Usain Bolt
Usain St. Leo Bolt /ˈjuːseɪn seɪnt ˈliːəʊ ˈbəʊlt/ (21 d'agostu de 1986, Sherwood Content (en) ), ye un atleta xamaicanu especialista en pruebes de velocidá. Ostenta once títulos mundiales y seis olímpicos, y tien amás los récores mundiales de los 100 y 200 m llisos, y la carrera de relevos 4×100 col equipu xamaicanu. Ye unu de los siete atletes que na historia ganaron títulos nes categoríes Campeonatu Mundial Xuvenil d'Atletismu xuvenil, junior y Campeonatu Mundial d'Atletismu absoluta. Conózse-y como "Lightning Bolt" (rayu bolt).
Nel campeonatu mundial junior de 2002, llogró una medaya d'oru nos 200 m llisos que-y convirtió nel ganador más nuevu de la historia del eventu pa esi tiempu. El 2004, nos Xuegos CARIFTA, foi'l primer velocista na categoría junior en correr per debaxo de los 20 segundos nos 200 m, con marca de 19,93 s,[5] devasando l'anterior récor de la categoría ostentáu por Roy Martin por dos décimes de segundu. La so carrera profesional empecipió'l 2004, y anque compitió nos Xuegos Olímpicos d'esi añu, perdería les siguientes dos temporaes por mancadures. En 2007 superó'l récor xamaicanu de los 200 m, hasta entós en poder de Don Quarrie, con un tiempu de 19,75 s.
L'añu 2008, enllantó'l so primera récor mundial nos 100 m llisos con 9,72 s, y remató l'añu con otres marques absolutes nesa mesma prueba, nos 200 m y na carrera de relevos 4×100 col equipu de Xamaica, con rexistros de 9,69 s; 19,30 s; y 37,10 s respeutivamente, mientres los Xuegos Olímpicos de Beixín. Tales fazañes consagráron-y como'l primera atleta en ganar trés pruebes olímpiques dende Carl Lewis en 1984. En 2009 superó los sos propios récores absolutos de 100 y 200 m llisos con rexistros de 9,58 y 19,19, respeutivamente, mientres el campeonatu mundial de Berlín,[6] siendo'l primera atleta n'ostentar los títulos mundiales de los 100 y 200 m llisos tantu nel campeonatu mundial como en Xuegos Olímpicos.
El tiempu col que rebaxó la marca mundial de los 100 m nel 2009 ye'l de mayor marxe desque foi enllantada la midida dixital.[7] Los sos proezas nes pruebes de velocidá valiéron-y ser conocíu como Lightning Bolt,[8] y les reconocencies de «Atleta del Añu» per parte de la IAAF, y la revista Track and Field, según el premiu Laureus.
Nos Xuegos Olímpicos de Londres 2012, el 11 d'agostu, estableció un nuevu récor mundial nel relevu 4x100 metros con rexistru de 36,84 s. Amás superó'l récor olímpicu nos 100 metros llisos en ganando la final con un tiempu de 9,63, estableciendo la segunda meyor marca de la historia, y tamién trunfó nos 200 metros, siendo'l primera atleta en ganar la medaya d'oru olímpico en dos xuegos consecutivos en dambes pruebes.
Primeros años
[editar | editar la fonte]Usain Bolt nació en Sherwood Content,[9] una pequeña llocalidá de la parroquia de Trelawny, Xamaica, onde creció xunto a los sos padres, Wellesley y Jennifer Bolt, y los sos hermanos Sadeeki,[10] y Sherine.[11][12] Los sos proxenitores alministraben una tienda allugada na zona rural, na que Bolt pasaba'l tiempu xugando críquet y fútbol al pie del so hermanu.[13] Ello ye que él recordaría esos años con estes pallabres: «Cuando yera nuevu, nun pensaba n'otra cosa que nun fuera'l deporte».[14]
De neñu asistía a la escuela Waldensia, y foi ellí onde empezó a exhibir les sos habilidaes nes carreres de velocidá, yá que corría nel eventu añal escolar nel nivel primariu de la parroquia de Trelawny.[8]A los dolce años, convertir nel corredor más rápidu de la so escuela nos 100 m llisos.[15]
Cuando ingresó a la escuela secundaria William Knibb, siguió concentráu nos deportes. La so velocidá nel terrén de xuegu yá yera alvertida pol so entrenador de críquet, quien-y encamentó prauticar l'atletismu.[16] Pablo McNeil, ex atleta olímpicu en pruebes de velocidá,[17] xunto a Dwayne Barrett, empezaron a entrena-y y motiváron-y por que desenvolviera les sos aptitúes atlétiques. Esa institución educativa tuviera ésitos nel atletismu con anteriores estudiantes, ente ellos el velocista Michael Green.[8]Bolt ganó'l so primer presea nel eventu colexal de secundaria'l 2001, llevándose la medaya de plata nos 200 m con rexistru de 22,04 s.[8]McNeil convertir nel so entrenador principal y sostendría una bona rellación d'amistá col rapazu, anque n'ocasiones atayar pola so falta de dedicación y l'enclín a gastar chancies.[17]
Primeres competiciones
[editar | editar la fonte]Esi mesmu añu empezó a participar n'eventos internacionales. Nos Xuegos Carifta formó parte del equipu xamaicanu y consiguió una marca personal de 48,28 s nos 400 metros llisos, ganando una medaya de plata. Nos 200 m tamién s'axudicó otra presea platiada con un tiempu de 21,81 s.[18] Amás, tuvo la so primer esperiencia nun eventu mundial mientres el Campeonatu Mundial Xuvenil en Debrecen, Hungría, y anque nos 200 m llisos nun pudo clasificar a la final, enllantó una marca personal de 21,73 s.[19]
Sicasí, pese a la fregadura internacional el mozu inda nun tomaba en serio l'atletismu, y amuesa d'ello yera'l so comportamientu infantil cuando allá una vegada escondióse na parte trasera d'una furgoneta, precisamente'l día que participaría na final de los 200 m de les pruebes clasificatorias pa los Xuegos CARIFTA. La chancia costó-y cara, yá que foi prindáu pola policía, y el so entrenador sufrió'l reproche del públicu.[17] Sicasí, l'incidente nun pasó más, y dambos viaxaron a los Xuegos CARIFTA, onde impunxo récores del campeonatu nos 200 y 400 m con rexistros de 21,12 s y 47,33, respeutivamente.[18]Darréu, rexistró otros récores de 20,61 s y 47,12 s en dambes pruebes nes finales centroamericanes y del Caribe en categoría junior.[20]
Yá nesi tiempu, el primer ministru Percival James Patterson reconocía'l talentu del nuevu, polo que dispunxo que s'estableciera en Kingston, xunto a Jermaine Gonzales, por qu'entrenara na Asociación d'Atletismu Amateur de Xamaica (JAAA poles sos sigles n'inglés) nes instalaciones de la Universidá Teunolóxica.[17]
Saltu a la fama
[editar | editar la fonte]El Campeonatu Mundial Junior d'Atletismu de 2002, que se desenvolvió en Kingston, Xamaica, dio-y la oportunidá a Usain Bolt d'amosar los sos atributos ante la mirada internacional. Tenía 15 años y un altor averáu de 1,94 m, polo que sobresalía ente los sos mesmos compañeros d'equipu.[8]En dichu certame, ganó la prueba de los 200 m con un tiempu de 20,61 s;[21] 3 centésimes más lentu que la so marca personal de 20,58 s qu'impunxera na primer ronda;[22] pero la victoria consagrar como'l más nuevu n'algamar una medaya d'oru en categoría junior na historia hasta esi momentu.[23]
Magar que la esperiencia provocó-y nerviosismu (hasta'l cuelmu de calzase les zapatielles nos pies equivocaos), a lo último resultó-y provechosa, una y bones él mesmu propúnxose que nunca más sería afeutáu pola ansiedá enantes d'una carrera. [24] Amás, como miembru del equipu de relevu de Xamaica, percancióse dos medayes de plata y enllantó dos récores en categoría junior nes pruebes de los 4x100 m y 4x400 m con rexistros de 39,15 s y 3:04,06, respeutivamente.[25][26]
Les medayes siguieron atropándose, yá que ganaría cuatro preseas doraes nos Xuegos CARIFTA de 2003, y axudicaríase el troféu «Austin Sealy» pol atleta más destacáu de los xuegos.[27] [28][29] Tamién se percanció otra medaya d'oru nel Campeonatu Mundial Xuvenil d'Atletismu de 2003, y enllantó un nuevu récor del tornéu nos 200 m con un tiempu de 20,40 s, a pesar d'un vientu en contra de 1,1 m/s.[30] Michael Johnson, plusmarquista mundial de los 200 m llisos, decatar del so potencial, pero creía que'l mozu podría tar so presión, anque aseveró que tou dependería de lo que fixera nos próximos cinco años.[31] Estos llogros impresionaren a les altes autoridaes del atletismu, polo que recibió'l premiu al meyor atleta xuvenil del añu 2002.[32]
Darréu, Bolt punxo tol so interés nos 200 m, ya igualó la marca junior de Roy Martin con un tiempu de 20,13 s nel Campeonatu Panamericanu Junior.[8][33] Esa resultancia atraxo l'atención de la prensa deportiva, y por cuenta del so desempeñu nos 200 y 400 m, nomóse-y como'l posible socesor de Michael Johnson. Ello ye que a los dieciséis años, algamara marques que Johnson nun rexistrara hasta los venti años, y la so marca nos 200 m yera cimeru a la de Maurice Greene nesa mesma temporada.[31]
Nel so últimu campeonatu xamaicanu de secundaria de 2003, batió los rexistros personales de los 200 y 400 m con tiempos de 20,25 s y 45,30 s, respeutivamente. En diches carreres estableciera meyores marques que les anteriores, superando los 200 m per mediu segundu y los 400 m por casi un segundu.[8]
Mentanto, el mozu crecía en popularidá nel so país, y el mesmu Howard Hamilton, Procurador Xeneral de Xamaica, pidió a la JAAA que fortaleciera la so salú y evitara aballa-y. Amás denominó-y como «el meyor velocista que la islla niciara».[31]Sicasí, la fama y les atraiciones de la ciudá capital Kingston, empezaron a convertise nun contratiempu pal bisoño deportista. Bolt llegó a despreocuparse de la so carrera y prefería alimentase de comida rápida, xugar baloncestu, y dise de xordia nos clubes de la ciudá. Pola ausencia d'una rutina ordenada, empezó a confiase del so talentu natural pa ganar a los sos competidores.[34]
Siendo'l campeón de los 200 m, tantu nel campeonatu mundial xuvenil como'l junior, taba seguru de ganar la prueba nel Campeonatu Mundial de 2003, que tuvo llugar en París.[8]Ello ye que ganara a tolos sos competidores nes pruebes de clasificación, pero yera realista nes sos probabilidaes y razonaba que, anque nun llegara a la final, consideraría una marca personal como bona.[31][35]Sicasí, sufrió de conxuntivitis enantes del eventu, polo que'l so calendariu de entrenos viose totalmente alteriáu.[8]Al dase cuenta que nun llegaría en plena condición física, la JAAA torgó-y participar nel campeonatu, basándose en que yera demasiáu nuevu ya inespertu. Bolt se desmoralizó por perder la oportunidá de participar nel eventu, pero se esmeró n'ameyorar la so condición física pa ganar una plaza nel equipu olímpicu.[35] Con too y con eso, foi reconocíu nuevamente como'l meyor atleta xuvenil del 2003.[32]
Carrera profesional
[editar | editar la fonte]Entamos (2004 – 2007)
[editar | editar la fonte]So la direición del so nuevu entrenador Fitz Coleman, Bolt empecipió nel profesionalismo l'añu 2004, y la so primer competición foi nos Xuegos CARIFTA de Bermudes.[8]Ellí consagróse como'l primer velocista en categoría junior en correr los 200 m per debaxo de los venti segundos, polo qu'enllantó un nuevu récor con un rexistru de 19,93 s.[8][23] Amás, foi gallardoniáu nuevamente col troféu «Austen Sealy» como'l meyor atleta del eventu.[36][27][28]Una mancadura nel tendón de la corval casi torgó la so asistencia al Campeonatu Mundial Junior d'esi añu, pero foi escoyíu pal equipu olímpicu de Xamaica.[37] Asistió a los Xuegos Olímpicos d'Atenes llenu d'enfotu y con un nuevu récor nel so haber. Sicasí, una mancadura na pierna torgó-y correr a plenitú y terminó esaniciáu na primer ronda de los 200 m con un rexistru opacu de 21,05 s.[38][39]Los duros entrenamientos d'esos años paecíen afecta-y, yá que careció d'escoliosis y la so pierna derecha ye más curtia.[40]
