Xardín del alministrador humilde
| Patrimoniu de la Humanidá — UNESCO | |
|---|---|
 Xardín del alministrador humilde. | |
| Llugar |
 China |
| Criterios | Cultural: i, ii, iii, iv, v |
| Referencia | 813bis |
| Inscripción | 1997 (XXI Sesión) |
| Estensiones | 2000 |
| Área | Asia y Oceanía |
 | |
El Xardín del alministrador humilde (chinu: 拙政园|t=拙政園; pinyin: Zhuōzhèng Yuán) ye un destacáu xardín chinu en Suzhou. El xardín atopar nel númberu 178 de la cai Dongbei (东北街178号). Con 51.950 m², ye'l xardín más grande de Suzhou y munchos considerar unu de los más bellos del sur de China.[1] En 1997, Zhuozheng Yuan, xunto con otros xardinos clásicos de Suzhou, foi proclamáu Patrimoniu de la Humanidá pola UNESCO.
Historia[editar | editar la fonte]
Nesti llugar de Zhuozhengyuan construyóse primero un xardín mientres el periodu Shaoxing (1131-1162) de la dinastía Song meridional. Dempués camudó de propietarios, y foi destruyíu o modificáu de cutio.[2] Foi la residencia y xardín de Lu Guimeng, un eruditu de la dinastía Tang. Más tarde, na dinastía Yuan convertir nel xardín del templu Dahong.
En 1513, Wang Xiancheng, un unviáu imperial y poeta de la dinastía Ming creó un xardín nel llugar del arruináu templu Dahong qu'amburara mientres la conquista Ming. En 1510, retirar a la so ciudá natal de Suzhou con ocasión de la muerte del so padre. Esperimentara una tumultuosa vida oficial llena d'altibaxos, y abandonó el so últimu cargu de maxistráu del condáu de Yongjia na provincia de Zhejiang, y empezó a trabayar nel xardín.[3] Esti xardín, que pretendía espresar el so refináu gustu, recibió gran atención per parte d'un renombráu artista, orixinariu de Suzhou, y amigu, Wen Zhengming. El xardín recibió'l so nome (la primer evidencia ye d'alredor de 1517[3]) d'un versu del famosu eruditu oficial de la dinastía Jin, Pan Yue, na so prosa, Una vida sacupada, "Esfruto d'una vida despreocupada llantando árboles y construyendo la mio propia casa... Riego'l mio xardín y cultivu les mios propies verdures pa comer... ye la vida que s'afai bien a un oficial retiráu como yo."[4] Esti versu simbolizaba'l deséu de Wang de retirase de la política y adoptar una forma de vida ermitaña a la manera de Tau Yuanming. Na prosa rítmica de Xianju, escribe "Esta ye la manera de gobernar pa un políticu ensin ésitu".[5] Tardó 16 años en terminalo, hasta 1526. Wen Zhenming escribió un ensayu Notes del Xardín del humilde alministrador de Wang, y pintó Paisaxes del jardin del humilde alministrador en 1533 incluyendo 31 pintures y poemes pa celebrar el xardín.[4] Wen produció un segundu álbum d'ocho hoja amosando llugares del xardín en 1551, con distintos vistes pero los mesmos poemes qu'en 1533.[3]
El fíu de Wang perdió'l xardín por deldes de xuegu, y dende entós camudó de manes delles vegaes. En 1631 el xardín oriental foi dixebráu del restu y mercáu por Wang Xinyi, viceministru del conseyu de xusticia.[4] Añadió munchos cambeos a lo llargo de los siguientes cuatro años, acabando'l trabayu en 1635. Al terminalo, foi rebautizado como Viviendo la torna al campu (歸田園居). El xardín central foi adquiríu por Jiang Qi, gobernador de Jiangsu en 1738.[4] Dempués d'amplies renovaciones lo rebautizó como "Xardín reconstruyíu". En 1860, convertir na residencia d'un príncipe Taiping, Li Xiucheng, y foi remocicáu, y l'aspeutu actual dizse que vien de esta dómina.[2] Tamién en 1738 el xardín occidental foi adquiríu por Ye Shikuan, historiador xefe, quien lo rebautizó como "El xardín de los llibros". El xardín de los llibros foi adquiríu por un comerciante de Suzhou, Zhang Lüqian, en 1877 y camudó-y el nome pol de "Xardín subsidiario".[4] En 1949 los trés partes del xardín fueron xuníes pol gobiernu chinu y darréu abiertos al públicu, depués restauraes en 1952. En 1997 el xardín adquirió'l estatus de Patrimoniu de la Humanidá, protexíu pola UNESCO.
