Ratisbona

Coordenaes: 49°01′N 12°05′E / 49.02°N 12.08°E / 49.02; 12.08
De Wikipedia
Ratisbona
Alministración
PaísBandera d'Alemaña Alemaña
Estáu federáu Estáu Llibre de Baviera
Distrito regional (es) Traducir Altu Palatináu
Tipu d'entidá gran ciudá
Cabezaleru/a del gobiernu Gertrud Maltz-Schwarzfischer
Nome oficial Regensburg (de)
Nome llocal Regensburg (de)
Códigu postal 93047, 93049, 93051, 93053, 93055 y 93057
Xeografía
Coordenaes 49°01′N 12°05′E / 49.02°N 12.08°E / 49.02; 12.08
Ratisbona alcuéntrase n'Alemaña
Ratisbona
Ratisbona
Ratisbona (Alemaña)
Superficie 80.85 km²
Altitú 343 m
Llenda con
Demografía
Población 157 443 hab. (31 avientu 2022)
- 74 225 homes

- 78 385 muyeres (31 ochobre 2019)
Porcentaxe 14.33% de Altu Palatináu
1.2% de Estáu Llibre de Baviera
0.19% de Alemaña
Densidá 1947,35 hab/km²
Viviendes 60 905 (25 mayu 1987)
Más información
Prefixu telefónicu 0941
Estaya horaria UTC+01:00 (horariu estándar)
UTC+02:00 (horariu de branu)
Llocalidaes hermaniaes
regensburg.de
Cambiar los datos en Wikidata
Centru históricu de Ratisbona y Stadtamhof
Patrimoniu de la HumanidáUNESCO
Vista de Ratisbona
Llugar Alemaña
Criterios Cultural: ii, iii, iv
Referencia 1155
Inscripción 2006 (XXX Sesión)
Área Europa y América del Norte
Coordenaes Non
Cambiar los datos en Wikidata

Ratisbona[1] (n'alemán: Regensburg) ye una ciudá asitiada nel centru-este del estáu federáu de Baviera, Alemaña, na confluencia de los ríos Danubiu y Regen, que'l so cascu históricu ye Patrimoniu de la Humanidá de la Unesco dende'l 13 de xunetu de 2006.[2]

En 2011 la ciudá tenía 152.089 habitantes, y polo tanto atópase dempués de Múnich, Núremberg y Augsburgu nel cuartu llugar ente les principales ciudaes de Baviera. La ciudá ye sede del obispáu de la diócesis de Ratisbona, tien trés universidaes y ye unu de los 23 centros rexonales bávaros.

Ratisbona cunta con un fuerte predominiu de la industria sobremanera n'inxeniería de automoción, mecánica, inxeniería llétrica, microelectrónica. El desemplegu ye inferior a la media nacional (6,8%) y de Baviera (3,4%), con solo'l 2,6% (datos a xunetu de 2012).[3]

Xeografía[editar | editar la fonte]

La ciudá atopar nel puntu más al norte del ríu Danubiu y na desaguada de los ríos Naab y Regen. Na ciudá hai dos islles sobre'l Danubiu. El barriu Stadtamhof pertenecía d'antiguo a la marxe esquierda del Danubiu, pero tres la construcción del Europakanal, convirtióse n'otra isla.

Na ciudá xúntense cuatro árees naturales bien distintes:

Clima[editar | editar la fonte]

La ciudá ta asitiada na zona climática templada, con influencia continental. El branu ye secu y estable, con fuertes nubes ocasionales, estremándose asina del clima tan lluviosu de la zona prealpina. Otra manera, la borrina (borrina alto) ye abondo frecuente na seronda ya iviernu, dando la sensación de tar borrinosu y siendo escasa la cayida de nieve. La media de temperatura añal ye de 8 °C y la precipitación media de 646 mm, siendo de les ciudaes menos lluvioses de Baviera. Los meses más templaos son de xunu a agostu con medies de 16,2 °C a 18 °C y los meses más fríos son d'avientu a febreru con -0,9 °C a -2,7 °C de media. La dómina en que más llueve ye pel branu, y cuandoquier en marzu y payares.

  Parámetros climáticos permediu de Ratisbona 
Mes Xin Feb Mar Abr May Xun Xnt Ago Set Och Pay Avi añal
Temperatura máxima media (°C) 1.2 3.4 9.1 13.9 19.4 21.9 24.1 24.2 19.3 12.7 5.6 2.4 0
Temperatura mínima media (°C) −3.6 −3.1 0.5 3.2 7.8 10.9 12.8 12.6 9.3 4.9 0.6 -2.0 0
Precipitación total (mm) 40.8 34.1 39.2 38.6 57.0 80.8 81.4 64.7 52.1 48.8 48.5 50.0 636
Díes de precipitaciones (≥ 1 mm) 9.0 7.9 8.5 8.0 9.6 11.3 11.3 9.5 8.3 7.7 9.9 10.4 111.4
Fonte: http://worldweather.wmo.int/016/c01354.htm DWD Media mensual del periodu 1971-2000

Historia[editar | editar la fonte]

Dende la Edá de Piedra hubo asentamientos humanos na zona de Ratisbona. El nome celta Radasbona ye'l más antiguu dadu a un asentamientu cercanu a la ciudá actual.

