Saturnino Lizano Gutiérrez
Saturnino Lizano Gutiérrez | |||
|---|---|---|---|
 | |||
6 xunetu 1882 - 10 agostu 1882 | |||
| Vida | |||
| Nacimientu | Puntarenas, 29 de payares de 1826 | ||
| Nacionalidá |
 Costa Rica | ||
| Muerte | San Xosé, 19 d'abril de 1905 (78 años) | ||
| Sepultura | San Xosé | ||
| Familia | |||
| Hermanos/es |
Joaquín Lizano Gutiérrez (es)  | ||
| Oficiu | políticu | ||
 | |||
Saturnino Lizano Gutiérrez (29 de payares de 1826, Puntarenas – 19 d'abril de 1905, San Xosé) foi presidente de de facto de Costa Rica del 6 de xunetu al 10 d'agostu de 1882.
Datos personales[editar | editar la fonte]
Nació en Esparza, Costa Rica, el 29 de payares de 1826. Foi fíu de Dámaso Lizano y Avendaño, quien foi alcalde y maestru d'escuela n'Esparza, y Dámasa Gutiérrez y Flores, dambos orixinarios d'Heredia. Los sos padres morrieron simultáneamente cuando yera bien neñu, de resultes d'una intoxicación, y nun cursó estudios formales.
Casó'l 4 d'abril de 1875 con Angélica Guardia Solórzano, fía del Presidente Tomás Guardia Gutiérrez. D'esti matrimoniu nacieron dos fíos, Gonzalo y María del Rosario Lizano Guardia. Antes de casase tuvo una rellación cola señora Procopia Casares y Moreno, que-y dio trés fíos, Francisco, Nicolás y Benito Lizano Casares, a los cualos reconoció. Del segundu, Nicolás, foi nieta Estrella Zeledón Lizano, quien casó en 1947 con Rodrigo Carazo Odio, presidente de Costa Rica de 1978 a 1982.
En 1874 foi empecipiáu na Loxa Amistá Sincera de la masonería costarricense.[1]
Actividaes privaes[editar | editar la fonte]
Dedicar a l'agricultura y al comerciu, especialmente na contorna de Puntarenas, onde foi propietariu col so hermanu Joaquín Lizano Gutiérrez de la empresa d'importación y esportación Lizano & hermanu.
Gobernador de Puntarenas per primer vegada[editar | editar la fonte]
El 5 d'ochobre de 1863 foi nomáu gobernador de la contorna de Puntarenas pol presidente Jesús Jiménez Zamora. Tomó posesión del cargu'l 8 del mesmu mes. Mientres el so desempeñu fixo construyir les primeres instalaciones pa bañistas con que cuntó'l puertu de Puntarenas y sofitó la reedificación de la ilesia parroquial. Arrenunció a la gobernación el 14 de mayu de 1866, dimisión que-y foi aceptada'l 21 del mesmu mes. En 1868 foi miembru de la xunta calificadora eleutoral de Puntarenas y en 1869 foi escoyíu pola mesma contorna como miembru de la Cámara de Representantes, pero nun tomó posesión del cargu.
Constituyente[editar | editar la fonte]
Foi escoyíu pa presentar a Puntarenas na Convención Nacional Constituyente qu'inauguró sesiones el 9 d'agostu de 1870. Se juramentó el 27 de setiembre, pero'l 10 d'ochobre'l presidente Tomás Guardia Gutiérrez eslleió la Constituyente. En 1870 y en 1871 tuvo encargáu interinamente por curtiu tiempu de la gobernación de Puntarenas.
Gobernador de Puntarenas per segunda vegada[editar | editar la fonte]
El 2 de setiembre de 1873 el presidente Guardia nomar nuevamente gobernador de la contorna de Puntarenas. Mientres el so desempeñu emitió un reglamentu pal presidiu de San Lucas, robló un contratro pa dotar a Puntarenas de servicios médicos y n'ochobre de 1874 fixo frente a la intentona revolucionaria encabezada por don Joaquín Fernández Oreamuno.
Secretariu d'Estáu per primer vegada[editar | editar la fonte]
El 8 de mayu de 1876 el presidente Aniceto Esquivel Sáenz nomar como secretariu d'Estáu nos despachos de Guerra, Marina, Gobernación, Policía y Agricultura ya Industria. Desempeñé esi cargu hasta'l derrocamientu de Esquivel el 30 de xunetu de 1876.
Secretariu Xeneral de Gobiernu y tercer designáu a la Presidencia[editar | editar la fonte]
El 30 de xunetu de 1876 el presidente Vicente Herrera Zeledón nomar secretariu xeneral del Gobiernu al cargu de toles Secretaríes d'Estáu (xunetu de 1876) y amás nomóse-y tercer designáu a la Presidencia, cargo esti nel que cesó n'ochobre de 1877.
Secretariu d'Estáu per segunda vegada[editar | editar la fonte]
A partir del 7 d'agostu de 1876 don Saturnino quedó como secretariu de Gobernación, Policía, Obres Públiques, Guerra y Marina, Facienda, Comerciu y Agricultura ya Industria. Exerció esi cargu hasta marzu de 1877.
Comisionado financieru n'Europa[editar | editar la fonte]
El 7 d'abril de 1877 foi nomáu comisionado financieru n'Europa. N'exerciciu d'esi cargu viaxó a Gran Bretaña p'axustar colos acreedores de los emprestos ferrocarrileros contraíos por Costa Rica. Amás en 1878, en compañía de la so esposa doña Angélica Guardia Solórzano y la so suegra doña Emilia Solórzano Alfaro de Guardia, esposa del presidente Tomás Guardia Gutiérrez, asistió en Madrid a la boda del rei don Alfonso XII d'España con María de les Mercedes d'Orleans y en Roma a los funerales del papa Pío IX y a la entronización del papa Lleón XIII. Tornó a Costa Rica'l 31 de mayu de 1878.