Magar tou, instituciones colexales de los Estaos Xuníos ufiertáron-y beques p'atletes sobre la base del so notable desempeñu, pero'l mocín de la parroquia de Trelawny refugar toes, alegando que s'atopaba satisfechu de permanecer na so Xamaica natal.[12]Otra manera, escoyó la contorna de la Universidá Teunolóxica como'l so campu d'entrenamientu, a pesar del anticuáu ximnasiu y la gastada pista d'atletismu qu'utilizara dende los sos años de amateur.[41]
L'añu 2005, Bolt empezó a trabayar col so nuevu entrenador Glen Mills, a lo que sumaría un cambéu d'actitú con respectu al atletismu. Mills sabía del potencial del atleta y propúnxose modificar cualquier tipu de comportamientu alloñáu del so oficiu;[39]amás llevólu a consulta col médicu alemán Muller-Wolhlfahrt pal tratamientu de la escoliosis, y dende entós empezó a fortalecer esa debilidá nel so cuerpu.[40] La preparación arrincó pa la siguiente temporada, y tendría como compañeros a esperimentaos velocistes como Kim Collins y Dwain Chambers.[42] Yá pal mes de xunetu, superaría por un terciu de segundu la marca de los 200 m nel campeonatu centroamericanu y del Caribe con un tiempu de 20,03 s,[43] y darréu estableció'l so meyor rexistru personal del añu na mesma prueba na ciudá de Londres, Inglaterra, nel Crystal Palace, parando'l reló en 19,99 s.[38]
Sicasí, l'infortuniu apaeció una vegada más nel Campeonatu Mundial d'Atletismu de 2005. Previu al eventu, Bolt sabía que'l so trabayu personal y deportivo ameyorara dende los Xuegos Olímpicos de 2004, y consideraba que nel campeonatu mundial enllenaría les mires del públicu; él mesmu aseveraba que quería superar lo asocedío n'Atenes.[44] Ello ye que calificó a la final de los 200 m con rexistros menores a los 21 segundos, pero sufrió una mancadura mientres la carrera y acabó nel últimu llugar con un tiempu de 26,27 s.[39][45]
D'últimes, les mancadures torgar completar la temporada, polo que'l mozu nun tuvo la oportunidá de demostrar el so talentu nos eventos profesionales.[46] Pa cuelmu de males, viose arreyáu nun accidente de tráficu nel mes de payares, y anque apenes sufrió rascuños na so cara, el so calendariu d'entrenamientu tuvo d'alteriase.[47][48]
El so mánager Norman Peart camudó l'entrenamientu regular del mozu atleta por unu menos intensu.[47] Bolt recuperó adulces el so nivel y aportó a incluyíu ente los meyores cinco atletes del mundu nos años 2005 y 2006.[8]Amás, Peart y Mills plantegaron entrenáse-y en distancies más llargues, polo que proyeutaron que los 400 m pasara a ser el so eventu primordial ente los años 2007 y 2008. Otra manera, Bolt nun taba del tou entusiasmáu, y dexó en claru que se sentía más cómodu en menores distancies.[47][49]
En marzu de 2006, otra mancadura nel tendón de la corval torgó-y competir nos Xuegos de la Mancomunidá de Melbourne, y nun pudo correr hasta'l mes de mayu.[50] Una vegada recuperáu, foi sometíu a nuevos exercicios d'entrenamientu p'ameyorar la so flexibilidá, y los planes pa los 400 m quedaron suspendíos.[46]
Cuando tornó, los 200 m permanecieron como'l so eventu primariu; y pa demostralo superó a Justin Gatlin en Ostrava, República Checa, con un nuevu récor de la competición. Bolt aspiraba correr per debaxo de los venti segundos y enllantar una marca personal de la temporada, pero taba satisfechu pola victoria considerando que'l clima torgara un bon desempeñu.[51]Magar tou, rexistró una marca per debaxo de los venti segundos nel Gran Premiu de Lausana, Suiza, con un tiempu de 19,88 s, récor personal que-y otorgara la medaya de bronce por detrás de Xavier Carter y Tyson Gay.[52]
El 2006 propúnxose nueves metes, según ganar más esperiencia. Pa esi tiempu, considerábase más capaz de correr distancies llargues, polo que trataría de competir nos 200 y 400 m nos próximos dos años.[51] La so primer medaya en competiciones profesionales llegó nel IAAF World Athletics Final de Stuggart, Alemaña, con un tiempu de 20,10 s que-y valió'l tercer puestu.[38]Pa la Copa Mundial d'Atletismu d'Atenes, Grecia, percancióse la so primer medaya platiada.[38]L'estauxunidense Wallace Spearmon ganó la medaya d'oru con un récor del campeonatu de 19,87 s, per delantre del tiempu del xamaicanu que yera de 19,96 s.[53]
Más reconocencies nos 200 m llegaríen n'eventos rexonales ya internacionales el 2007. Sicasí, deseyaba competir nos 100 m, pero'l so entrenador Mills trataba de convencelo que podría faelo, una vegada que superara'l récor nacional de los 200 m.[39] Ello ye que nel campeonatu xamaicanu estableció la nueva marca nacional de 19,75, rebaxando en 0,11 centésimes el tiempu qu'ostentara Don Quarrie por 36 años.[8][12]
A la fin, Mills dexó ante l'interés de Bolt de correr los 100 m, polo que participó en dicha prueba en Retino, Grecia. La resultancia foi esitosu, yá que impunxo un récor personal de 10,03 s, percancióse la medaya d'oru, y lo más importante, acabó bien entusiasmáu.[12][54]
Otra bon resultancia llegaría nel Campeonatu Mundial d'Atletismu de 2007 n'Osaka, Xapón, al axudicase la medaya de plata nos 200 m con rexistru de 19,91 s con un vientu en contra de 0,8 m/s.[38]Felicidad marca quedó opacada pol tiempu de Tyson Gay de 19,76 s, nuevu récor del eventu.[55]
Na carrera de relevos 4x100, Bolt —xunto a Asafa Powell, Marvin Anderson y Nesta Carter—, enllantaron un nuevu récor nacional de 37,89 s, por detrás de los estauxunidenses que tuvieron un rexistru de 37,78 s.[56] Anque nun ganó nenguna medaya d'oru, Mills consideraba que la so téunica ameyorara, especialmente nel balance del cuerpu na curva de los 200 m, y amás amontara la frecuencia del reblagu, lo que-y daba más potencia na pista.[39]
Plusmarquista mundial
[editar | editar la fonte]Les medayes llograes en Osaka motivaron a Bolt, y dende entós tomó más en serio la so carrera profesional.[16]Concentró los sos esfuercios la prueba de los 100 m, polo que s'apuntó pa un eventu en Kingston, el 3 de mayu de 2008. Esi día'l so rexistru foi de 9,76 s, col vientu al so favor a una velocidá de 1,8 m/s qu'ameyoró notablemente la so marca personal de 10,03 s.[57] Esi rexistru yera'l segundu meyor tiempu na historia de la prueba; namái por detrás de la enllantada por Asafa Powell de 9,74 s en Rieti, Italia.[58] Tyson Gay se congratuló pola resultancia, emponderando a Bolt pol so estáu físicu y téunica.[59]Pela so parte, Michael Johnson, quien reparaba la carrera, aseveró que s'atopaba entusiasmáu pol progresu del nuevu velocista nos 100 m.[60] El mesmu Bolt taba sorprendíu, anque l'entrenador Glen Mills taba confiáu en que lo meyor taba por venir.[59]
El badagüeyu de Mills fíxose realidá primero que terminara'l mes, cuando Bolt enllantó la nueva marca mundial de los 100 m el 31 de mayu de 2008. Col vientu a favor de 1,7 m/s, paró'l reló en 9,72 s nel Reebook Grand Prix que se desenvolvía nel Icahn Stadium de la ciudá de Nueva York, rebaxando la marca absoluta de Powell.[61] Amás, la fazaña tenía más resalte por ser apenes la so quinta carrera a nivel profesional.[62]
Pese al llogru, en xunu del 2008 Bolt respondió a les crítiques que-y llomaben de folganzán, aseverando que yeren inxustificaes y qu'entrenaba bien fuerte p'ameyorar el so potencial. Sicasí, dexó entever que dichos comentarios deber a la so falta d'entusiasmu na prueba de los 400 m.[63] Otra manera, nos 200 m Bolt tamién demostró que podía llograr victories en diversos escenarios: primero foi en Ostrava con un récor de la temporada, y dempués n'Atenes cuando estableció'l récor nacional per segunda ocasión con rexistru de 19,67 s.[64][65] Anque Mills prefería que Bolt corriera en distancies más llargues, el so asentimientu al deséu del so pupilu de correr nos 100 m resultó provechosu pa dambos. Teniendo como oxetivu los Xuegos Olímpicos d'esi añu, Bolt taba más concentráu na so preparación y cumplía afechiscamente'l calendariu d'entrenamientu p'amontar la so velocidá y fuercia nes pruebes de 100 y 200 m.[12][66][67] El so enfotu crecía y taba seguru que se desempeñaría de manera óptima.[64]
Los Xuegos Olímpicos de Beixín
[editar | editar la fonte]Previu a los Xuegos Olímpicos, Bolt anunciara que participaría nes pruebes de 100 y 200 m, de les cualos él yera'l favoritu.[68][69] El mesmu Michael Johnson sofitába-y, y nun creía que la so falta d'esperiencia xugara na so contra.[70] Bolt calificó a la final de los 100 m con marques de 9,92 s y 9,85 s na ronda previa y semifinales, respeutivamente.[71][72][73]
Yá na final de los 100 m, enllantó una estupenda marca de 9,69 s (non oficial de 9,863 s) con un tiempu de reacción de 0,165 s.[74] Batiera'l so propiu récor, y amás asitióse bien per delantre del segundu puestu Richard Thompson quien acabó con rexistru de 9,89 s.[75] Nun yera tan solo una marca ensin vientu favorable (+0,0 m/s), sinón que tamién sorprendía que baxara la velocidá en plena carrera pa celebrar la victoria enantes de llegar a la meta, y con una zapatiella desamarrada.[76][77] El so entrenador concluyó que, basándose na velocidá de los primeres 60 m, podría rematar con un tiempu de 9,52 s.[78] Ello ye que tres un analís científicu de la carrera per parte de la Universidá d'Oslu, los investigadores concluyeron que bien pudo rebaxar el tiempu a 9,60, una y bones considerando factores como la posición de Bolt, aceleración y velocidá con respectu al segundu llugar, la marca podría rondar los 9,55±0.04 s, si nun hubiera desacelerado.[79][80]
A pesar del llogru, aseveró que nun yera'l so oxetivu establecer una marca mundial, sinón ganar una medaya dorada, la primera de Xamaica nos Xuegos.[81] Per otra parte, amosara'l so entusiasmu pola victoria con golpes nel pechu entá enantes de llegar a la meta, conducta que dalgunos interpretaben como chulería. Asina opinaba'l medayista Kriss Akabussi quien amás fixo notar que tales aiciones torgar un tiempu más rápidu.[82] Tamién el presidente del COI, Jacques Rogge, reprochó'l comportamientu del nuevu y llomar d'irrespetuosu.[83][84] Bolt negó les reprobaciones, yá que nun yera'l propósitu de la celebración ofender a daquién, sinón que, bien otra manera, cuando notó que nun había naide al so llau, «a cencielles taba feliz».[85] Lamine Diack, presidente d'IAAF, amosó-y el so sofitu y razonó que la celebración yera apoderada daes les circunstancies de la victoria. El ministru de turismu de Xamaica, Edmund Bartlett, tamién lu defendió con estes pallabres: «Tenemos De tomar en cuenta lo memorable del fechu y dexar que los mozos esprésense como lo deseyen». [86]
La próxima meta de Bolt yera conquistar la medaya d'oru nos 200 m, polo que trataba d'emular a Carl Lewis y el so doble trunfo de Los Angeles 1984 en dambes pruebes de velocidá.[87] Michael Johnson, dueñu de la marca mundial de la prueba, cuntaba que sería-y fácil consiguila, anque'l so propiu récor absolutu enllantáu n'Atlanta 1996 permanecería intactu.[88] Usain superó ensin contratiempos les primeres dos rondes del eventu, y amuesa d'ello yera que trotiaba escontra la meta en dambes oportunidaes.[89] En imponiéndose na semifinal, yera'l favoritu pa ganar la medaya.[90] Don Quarrie tamién lu emponderaba, y taba confiáu que la marca de Johnson sería superada.[32]El siguiente día llevar a cabu la final, na qu'impunxo un nuevu récor mundial y olímpicu de 19,30 s.[91] La marca de Johnson cayó a pesar que tenía un vientu en contra de 0,9 m/s, y la fazaña consagró-y como'l primer velocista dende Quarrie n'ostentar les marques mundiales de 100 y 200 m coles mesmes, y el primeru dende l'apaición del cronometraxe electrónicu.[91][92] Amás, convertir nel primer velocista en superar dambos récores nuna tan sola edición de los Xuegos Olímpicos.[93]
