Satureja montana
![]() |
||
---|---|---|
![]() | ||
Clasificación científica | ||
Reinu: | Plantae | |
Subreinu: | Tracheobionta | |
División: | Magnoliophyta | |
Clas: | Magnoliopsida | |
Orde: | Lamiales | |
Familia: | Lamiaceae | |
Subfamilia: | Nepetoideae | |
Tribu: | Mentheae | |
Xéneru: | Satureja | |
Especie: |
S. montana L. | |
Consultes | ||
Royal Botanic Gardens, Kew | Royal Botanic Gardens, Kew | |
World Flora Online | World Flora online | |
[editar datos en Wikidata] |
La ajedrea (Satureja montana) ye una especie botánica perenne fanerógama na familia de les Lamiacees, nativa de rexones templaes y templaes del sur d'Europa.
Descripción[editar | editar la fonte]
Ye una planta perenne siempreverde, semimaderiza, subarbustiva, qu'algama 5 dm d'altor. Con fueyes opuestes, oval-llanceolaes, de 1-2 cm. de llargu y 5 mm. d'anchu. Flores blanques.
Cultivu y usos[editar | editar la fonte]
Fácil de cultivar, fai un curiosu bordura en cualquier xardín de yerbes culinaries. Rique suelu bien drenáu y un mínimu de seis hores de sol per día.
D'antiguo semábase indistintamente cola más usada y conocida Satureja hortensisDambes tienen fuerte sabor picante.
En cocina tien reputación d'acompañar perbién llegumes y carnes, según platos llixeros de pollu o pavu. Tien un sabor fuerte en crudu, pero pierde enforma sabor na cocción. Tien usu melecinal como estimulante y afrodisiaco.
Usu melecinal[editar | editar la fonte]
- Antisépticu; arumosu; carminativo; dixestivu; expectorante; resquemores; estomacal.
"Usar con frecuencia como yerba especie culinaria, pero tien beneficios melecinales, especialmente pal aparatu dixestivu. Esta especie tien una aición más fuerte que Satureja hortensis. Tola planta, y especialmente los biltos florales, son medianamente antisépticos, arumosos, carminativos, dixestivos, expectorantes y estomacales. Bebíu ye remediu contra cólicos y flatulencias, tamién par tratar gastroenteritis, cistitis, estomagada, foria, conxestión bronquial, desordes menstruales. Nun ye conveniente'l so usu en muyeres embarazaes.
La planta colléchase pel branu, cuando ta en flor y úsase fresca o seca. L'aceite esencial usar en lociones pal cueru cabelludo en casos de calvez incipiente. N'untaza úsase externamente contra l'artritis." (Tomáu de Plantes pa un Futuru, pfaf.org.)
Componentes químicos[editar | editar la fonte]
- carvacrol (30 - 75 %)
- timol (1 - 5 %)
- p-cimeno (10 - 20 %)
- gamma-terpineol (2 - 10 %)
- 1,8-cineol (3,8 %)
- borneol (12,5 %)
- a-terpineol (2,5 %)
Taxonomía[editar | editar la fonte]
Satureja montana describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 2: 567. 1753.[1]
Satureja: nome xenéricu que remanez del nome en llatín de la sabrosa yerba que yera bien conocíu polos antiguos, y que foi encamentáu por Virxiliu como un árbol mielífero escelente pa llantar alredor de los truébanos.[2]
montana: epítetu llatín que significa "de los montes"[3]
- Vriedaes aceptaes
- Satureja montana subsp. macedonica (Formánek) Baden
- Satureja montana subsp. pisidia (Wettst.) Šilić
- Satureja montana subsp. variegata (Host) P.W.Ball
- Clinopodium montanum (L.) Kuntze
- Micromeria montana (L.) Rchb.
- Micromeria pygmaea Rchb.
- Micromeria variegata Rchb.
- Satureja brevis Jord. & Fourr.
- Satureja ciliata Avé-Lall.
- Satureja flexuosa Jord. & Fourr.
- Satureja hyssopifolia Bertol.
- Satureja karstiana Justin
- Satureja mucronifolia Stokes
- Satureja ovalifolia Huter, Porta & Rigo
- Satureja petraea Jord. & Fourr.
- Satureja pollinonis Huter, Porta & Rigo
- Satureja provincialis Jord. & Fourr.
- Satureja pyrenaica Jord. & Fourr.
- Satureja rigidula Jord. & Fourr.
- Satureja trifida Moench
- Saturiastrum montanum (L.) Fourr.
- Saturiastrum petraeum Fourr.
- Thymus montanus (L.) Dum.Cours.[4]
Nome común[editar | editar la fonte]
- Castellanu: ajedrea, ajedrea común, ajedrea de monte, ajedrea montesina, ajedrea selvaxe, ajedrea montesa, axedrea, axedrea de monte, axedrea montana, axedrea selvaxe, boja, hisopillo, isopillo, isopo montano, isopo montesín, jedrea, morquera, saborguia, tomillu real.[5]
Ver tamién[editar | editar la fonte]
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ «Satureja montana». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 29 de xineru de 2015.
- ↑ En Nomes Botánicos
- ↑ N'Epítetos Botánicos
- ↑ «Satureja montana». The Plant List. Consultáu'l 30 de xineru de 2015.
- ↑ Nomes en Real Xardín Botánicu
Bibliografía[editar | editar la fonte]
- Idárraga-Piedrahita, A., R. D. C. Ortiz, R. Callejas Posada & M. Merello. (eds.) 2011. Fl. Antioquia: Cat. 2: 9–939. Universidá d'Antioquia, Medellín.
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
![]() |
Wikispecies tien un artículu sobre Satureja montana. |