Wólof
| Wólof | ||
|---|---|---|
 | ||
| Población total | 3,6 millones | |
| Idioma | Wólof | |
| Relixón | Islam sunnita (90%), animismu (6%), cristianismu (2%)[1] | |
| [editar datos en Wikidata] | ||
Los wólof son un grupu étnicu que s'atopa en Senegal, Gambia y Mauritania.
En Senegal, los wólof son un grupu étnicu que toma en redol al 43,3% de la población.[2] Ye importante tener en cuenta, sicasí, qu'esti datu puede inducir a error, yá que al mesmu añeden otros pueblos distintos que, col intre del tiempu, fueron «wolofizados», y falen la llingua wólof.[3] El grupu tien una llingua propia, qu'en Senegal ye falada pol 80% de la población.
En Gambia, alredor del 16% de la población son wólof. Nesti país son una minoría, yá que los mandinga son la etnia dominante, que constitúi'l 42% de la población. Sicasí, la llingua y la cultura wólof tienen una influencia desproporcionada de resultes del so predominiu en Banxul, la capital del país, onde la mayor parte de la población ye wólof.[4]
En Mauritania, alredor del 8% de la población son wólof. Viven mayoritariamente na rexón costera del sur del país.
Estáu históricu[editar | editar la fonte]
L'Imperiu Jolof foi un estáu medieval del África Occidental que gobernó partes de Senegal y Gambia dende aproximao l'añu 1350 hasta 1890. Anque solo consolidóse como una estructura estatal individual mientres parte d'esti periodu, la trayeutoria de gobiernu, les castes y la cultura wólof apoderó la hestoria del centru y norte de Senegal mientres la mayor parte de los postreros 800 años. La so desapaición a manes de les fuercies coloniales franceses ente 1870 y 1890 tamién marca l'empiezu de la formación de Senegal como estáu unificáu.
Escontra'l final del sieglu XV, los estaos wólof de Jolof, Kayor, Baol y Walo convirtiérense nuna federación, siendo Jolof la so poder metropolitanu. La posición de rei yera ostentada pol bourba wólof y los gobernantes de los otros estaos federaos debíen-y llealtá, magar se-yos dexaba soberanía local n'asuntos internos de cada estáu. Saloum y Sine pasaron a xunise a la federación darréu. Primero que el pueblu wólof empezara a comerciar colos mercaderes portugueses, yá esfrutaben de los beneficios de llazos comerciales y culturales largamente establecíos colos imperios de Sudán Occidental. Coles mesmes, teníen rellaciones comerciales con Futa Toro y los bereberes del norte d'África. Al traviés d'estos primeros llazos comerciales y de la so organización, los estaos wólof llograron una riqueza creciente y una terrible fortaleza.
Cultura[editar | editar la fonte]
La cultura y les práutiques tradicionales de los wólof sobrevivieron a la era colonial y son un elementu vehicular poderosu de la cultura senegalesa.
Llingua[editar | editar la fonte]
Wólof ye'l nome de la llingua nativa de los wólof, yá que siquier el 50% de la población de Senegal son falantes nativos de wólof, y los miembros de los grupos vecinos suelen ser billingües y pueden entendelo. El wólof ye una llingua atlántica occidental y por tantu pertenez al mesmu grupu llingüísticu que'l serer y el fulani: tien una influencia menor del árabe qu'esti postreru.
Relixón[editar | editar la fonte]
La vasta mayoría del pueblu wólof son musulmanes sufís. Les confreríes musulmanes sufís senegaleses, qu'apaecen nes comunidaes wólof nel sieglu XIX, crecieron descomanadamente nel sieglu XX. Los sos líderes, o morabito, exercen una influencia cultural y política inmensa ente les comunidaes musulmanes, especialmente'l líder de la hermandá Mouride , Serigne Cheikh Maty Leye Mbacké. L'Islam de los wólof ye bien tolerante y pon la énfasis na meditación y l'espiritualidá.
Tradiciones ceremoniales wólof[editar | editar la fonte]
Les ceremonies como los matrimonios, los funerales y los bautizos, anque non namái, tienen elementos específicamente wólof. Munchos aspeutos d'estes ceremonies tradicionales se fundieron y sufrieron cambeos mientres el sieglu XX.
Bibliografía[editar | editar la fonte]
- Abdel Malek, Karine; Cissé, Mamadou (2014). Proverbes et dictons wolof. Paris: Présence Africaine. ISBN 978-2-7087-0842-6.
- Cissé, Mamadou (2004). Dictionnaire Français-Wolof. París: L'Asiathèque. ISBN 2911053435.
- Cissé, Mamadou (1994). Contes wolof modernes. París: L'Harmattan. ISBN 2738430163.
- Malherbe, Michel; Sall, Cheikh (1989). Parlons Wolof – Langue et culture. París: L'Harmattan. ISBN 2738403832.
- Bichler, Gabriele Aïscha (2003). Bejo, Curay und Bin-bim? Die Sprache und Kultur der Wolof im Senegal (mit angeschlossenem Lehrbuch Wolof) 90. Frankfurt am Main: Peter Lang Verlagsgruppe. ISBN 3631398158.
- Fal, Arame; Santos, Rosine (1990). Dictionnaire wolof-français (suivi d'un index français-wolof). París: Karthala. ISBN 2865372332.
- Goetz, Rolf (1996). Senegal – Gambia: Praktischer Reiseführer an die Westküste Afrikas. Frankfurt am Main: Verlag Peter Meyer Reiseführer. ISBN 3922057098.
Ver tamién[editar | editar la fonte]
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ Senegal:Religion, africaguide.com (1996-2008).
- ↑ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sg.html
- ↑ African Census Analysis Project (ACAP). Universidá de Pennsylvania. Ethnic Diversity and Assimilation in Senegal: Evidence from the 1988 Census by Pierre Ngom, Aliou Gaye and Ibrahima Sarr. 2000
- ↑ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ga.html
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
- Páxina web sobre'l pueblu wólof (n'inglés)
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q217397
Multimedia: Wolof people