A diferencia de la final de los 100 m, Bolt se enrumbó escontra la llinia de meta ensin gesticulaciones de nengún tipu, ya inclusive inclinó'l pechu p'ameyorar el tiempu.[94] Terminada la carrera, la cantar de cumpleaños empezó a escuchase nel estadiu, yá que a partir de la media nueche celebraría'l so aniversariu ventidós.[94]
Dos díes depués, corrió como'l tercer relevu de los 4x100 nel equipu de Xamaica, y ganó la so tercer medaya d'oru.[95] Al pie de los sos compañeros Nesta Carter, Michael Frater, y Asafa Powell, enllantó otra marca mundial y olímpico de 37,10 s, superando por 3/10 de segundu l'anterior récor.[96] Powell, quien yera l'últimu relevu, llamentó la perda de la so marca mundial de los 100 m, pero nun amosó nenguna rensía al so compatriota, yá que remarcó que taba contentu d'ayudar a que consiguiera la so tercer marca absoluta.[97] Dempués de les sos esitosa participación, donó US$50.000 dólares a los neños de la provincia de Sichuan, China, que fuera víctimes del terremotu del 2008.[98]
Los récores fueron emponderaos polos comentaristes deportivos, quien amás empezaron a especular alrodiu del so verdaderu potencial que-y consagraría como unu de los meyores velocistes de la historia.[14][99] Tamién aprofiaron que'l so ésitu nos Xuegos Olímpicos yera un nuevu ciclu pal deporte que sufriera dellos escándalos rellacionaos al usu de drogues nos que taben arreyaos atletes bien reconocíos.[62][100]
Precisamente, seis años enantes asocediera l'escándalu BALCO», nel que Tim Montgomery y Justin Gatlin fueren desaposiaos de les sos marques mundiales de 100 m, según Marion Jones, que tuvo de retornar los sos trés medayes d'oru olímpicu.[101] Toos ellos fueron descalificaos pa la práutica del atletismu.[102][103] Sicasí, el brillosu desempeñu de Bolt llevantó suspicacias ente dellos periodistes, como Víctor Conte; pos la falta d'una axencia antidoping independiente na zona del Caribe faíen surdir duldes.[104][105]
Tales acusaciones fueron totalmente refugaes por Glen Mills y Herb Elliot, médicu del equipu de Xamaica. Elliot, miembru de la comisión antidoping de la IAAF, respondió a los críticos: «vengan verificar los nuesos programes, verifiquen los nuesos exámenes, nun tenemos qu'esconder nada».[106] Tamién Mills amosárase proteutor de la integridá del so pupilu, pal casu, nel periódicu Jamaica Gleaner brindó estes pallabres: «faemos exámenes dacuando, cualquier día, en cualesquier parte del so cuerpu...él mesmu nun gusta de tomar vitamines».[107]
El mesmu Bolt declaró que fuera esamináu cuatro veces enantes de los Xuegos, y que tolos resultaos fueren negativos con respectu al usu de cualquier sustancia prohibida. Amás convidó a cualesquier autoridá por que la esaminara, y dexó en claru: «trabayamos bien duru y facer bien, sabemos que tamos llibres de culpa».[108]
Dempués de los Xuegos Olímpicos
[editar | editar la fonte]Terminada la temporada del 2008, compitió na IAAF Golden League, qu'empecipió en Zúrich, Suiza. A pesar de tener l'arranque más lentu ente los competidores de la prueba de 100 m, llogró cruciar la meta en 9,83 s;[109] amás, el tiempu taba lloñe del so récor mundial y el de la meyor marca de Asafa Powell. Aun así allugóse ente los quince meyores de la prueba na historia hasta esi momentu.[76]Bolt almitió que nun s'atopaba a plenitú, yá que tuviera gripe, pero habíase esmerado en ganar la carrera y acabar la temporada con bona salú.[109]Nel Súper Grand Prix de Lausana, enllantó la so segunda meyor marca nos 200 m con 19,63 s; igualando a Xavier Carter.[110]
Sicasí, la final de la Golden League de los 100 m, que tenía de desenvolvese en Bruxeles y na que s'atopaba Asafa Powell, yera la qu'atraía l'atención del públicu. Powell averárase al récor de Bolt en parando'l reló en 9,72 s en Lausana, polo que se reafitaba como'l so principal competidor.[111] Yera la primer vegada que dambos pertenecíen dende los Xuegos Olímpicos; y la carrera refundió nuevos récores del eventu: Bolt llegó en primer llugar con rexistru de 9,77 s, mientres Powell allugar nel segundu puestu a 0,06 s del so compañeru. Con tou, la victoria nun foi fácil, yá que realizara l'arranque más lentu de los nueve competidores y tuvo de recuperar terrén metanes un clima fríu y col vientu en contra a 0,9 m/s.[112] Les resultancies confirmaron el dominiu de los xamaicanos nos 100 m, yá que hasta esi momentu, nueve de les meyores marques de la prueba fueren enllantaes por Bolt o Powell.[76]
Cuando retornó al so país, foi ovacionado pol públicu y recibió la Orde al Serviciu Distinguíu per parte del Gobiernu de Xamaica como reconocencia a los sos llogros nos Xuegos Olímpicos.[113] Amás, foi reconocíu como'l «Atleta del añu» na caña masculina pola IAAF, y recibió un premiu especial polos sos proezas nos Xuegos Olímpicos.[114]
Per otru llau, dirixó la so atención a los eventos por venir, y dexó entever que podría devasar la marca mundial de los 400 m nel 2010, yá que nun habríen eventos d'escala mundial esi añu.[115]
El campeonatu mundial de 2009
[editar | editar la fonte]L'añu 2009, empecipió compitiendo nos 400 m coles mires d'ameyorar la so velocidá. Ganó dos carreres, una d'elles en Kigston, na que rexistró una marca de 45,54 s.[116] Pal mes de marzu, una velocidá de vientu favorable dio-y el so primer tiempu per debaxo de los diez segundos nos 100 m.[117] Pal mes d'abril nuevamente viose arreyáu nun accidente de tráficu, nel que sufrió mancadures menores nes sos piernes, pero de les que pudo recuperase en siendo sometíu a una ciruxía menor. N'atayando una carrera en Xamaica, aseveró que s'atopaba llistu pa competir nuna carrera urbana de 150 m na ciudá de Manchester, Inglaterra.[118] Bolt llevóse'l trunfu en 14,35 s, la meyor marca de la historia en dicha prueba.[119]
Anque nun s'atopaba en plenitú de condiciones, compitió nos 100 y 200 m mientres el campeonatu nacional de Xamaica, con rexistros de 9,86 s y 20,25 s, respeutivamente.[120][121] Con eses resultancies pudo clasificar al Campeonatu Mundial de Berlín. Previu al eventu, Tyson Gay asegurara que'l récor de los 100 m atopar al so algame. La declaración foi inorada por Bolt quien manifestó que taba más comenenciudu na torna de Asafa Powell quien se recuperaba d'una mancadura.[122]
Na xunta Athletissima de Lausana que tuvo llugar en xunetu, Bolt corrió los 200 m con un rexistru de 19,59 s, a pesar de l'agua y el vientu en contra de 0,9 m/s; la marca yera la cuarta meyor de tolos tiempos,[123] con una centésima de diferencia del meyor rexistru de Tyson Gay.[124]
Yá nel campeonatu mundial, pasó ensin respigos los heats eliminatorios de los 100 m, y enllantó la meyor marca pa una carrera anterior a la final con rexistru de 9,89 s.[125] Na final atopar con Tyson Gay, la primer ocasión que dambos se cruciaben na temporada, y ganó con un tiempu de 9,58 s, nuevu récor absolutu que-y valió'l so primer títulu mundial. Gay aportó con un rexistru de 9,71 s, a 2 centésimes del anterior récor mundial enllantáu en Beixín pol xamaicanu.[126]
Con una diferencia d'una décima de segundu con al respeutive de l'anterior marca, el tiempu llográu yera'l marxe más ampliu que dalguna vegada enllantárase pa bater un récor mundial na prueba dende l'usu del cronómetru dixital.[127] Tamién s'impunxo nos 200 m con otra marca mundial de 19,19 s, 0,11 menos que l'anterior,[128] el mayor marxe que superaba un récor de los campeonatos mundiales. Nesa mesma carrera, trés atletes allugar por debaxo de los 19,90 s, otra marca del eventu.[129][130] La velocidá de Bolt impresionaba a los sos competidores más esperimentaos; Wallace Spearmon, tercer puestu de la prueba, emponderaba la so velocidá,[131] y l'ex-campeón olímpicu Shawn Crawford dixo estes pallabres: «Cuando salí a correr...sentíame como si tuviera nun xuegu de videu, él movíase realmente rápido».[132] Bolt señaló qu'un factor importante nel so desempeñu nel campeonatu mundial yera qu'ameyorara'l so arranque: los tiempos de reacción nos 100 m (0,146) y los 200 m (0,133),[133][134] yeren más rápidos que les marques mundiales enllantaes en Beixín.[135][136] Al contrariu, xunto al equipu xamaicanu de los 4x100 m nun pudo superar el so propiu récor mundial de 37,10 s impuestu en Beixín; yá que pararon el reló en 37,31 s, que, sicasí, yera un récor del campeonatu y el segundu meyor na historia hasta esi momentu.[137]
Nel últimu día del campeonatu mundial, l'alcalde de Berlín, Klaus Wowereit, posó xunto a Bolt nel últimu día del eventu nuna senciella ceremonia xunto a un fragmentu del Muriu de Berlín; y manifestó que l'atleta yera l'exemplu de «cómo pueden baltase les barreres que son consideraes insuperables».[138]
Díes dempués que rebaxara les marques mundiales, Mike Powell, plusmarquista del saltu de llonxitú (8,95 m en 1991), declaró que Bolt podría ser el primeru en saltar más allá de los 9 m, yá que yera una prueba perfecta pa la so velocidá y altor.[139] Terminada la temporada, la IAAF designó-y como l'Atleta del añu» na caña masculina per segundu añu consecutivu.[140]
Lliga de Diamante 2010
[editar | editar la fonte]A empiezos del añu 2010, Bolt corrió los 200 m con un tiempu de 19,56 s na ciudá de Kigston, no que yera la cuarta meyor marca de tolos tiempos; sicasí, dexó en claru que nun deseyaba superar nengún récor no que restaba de la temporada.[141] Nel mes de mayu, siguió con victories en Daegu, Corea del Sur, nuna xunta del IAAF World Challenge, y darréu na primer fecha de la Lliga de Diamante en Shanghai, China.[142][143] En Ostrava, intentó superar la marca de 30,85 s en poder de Michael Johnson per espaciu de diez años, na desconocida carrera de los 300 m. Amás de nun llograr el so propósitu, tamién resultó mancáu nel tendón d'Aquiles.[144][145]
En superando la mancadura, retornó un mes dempués a la competición, y llevóse el trunfu nos 100 m en Lausana (9,82 s) y en París (9,84 s), onde participaba Asafa Powell.[146][147] Sicasí, sufrió la segunda derrota de la so carrera nuna final de la prueba en Estocolmu, Suecia; el ganador foi Tyson Gay quien s'impunxo con un tiempu de 9,97 s. Pela so parte, el xamaicanu declaró que nun tuviera una bona preparación, al contrariu de Gay, que taba en meyor condición física.[148] Yera'l so primera gana ante l'estauxunidense nos 100 m, y coincidía nel mesmu estadiu nel que Powell batiéra-y dos años enantes.[149]
El campeonatu mundial de 2011
[editar | editar la fonte]Pal campeonatu mundial de Daegu, Bolt yera l'indiscutible favoritu pa la prueba de los 100 m, pero terminó descalificáu na final por una salida en falsu.[150] El so compatriota Yohan Blake llevóse'l primer llugar de la carrera con un rexistru de 9,92 s. Pa los 200 m, percancióse'l primer llugar con un tiempu de 19,40 s, la cuarta meyor marca de tolos tiempos hasta esi momentu.[151] Amás fíxose acreedor a otra medaya d'oru na carrera de relevos 4x100 col equipu de Xamaica.