Supónse que Cao Xueqin, autor del Suañu nel pabellón coloráu, vivió nel xardín mientres los sos años d'adolescente. Ente los eruditos chinos, créese que gran parte del xardín de la so novela Suañu nel pabellón coloráu inspirar nel escenariu del Xardín del alministrador humilde.
Diseñu[editar | editar la fonte]
El xardín contién numberosos pabellones y pontes asitiaes nun llaberintu de piscines ya islles coneutaos. Ta formáu por trés grandes partes asitiaes en redol a un gran llagu: la parte central (Zhuozheng Yuan), la parte oriental (nel pasáu llamáu Guitianyuanju, Viviendo al regresu al campu), y una parte occidental (el Xardín suplementariu). La casa queda al sur del xardín. En total, el xardín contién 48 edificios distintos con 101 tabletas, 40 cercos, 21 árboles vieyos preciosos y más de 700 penjing/penzai al estilu de Suzhou.[6] Según Lou Qingxi, comparáu l'estilu del periodu Zhenghe enn la dinastía Ming, el xardín "agora tien más edificios y castros", y anque-y falta un sentimientu "eleváu", ye "entá una obra maestra de trabayu meticuloso".[2] Liu Dunzhen que xulgó que la disposición de les roques y l'agua nes llagunes del terciu central pudo tener los sos oríxenes na dómina Qing temprana. El terciu occidental caltién la disposición de finales del sieglu XIX, ente que'l terciu oriental vio delles renovaciones dende entós.[7] Pero Craig Clunas cree qu'inclusive esto ye irracionalmente optimista, y sorraya que Liu Dunzhen y otros tendíen a implicr que, "a pesar de les vicisitúes de la hestoria, hai una continuidá a un nivel muncho más importante d'esencia".[5]
Xardín oriental: Compuestu d'unos pocos edicios alredor d'un gran prau central con llaguna. El prau ta arrodiáu per un bosquecillo de lila de les Indies que ye una alusión al secretariáu d'estáu de la dinastía Tang que yera moteyáu'l "Departamentu de la lila de les Indies".
Xardín central: Esta seición ta compuesta por munches escenes dispuestes alredor d'una llaguna de "fola que surde". Dientro de la llaguna hai tres islles que recreen l'escenariu d'islles de faes del mar oriental (vease Penglai).
Xardín occidental: Esta parte ye namái la metá del tamañu de la parte central, y tamién ta apoderada per agua. La llaguna va de norte a sur, y na parte central álzase un castru. Anque pequeñu, ta entamáu con meticulosidad y precisión. Los edificios, anque numberosos, nun s'atropar, los pequeños montes y estanques nun dan una impresión apertada.[2]
Ver tamién[editar | editar la fonte]
- Xardín chinu
- Suzhou
- Patrimoniu de la Humanidá en China
- Bibliografía sobre los xardinos en China: fontes n'idiomes occidentales
Referencies[editar | editar la fonte]
Notes[editar | editar la fonte]
- ↑ Forsyth, Holly Kerr (2010). Gardens of Eden: Among the World's Most Beautiful Gardens. Melbourne University Publishing, páx. 103. ISBN 0-522-85776-0.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Lou Qingxi (2011). Chinese gardens. Cambridge: University Press.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Craig Clunas (1996).Fruitful Sites: Garden Culture in Ming Dynasty China. Durham: Duke University Press.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Yuan, 2004
- ↑ 5,0 5,1 Craig Clunas (1996). Fruitful Sites: Garden culture in Ming Dynasty China. Durham: Duke University Press
- ↑ Suzhou, 2009
- ↑ Craig Clunas (1996). Fruitful Sites: Garden culture in Ming Dynasty China. Durham: Duke University Press, citing Liu Dunzhen (1936). Suzhou gudian yuanlin (Classic gardens of Suzhou). Zhongguo jianzhu chubanshe
Bibliografía[editar | editar la fonte]
- Suzhou China (2009). Humble Administrator's Garden. Consultáu'l 2009.
- Ministry of Culture, P.R. China (2003). Humble Administrator's Garden. Consultáu'l 2009.
- Terebess LLC (24 de xunu de 2004). The Humble Administrator's Garden. Consultáu'l 2009.
- Yuan (袁), Xuehan (学汉); Gong Jianyi (2004). The Classical Gardens of Suzhou (苏州古典园林). CIP, páx. 217. ISBN 7-214-03763-7.
- Clunas, Craig (1996). Fruitful Sites: Garden Culture in Ming Dynasty China.
- Liu, Dunzhen (1979). Suzhou gudian yuanlin Classic Gardens of Suzhou.
- Lou, Qingxi (2011). Chinese Gardens.
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Xardín del alministrador humilde.
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q1076650- Multimedia: Humble Administrator's Garden