Saltar al conteníu

Rudakí

De Wikipedia
Rudakí
Vida
Nacimientu Panjrūd (en) Traducir[1]860[2]
Nacionalidá Imperio samánida [1]
Muerte Panjrūd (en) Traducir[1]941[2] (80/81 años)
Estudios
Llingües falaes persa[1]
Oficiu poeta, escritor, cantanterapsoda (es) Traducir
Seudónimos Рудаки
Xéneru artísticu Ruba'i (es) Traducir
Casida (es) Traducir
gazal (es) Traducir
Cambiar los datos en Wikidata

Abdullah Jafar Ibn Mohammad Rudaki (859-c.941), (en tayiko Абӯабдуллоҳ Ҷафар Ибн Муҳаммад Рӯдакӣ; en persa ابوعبدالله جعفربن محمدبن حکیم‌بن عبدالرحمن‌بن آدم رودکی) — conocíu a cencielles como "Rudaki", tamién escritu como Rudagi o Rudhagi, foi un poeta persa y el primer xeniu lliterariu del idioma persa modernu que compunxo poemes nel alfabetu arábigu.

Rudaki ye consideráu'l fundador de la lliteratura persa clásica.

Nació en Rudak, un pueblu de Transoxiana, no qu'anguaño se conoz como Panjakent en Taxiquistán. La mayoría de los sos biógrafos informa de que yera totalmente ciegu, anque non de nacencia. Foi'l poeta de la corte del emir samánida Nasr II (914-943) en Bukhará, pero créese que perdió depués los sos favores y ésti condergar a la pena de ceguera por motivos relixosos.[3] D'ende l'acertada conocencia de los colores qu'amuesa na so poesía.

Rudaki escribió en tolos estilos poéticos, anque la so temática preferida yera la bucólica: na so obra prevalez l'allegría y l'optimismu. Considerar a "Kalila wa Dimna", de la que se caltienen namái fragmentos, la so obra más destacada.

Vive felizmente coles de güeyos negros
que'l mundu nun ye namás que vientu y fábula.

Allégrate de lo que consiguisti
y nun recuerdes el pasáu.
Pal mio aquel rizáu y arumáu pelo,
pal mio aquella cara de lluna que ye de raza d'ánxeles.
Afortunáu ye'l qu'utiliza y agasaya,
desafortunáu'l que nun utiliza y nin ufrienda.
Esti mundu de pruyimientu ye como'l vientu y la nube,
avera'l vinu, ¡pase lo que pase!

شاد زي با سياه چشمان شاد
كه جهان نيست جز فسانه و باد
زآمده شادمان ببايد بود
وز گذشته نكرد بايد ياد
من و آن جعد موي غاليه بوي
من و آن ماهروي حور نژاد
نيكبخت آن كسي كه داد و بخورد
شور بخت آن كه او نخورد و نداد
باد و ابر است اين جهان افسوس
باده پيش آر، هرچه بادا باد


Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Afirmao en: Encyclopædia Britannica Online. Identificador Encyclopædia Britannica Online: biography/Rudaki. Llingua de la obra o nome: inglés.
  2. 2,0 2,1 «Gran Enciclopedia rusa» (rusu). Большая Российская энциклопедия (ensin valor). Consultáu'l 17 abril 2019.
  3. (2003) «Omar Jayyam y el so mundu», Rubaiyyat, Introducción y traducción de Carlos Areán, 5ª (en castellanu), Madrid: Visor Libro, páx. 39. ISBN 84-7522-125-4.

Bibliografía

[editar | editar la fonte]
  • E.G. Browne. Literary History of Persia. (Cuatro volúmenes, 2,256 páxines), 1998, ISBN 0-7007-0406-X
  • Jan Rypka, History of Iranian Literature. Reidel Publishing Company, 1968, ISBN 90-277-0143-1
  •  Varios autores (1910-1911), «Rūdagī», en Chisholm, Hugh (n'inglés), Encyclopædia Britannica. A Dictionary of Arts, Sciences, Literature, and General information (11.ª edición), Encyclopædia Britannica, Inc.; anguaño en dominiu públicu 

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]