Xiphidiopicus percussus

Xiphidiopicus percussus;
Estáu de caltenimientu
	; Esmolición menor (IUCN)
Clasificación científica
Reinu:	Animalia
Filu:	Chordata
Clas:	Aves
Orde:	Piciformes
Familia:	Picidae
Xéneru:	Xiphidiopicus
Especie:	X. percussus; ( Temminck, 1826)
Distribución
Subespecies
	X. p. percussus, ( Temminck, 1826); X. p. insulaepinorum, Bangs, 1910; X. p. monticola, Garrido, 1971; X. p. gloriae, Garrido, 1971; X. p. cocoensis, Garrido , 1978 ;
Sinonimia
	Picus percussus Temminck, 1826
Consultes
	[editar datos en Wikidata]

Xiphidiopicus percussus ye una especie d'ave endémica de Cuba, al igual que'l so xéneru, del que ye la única especie. Pertenez a la familia Picidae del orde Piciformes. Ye una de les aves más guapes de Cuba.

Nomes

En griegu xiphos ye “espada”, y idio ye “propiu” y en llatín picus ye “picatueru o picu” ye dicir “picu con espada propia”. N'Hispanoamérica los picidae son llamaos “carpinteros” y n'España llámense “picos”. Percussus en llatín deriva de percutir o cutir, insulaepinorum ye “d'Isla de Pinos”, monticola ye “del monte”, gloriae ye “dedicáu a Gloria”, cocoensis ye “de Cayo Coco”.

Distribución

Ye común en toa Cuba, pero namái ye frecuente n'árees montiegues. Pueden ser montes secos, de pinos, semicaducifolios, o costeros.

Subespecies

X. p. percussus, ( Temminck), 1826, de la Isla de Cuba y munchos cayos.
X. p. insulaepinorum, Bangs, 1910, d'Isla de la Mocedá
X. p. monticola, Garrido, 1971, de Cupeyal, Baracoa, en Guantánamo.
X. p. gloriae, Garrido, 1971, de Cayo Cantiles
X. p. cocoensis, Garrido , 1978 , de Cayo Guillermo

Descripción

Miden unos 23 cm de llargu (la fema llixeramente más pequeña). El llombu ye verde oliváceo intensu y el pechu y el banduyu son mariellos con rayaos llonxitudinales escuros que nel abdome consolidar a los llaos formando bandes negres. La cabeza ye blanca pelos llaos con una banda negra detrás del güeyu, y la corona (dende la frente a la nuca) nel machu ye colorada y na fema ye rayada de negru y blancu delantre y colorada detrás. Nel gargüelu embaxo y la parte alta del pechu tienen una mancha colorada. El picu ye azuloso, l'iris del güeyu coloráu y les pates gris-verdoses. El neñones tienen l'envés mas opacu, el gargüelu y pechu altu negros y la corona colorada.

Les sos voces de reclamu suenen “tajá” y “roán” o “jorr” repitíes. Anden en bandos pequeños o apareyaos. Vuelen sonoramente a diferencia de los otros carpinteros cubanos. Picotien los tueros, con golpes que tamborilean. Busquen el so alimentu debaxo de la corteza y ente les cañes y fueyes ensin baxar nunca al suelu. Son bien activos y axilosos. Pueden parase nes cañes en posiciones invertíes. Comen inseutos, bárabos y xaronques pequeñes, y tamién pequeños frutos.

Niales

Nidifican ente xineru y agostu. Faen los sos niales escavando en tueros d'árboles muertos o vivos, a más de 2 metros del suelu, un fuexu d'entrada circular pequeña, afondáu escontra baxo. En marzu ponen de 3 a 4 güevos blancos que miden 2,7 cm de llongura por 2 cm d'anchu. El soníu del vuelu ye la señal de recambiu por que la pareya que guara sala del nial.

Ver tamién

Aves en Cuba

Referencies

García, F. (1987). Les Aves de Cuba. Especies reinales. Subespecies reinales. Tomos I y II. Editorial Xente Nuevo, L'Habana. 207 pp.

Garrido, O.H.; Kirkconnell, A. (2000). Birds of Cuba. Helm Field Guides, Londres. 253 pp.