Sphex
Sphex ![]() | ||
---|---|---|
![]() | ||
Clasificación científica | ||
Reinu: | Animalia | |
Filu: | Arthropoda | |
Clas: | Insecta | |
Orde: | Hymenoptera | |
Familia: | Sphecidae | |
Subfamilia: | Sphecinae | |
Tribu: | Sphecini | |
Xéneru: |
Sphex Linnaeus, 1758 | |
Especies | ||
más de 130 | ||
Consultes | ||
[editar datos en Wikidata] |

Sphex ye un xéneru d'himenópteros de la familia Sphecidae. Conócense más de 130 especies.
Son depredadores cosmopolites que piquen y paralicen insectos presa . En preparación pa la puesta de güevos constrúin un ñeru protexíu (la mayoría escaven ñeros en suelu, ente qu'otres usen furacos presistentes). Depués almacenen insectos cazaos, Dictyoptera, Lepidoptera, Hymenoptera o saltapraos longicornios o arañes. Davezu les preses déxenles con vida , pero paralizaes poles toxines de l'aviespa. Les aviespes ponen los sos güevos nel ñeru suministráu , en delles especies, la madre sigue trayendo preses a les sos críes. Cuando nacen los bárabos, aliméntense de los insectos paralizaos.
La bien conocida especie de la gran aviespa escavadora dorada (Sphex ichneumoneus) #atopar n'América del Norte . Les aviespes en desenvolvimientu pasen l'iviernu nel so nial. Mientres el branu una fema puede construyir hasta seis ñeros, caún con delles alvioles pa los sos güevos. La construcción y el suministru de los ñeros faise según un estilu pasu a pasu estereotipáu .
Les capacidaes de saléu de Sphex estudióles l'etólogu Niko Tinbergen. Richard Dawkins y Jane Brockmann estudiaron les rivalidaes por ñeros ente femes de Sphex ichneumoneus.[1]
Especies
[editar | editar la fonte]Munches especies que taben d'antiguo nesta familia lleváronse a otres families.
El xéneru Sphex contién más de 100 especies:[2]
- Sphex abyssinicus (Arnold, 1928)
- Sphex ahasverus Kohl, 1890
- Sphex alacer Kohl, 1895
- Sphex antennatus F. Smith, 1856
- Sphex argentatus Fabricius, 1787
- Sphex argentinus Taschenberg, 1869
- Sphex ashmeadi (Fernald, 1906)
- Sphex atropilosus Kohl, 1885
- Sphex basilicus (R. Turner, 1915)
- Sphex bilobatus Kohl, 1895
- Sphex bohemanni Dahlbom, 1845
- Sphex brachystomus Kohl, 1890
- Sphex brasilianus Saussure, 1867
- Sphex caeruleanus Drury, 1773
- Sphex caliginosus Erichson, 1849
- Sphex camposi Campos, 1922
- Sphex carbonicolor Van der Vecht, 1973
- Sphex castaneipes Dahlbom, 1843
- Sphex cinerascens Dahlbom, 1843
- Sphex cognatus F. Smith, 1856
- Sphex confrater Kohl, 1890
- Sphex cristi Genaro in Genaro & Juarrero, 2000
- Sphex cubensis (Fernald, 1906)
- Sphex darwinensis R. Turner, 1912
- Sphex decipiens Kohl, 1895
- Sphex decoratus F. Smith, 1873
- Sphex deplanatus Kohl, 1895
- Sphex diabolicus F. Smith, 1858
- Sphex dorsalis Lepeletier de Saint Fargeau, 1845
- Sphex dorycus Guérin-Méneville, 1838
- Sphex ephippium F. Smith, 1856
- Sphex ermineus Kohl, 1890
- Sphex erythrinus (Guiglia, 1939)
- Sphex ferrugineipes W. Fox, 1897
- Sphex finschii Kohl, 1890
- Sphex flavipennis Fabricius, 1793
- Sphex flavovestitus F. Smith, 1856
- Sphex formosellus Van der Vecht, 1957
- Sphex fumicatus Christ, 1791
- Sphex fumipennis F. Smith, 1856
- Sphex funerarius Gussakovskij, 1934
- Sphex gaullei Berland, 1927
- Sphex gilberti R. Turner, 1908
- Sphex gisteli Strand, 1916