Los Xuegos Olímpicos de Londres
[editar | editar la fonte]Na so primer carrera n'Europa nel añu 2012, na ciudá de Ostrava, ganó la competición de los 100 m con un tiempu de 10,04 s, a pesar de qu'en Kingston empecipiara l'añu con una marca de 9,82 s.[152] Sicasí, nun espresó la so esmolición pola resultancia, pos, según les sos pallabres, «nun yera posible correr rápidu tol tiempu», y tamién alegó que les sos piernes nun habíen tao bien fuertes y que confiaba nel so entrenador pa consiguir l'oxetivu más importante que yera ganar los Xuegos Olímpicos de Londres.[153]
A finales de mayu, asistió a Roma pa la tercer fecha de la Lliga de Diamante y ganó los 100 m col meyor tiempu del añu con rexistru de 9,76 s. Dicha carrera desenvolver nun clima templáu, bien distintu al de Ostrava. Amás reveló que desque llegara a Europa nun llograra dormir bien.[154] Darréu compitió en Oslo ya impúnxose con un rexistru de 9,79 s.[155]
Sicasí, el 30 de xunu realizó la final de los 100 m en Xamaica como parte de la clasificación a los Xuegos Olímpicos de Londres. Bolt acabó nel segundu puestu por detrás del so amigu Yohan Blake, quien enllantó una nueva marca del añu y el cuartu meyor tiempu de la historia con 9,75 s, y que tamién terminó col invictu que caltuviera por casi dos años na prueba.[156] Dos díes depués volvió quedar nel segundu puestu tres Blake na final de los 200 m, quien s'impunxo na recta final. Bolt trató de xustificar la resultancia a que trabayara más na prueba de los 100 m; y amás almitió que taba un pocu «débil», pero que tres selmanes seríen abondos pa tar en forma y defender los sos títulos olímpicos.[157] Pela so parte, Mills —tamién entrenador de Blake— cuntaba que, anque taba fuera de ritmu, el so pupilu volvería ser el protagonista de siempre;[158] y díes dempués decidió que l'atleta nun participara na so próxima carrera en Mónaco coles mires de preparar afechiscamente pa la xusta olímpica.[159]
Previu a la competición, na que foi escoyíu como l'abanderáu de Xamaica na ceremonia d'apertura, dexó claro que tanto él como Blake calteníense entrenando xuntos y non por separáu como dalgunos habíen rumoreado.[160]
La final de los 100 m de Londres, na que Bolt participó, foi considerada posiblemente como la meyor de tolos tiempos.[161] La carrera arreyó a los cuatro velocistes qu'hasta esi momentu ostentaben les meyores marques de la prueba: Justin Gatlin, Asafa Powell, Yohan Blake y el mesmu Bolt; amás, siete de los finalistes tuvieren tiempos per debaxo de los diez segundos nes semifinales.[162]
Anque Bolt nun tuvo un bon arranque,[161]cuando atopó'l so ritmu dirixir a la meta ensin contratiempos y llevóse la so segunda victoria consecutiva en Xuegos Olímpicos con un tiempu de 9,63 s, el segundu meyor de la historia y nueva marca olímpica de la prueba. El trunfu tien como únicu antecedente a Carl Lewis quien s'impunxo en Los Angeles 1984 y Seúl 1988.[163]
Tamién ganó nos 200 m, y convirtióse nel primeru na historia olímpica en repitir tantu nesa prueba como nos 100 m. Facer con un tiempu de 19,32 s y siguiéronlu Yohan Blake (19,44 s) y Warren Weir (19,84), polo que Xamaica atropó'l podiu. Con tou, él aseveró que nun taba nes condiciones fayadices», yá que sentía una molestia nel llombu cuando dexaba la curva. Tres les victoria, proclamóse como una lleenda» y oldeóse al estauxunidense Michael Johnson.[164][165] El 11 d'agostu, como asocediera nos Xuegos de Beixín, cerró cola so tercer presea dorada nel relevu 4x100 m, y otru récor mundial y olímpico de 36,84 s, esta vegada xunto a Nesta Carter, Michael Frater y Yohan Blake. L'equipu de Xamaica convertir nel primeru en defender el títulu desque Estaos Xuníos facer en 1976.[166] En setiembre, cerró la temporada col so primer títulu de la Lliga de Diamante na prueba de los 100 m, y nel mes de payares llogró la cuarta reconocencia como «Atleta del añu» per parte de la IAAF al pie d'Allyson Felix.[167]
El campeonatu mundial de Moscú
[editar | editar la fonte]Teniendo como principal eventu nel 2013 el campeonatu del mundu de Moscú, Usain Bolt empecipió'l so pretemporada nel mes de febreru en Xamaica na xunta de Camperdown Classic, na que ganó un heat eliminatoriu de los 400 m con un tiempu de 46,71 s.[168] Tamién participó nes carreres de relevos Gibson Relays, nun heat de 4x400 m;[169] y añadió a la so axenda l'asistencia al partíu de celebridaes que se realizó enantes del partíu de les estrelles de la NBA, nel que se-y consideró como'l más distiguido de los invitaos.[170]
Otres actividaes fora de la so preparación ocuparon el so tiempu. En marzu recibió per tercer ocasión del Premiu Laureus pol so desempeñu nel 2012,[171] según volvió participar na carrera urbana de 150 m que tuvo llugar na sablera Copacabana de Rio de Janeiro, na que tomaron parte Daniel Bailey, Bruno de Barros y Alex Quiñonez. El xamaicanu ganó con rexistru de 14,42 s, polo que nun pudo superar el so propiu récor enllantáu en Mánchester nel 2009.[172]
Yá nel mes de mayu arrincó la so preparación formal pal campeonatu mundial nes islles Caimán, con una victoria nos 100 m con rexistru de 10,09 s, pero na que tuvo un mal arranque.[173] Dempués apuntóse pa la so primer competencia de la Lliga de Diamante na ciudá de Roma en xunu, y nesta ocasión ameyoró'l so arranque nos 100 m, anque nun lu sirvió de nada al quedar apostráu al segundu puestu por detrás de Justin Gatlin quien paró'l reló en 9,94 s, por 9,95 s del xamaicanu. En vista de la so victoria, Gatlin espresó que fuera un honor imponese a quien-y provocara inspiración pa ser meyor corredor y protagonista nesti deporte.[174] Pela so parte, y lloñe de desmoralizarse, Bolt enfatizó que la derrota fuera previsible, y que'l so principal oxetivu magar tou yera'l campeonatu del mundu.[175]
Depués presentóse en Oslo na prueba de los 200 m, y volvió ocupar los titulares cuando s'alzó cola victoria en gran forma y con un nuevu récor de competencia y meyor marca del añu de 19,79 s.[176][177] Sicasí, la prueba de los 100 m volvería ocupar el so interés pa ganase la clasificación a Moscú; daqué que fizo efectivu nes pruebes clasificatorias de Xamaica con una marca de 9,94 s.
Casi coles mesmes, n'Estaos Xuníos desenvolvíense les respeutives pruebes clasificatorias, nes que Tyson Gay enllantó la meyor marca del añu con 9,75 s nos 100 m, qu'amás igualaba'l décimu meyor tiempu na historia de la prueba.[178] Ante dicha fazaña, esperábase qu'ente dambos corredores habría una interesante rivalidá en Moscú nos 100 m. Pero la espectación viénose embaxo cuando a mediaos del mes de xunetu dar a conocer que'l norteamericanu diera positivu nuna prueba antidopaxe, polo que quedó fora del campeonatu mundial. Nun foi l'únicu, yá que tamién Asafa Powell falló otru exame.[179] A estes ausencies de los tradicionales rivales de Bolt sumóse la de Yohan Blake, pero nel so casu foi por mancadura.[180]
La última apaición de Bolt enantes del campeonatu mundial foi en Londres, nuevamente nel Estadiu Olímpicu onde corriera un añu enantes. Nesta oportunidá compitió nos 100 m y ganó con marca de 9,85 s, pero con un arranque qu'él mesmu calificó como «horrible». Magar tol públicu brindó-y una templada bienvenida y enantes de correr presentóse a bordu d'una especie de cohete que lu tresportó a lo llargo de la pista.[181]
En Moscú, Bolt repitió l'actuación del 2009 cuando s'alzó con tres medayes doraes. Nos 100 m llevóse'l trunfu con rexistru de 9,77 s; nos 200 m algamó la marca inédita de tres victories consecutives en campeonatos del mundu;[182] y nos 4x100 m contribuyó a la tercer victoria consecutiva de Xamaica. Amás, allugóse como l'atleta con más medayes doraes na historia del eventu xunto a Carl Lewis, una y bones dambos ostenten ocho metales doraos, anque Bolt aventáya-y na tabla xeneral con dos medayes de plata, por una de Lewis. Al cerrar la temporada, la IAAF axudicó-y por tercer ocasión consecutiva, y quinta na so carrera, la reconocencia de «Atleta del añu» na caña masculina, ente que na caña femenina foi'l so compatriota Shelly-Ann Fraser-Pryce.
