Saltar al conteníu

Sadam Husein

De Wikipedia
16-01-2023 14:44
Sadam Husein
Primer Ministru d'Iraq

29 mayu 1994 - 9 abril 2003
Ahmad Husayn Khudayir as-Samarrai - Mohammad Bahr al-Ulloum
Presidente d'Iraq

16 xunetu 1979 - 9 abril 2003
Ahmed Hasan al-Bakr - Autoridá Provisional de la Coalición
Primer Ministru d'Iraq

16 xunetu 1979 - 23 marzu 1991
Vida
Nacimientu Al-Awja28 d'abril de 1937[1]
Nacionalidá Reinu d'Iraq  (1937 -  1958)
República d'Iraq  (1958 -  1968)
Irak baazista  (1968 -  2004)
Iraq  (2004 -  2006)
Residencia Palacio de la Paz (es) Traducir
Muerte Kadhimiya30 d'avientu de 2006[2] (69 años)
Sepultura Al-Awja
Causa de la muerte aforcamientu
Familia
Padre Hussein 'Abid al-Majid
Madre Subha Tulfah al-Mussallat
Casáu con Sajida Talfah (es) Traducir (1958 – 2006)
Samira Shahbandar (es) Traducir (1986 – 2006)
Fíos/es
Familia
Estudios
Estudios Nolan Catholic High School (en) Traducir
Universidá d'El Cairu
(1960 - : derechu
Llingües falaes árabe[3]
Oficiu políticu, militar, escritor, novelistarevolucionariu
Altor 186 cm
Trabayos destacaos Zabiba y el rey (es) Traducir
Fortaleza amurallada (es) Traducir
Premios
Movimientu baazismo (es) Traducir
nacionalismo árabe (es) Traducir
Socialismu árabe
Saddamism (en) Traducir
Serviciu militar
Cuerpu militar Fuercies Armaes Iraquines
Guardia Republicana (es) Traducir
Graduación Mariscal
Lluchó en Guerra Irán-Iraq
Invasión de Kuwait de 1990 (es) Traducir
Guerra del Golfu
Guerra d'Iraq
Revueltas en Irak de 1991 (es) Traducir
conflicto kurdo-iraquí (es) Traducir
rebeliones kurdas de 1983-1986 (es) Traducir
Iraqi invasion of Iran (en) Traducir
Creencies
Relixón sunismu
Partíu políticu Partíu Árabe Socialista Baaz
IMDb nm0404010
Cambiar los datos en Wikidata

Ṣaddām Ḥusayn Abd al-Maŷīd al-Takrītī (árabe: صدام حسين عبد المجيد التكريتي, trescritu davezu nos medios de comunicación como Sadam Husein; 28 d'abril de 1937Al-Awja – 30 d'avientu de 2006Kadhimiya) foi un políticu y militar sunita iraquín, y foi dictador del so país nel periodu 1979-2003.

Primeros años

[editar | editar la fonte]

Sadam Husein nació na pequeña aldea de Al-Awja, a la vera'l ríu Tigris el 28 d' abril de 1937, dientro d'una familia ensin tierres. Analfabetu hasta los 10 años, Sadam Husein, pasó la so infancia con so ma y el so padrastru. So pá morriera o abandonara'l llar, según distintes versiones cuando tenía pocos meses.

Según espublizó la BBC, el so mayor sofitu familiar venía del so tíu maternu, Khairalah Tulfah. Con él, Sadam Husein foi a vivir a Baghdad ya ingresó nel Partíu del Renacimientu Árabe Socialista (Baaz) -d'ideoloxía llaica, nacionalista y revolucionaria- en 1957.

Yera la dómina na que les universidaes iraquines vivíen un clima de refugu fonderu del colonialismu británicu y pola intervención política de los Estaos Xuníos. Hussein foi parte d'esi ambiente y dempués de ser refugáu pola Academia Militar de Baghdad pol probe currículum académicu, decidió participar más activamente nes aiciones del Partíu Baaz.

El 7 d'ochobre de 1959, Sadam Husein formó parte d'un comandu de diez activistes del Baaz qu'atentaron escontra la vida del primer ministru Abdel Karim Kassem, un militar golpista qu'instaurara la primer república n'Iraq, tres derrocar y asesinar al rei Faisal II y a tola so familia un añu enantes.

L'atentáu escontra Kassem fracasó y Sadam Husein finó firíu nuna pata, una conderga a muerte y un exiliu forzáu, primero en Siria y dempués n'Exiptu. El presidente exipcianu, Gamal Abdel Nasser, tomólu baxo la so proteición y facilitó-y la entrada na Universidá d'El Cairu, onde cursó estudios de derechu.

Nes files del Partíu Baas

[editar | editar la fonte]

Hussein permaneció n'Exiptu dende 1959 a 1963 cuando tornó a Baghdad, depués de qu'otru güelpe militar -esta vegada d'un grupu formáu por baasistes y nasseristes- derrocara y executara a Abdel Karim Kassem y formara el Conseyu del Mandu Revolucionariu (CMR).