- Sphex guatemalensis Cameron, 1888
- Sphex habenus Say, 1832
- Sphex haemorrhoidalis Fabricius, 1781
- Sphex hirtipes Fabricius, 1793
- Sphex ichneumoneus (Linnaeus, 1758)
- Sphex incomptus Gerstaecker, 1871
- Sphex ingens F. Smith, 1856
- Sphex inusitatus Yasumatsu, 1935
- Sphex jamaicensis (Drury, 1773)
- Sphex jansei Cameron, 1910
- Sphex kolthoffi Gussakovskij, 1938
- Sphex lanatus Mocsáry, 1883
- Sphex latreillei Lepeletier de Saint Fargeau, 1831
- Sphex latro Erichson, 1849
- Sphex leuconotus Brullé, 1833
- Sphex libycus Beaumont, 1956
- Sphex lucae Saussure, 1867
- Sphex luctuosus F. Smith, 1856
- Sphex madasummae Van der Vecht, 1973
- Sphex malagassus Saussure, 1890
- Sphex mandibularis Cresson, 1869
- Sphex maximiliani Kohl, 1890
- Sphex melanocnemis Kohl, 1885
- Sphex melanopus Dahlbom, 1843
- Sphex melas Gussakovskij, 1930
- Sphex mendozanus Brèthes, 1909
- Sphex mimulus R. Turner, 1910
- Sphex mochii Giordani Soika, 1942
- Sphex modestus F. Smith, 1856
- Sphex muticus Kohl, 1885
- Sphex neavei (Arnold, 1928)
- Sphex neoumbrosus Jha & Farooqui, 1996
- Sphex nigrohirtus Kohl, 1895
- Sphex nitidiventris Spinola, 1851
- Sphex nudus Fernald, 1903
- Sphex observabilis (R. Turner, 1918)
- Sphex opacus Dahlbom, 1845
- Sphex optimus F. Smith, 1856
- Sphex oxianus Gussakovskij, 1928
- Sphex paulinierii Guérin-Méneville, 1843
- Sphex pensylvanicus Linnaeus, 1763
- Sphex permagnus (Willink, 1951)
- Sphex peruanus Kohl, 1890
- Sphex praedator F. Smith, 1858
- Sphex prosper Kohl, 1890
- Sphex pruinosus Germar, 1817
- Sphex resinipes (Fernald, 1906)
- Sphex resplendens Kohl, 1885
- Sphex rex Hensen, 1991
- Sphex rhodosoma (R. Turner, 1915)
- Sphex rufinervis Pérez, 1985
- Sphex rufiscutis (R. Turner, 1918)
- Sphex rugifer Kohl, 1890
- Sphex satanas Kohl, 1898
- Sphex schoutedeni Kohl, 1913
- Sphex schrottkyi (Bertoni, 1918)
- Sphex semifossulatus Van der Vecht, 1973
- Sphex sericeus (Fabricius, 1804)
- Sphex servillei Lepeletier de Saint Fargeau, 1845
- Sphex solomon Hensen, 1991
- Sphex stadelmanni Kohl, 1895
- Sphex staudingeri Gribodo, 1894
- Sphex subhyalinus W. Fox, 1899
- Sphex subtruncatus Dahlbom, 1843
- Sphex tanoi Tsuneki, 1974
- Sphex taschenbergi Magretti, 1884
- Sphex tepanecus Saussure, 1867
- Sphex texanus Cresson, 1873
- Sphex tinctipennis Cameron, 1888
- Sphex tomentosus Fabricius, 1787
- Sphex torridus F. Smith, 1873
- Sphex vestitus F. Smith, 1856
- Sphex walshae Hensen, 1991
- Sphex wilsoni Hensen, 1991
- Sphex zubaidiyacus Augul, 2013[3]
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ «Do Digger Wasps Commit the Concorde Fallacy?». Animal Behaviour 28: páxs. 892–896. 1980. doi: . Archiváu dende l'orixinal el 2015-04-20. https://web.archive.org/web/20150420112854/http://richarddawkins.net/wp-content/uploads/2014/06/Digger-wasps-Concorde-fallacy.pdf. Consultáu'l 2015-07-19.
- ↑ Sistema Integráu d'Información Taxonómica. «Sphex (TSN 154326)» (inglés).
- ↑ Pulawski, Wojciech J. (30 Diciembre 2015). Bibliograph of Sphecidae sensu lato (= Apoidea excluyendo Apidae sensu lato)(= Heterogynaidae, Ampulicidae, Sphecidae y Crabronidae).
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]![]() |
Wikispecies tien un artículu sobre Sphex. |