Temporada 2014
[editar | editar la fonte]Nel 2014, nun pudo tener una temporada completa una y bones les mancadures torgaron la so presencia nes xuntes d'atletismu. Foi hasta'l mes d'agostu, y con seis selmanes de preparación, que tomó parte del equipu xamaicanu de carreres de relevos de los 4x100 m nos Xuegos de la Mancomunidá de Glasgow. Xunto a Jason Livermore, Kemar Bailey-Cole y Nickel Ashmeade ganó la medaya d'oru con nuevu récor de los xuegos pa los caribeños de 37,58 s, siendo Bolt l'últimu relevu. El trunfu nesti eventu fuera una xera pendiente na so carrera. Decidió terminar la so temporada esi mesmu mes con una carrera d'exhibición en Rio de Janeiro nos 100 m llevada a cabu na sablera de Copacabana, y otra en Varsovia nos 100 m en pista cubierta, onde enllantó una nueva marca de 9,98 s.[183][184]
El campeonatu mundial de Beixín
[editar | editar la fonte]Empecipió la temporada del 2015 nel mes de febreru formando parte d'una carrera de relevos 4x100 m en Xamaica, na cual el so equipu llegó nel segundu puestu de la final. P'abril compitió na so primer carrera de los 100 m sobre una pista especialmente construyida na ciudá de Rio de Janeiro. Equí impúnxose con un tiempu de 10,12 s, el peor rexistru llográu nuna final na so cuenta personal.[185]
En mayu xeneró mira pol so debú nel campeonatu mundial de carreres de relevos de Les Bahames, pero tuvo de conformase al pie del so equipu col segundu llugar nos 4x100 m nuna carrera ganada polos Estaos Xuníos. Tres l'eventu reconoció que nun taba en bona forma.[186]
La so próxima parada foi n'Europa na xunta de Ostrava, onde s'impunxo con un rexistru de 20,13 s nos 200 m, pero la cual nun llogró figurar ente les meyores marques del añu. Pal 12 de xunu tomó parte de la xunta de Nueva York onde marcó 20,29 s. Magar que tamién ganó la carrera, aseveró nun tuviera un bon desempeñu yá que nun correspondía al so ritmu d'entrenamientu.[187]
Tres estes resultancies decidió nun participar nel campeonatu nacional de Xamaica. Amás, a finales de xunu reveló qu'atayaría les sos presentaciones nes xuntes de París y Suiza por cuenta de una molestia na pierna esquierda y de la cual someteríase a tratamientu.[188] Toa esta situación dexaba en dulda l'estáu de forma del atleta pal campeonatu del mundu de Beixín n'agostu, a lo que s'amestaba la torna d'antiguos rivales que tuvieren destacaes marques nos 100 m como Justin Gatlin, quien enllantara la meyor marca del añu de 9,74 s, al que se sumaba Asafa Powell con rexistru de 9,81 s; otramiente, nos 200 m tamién Gatlin tenía los meyores rexistros del añu. Sicasí, el 10 de xunetu anunció que tomaría parte de la xunta de Londres nos 100 m del 24 de xunetu onde ganó la carrera con un tiempu de 9,89 s, y a la que llegó coles mires de «faer les coses bien» y de la que'l so entrenador amosóse satisfechu, según les sos propies pallabres.[189]
Les duldes quedaron estenaes na so quinta presentación en mundiales d'atletismu, al repitir per tercer ocasión el triple de medayes doraes. Nuevamente tuvo como escenariu l'Estadiu Nacional de Beixín, nel que siete años tras tuviera un desempeñu estelar. Magar que na semifinal de los 100 m tuvo un entamu erráticu nel que casi cai de focicu, ganó la final con marca de 9,79 s el cual nun superaba'l meyor tiempu del añu de Gatlin, quien pela cueta perdió'l pasu nel últimu tramu de la recta final. Nos 200 m, la so carrera favorita, imponer con comodidá con rexistru de 19,55 s y na que llegó a la meta con una sorrisa dibuxada na so cara. Pal relevu 4x100 m, como na prueba de los 200 m, consiguió la cuarta medaya dorada consecutiva pa Xamaica nel certame mundial al parar el reló en 37,36 s. D'esta forma, consagróse como'l máximu ganador na historia de los campeonatos mundiales d'atletismu al atropar once preseas d'oru.[190][191]
Vida privada
[editar | editar la fonte]Usain Bolt ye un aficionáu al baille, y la so personalidá ye usualmente descrita como gayolera.[16][192][193] Los sos atletes favoritos inclúin a Herb McKenley y l'ex plusmarquista mundial de los 100 y 200 m, Don Quarrie. Otru a quien tien n'alta estima ye al estauxunidense Michael Johnson.[16]Per otra parte, el deporte que-y xeneró interés per primer vegada na so vida foi'l criquet, y espresó que de nun ser un atleta desempeñaríase como un bon llanzador.[16]Ello ye que de neñu yera un fanáticu del equipu paquistanín de criquet y almiraba a Waqar Younis.[194] Tamién ye un almirador de los xugadores Sachin Tendulkar, Chris Gayle —quien xugó un partíu de beneficencia con Bolt y allabó les sos cualidaes como llanzador—,[195][196] y Matthew Hayden.[197]
Tamién espresó la so pasión pol fútbol y ye fanáticu del Manchester United.[198] Unu de les sos xugadores favoritos ye'l delanteru Ruud van Nistelrooy.[199] Del equipu inglés tuvo la oportunidá de conocer a los sos xugadores y dizse que dio dalgún conseyu a Cristiano Ronaldo p'ameyorar la so velocidá.[200] Amás foi convidáu especial pa la final de la Lliga de Campeones de la UEFA 2010-2011 en Londres, de la que'l Manchester yera finalista, y espresó el so deséu de xugar pal equipu cuando se retirara del atletismu.[201] Amás, nos Xuegos Olímpicos de Londres 2012, espresó: «Encho por Arxentina en fútbol, soi un gran fan del fútbol arxentino y enchí per Arxentina nel Mundial».[202]
Tamién gusta de la música, y llegó a convertise nun disk jockey mientres un eventu en París nel 2010, nel que fizo sonar reggae.[203]
El 2013 recibió un diseñu esclusivu del automóvil Nissan GT-R con pintura dorada, apurríu pola compañía Nissan —de la que l'atleta ye embaxador— como una reconocencia poles medayes d'oru ganaes.[204]
Publicaciones
[editar | editar la fonte]El 2010, Bolt robló un contratu cola editorial HarperCollins pa escribir una autobiografía.[205] Mientres una conferencia de prensa en París el 15 de xunetu del mesmu añu, abstener de comentar avera del conteníu del llibru: «Nun puede dase a conocer nada...anque ye bien apasionante, tratar de la mio vida, alrodiu de mi, que soi una persona risondero y prestoso».[198] El llanzamientu llevar a cabu'l 12 de setiembre del 2013 nel Reinu Xuníu, y el so títulu n'español ye «Como'l rayu». Na obra rellaten intimidaes de la so vida personal y la rellación colos sos padres.[206][207]
Reconocencies
[editar | editar la fonte]- «Atleta del añu de la IAAF»: 2008, 2009, 2011, 2012 y 2013.
- «Atleta del añu» de la revista Track and Field: 2008 y 2009.
- «Personaxe del añu nos deportes», fora del Reinu Xuníu pola BBC: 2008 y 2009.
- Premiu Laureus los años 2009 y 2010.[208][209]
Progresión de la so marca personal
[editar | editar la fonte]- Percorrió los 100 metros en 9,76 segundos (vientu +1,8 m/s) en Xamaica'l 3 de mayu de 2008, quedándose a tan solo dos centésimes (0,02 segundos) de la plusmarca mundial.
- Corrió los 100 metros en 9,72 segundos (vientu +1,7 m/s) n'Estaos Xuníos el 31 de mayu de 2008, consiguiendo superar en dos centésimes (0,02 segundos) l'anterior plusmarca mundial.
- Fixo los 100 metros en 9,69 segundos (vientu 0 m/s) nos Xuegos Olímpicos de Beixín el 16 d'agostu de 2008, batiendo una nueva plusmarca mundial.
- Nel Campeonatu Mundial d'Atletismu de Berlín de 2009 percorrió (el 16 d'agostu) los 100 metros en 9,58 segundos (vientu +0,9 m/s) y los 200 metros (el 20 d'agostu) en 19,19 s (vientu -0,3 m/s), baxando en dambos casos n'once centésimes (0,11 segundos) la so propia marca.
Fecha | Distancia | Llugar | Marca |
---|---|---|---|
16 d'agostu de 2009 | 100 m | Berlín, Alemaña | 9,58 (WR) |
5 d'agostu de 2012 | 100 m | Londres, Reinu Xuníu | 9,63 (OR) |
20 d'agostu de 2009 | 200 m | Berlín, Alemaña | 19,19 (WR) |
5 de mayu de 2007 | 400 m | Kingston, Xamaica | 45,28 |
Palmarés atléticu
[editar | editar la fonte]Añu | Campeonatu | Llugar | Resultancia | Distancia | Marca |
---|---|---|---|---|---|
2002 | Campeonatu del Mundu Junior 2002 | Kingston, Xamaica | 1º | 200 metros | 20,61 s |
2002 | Campeonatu del Mundu Junior 2002 | Kingston, Xamaica | 2º | 4×100m relevos | 39,15 s NJR |
2002 | Campeonatu del Mundu Junior 2002 | Kingston, Xamaica | 2º | 4×400m relevos | 3:04.06 NJR |
2003 | Campeonatu del Mundu de la Mocedá 2003 | Sherbrooke, Canadá | 1º | 200 metros | 20,40 s |
2005 | Campeonatu d'América Central y el Caribe 2005 | Nassau, Les Bahames | 1º | 200 metros | 20,40s |
2007 | Campeonatos del Mundu de 2007 | Osaka, Xapón | 2º | 200 metros | 19,91 s |
2007 | Campeonatos del Mundu de 2007 | Osaka, Xapón | 2º | 4×100 metros | 37,89 s |
2008 | Xuegos Olímpicos 2008 | Beixín, China | 1º | 100 metros | 9,69 s (WR) |
2008 | Xuegos Olímpicos 2008 | Beixín, China | 1º | 200 metros | 19,30 s (WR) |
2008 | Xuegos Olímpicos 2008 | Beixín, China | 1º | 4×100 metros | 37,10 s (WR) |
2009 | Campeonatos del Mundu 2009 | Berlín, Alemaña | 1º | 100 metros | 9,58 s (WR) |
2009 | Campeonatos del Mundu 2009 | Berlín, Alemaña | 1º | 200 metros | 19,19 s (WR) |
2009 | Campeonatos del Mundu 2009 | Berlín, Alemaña | 1º | 4×100 metros | 37,31 s (CR) |
2011 | Campeonatos del Mundu 2011 | Daegu, Corea del Sur | 1º | 200 metros | 19,40 s |
2011 | Campeonatos del Mundu 2011 | Daegu, Corea del Sur | 1º | 4×100 metros | 37,04 s (WR) |
2012 | Xuegos Olímpicos 2012 | Londres, Reinu Xuníu | 1º | 100 metros | 9,63 s (OR) |
2012 | Xuegos Olímpicos 2012 | Londres, Reinu Xuníu | 1º | 200 metros | 19,32 s |
2012 | Xuegos Olímpicos 2012 | Londres, Reinu Xuníu | 1º | 4×100 metros | 36,84 s (WR) |
2013 | Campeonatu Mundial de 2013 | Moscú, Rusia | 1º | 100 metros | 9,77 s |
2013 | Campeonatu Mundial de 2013 | Moscú, Rusia | 1º | 200 metros | 19,66 s |
2013 | Campeonatu Mundial de 2013 | Moscú, Rusia | 1º | 4×100 metros | 37,36 s |
2015 | Campeonatu Mundial de 2015 | Beixín, China | 1° | 100 metros | 9,79 s |
2015 | Campeonatu Mundial de 2015 | Beixín, China | 1° | 200 metros | 19,55 s (WL) |
2015 | Campeonatu Mundial de 2015 | Beixín, China | 1° | 4x100 metros | 37,37 s |
Ver tamién
[editar | editar la fonte]- Progresión de la plusmarca mundial de los 100 m llisos masculín
- Progresión de la plusmarca mundial de los 200 m llisos masculín
- Plusmarcas d'atletismu en Xuegos Olímpicos
- Medayistes olímpicos n'atletismu (100 metros llisos masculinos)
- Medayistes olímpicos n'atletismu (200 metros llisos masculinos)
- Medayistes olímpicos n'atletismu (4×100 metros relevos masculinos)
- Xamaica nel Campeonatu Mundial d'Atletismu de 2011
- Los diez atletes más rápidos en 100 metros
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ 1,0 1,1 Afirmao en: Olympedia. Identificador de atleta en Olympedia: 105512. Llingua de la obra o nome: alemán. Data de consulta: 21 xunu 2023. Data d'espublización: 2006.
- ↑ Afirmao en: Internet Movie Database. Identificador IMDb: nm3118048. Data de consulta: 12 agostu 2015. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ Afirmao en: CONOR.SI. Identificador CONOR.SI: 244451427. Llingua de la obra o nome: eslovenu. Data de consulta: 21 xunu 2023.
- ↑ URL de la referencia: https://www.biography.com/athletes/a45897247/usain-bolt.
- ↑ Usain Bolt World Junior Record 200M – 19.93 en YouTube
- ↑ Los Angeles Times (20 d'agostu de 2009). «Usain Bolt smashes world record in the 200». Consultáu'l 23 de xunetu de 2011.
- ↑ The Washington Post (21 d'agostu de 2009). «Jamaican Sprinters Such as Usain Bolt Quickly Reshape Nation's Identity». Consultáu'l 23 d'agostu de 2009.
- ↑ 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 8,11 8,12 Lawrence, Hubert; Samuels, Garfield (20 d'agostu de 2007). «Focus on Jamaica – Usain Bolt». Consultáu'l 1 de xunu de 2008.
- ↑ The Observer (1 de febreru de 2009). «Local heroes: Usain Bolt». Consultáu'l 3 de febreru de 2009.
- ↑ Jamaica Gleaner (24 de payares de 2008). «Bolt tops them again». Archiváu dende l'orixinal, el 2013-12-12. Consultáu'l 3 de febreru de 2009.
- ↑ Reuters (16 d'agostu de 2008). «Bolt's gold down to yam power, father says». Consultáu'l 27 de marzu de 2011.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 Sports Illustrated (16 d'agostu de 2008). «The Phenom». Archiváu dende l'orixinal, el 2013-07-27. Consultáu'l 17 d'agostu de 2008.
- ↑ Jamaica Gleaner (15 d'agostu de 2008). «Bolts bonded». Archiváu dende l'orixinal, el 2013-12-12. Consultáu'l 28 d'agostu de 2008.
- ↑ 14,0 14,1 Longmore, Andrew (24 d'agostu de 2008). «Brilliant Usain Bolt is on fast track to history». The Times (UK). Archivado del original el 2012-08-15. https://web.archive.org/web/20120815093644/http://berlin.iaaf.org/images/photofinish/3658/m_100_f_1.jpg. Consultáu'l 27 d'agostu de 2008.