Siguió una década de lluches fraticides nel CMR, demientres la que Sadam Husein empecipió a crear la so lleenda. En 1964 foi arrestáu, tres la depuración de los baasistes, un añu depués, dientro prisión pasó a ser escoyíu vicesecretariu del Mandu Rexonal del Baas. Y a entamos de 1966 fugóse de la prisión aprofitando un treslláu a otru centru.

El 17 de xunetu de 1968, otru güelpe d'estáu -nel que les milicies organizaes y unviaes por Sadam Husein dende'l so abellugu clandestín tuvieron un papel central- colocó al Partíu Baas nel poder en solitario.

L'ascensu de Hussein de magar aquello foi imparable. Saddam foi nomáu vicepresidente en funciones del nuevu CMR primero, y en payares de 1969 convirtióse en vicepresidente de la República.

Al frente de la policía secreta iraquí organizó la purga de disidentes políticos y, pasu ente pasu, foi incorporando a miembros del so clan, "el clan de Tikrit" a tolos mecanismos del poder.

Ensin facer carrera militar, Sadam Husein pasó de teniente xeneral en 1973 a xeneral en 1976 pa, cuando se fizo definitivamente col poder, el 16 de xunetu de 1979, autodenomase mariscal.

La so llegada a la presidencia foi dempués de la conveniente renuncia d'Ahmed Hassan al-Bakr.

Vida política

[editar | editar la fonte]

De magar 1974 constituyóse nel home fuerte del Partíu Árabe Socialista Baaz y del réxime. Designáu presidente de la República en 1979, la so ambiciosa política militar lleváronlu a una guerra escontra Irán (1980-88), na que cuntó col sofitu d'Estaos Xuníos, Francia y la XRSS.

El 2 d'agostu de 1990, Iraq invadió y anexonóse Kuwait. A entamos de 1991, una coalición internacional dirixida por Estados Xuníos obligó a Iraq a retirase de Kuwait demientres la Primer Guerra del Golfu, magar que nun fueron quien a derrocalu.

Pese a la derrota, caltúvose de presidente de la República y del Conseyu del Mandu Revolucionariu, hasta que una invasión y ocupación militar de tropes de los Estaos Xuníos y britániques y sofitada por una coalición internacional na que s'alcontraba España lu derrocó na denomada Segunda Guerra del Golfu.

Tuvo fuxíu demientres meses hasta que'l 13 d'avientu de 2003, Sadam Husein foi arrestáu nuna operación conxunta ente efectivos kurdos iraquinos y l'Exércitu de los Estaos Xuníos mientres taba escondíu nun sótanu na redolada de la so llocalidá natal, Tikrit.

El 5 de payares de 2006, tres dos años de xuiciu, Hussein foi condenáu, xunto con otros dos acusaos, "a morrer na forca" pol Altu Tribunal Penal iraquín, que lu alcontró culpable d'un crime escontra la Humanidá, pola execución de 148 chiítes de l'aldega de Duyail en 1982. Tamién se-y atribuye la so responsabilidá nel ataque químicu a Halabja (1988), l'aplastamientu de la rebelión xiíta (1991) les fuexes comunes (1991), la guerra escontra Irán (1980-88) y la invasión de Kuwait (1990).

Nel momentu de la sentencia (morrer aforcáu) el día 5 de payares de 2006, Hussein pronunció les pallabres:

"¡Llarga vida a Iraq, llarga vida a los iraquíes! ¡Alá ye más grande que'l ocupante!"

El 28 d'avientu de 2006, L'Altu Tribunal Penal iraquín confirmó la orde d'execución de Saddam pal 2 de xineru de 2007. Los altos funcionarios iraquinos apresuráronse a tomar la decisión de la so muerte enantes de la llegada del 2007. Sadam Husein foi executáu'l 30 d'avientu de 2006[8][9]. Foi aforcáu a les 6:00 A.M hora llocal d'Iraq (UTC+3), polos cargos de crímenes escontra la humanidá.

Bibliografía

[editar | editar la fonte]
  • "La gran guerra por la civilización. La conquista de Oriente Próximo" ("The Great War for Civilization. The Conquest of the Middle East"), 2005. (ISBN:84-672-1726-X)

Referencies

[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]


Predecesor:
Ahmad Husayn Khudayir as-Samarrai
Presidentes d'Iraq
19 de xunetu de 1979 - 9 d'abril de2003
Socesor:
Abolíu
Autoridá Provisional de la Coalición con Jay Garner comu Direutor de la Oficina pa la Reconstrucción y Asistencia Humanitaria
Predecesor:
Ahmed Hassan al-Bakr
Primer Ministru d'Iraq
1979 - 1991
Socesor:
Sa'dun Hammadi
Predecesor:
Ahmad Husayn Khudayir as-Samarrai
Primer Ministru d'Iraq
1994 - 2003
Socesor:
Iyad Allawi