Reinu de Rheged
| ||||
|---|---|---|---|---|
| estáu desapaecíu | ||||
| Alministración | ||||
| Capital | Carlisle | |||
| Forma de gobiernu | Monarquía | |||
Rey Uriens (es)  | ||||
| Llingües oficiales | Idioma cúmbricu | |||
| Xeografía | ||||
 | ||||
Rheged foi un reinu britanu de la Britania posromana, que los sos habitantes falaben el idioma cúmbrico, una llingua britónica estrechamente rellacionada col antiguu galés.[1] Taba asitiáu nel noroeste de l'actual Inglaterra y estendíase al suroeste d'Escocia. Foi'l llar del rei guerreru Urien (Urbgenius) recordáu en poemes épicos galeses.
Allugamientu[editar | editar la fonte]
Tres la cayida romana, al norte d'Inglaterra, más allá del ríu Humber, los celtes habíense reorganizáu en pequeños reinos: Deira (Yorkshire) na tierra de los parisii, más al norte, na de los brigantes, Elmet (con centru en Loidis, Leeds), Craven y Bernicia (hasta l'Estuariu de Firth), y más allá Rheged nel territoriu ancestral de los carvetii y enfusándose n'Escocia, en tierra de los Votadini el reinu de Gododdin.
El nome de Rheged apaez davezu acomuñáu al de ciertu rei Urien n'antiguos poemes y xenealoxíes galeses. Les sos victories sobre los reis anglos de Bernicia na segunda metá del Sieglu VI, son recordaes por Nennio y celebraes pol bardu Taliesin quien lo llama 'Rei de Rheged'. Esa tradición allugar consiguientemente nel norte de Britania y más específicamente en Westmoreland cuando lo llama 'Rei de Llwyfenydd' (Lyvennet). En lleendes posteriores acomuñar a Urien cola ciudá de Carlisle, a namái 25 milles, polo que se suxurió que Rheged podría tar rellacionada cola Civitas Carvetiorum, l'antiguu establecimientu romanu en territoriu carvetii onde s'alzaría Carlisle. Anque orixinalmente referir a una simple fortaleza, Rheged derivó nel títulu de los líderes que gobernaron la rexón tres el periodu romanu y aportó nel nome del reinu que s'alzó na mesma.
La etimoloxía del sitiu llamáu Dunragit (posiblemente Fuerte de Rheged) suxure que siquier mientres un periodu de la so historia, Rheged estender nel condáu del sur escocés Dumfries and Galloway. Otres interpretaciones más cuestionables estienden el so algame a rexones tan alloñaes al suroeste como Rochdale nel Gran Manchester, yá que esti sitiu ye mentáu nel Domesday Book como Recedham.
Reis de Rheged[editar | editar la fonte]
La xenealoxía tradicional de Urien y los sos socesores lleva los sos raigaños al llexendariu rei Coel Hen, quien reinaría muncho más al norte nos empiezos del Sieglu V. Namái trés de los reis llistaos de siguío pueden ser acotaos por distintes fontes.
- Meirchion Gul
- Cynfarch Oer, fíu del anterior
- Urien Rheged, fíu del anterior
- Owain, fíu del anterior, vencedor de Bernicia
Esiste la tradición d'una llinia real de descendencia aniciada en Elidir Lydanwyn, hermanu del rei Cynfarch Oer. D'alcuerdu a les mesmes unu de los sos fíos, Llywarch Hen, foi espulsáu del territoriu arriendes de les lluches intestinas que siguieron a la muerte de Urien y convirtióse en rei. El so nome apaez acomuñáu depués a un reinu llamáu Powys, al noroeste de Gales. La busca del reinu de Llywarch llevó a que dellos historiadores propunxeren que Rheged pudo estremase ente los fíos de Urien nun reinu del Norte y otru del Sur con base nel área de Ribchester (Lancashire), territoriu onde hasta güei inexplicablemente nun se conoz la esistencia de nengún reinu posromano.
Irlandeses en Rheged[editar | editar la fonte]
Hai bastante evidencia de la presencia d'irlandeses en Rheged. Sábese qu'había numberosos misioneros cristianos irlandeses nel área de Cumbria, la que siquier nominalmente yera cristiana, como revelen les numberoses dedicaciones a San Columba d'ilesies primitives. Ye probable tamién la presencia de comerciantes, pirates ya inclusive colonos d'esi orixe.
El fin de Rheged[editar | editar la fonte]
Tres la unión de Bernicia con Deira y el consiguiente surdimientu del reinu de Northumbria, alredor del añu 638 el príncipe y futuru rei Oswiu de Northumbria tomó en matrimoniu a una princesa de Rheged, y alredor del añu 730 Rheged foi amestáu a aquel reinu, probablemente de manera pacífica al heredar Oswiu dambos reinos.
Tres la so incorporación la vieya llingua cúmbrica foi gradualmente reemplazada pol inglés primitivu, sobreviviendo solo en remotes rexones. Sicasí'l nome del pueblu celta, Cymry, sobrevivió nel nome de la rexón, Cumberland y, depués, Cumbria.
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ Jackson, Language & History in Early Britain, p. 9
Bibliografía[editar | editar la fonte]
- Bartrum, PC (1966) Early Welsh Genealogical Tracts
- Ellis, Peter Beresford (1993) Celt and Saxon
- Higham, Nick (1986) The Northern Counties to AD 1000
- Jackson, Kenneth (1953) Language & History in Early Britain, Edinburgh University Press
- Marsden, John (1992) Northanhymbre Saga
- Morris, John (1973) The Age of Arthur
- Morris-Jones, John (1918) Y Commrodor 28
- Williams, Ifor (1935) Cano Llywarch Hen
- Williams, Ifor (1960) Cano Taliesin
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