- ↑ Jamaica Gleaner (5 d'agostu de 2008). «Bolt's Sherwood on 'gold alert'». Archiváu dende l'orixinal, el 2014-10-29. Consultáu'l 28 d'agostu de 2008.
- ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 BBC Sport (5 d'agostu de 2008). «Ten to watch: Usain Bolt». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 Jamaica Gleaner (18 d'agostu de 2008). «Pablo McNeil – the man who put the charge in Bolt». Archiváu dende l'orixinal, el 2013-07-27. Consultáu'l 26 d'agostu de 2008.
- ↑ 18,0 18,1 GBR Athletics. «Carifta Games (Under 17 boys)». Consultáu'l 17 d'agostu de 2008.
- ↑ IAAF (14 de xunetu de 2001). «Official Results – 200 metres – Men – Semi-Final». Consultáu'l 17 d'agostu de 2008.
- ↑ GBR Athletics. «Central American and Caribbean Junior Championships». Consultáu'l 17 d'agostu de 2008.
- ↑ IAAF (19 de xunetu de 2002). «Official Results – 200 metres – Men – Final». Consultáu'l 217 d'agostu de 2008.
- ↑ IAAF (18 de xunetu de 2002). «Official Results – 200 metres – Men – Heats». Consultáu'l 8 d'agostu de 2010.
- ↑ 23,0 23,1 The Times (16 d'agostu de 2008). «9.69 – and Usain Bolt didn't even try». Consultáu'l 17 d'agostu de 2008.
- ↑ The Guardian (28 d'agostu de 2010). «Usain Bolt: Fast and loose». Consultáu'l 28 d'agostu de 2010.
- ↑ IAAF (22 de xunetu de 2002). «Official Results – 4x100 metres – Men – Final». Consultáu'l 17 d'agostu de 2008.
- ↑ IAAF (22 de xunetu de 2002). «4x400 metres – Men – Final». Consultáu'l 17 d'agostu de 2008.
- ↑ 27,0 27,1 Carifta Games 2011. «Carifta Games Magacín, Part 2». Consultáu'l 12 d'ochobre de 2011.
- ↑ 28,0 28,1 «Carifta Games Magacín, Part 3». Carifta Games 2011. Consultáu'l 12 d'ochobre de 2011.
- ↑ IAAF. «Bolt named outstanding athlete of 32nd Carifta Games». Consultáu'l 5 de febreru de 2012.
- ↑ IAAF (23 de xunetu de 2003). «200 metres final results». Consultáu'l 17 d'agostu de 2008.
- ↑ 31,0 31,1 31,2 31,3 The Independent on Sunday (17 d'agostu de 2003). «Athletics: The boy they call Lightning is frightening». Consultáu'l 25 d'agostu de 2008.
- ↑ 32,0 32,1 32,2 IAAF (18 d'agostu de 2008). «A closer look beyond Bolt and his 9.69». Consultáu'l 26 d'agostu de 2008.
- ↑ USA Track and Field (1 d'agostu de 2008). «American Junior Outdoor Track & Field Records». Consultáu'l 17 d'agostu de 2008.
- ↑ The Guardian (24 d'agostu de 2008). «Olympics: Jamaican speed freak». Consultáu'l 8 d'agostu de 2008.
- ↑ 35,0 35,1 Caribbean Net News (21 d'abril de 2004). «Jamaica's Bolt on fast track to Olympics». Archiváu dende l'orixinal, el 2008-05-28. Consultáu'l 26 d'agostu de 2008. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- ↑ IAAF (12 d'abril de 2004). «Bolt dashes to 19.93 - World Junior 200m record!». Consultáu'l 7 de febreru de 2012.
- ↑ Caribbean Net News (4 de xunetu de 2004). «Jamaica names Bolt, Fenton to Olympic athletics team». Archiváu dende l'orixinal, el 2008-05-26. Consultáu'l 26 d'agostu de 2008. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- ↑ 38,0 38,1 38,2 38,3 38,4 IAAF. «Usain Bolt IAAF profile». Consultáu'l 17 d'agostu de 2008.
- ↑ 39,0 39,1 39,2 39,3 39,4 The Independent (4 d'agostu de 2008). «Bolt from the blue». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ 40,0 40,1 ABC (6 d'agostu de 2012). «Londres 2012:Bolt ta torcíu pola escoliosis». Consultáu'l 10 d'agostu de 2008.
- ↑ The Wall Street Journal (9 d'agostu de 2008). «'Cool Runnings' Are Heating Up». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ BBC Sport (10 d'avientu de 2005). «I was in gutter, admits Chambers». Consultáu'l 25 d'agostu de 2008.
- ↑ Caribbean Net News (12 de xunetu de 2005). «Non stopping Bolt as he blazes 20.03 at the CAC Championships». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-08-22. Consultáu'l 26 d'agostu de 2008. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- ↑ Caribbean Net News (29 de xunu de 2005). . Archiváu dende l'orixinal, el 2009-08-25. Consultáu'l 26 d'agostu de 2008. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- ↑ IAAF (11 d'agostu de 2005). «200 metres final». Consultáu'l 17 d'agostu de 2008.
- ↑ 46,0 46,1 Caribbean Net News (18 de mayu de 2006). «Bolt preparing to complete a full season, says manager». Archiváu dende l'orixinal, el 2008-05-25. Consultáu'l 28 d'agostu de 2008. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- ↑ 47,0 47,1 47,2 Caribbean Net News (24 de payares de 2005). «A cautious Bolt back on the track». Consultáu'l 26 d'agostu de 2008. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- ↑ Caribbean Net News (21 de payares de 2005). «Jamaica's Bolt recovers from motor vehicle accident». Consultáu'l 26 d'agostu de 2008. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- ↑ Caribbean Net News (23 de xunetu de 2008). «Even Bolt's coach convinced of 100m pedigree». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-08-22. Consultáu'l 26 d'agostu de 2008. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- ↑ Caribbean Net News (3 de mayu de 2006). «Bolt runs world leading 200m at Martinique Permit Meet». Archiváu dende l'orixinal, el 2008-05-26. Consultáu'l 26 d'agostu de 2008. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- ↑ 51,0 51,1 Caribbean Net News (2 de xunu de 2006). «Non sub-20, but Bolt optimistic about clash with Spearmon at Reebok Grand Prix». Archiváu dende l'orixinal, el 2008-11-20. Consultáu'l 26 d'agostu de 2008. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- ↑ The Guardian (12 de xunu de 2006). «Liu eclises Jackson with 110m hurdles record». Consultáu'l 17 d'agostu de 2008.
- ↑ IAAF (17 de setiembre de 2006). «World Cup in Athletics 2006 – Results 200 Metres Mens Final». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ IAAF (18 de xunetu de 2007). «23rd Vardinoyiannia 2007 – 100Metres Mens Results». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ IAAF (30 d'agostu de 2007). «Osaka 2007 – 200 metres mens final». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ IAAF (1 de setiembre de 2007). «Osaka 2007 – 4x100 Metres Relay – Mens Final». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ Jamaica Gleaner (5 de mayu de 2008). «'I didn't know I was going that fast' – Admits Bolt after rocketing to No. 2 on all-time 100m list with 9.76». Archiváu dende l'orixinal, el 2008-09-28. Consultáu'l 6 de setiembre de 2008.
- ↑ The Guardian (4 de mayu de 2008). «Lightning Bolt clocks second fastest ever 100m». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ 59,0 59,1 IAAF (4 de mayu de 2008). «Bolt stuns with 9.76 dash in Kingston – Jamaica International report». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ Caribbean Net News (7 de mayu de 2008). «American legend Johnson admits to being 'shocked' by Bolt run». Consultáu'l 26 d'agostu de 2008. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'Net News (7 de mayu de 2008). «[http://www.caribbeannetnews.com/article.php?news_id=7643 American legend Johnson admits to being 'shocked' by Bolt run». Consultáu'l 26 d'agostu de 2008. historial] y la Net News (7 de mayu de 2008). «[http://www.caribbeannetnews.com/article.php?news_id=7643 American legend Johnson admits to being 'shocked' by Bolt run». Consultáu'l 26 d'agostu de 2008. última versión]).
- ↑ IAAF (1 de xunu de 2008). «Bolt 9.72 in New York! – World 100 metres record – IAAF World Athletics Tour». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ 62,0 62,1 The Times (2 de xunu de 2008). «Usain Bolt runs into indifference». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-05-21. Consultáu'l 16 d'agostu de 2008.
- ↑ Caribbean Net News (12 de xunu de 2008). «Lightning Bolt to run first 200m of season». Consultáu'l 26 d'agostu de 2008. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'Net News (12 de xunu de 2008). «[http://www.caribbeannetnews.com/article.php?news_id=8474 Lightning Bolt to run first 200m of season». Consultáu'l 26 d'agostu de 2008. historial] y la Net News (12 de xunu de 2008). «[http://www.caribbeannetnews.com/article.php?news_id=8474 Lightning Bolt to run first 200m of season». Consultáu'l 26 d'agostu de 2008. última versión]).
- ↑ 64,0 64,1 IAAF (14 de xunetu de 2008). «Bolt runs 200m in 19.67sec in Athens – IAAF World Athletics Tour». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ IAAF (12 de xunu de 2008). «Robles 12.87 World Record in Ostrava! – IAAF World Athletics Tour». Consultáu'l 26 d'agostu de 2008.
- ↑ Sports Jamaica (3 de xunu de 2008). «Usain Bolt and Glen Mills: Long, winding journey to a world record». Consultáu'l 25 d'agostu de 2008.
- ↑ The Independent on Sunday (20 de xunetu de 2008). «Non Bolt from blue but he can be star of fast show». Consultáu'l 25 d'agostu de 2008.
- ↑ ESPN (11 d'agostu de 2008). «Bolt may be 100 favourite, but Gay in better position to win». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ The Daily Telegraph (6 d'agostu de 2008). «Beijing Olympics: Usain Bolt set to run in both the 100 and 200 metres». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ The Times (14 d'agostu de 2008). «Michael Johnson backs Usain Bolt to win sprint duel». Archiváu dende l'orixinal, el 2012-08-15. Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ IAAF (15 d'agostu de 2008). «Beijing Olympics 2008 – Results 100 metres men's finals – Heats». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ IAAF (16 d'agostu de 2008). «Beijing Olympics 2008 – Results 100 metres men's finals – Quarter finals». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ IAAF (16 d'agostu de 2008). «Beijing Olympics 2008 – Results 100 metres men's finals – Semi finals». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ IAAF. «12th IAAF World Championships In Athletics: IAAF Statistics Handbook. Berlin 2009». Archiváu dende l'orixinal, el 2012-10-22. Consultáu'l 2 d'agostu de 2009.
- ↑ BBC Sport (16 d'agostu de 2008). «Bolt surdes to gold in new record». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ 76,0 76,1 76,2 The New York Times (16 d'agostu de 2008). «Bolt Is World's Fastest—by a Mile». Consultáu'l 19 d'agostu de 2008.
- ↑ The New Zealand Herald (17 d'agostu de 2008). «Olympics: Bolt smashes 100m record». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'New Zealand Herald (17 d'agostu de 2008). «[http://www.nzherald.co.nz/event/story.cfm?c_id=502&objectid=10527480 Olympics: Bolt smashes 100m record». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008. historial] y la New Zealand Herald (17 d'agostu de 2008). «[http://www.nzherald.co.nz/event/story.cfm?c_id=502&objectid=10527480 Olympics: Bolt smashes 100m record». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008. última versión]).
- ↑ Weltklasse Zürich. «Usain Bolt: 'Mission accomplished' in Beijing, next stop Zürich». Archiváu dende l'orixinal, el 2011-07-07. Consultáu'l 26 d'agostu de 2008.
- ↑ Herald Sun (11 de setiembre de 2008). «Scientists say Usain Bolt could have gone faster». Consultáu'l 10 de setiembre de 2008. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- ↑ American Journal of Physics (marzu de 2009). «How fast could Usain Bolt have run? A dynamical study». Consultáu'l 1 de mayu de 2012.
- ↑ The Independent (17 d'agostu de 2008). «Bolt of lightning leaves the rest of mankind far behind». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ The Guardian (19 d'agostu de 2008). «Bolt's showboating is a slap for us idealists». Consultáu'l 19 d'agostu de 2008.