Secretariu d'Estáu per tercer vegada[editar | editar la fonte]
El 19 de xunetu de 1880 foi nomáu pol presidente Guardia como secretariu de Gobernación Policía y Agricultura ya Industria, y recargóse-y mientres un tiempu la Secretaria de Guerra y Marina.
Primer Designáu a la Presidencia[editar | editar la fonte]
El 23 d'abril de 1881 foi nomáu pol presidente Guardia como primer designáu a la presidencia. Nesa calidá foi llamáu a exercer la presidencia'l 17 de xunu de 1882, por enfermedá del presidente Guardia. Mientres la so interinidá tomó midíes pa sofitar les actividaes misioneres del obispu Bernardo Augusto Thiel y pa la proteición de los indíxenes guatusos o maleku.
Presidente de la República ( de facto)[editar | editar la fonte]
Al morrer el xeneral Guardia'l 6 de xunetu de 1882, convertir en presidente titular de la República. La so alministración taba destinada a ser bien curtia, una y bones el 9 de xunetu efectuáronse les lleiciones presidenciales de segundu grau, nes que trunfó por apolmonante mayoría'l séptimu designáu a la Presidencia y comandante en xefe del exércitu, xeneral Próspero Fernández Oreamuno, quien tenía de tomar posesión el 10 d'agostu siguiente.
Mientres la so alministración efectuar con gran solemnidá los funerales del difuntu presidente Guardia, otorgar llotes a les municipalidaes d'Alajuela, Heredia y San Xosé y una subvención al Colexu Central de San José; emitiéronse delles medies a favor de la salú pública y reformóse la llei del xuráu.
El 20 de xunetu, ensin arrenunciar al so cargu y forzáu poles circunstancies, llamó al exerciciu interín de la Presidencia al séptimu designáu y candidatu victoriosu nes eleiciones, Próspero Fernández Oreamuno, quien tenía'l control del exércitu, y que'l 10 d'agostu empecipió'l so mandatu como presidente constitucional.
Diputáu por Alajuela[editar | editar la fonte]
Foi diputáu suplente pola provincia d'Alajuela de 1886 a 1890 y foi escoyíu en 1889 pa formar parte de la Comisión Permanente del Congresu Constitucional nel periodu 1889-1890.
En 1889 participó na fundación de la Unión Católica de Costa Rica y foi escoyíu como'l so presidente. Esa organización foi l'antecedente del partíu Unión Católica, que tuvo activu en política ente 1891 y 1894.
, diputáu propietariu por Puntarenas en 1894, gobernador d'esa mesma contorna de 1894 a 1896 y rexidor y presidente municipal de Puntarenas.
Diputáu por Puntarenas per segunda vegada[editar | editar la fonte]
En 1894 foi escoyíu como diputáu pola contorna de Puntarenas colos votos del Partíu Agrícola, pero renucnió pocu dempués del so juramentación.
Gobernador de Puntarenas per tercer vegada[editar | editar la fonte]
En xunetu de 1894 foi nomáu pol presidente Rafael Yglesias Castro como gobernador de Puntarenas, cargu del que se dixebró en 1896 por cuenta de sufrir un grave accidente.
Gobernador de Puntarenas per cuarta vegada[editar | editar la fonte]
En xunetu de 1898 foi nomáu otra vegada pol presidente Rafael Yglesias Castro como gobernador de Puntarenas, cargu qu'exerció hasta febreru de 1900. Al dixebrase de la gobernación nomóse como alministrador de Llicores y Tabacos de Puntarenas. N'ochobre de 1900 tuvo interinamente encargáu de la Gobernación per curtios díes.
Rexidor y presidente municipal de Puntarenas[editar | editar la fonte]
En 1901 foi escoyíu como rexidor de Puntarenas y designóse-y como presidente de la Municipalidá. Foi reelixíu como rexidor pa 1902 y nuevamente designóse-y como presidente de la corporación municipal.
Fallecimientu[editar | editar la fonte]
Morrió en San Xosé, Costa Rica, el 19 d'abril de 1905, de resultes d'una enfermedá renal. La so semeya foi asitiáu nel Salón de expresidentes na Asamblea Llexislativa en 1999.
Bibliografía[editar | editar la fonte]
Sáenz Carbonell, Jorge Francisco, Los díes del presidente Lizano, San José, EUNED, 1997.
Sáenz Carbonell, Jorge Francisco, y Ramírez Sierra, Pedro, El canciller Lizano, San José, Imprenta Nacional, 2015.
Predecesor: De facto 1877-1882 |
.svg) 6 de xunetu a 10 d'agostu, 1882 De facto |
Socesor: 1882-1885 |
Ver tamién[editar | editar la fonte]
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ Martínez Esquivel, Ricardo. Masones y su participación política en Costa Rica (1865-1899) Archiváu el 21 de xunu de 2015 na Wayback Machine. 9° Congresu Centroamericanu d'Historia. Númberu especial de Diálogos. Revista electrónica d'Historia 2008. ISSN 1409- 469
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Saturnino Lizano Gutiérrez 
.- «Saturnino Lizano Gutiérrez». en Find a Grave. (n'inglés)
Datos: Q767551- Multimedia: Saturnino Lizano Gutiérrez
