Verbu pronominal
Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
El verbu pronominal ye aquel que se conxuga con un pronome átonu de la serie reflexiva en toles sos formes (me, te, se, nos, vos, se), que concuerda en persona y númberu col suxetu, y qu'escarez de función sintáctica; siendo en realidá esti pronome un morfema necesariu pa espresar reflexividá y en dellos casos énfasis. Si'l verbu en cuestión rique obligatoriamente l'usu de dichu pronome, tratar d'un verbu puramente pronominal (por casu, penase). Otros, otra manera, pueden usase indistintamente con esi morfema o ensin él, como nel casu dir/dise, onde la pronominalización paecer espresar suxetividá. Un tipu especial de construcción pronominal ye la llamada voz media: El nadador afogóse, La ponte fundióse. Esta construcción nun tien de confundir se cola de sentíu reflexivu, nin cola construcción pasiva con se o pasiva reflexa (vendiéronse les tierres = les tierres fueron vendíes), nin cola impersonal con se (vívese bien equí). Cola voz media afírmase que al suxetu "asocéde-y" l'aición del verbu, non que-y la fai él, y nun s'indica quién la executa. Por casu, empecatar ("faer malu o malvar a daquién"); empecatase ("faese malu")
Tipos de pronominales
[editar | editar la fonte]Los verbos pronominales podríen ser: reflexivos, cuasirreflexivos, recíprocos, pasivos, impersonales. Tipos de pronominales usaos: --pronome personal átonu--: (me, te, se ...) funciona como complementu direutu/indireutu. Un exemplu: Me [c. direutu] llavo / Me [c. indireutu] llavo la cara [d. direutu].
Verbu reflexivu
[editar | editar la fonte]Un verbu reflexivu ye aquel que se conxuga con un pronome átonu en toles sos formes, que concuerda en xéneru (masculín, femenín o neutru) y númberu (singular, plural) col suxetu (1ªpersona, 2ªpersona, 3ªpersona), y amás escarez de función sintáctica.
Si'l verbu en cuestión rique obligatoriamente l'usu de dichu pronome, tratar d'un verbu puramente pronominal. Otros tomen un matiz reflexivu o recíprocu cuando s'usen de forma pronominal. Ej.: | (1) yo llavo. | 'puede dicise =' | (2) yo te llavo. | (3) Pedro llávase. |
Tipos de reflexivu Tipos de reflexivu usaos: En munches llingües los pronomes oxeto son puramente distintos de los pronomes reflexivos, polo que la definición anterior puede nun ser válida pa toles llingües. El Manera Reflexiva puede ser:
- “Recíprocu” (como pronome recíprocu): l'axente recíprocu denota que l'axente que realiza l'aición ye quien mesmu s'implica na aición mutuamente, en numberosos casos l'usu del verbu ye Transitivu. (Ej: | María y Pedro bésense. | María besa a Pedro | )
- “Autocausativo”: l'axente reflexivu denota usualmente ánimu en referencia y combináu no representao pol suxetu de l'aición como actor activu que sobrolleva la carga paciente. (Ej: Pedro ofiéndese.)
- “Anticausativo”: l'axente reflexivu denota usualmente ensin ánimu, ónde'l suxetu del verbu sobrolleva una aición o cambéu d'estáu de quien como axente resulta inciertu o ensin claridá inclusive n'inesistencia. (Ej: La puerta (llogróse) abrir / La puerta abrióse. [> ensin ayuda nenguna]).
- “Impersonal (o mediu pasivu)”: l'axente reflexivu denota quien toma l'aición intransitiva del verbu con omisión del axente. Y en delles llingües solo construyíu si esti (causante) tien un axente humanu; pudiendo ser: xenéricu (como (aición) coleutiva o individual) inclusive como perdida [aición perdida]. (Ej.: llingües eslaves) . El suxetu gramatical tamién ye omitíu por ello ye d'usu pa verbos (defeutivos) que solo tengan la 3ª persona (masculina o neutra) en función de la forma. En munchos casos hai una semántica rellación n'alcuerdu ente: impersonal / anticausativo / en cuenta de / autocausativo / construyendo la "voz pasiva" (presente en llingües romances o n'en delles llingües eslaves), asina hai semántiques diferencies avera del mesmu usu ente les llingües d'usu. (Ej.: (A) Dizse que... Equí trabayar bien. [de faer] (B) [La Xente] trabaya bien equí. | Construyóse eso…. |)
- “Inherente”: verbu inacusativo con nengún significáu reflexivu nél mesmu ( Ej.: Pedro pénase.)
Ver tamién
[editar | editar la fonte]Referencies
[editar | editar la fonte]Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]