- ↑ AP (21 d'agostu de 2008). «IOC Rips Bolt for Lack of 'Respect'». Consultáu'l 21 d'agostu de 2008.
- ↑ The Times (21 d'agostu de 2008). «Deluded Jacques Rogge fails to see the champion in Usain Bolt». Archiváu dende l'orixinal, el 2011-09-18. Consultáu'l 21 d'agostu de 2008.
- ↑ IAAF (16 d'agostu de 2008). «"It was crazy, phenomenal" – Bolt's 9.69 100 metres stuns the Bird's Nest». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ The Wasington Post (23 d'agostu de 2008). «IAAF sides with Bolt on Rogge comments». Consultáu'l 26 d'agostu de 2008.
- ↑ Reuters (18 d'agostu de 2008). «Bolt's bid for double safely under way». Consultáu'l 23 de xunetu de 2011.
- ↑ The Daily Telegraph (20 d'agostu de 2008). «Michael Johnson: I think my Olympic 200metres world record is safe from Usain Bolt – for now». Consultáu'l 20 d'agostu de 2008.
- ↑ BBC Sport (18 d'agostu de 2008). «Jamaican Bolt second in 200 metres heat». Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ BBC Sport (19 d'agostu de 2008). «Super Bolt eases into 200 metres final». Consultáu'l 19 d'agostu de 2008.
- ↑ 91,0 91,1 BBC Sport (20 d'agostu de 2008). «Bolt claims 200m gold with record». Archiváu dende l'orixinal, el 2008-08-21. Consultáu'l 20 d'agostu de 2008.
- ↑ IAAF (20 d'agostu de 2008). «NEWS FLAX – Bolt does the double with 19.30 seconds WORLD RECORD!». Consultáu'l 20 d'agostu de 2008.
- ↑ Bolt earns sprint double, breaks world record. CBC. 20 d'agostu de 2008. Archivado del original el 2008-08-22. https://web.archive.org/web/20080822195527/http://www.cbc.ca/olympics/athletics/story/2008/08/20/mens-200-final.html. Consultáu'l 20 d'agostu de 2008.
- ↑ 94,0 94,1 «Bolt cements greatness, sets world record in 200 with 19.30». Sports Illustrated. 20 d'agostu de 2008. Archivado del original el 2008-08-24. https://web.archive.org/web/20080824073514/http://sportsillustrated.cnn.com/2008/olympics/2008/writers/tim_layden/08/20/bolt.record/index.html. Consultáu'l 21 d'agostu de 2008.
- ↑ Bolt grabs third gold and record. BBC Sport. 22 d'agostu de 2008. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/olympics/athletics/7576737.stm. Consultáu'l 22 d'agostu de 2008.
- ↑ «NEWS FLAX – World 4x100m record, 37.10s – BOLT and JAMAICA again!». IAAF (22 d'agostu de 2008). Consultáu'l 22 d'agostu de 2008.
- ↑ «Jamaica smashes WR in men's relay». ABC (22 d'agostu de 2008). Consultáu'l 22 d'agostu de 2008.
- ↑ «"Lightning" Bolt donates for children in China's quake zone». China Daily (23 d'agostu de 2008). Consultáu'l 25 d'agostu de 2008.
- ↑ Steve, Nearman (25 d'agostu de 2008). «Bolt not done yet». The Washington Times. Consultáu'l 27 d'agostu de 2008.
- ↑ Phillips, Mitch (25 d'agostu de 2008). Bolt's Olympic heroics arrive just in time. Reuters. http://africa.reuters.com/sport/news/usnBAN524081.html. Consultáu'l 27 de marzu de 2011. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- ↑ Fordyce, Tom (24 de febreru de 2004). The THG scandal explained. BBC Sport. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/athletics/3210876.stm. Consultáu'l 27 d'agostu de 2008.
- ↑ Johnson dismisses sabotage claims. BBC Sport. 31 de xunetu de 2006. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/athletics/5230484.stm. Consultáu'l 27 d'agostu de 2008.
- ↑ «Jones returns five medals from 2000 Sydney Olympics». ESPN (8 d'ochobre de 2007). Consultáu'l 27 d'agostu de 2008.
- ↑ Maese, Rick (24 d'agostu de 2008). «A cleaner Olympics? Despite drug test numbers, don't count on it». The Los Angeles Times. Archivado del original el 2008-08-27. https://web.archive.org/web/20080827044024/http://www.latimes.com/sports/printedition/la-sp-olymaese24-2008aug24,0,5371815.story. Consultáu'l 27 d'agostu de 2008. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- ↑ Conte, Victor (18 d'agostu de 2008). «Conte: World Anti-Doping Agency needs to beef up offseason steroid testing». New York Daily News. http://www.nydailynews.com/sports/2008olympics/2008/08/18/2008-08-18_conte_world_antidoping_agency_needs_to_b.html. Consultáu'l 27 d'agostu de 2008.
- ↑ Broadbent, Rick (18 d'agostu de 2008). «Usain Bolt: a Jamaican miracle». The Times (UK). Archivado del original el 2012-08-15. https://web.archive.org/web/20120815093644/http://berlin.iaaf.org/images/photofinish/3658/m_100_f_1.jpg. Consultáu'l 27 de xunetu de 2008.
- ↑ Flynn, LeVaughn (3 de xunu de 2008). «Usain Bolt and Glen Mills: Long, winding journey to a world record». Jamaica Gleaner. Archiváu dende l'orixinal, el 2008-09-17. Consultáu'l 27 d'agostu de 2008.
- ↑ «Bolt ok with tests». Jamaica Gleaner (27 d'agostu de 2008). Archiváu dende l'orixinal, el 2008-08-29. Consultáu'l 27 d'agostu de 2008.
- ↑ 109,0 109,1 Turnbull, Simon (30 d'agostu de 2008). «Non fireworks, or lightning, but Bolt eases to another triumph». The Independent (UK). http://www.independent.co.uk/sport/xeneral/athletics/non-fireworks-or-lightning-but-bolt-eases-to-another-triumph-913384.html. Consultáu'l 31 d'agostu de 2008.
- ↑ Sampaolo, Diego (2 de setiembre de 2008). «Powell improves to 9.72, Bolt dashes 19.63 in Lausanne – IAAF World Athletics Tour». IAAF. Consultáu'l 6 de setiembre de 2008.
- ↑ Phillips, Michael (3 de setiembre de 2008). «Powell threatens Bolt's 100m record». The Guardian (UK). http://www.guardian.co.uk/sport/2008/sep/03/athletics.asafapowell?gusrc=rss&feed=sport. Consultáu'l 6 de setiembre de 2008.
- ↑ Turnbull, Simon (6 de setiembre de 2008). «Bolt win rounds off a golden summer». The Independent (UK). https://web.archive.org/web/http://www.independent.co.uk/sport/xeneral/athletics/bolt-win-rounds-off-a-golden-summer-920944.html. Consultáu'l 6 de setiembre de 2008.
- ↑ «Welcoming home our Olympians». Jamaica Gleaner (5 d'ochobre de 2008). Archiváu dende l'orixinal, el 2009-05-07. Consultáu'l 20 d'ochobre de 2008.
- ↑ «Bolt and Isinbayeva are World Athletes of the Year – 2008 World Athletics Gala». IAAF (23 de payares de 2008). Consultáu'l 16 d'avientu de 2008.
- ↑ Bolt sets sights on 400m record. BBC Sport. 15 d'avientu de 2008. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/athletics/7782760.stm. Consultáu'l 16 d'avientu de 2008.
- ↑ «Bolt maintains improvement over longer sprint». Reuters (22 de febreru de 2009). Consultáu'l 16 de mayu de 2009.
- ↑ «Usain Bolt makes a winning start on his return to 100m action». The Independent (15 de marzu de 2009). Consultáu'l 16 de mayu de 2009.
- ↑ «Bolt Manchester date is still on». IAAF (13 de mayu de 2009). Consultáu'l 16 de mayu de 2009.
- ↑ «Bolt runs 14.35 sec for 150m; covers 50m–150m in 8.70 sec!». IAAF (16 de mayu de 2009). Consultáu'l 17 de mayu de 2009.
- ↑ «Bolt 9.86 and Fraser 10.88; Walker and Phillips excel over hurdles – JAM Champs, Day 2». IAAF (28 de xunu de 2009). Consultáu'l 29 de xunu de 2009.
- ↑ «Bolt completes double; ‘Not 100%' Veronica Campbell-Brown runs 22.40 – JAM Champs, Day 3». IAAF (29 de xunu de 2009). Consultáu'l 29 de xunu de 2009.
- ↑ «Bolt rules out threat to record». IAAF (28 de xunu de 2009). Consultáu'l 29 de xunu de 2009.
- ↑ «Despite the rain, Bolt blasts 19.59sec in Lausanne – IAAF World Athletics Tour». IAAF (7 de xunetu de 2009). Consultáu'l 23 de xunetu de 2009.
- ↑ «Bolt storms to stunning victory». BBC Sport. 7 de xunetu de 2009. http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/athletics/8139554.stm. Consultáu'l 7 de xunetu de 2009.
- ↑ «Event Report – Men's 100m – Semi-Final». IAAF. 16 d'agostu de 2009. http://berlin.iaaf.org/news/kind=108/newsid=52994.html. Consultáu'l 16 d'agostu de 2009.
- ↑ «Event Report – Men's 100m – Final». IAAF (16 d'agostu de 2009). Consultáu'l 16 d'agostu de 2009.
- ↑ «Bolt Shatters 100-Meter World Record». New York Times (16 d'agostu de 2009). Consultáu'l 16 d'agostu de 2009.
- ↑ New World Record for Usain Bolt – from Universal Sports en YouTube
- ↑ Mulkeen, Jon (2009-08-20). Event Report – Men's 200m – Final. IAAF. Retrieved on 2009-08-21.
- ↑ Hart, Simon (2009-08-20). World Athletics: Usain Bolt breaks 200 metres world record in 19.19 seconds. The Daily Telegraph. Retrieved on 2009-08-21.
- ↑ Wallace Spearmon Earns Bronze In 200 As Three Others Advance To World Champ Finals Archiváu 2009-08-26 en Wayback Machine. KBTX (2009-08-20). Retrieved on 2009-08-21.
- ↑ «Awesome Bolt breaks 200m record». BBC Sport. 20 d'agostu de 2009. http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/athletics/8213036.stm. Consultáu'l 20 d'agostu de 2009.
- ↑ 100 Metres – M Final. IAAF (2009-08-20). Retrieved on 2009-08-21.
- ↑ Kessel, Anna (2009-08-20). 'I aim to become a legend,' says Usain Bolt as he smashes 200m world record. The Guardian. Retrieved on 2009-08-21.
- ↑ Men's 200m Final 2008 Olympics. NBC (2009-08-20). Retrieved on 2009-08-21.
- ↑ Men's 100m Final 2008 Olympics Archiváu 2009-11-03 en Wayback Machine. NBC (2009-08-20). Retrieved on 2009-08-21.
- ↑ «Jamaica dominates the 400 meter relays». trackalerts.com (22 d'agostu de 2009). Archiváu dende l'orixinal, el 2009-08-29. Consultáu'l 14 de febreru de 2010.
- ↑ «Grateful Usain Bolt given 3-ton piece of Berlin Wall». ESPN. ESPN.com (23 d'agostu de 2009).
- ↑ http://eurosport.yahoo.com/21082009/58/berlin-2009-powell-bolt-beat-long-jump-wr.html (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- ↑ Bolt and Richards are World Athletes of the Year – 2009 World Athletics Gala. IAAF (2009-11-22). Retrieved on 2009-11-22.
- ↑ Foster, Anthony (2010-05-02). Bolt sizzles 19.56 in 200m opener in Kingston. IAAF. Retrieved on 2010-05-02.
- ↑ Dominant Usain Bolt wins season opener in South Korea. BBC Sport (2010-05-19). Retrieved on 2010-08-08.
- ↑ Broadbent, Rick (2010-05-24). Usain Bolt cool on records after sparkling Diamond League debú Archiváu 2010-06-01 en Wayback Machine. The Times. Retrieved on 2010-08-08.
- ↑ Hart, Simon (2010-07-08). Usain Bolt urged by doctors to stick with 100m until injury worries clear. The Daily Telegraph. Retrieved on 2010-08-08.
- ↑ Hart, Simon (2010-05-27). Usain Bolt falls just short of 300m world record at Golden Spike meeting in Ostrava. The Daily Telegraph. Retrieved on 2010-08-08.
