedaes, el Gelet y el Qeltu del árabe irakí son habladss en [[Siria]],<ref name="Y1"/><ref name="Y2"/> d'antiguo nel Éufrates, esti d'[[Alepo]], y más tarde faláu nel área del ríu Khabur y al traviés de la frontera de [[Turquía]].<ref name="Y2"/>

El [[árabe chipriota]] comparte un gran númberu de carauterístiques comunes col árabe mesopotámicu;<ref>{{cita llibru|apellíu=Versteegh|nome=Kees|títulu=The Arabic Language|añu=2001|editorial=[[Edinburgh University Press]]|isbn=0-7486-1436-2|páxina=212}}</ref> especialmente la [[árabe mesopotámicu del Norte|variedá norte]], y llegóse a ver como pertenecientes a esti dialeutu.<ref name="OUP">{{cita llibru|apellíu=Owens|nome=Jonathan|títulu=A Linguistic History of Arabic|añu=2006|editorial=[[Oxford University Press]]|isbn=0-19-929082-2|páxina=274}}</ref>

== Referencies ==
{{llistaref|2}}

{{ORDENAR:Arabe mesopotamico}}

{{Tradubot|Árabe mesopotámico}}

{{control d'autoridaes}}
[[Categoría:Idioma árabe]]
[[Categoría:Llingües d'Iraq]]
[[Categoría:Llingües d'Irán]]
[[Categoría:Llingües de Siria]]