William Ellery Channing
William Ellery Channing | |
---|---|
Vida | |
Nacimientu | Newport[1], 7 d'abril de 1780[2] |
Nacionalidá | Estaos Xuníos |
Llingua materna | inglés |
Muerte | Bennington[3], 2 d'ochobre de 1842[2] (62 años) |
Sepultura | Cementerio Monte Auburn (es) |
Familia | |
Padre | William Channing |
Madre | Lucy Ellery |
Casáu con | Ruth Gibbs (en) (1814 – )[4] |
Fíos/es | William Francis Channing |
Hermanos/es | |
Estudios | |
Estudios |
Harvard College (es) Universidá de Harvard (1795 - 1798) |
Llingües falaes | inglés[5] |
Oficiu | pastor, teólogu, escritor |
Premios | |
Influyencies | Duchess Quamino (es) |
Miembru de | Academia de les Artes y les Ciencies d'Estaos Xuníos |
Creencies | |
Relixón | Unitarismu |
William Ellery Channing(7 d'abril de 1780, Newport – 2 d'ochobre de 1842, Bennington), foi líder y ministru d'Estaos Xuníos de la Ilesia unitaria de Federal Street en Boston, Massachusetts y principal voceru de los pastores unitaristas frente a los puritanos de Nueva Inglaterra. El so sermón Cristianismu Unitariu (1819) ta consideráu'l documentu fundacional del Unitarismu norteamericanu.
Biografía
[editar | editar la fonte]Nacencia y educación
[editar | editar la fonte]Channing nació nuna familia aposentada de Newport, Rhode Island. El so güelu fuera unu de los firmantes de la Declaración d'Independencia d'Estaos Xuníos. Criar nun estáu que se fundara sobre'l principiu de la llibertá relixosa, una idea que foi unu de los sos principios rectores a lo llargo de la so vida.
A los 15 años ingresó en Harvard, onde se graduó en 1798. Poco dempués sintió la vocación d'entrar nel ministeriu, y en 1802 foi aceptáu pa ocupar el púlpitu de la ilesia de Federal Street de Boston, na que foi ordenáu al añu siguiente. En 1814 casóse con Ruth Gibbs, una de les muyeres más riques del país y pionera del movimientu feminista n'Estaos Xuníos.
El Discutiniu Unitariu
[editar | editar la fonte]Les ilesies congregacionalistas de Nueva Inglaterra taben estremaes ente los conservadores o evanxéliques y les lliberales. El conflictu españara cuando un lliberal, Henry Ware, foi escoyíu pa ocupar la cátedra de la facultá de Teoloxía de Harvard. El líder de los conservadores, Jedediah Morse, acusó a los sos colegues lliberales de tar influyíos poles idees socinianas y unitaristas que floriaben daquella n'Inglaterra. Channing decidió retrucar, negando tales acusaciones, anque comentando de siguío que la doctrina de la Trinidá paecía-y abondo irrelevante pa la so práutica diaria como predicador. La carta de Channing identificólu públicamente como vocera y líder de la facción lliberal.
Les tensiones ente dambos bandos amontáronse, hasta'l puntu d'atayase'l costume ente les ilesies d'intercambiar púlpitos como xestu de fraternidá. Finalmente, en 1819, na ceremonia d'ordenación de Jared Sparks como ministru de la Ilesia de Baltimore, Channing pronunció l'históricu sermón nel qu'esponía la doctrina unitarista. La cisma peracabárase.
Cristianismu Unitariu
[editar | editar la fonte]La tesis principal de Channing ye que la revelación cristiana ten de ser racionalmente comprensible pa los creyentes, y que dalgunes de les doctrines sosteníes tradicionalmente poles ilesies cristianes, empezando pol dogma de la Trinidá, escarecíen de dicha base racional. Channing describe la Biblia como «un llibru escritu por homes, nel llinguaxe de los homes», y que'l so significáu tien de buscase «igual que se busca n'otros llibros».
La razón ye una ferramienta fundamental pal cristianu, según Channing: «Si la razón tuviera tan terriblemente escurecida pola cayida, que los sos xuicios más decisivos sobre relixón fueren indignos d'enfotu, entós tendría d'abandonase'l Cristianismu, ya inclusive la teoloxía natural, pos la mesma esistencia y veracidá de Dios... son conclusiones de la razón y tienen de sostenese o cayer con ella».
Por aciu l'usu de la razón, Channing conclúi que les Escritures nun revelen en nengún momentu que Dios tea constituyíu por trés persones, y que una doctrina tan confusa namái consigue esviar la mente de la plena comunión con Dios. De siguío ataca la doctrina calvinista de la predestinación, afirmando que «convierte a los homes en máquines». A última hora, la misión de Cristu nun foi redimir a la humanidá por aciu el so sacrificiu, sinón «remembrar y fortalecer la piedá nel corazón humanu».
La llibertá humana
[editar | editar la fonte]Como s'espunxo de primeres, la formación de Channing llevar a cabu nun ambiente de total llibertá relixosa. Esto condució-y na so dómina de maduror a ellaborar la doctrina de la llibertá como base de toa espiritualidá auténtica. Nun sermón predicáu en 1830, afirmó la capacidá de la mente llibre p'algamar el plenu dominiu d'unu mesmu y la comprensión de toles verdaes de la Relixón: «Llamo llibre a la mente qu'apodera los sentíos, que se protexe de los mambises animales... Llamo llibre a la mente qu'escapa de los llazos de la materia y, en llugar de detenese nel universu material y convertilo nos murios de la so prisión, va más allá escontra'l so Autor».
Oposición a la esclavitú
[editar | editar la fonte]Channing manifestóse contrariu a la esclavitú, esistente en diversos estaos norteamericanos —principalmente nel Sur— a partir de 1825. Nun viaxe al Caribe guardó escenes de tarrecible crueldá que lu convencieron de la manifiesta inxusticia d'aquella práutica. Sofitó al movimientu abolicionista, encabezáu entós por Lydia Maria Child, pa consiguir la eliminación de la esclavitú en tolos estaos de la Unión. Según Channing, la dignidá humana deriva de la so naturaleza moral, creada por Dios, polo que «esclavizar a una persona ye un insultu a Dios».
William Ellery Channing morrió en 1842 en Vermont, siendo lloráu por munchos, tanto amigos como adversarios. Foi'l líder relixosu más influyente del so tiempu n'América y los sos llibros fueron traducíos a munchos idiomes. Ente diversos autores nos qu'influyó, cabo citar a Alexis de Tocqueville, Ernest Renan, John Stuart Mill y Max Weber. N'España, el so pensamientu foi sopelexáu polos krausistes.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 19 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ 2,0 2,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 6 mayu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 1r xineru 2015. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Afirmao en: Kindred Britain.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.