- ↑ Bolt beats Blake, Martina. ESPN (2010-07-08). Retrieved on 2010-08-08.
- ↑ Bolt beats rival Powell in Paris Diamond League 100m. BBC Sport (2010-07-16). Retrieved on 2010-08-08.
- ↑ Tyson Gay beats Usain Bolt over 100m for first time. BBC Sport (2010-08-06). Retrieved on 2010-08-08.
- ↑ Stockholm packs in tight to see Gay finish well clear of Bolt, 9.84–9.97 – REPORT – Samsung Diamond League. IAAF (2010-08-06). Retrieved on 2010-08-08.
- ↑ «Usain Bolt false starts, eliminated in final». ESPN. 28 d'agostu de 2011. http://espn.go.com/olympics/trackandfield/story/_/id/6903427/world-championships-usain-bolt-eliminated-100-meter-final-false-start.
- ↑ The Guardian (3 de setiembre de 2011). «Usain Bolt runs fourth-fastest 200m and claims he was 'conservative'». Consultáu'l 6 de mayu de 2012.
- ↑ ABC (25 de mayu de 2012). «Usain Bolt conquista Ostrava». Consultáu'l 9 de xunetu de 2012.
- ↑ IAAF (29 de mayu de 2012). «Bolt meets the press in Rome - Samsung Diamond League». Consultáu'l 9 de xunetu de 2012.
- ↑ Mail Online (31 de mayu de 2012). «Bolt strikes again! Usain storms to win in Rome and clocks fastest time this year». Consultáu'l 9 de xunetu de 2012.
- ↑ ABC (8 de xunu de 2012). «Usain Bolt gana en Oslo con 9.79». Consultáu'l 9 de xunetu de 2012.
- ↑ IAAF (30 de xunu de 2012). «Blake defeats Bolt with sizzling 9.75, Fraser-Pryce dazzles with 10.70 national record in Kingston - Jamaican Olympic Trials, Day 2». Consultáu'l 9 de xunetu de 2012.
- ↑ Prensa Llibre (2 de xunetu de 2012). «Usain Bolt caltién la sele enantes de les pruebes olímpiques». Consultáu'l 9 de xunetu de 2012.
- ↑ IAAF (2 de xunetu de 2012). «More upsets in Kingston - Blake defeats Bolt at 200m, Fraser-Pryce a double winner - Jamaican Olympic Trials, Day 4». Consultáu'l 9 de xunetu de 2012.
- ↑ Whosay (5 de xunetu de 2012). «UPDATE FROM GLEN MILLS AND USAIN BOLT». Consultáu'l 9 de xunetu de 2012.
- ↑ Vanguardia (30 de xunetu de 2012). «Archived copy». Archiváu dende l'orixinal, el 2015-05-14. Consultáu'l 30 de xunetu de 2012.
- ↑ 161,0 161,1 IAAF (5 d'agostu de 2012). . Consultáu'l 5 d'agostu de 2012.
- ↑ IAAF (5 d'agostu de 2012). «100 Metres - M SEMI-FINAL». Consultáu'l 5 d'agostu de 2012.
- ↑ Huffington Post (5 d'agostu de 2012). «Xuegos Olímpicos: Usain Bolt impon récor olímpicu con 9.63 segundos en 100 metros planos y gana oru». Consultáu'l 5 d'agostu de 2012.
- ↑ IAAF (9 d'agostu de 2012). «London 2012 - Event Report - Men's 200m Final». Consultáu'l 9 d'agostu de 2012.
- ↑ Huffington Post (9 d'agostu de 2012). «Xuegos Olímpicos: Usain Bolt fai historia y gana el doblete cola medaya d'oru en 200 metros planos». Consultáu'l 9 d'agostu de 2012.
- ↑ L'Universal (11 d'agostu de 2012). «Usain Bolt termina a lo grande, con oru y récor mundial». Consultáu'l 11 d'agostu de 2012.
- ↑ IAAF (24 de payares de 2012). «BOLT AND FELIX ARE 2012 WORLD ATHLETES OF THE YEAR». Consultáu'l 24 de payares de 2012.
- ↑ News.como.au (10 de febreru de 2013). «Usain Bolt opens season with solid 400m at the Camperdown Classic». Consultáu'l 2 d'agostu de 2013.
- ↑ IAAF (23 de febreru de 2013). «BOLT AND BLAKE GRACE THE GIBSON RELAYS». Consultáu'l 2 d'agostu de 2013.
- ↑ The Guardian (16 de febreru de 2013). «Usain Bolt's NBA All-Star bow proves sprinter should stay on the right track». Consultáu'l 2 d'agostu de 2013.
- ↑ ESPN (11 de marzu de 2013). «Usain Bolt wins Laureus Award». Consultáu'l 2 d'agostu de 2013.
- ↑ IAAF (31 de marzu de 2013). «BOLT BLAZES TO VICTORY IN RIO BEACH RACE». Consultáu'l 2 d'agostu de 2013.
- ↑ El Nuevo Siglo (9 de mayu de 2013). «Islles Caimán: Bolt abre con un 10.09s». Consultáu'l 2 d'agostu de 2013.
- ↑ IAAF (6 de xunu de 2013). «GATLIN UPSETS BOLT, AHOURE SURPRISES FELIX IN ROME - IAAF DIAMOND LEAGUE». Consultáu'l 2 d'agostu de 2013.
- ↑ IAAF (11 de xunu de 2013). «OSLO PRESS CONFERENCE HIGHLIGHTS – IAAF DIAMOND LEAGUE». Consultáu'l 2 d'agostu de 2013.
- ↑ IAAF (13 de xunu de 2013). «BOLT BACK WITH A BANG IN OSLO – IAAF DIAMOND LEAGUE». Consultáu'l 2 d'agostu de 2013.
- ↑ ABC (14 de xunu de 2013). «Usain Bolt, inalcanzable en Oslo». Consultáu'l 2 d'agostu de 2013.
- ↑ IAAF (22 de xunu de 2013). «WORLD-LEADING WINS FROM GAI, GARDNER AND DAY AT US CHAMPIONSHIPS». Consultáu'l 2 d'agostu de 2013.
- ↑ Cadena Ser (14 de xunetu de 2013). «Tyson Gay y Asafa Powell, acusaos de dopaxe». Consultáu'l 2 d'agostu de 2013.
- ↑ BBC (17 de xunetu de 2013). «Yohan Blake out of World Championships with injury». Consultáu'l 2 d'agostu de 2013.
- ↑ IAAF (27 de xunetu de 2013). «BOLT BRINGS A BIT OF LIGHTNING TO LONDON – IAAF DIAMOND LEAGUE». Consultáu'l 5 d'agostu de 2013.
- ↑ RTVE (17 d'agostu de 2013). «Usain Bolt consigue'l so tercer títulu mundial consecutivu de 200 metros». Consultáu'l 17 d'agostu de 2013.
- ↑ BBC Sport (2 d'agostu de 2014). «Usain Bolt: Glasgow 2014 gold for Jamaica in 4x100m relay». Consultáu'l 25 d'agostu de 2014.
- ↑ The Daily Telegraph (3 d'agostu de 2014). «Usain Bolt thrills Glasgow Commonwealth Games with relay gold but not planning to race Gold Coast 2018». Consultáu'l 25 d'agostu de 2014.
- ↑ IAAF (19 d'abril de 2015). «Bolt wins first 100 m race of 2015 in Rio». Consultáu'l 30 de xunetu de 2015.
- ↑ NBC (2 de mayu de 2015). «U.S. holds off Usain Bolt at World Relays». Consultáu'l 30 de xunetu de 2015.
- ↑ IAAF (13 de xunu de 2015). «Bowiw and McCorory dominate, Bolt challenged in New York-IAAF Diamond League». Consultáu'l 30 de xunetu de 2015.
- ↑ NBC (30 de xunu de 2015). «Usain Bolt pulls out of July Track Meets». Consultáu'l 30 de xunetu de 2015.
- ↑ IAAF (24 de xunetu de 2015). «Bolt lights up London as Farah flies to world-leading win-IAAF Diamond League». Consultáu'l 30 de xunetu de 2015.
- ↑ IAAF (24 d'agostu de 2015). «Bolt the champion finds a way to win». Consultáu'l 6 de setiembre de 2015.
- ↑ Cadena SER (29 d'agostu de 2015). «Los once oros de lleenda de Usain Bolt». Consultáu'l 6 de setiembre de 2015.
- ↑ Gullan, Scott (17 d'agostu de 2008). «Usain Bolt wins 100m gold at the Beijing Olympics». The Australian. http://www.theaustralian.news.com.au/beijing_olympics/story/0,27313,24188957-5017607,00.html. Consultáu'l 18 d'agostu de 2008. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- ↑ Fletcher, Damian (18 d'agostu de 2008). «Olympic 100m hero Usain Bolt powered by chicken nuggets and yams». The Daily Mirror. Consultáu'l 18 d'agostu de 2008.
- ↑ Mountford, Adam (8 de febreru de 2009). «Windies triumph delights Bolt». BBC Sport. Consultáu'l 9 de febreru de 2009.
- ↑ «Usain Bolt likes to watch Sachin, Gayle». MSN (22 d'agostu de 2008). Archiváu dende l'orixinal, el 22 d'agostu de 2008. Consultáu'l 23 d'agostu de 2008.
- ↑ «Gayle returns as Windies skipper». BBC News. 2 de payares de 2009. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/cricket/other_international/west_indies/8338865.stm.
- ↑ «Usain Bolt gives respect to cricketer Matthew Hayden». Herald Sun. 22 d'agostu de 2008. http://www.news.com.au/heraldsun/story/0,21985,24222032-2882,00.html. Consultáu'l 25 d'agostu de 2008.
- ↑ 198,0 198,1 RFI. «Lightning Bolt strikes Paris». Consultáu'l 18 de febreru de 2012.
- ↑ RFI. «fourfourtwo interview».
- ↑ The Independent. «Bolt offers tips to Ronaldo at Manchester United training». Consultáu'l 15 de xunu de 20009.
- ↑ ESPN Socernnet (9 de xunu de 2011). «Usain Bolt: I could play for Man Utd when I retire». Archiváu dende l'orixinal, el 2011-06-12. Consultáu'l 18 de febreru de 2012.
- ↑ Olé. «“Encho per Arxentina en fútbol”». Consultáu'l 11 d'agostu de 2012.
- ↑ The Daily Telegraph (16 de xunetu de 2010). «Usain Bolt turns DJ in Paris».
- ↑ El Mundo (8 de mayu de 2013). «Usain Bolt y el so Nissan GT-R». Consultáu'l 30 de xunetu de 2015.
- ↑ Daily Mail (16 de febreru de 2010). «Globetrotter David Dein is on board with the England 2018 World Cup bid at last».
- ↑ HarperCollins. «Faster than Lightning: My Autobiography». Archiváu dende l'orixinal, el 2013-10-24. Consultáu'l 3 de payares de 2013.
- ↑ ABC (3 de payares de 2013). «Mujer, sexu y porros na autobiografía de Usain Bolt».
- ↑ «Fastest man on Earth Usain Bolt wins Laureus World Sportsman of the Year Award». Consultáu'l 6 de payares de 2009.
- ↑ «2010 Laureus World Sports Awards Winners are Announced Award». Consultáu'l 10 de marzu de 2010.
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]- Wikiquote tien frases célebres suyes o que faen referencia a Usain Bolt.
- Ficha de Usain Bolt n'Olympic.org
- Ficha de Usain Bolt n'IAAF.org
Predecesor: Asafa Powell |
Plusmarquista mundial de 100 m llisos 31 de mayu de 2008 |
Socesor: Vixente |
Predecesor: Justin Gatlin Usain Bolt |
Campeón Olímpicu de 100 metros llisos Xuegos Olímpicos de Beixín 2008 Xuegos Olímpicos de Londres 2012 |
Socesor: Usain Bolt Vixente |
.
- Wikipedia:Revisar traducción
- Homes
- Persones nacíes en 1986
- Persones vives
- Velocistes
- Atletes de Xamaica
- Abanderaos olímpicos de Xamaica
- Deportistes nos Xuegos Olímpicos d'Atenes 2004
- Deportistes nos Xuegos Olímpicos de Beixín 2008
- Deportistes nos Xuegos Olímpicos de Londres 2012
- Medayistes olímpicos de Xamaica
- Medayistes olímpicos d'oru