Alredor del añu 90 d. C. los romanos construyeron un fuerte no qu'agora seríen los suburbios. Y en 179 punxeron la primer piedra de la ciudá,[4] alzando'l fuerte Capa Regina ('fortificación del ríu Regen') pa la III Lexón Itálica mientres el mandatu del emperador Marco Aurelio.

En febreru de 1545 ó 1547 nació equí Don Juan d'Austria, fíu natural del emperador Carlos V y Bárbara Blomberg.

Na Edá Media, Ratisbona convertir nel centru políticu del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu.

Foi capital del efímeru Principáu de Ratisbona, Estáu vasallu del Imperiu Napoleónicu ente 1803 y 1810. Mientres les Guerres Napoleóniques foi tomada delles vegaes por austriacos y franceses, y adquirió notoriedá histórica cuando'l 23 d'abril de 1809 resultó mancáu Napoleón Bonaparte na conquista d'esta ciudá.

La ciudá nun s'industrializó, lo que nun la salvó de convertise n'oxetivu de bombardeos de los Aliaos de la Segunda Guerra Mundial.[5]

Demografía[editar | editar la fonte]

Añu Población Homes   Muyeres  
    absolutu % absolutu %
1830 16.287 7.176 44,1 9.111 55,9
1864 25.981 12.049 46,4 13.932 53,6
1885 36.093 17.045 47,2 19.048 52,8
1900 45.429 22.143 48,7 23.286 51,3
1910 52.624 25.510 48,5 27.114 51,5
1925 76.948 36.728 47,7 40.220 52,3
1939 95.631 47.844 50 47.787 50
1946 115.450 56.128 48,6 59.322 51,4
1956 120.324 54.550 45,3 65.774 54,7
1960 124.414 56.663 45,5 67.751 54,5
1970 129.589 60.052 46,3 69.537 53,7
1980 132.088 62.325 47,2 69.763 52,8
1985 128.761 60.847 47,3 67.914 52,7
1990 132.838 63.677 47,9 69.161 52,1
1995 141.268 68.631 48,6 72.637 51,4
2000 142.718 68.922 48,3 73.796 51,7
2005 151.717 73.804 48,6 77.913 51,4
2006 143.399 69.119 48,2 74.280 51,8
2007 145.509 70.047 48,1 75.462 51,9
2008 147.270 70.852 48,1 76.418 51,9
2009 148.282 71.313 48,1 76.969 51,9
2010 149.762 72.171 48,2 77.591 51,8
2011 152.089 73.415 48,3 78.674 51,7

Anque la ciudá cunta oficialmente con solu 150.000 habitantes, la cifra real ye enforma mayor, pos habría qu'añedir los pueblos de la redolada (Landkreis Regensburg) que suman 185.000 habitantes y l'alta población universitaria, cifrada nunos 20.000, más la población flotante y los numberosos turistes. Esto dota a la ciudá d'una alta actividá comercial, cuntando por casu con dellos centros comerciales. L'altu númberu d'estudiantes fai coles mesmes de Ratisbona una ciudá con una elevada vida nocherniega.

Catedral de San Pedro.
Monumentu Walhalla, recordatoriu de personaxes históricos xermánicos.
Vista del interior del Walhalla (dende la entrada).
Vista interior del Teatru Municipal.
Vista esterior del Teatru Municipal.

Cultura[editar | editar la fonte]

El cascu vieyu de la ciudá ta casi intactu y conserva abondosa arquiteutura románica y gótica. Por ello Ratisbona foi almitida en 2006 na llista del Patrimoniu de la Humanidá pola Unesco, tomando una área protexida de 182,8 ha y una zona de respetu de 775,6 hai. La decisión trai sofitos financieros per parte de la Xunión Europea.[6]

Los dos grandes símbolos arquiteutónicos de la ciudá son la Catedral de San Pedro y la ponte de piedra que crucia'l Danubiu dende 1146.

A 10 km al este de la ciudá, sobre'l Danubiu atópase'l monumentu llamáu Walhalla (Sala de los cayíos) y diseñáu sobre la base del Partenón griegu.[7] Escurríu por Lluis I de Baviera en 1807, ye un recordatoriu de la hestoria xermánica al traviés de 1800 años, que foi inauguráu'l 18 d'ochobre de 1842 y nel que s'amuesen bustos de personaxes de too tipu. Cuando s'inauguró había 160 personaxes (96 bustos y 64 plaques conmemorativas), ampliándose adulces hasta llegar a les 195 personalidaes de güei (130 bustos y 65 plaques). Solo 12 correspuenden a muyeres. Anque pertenez al estáu federáu de Baviera, cualesquier puede proponer una nueva personalidá de la familia llingüística xermánica (esto ye, non solu alemanes, sinón tamién austriacos, holandeses, británicos o escandinavos). Unu de los requisitos ye que lleve fináu siquier venti años y asumir los costos del nuevu bustu. La decisión final correspuende al Conseyu ministerial de Baviera.

El papa Benedicto XVI ye ciudadanu honorariu de la ciudá.

Ciudaes hermaniaes[editar | editar la fonte]

Ratisbona ta hermanada con:

Personalidaes de Ratisbona[editar | editar la fonte]

Sieglos IX al XVII[editar | editar la fonte]

Sieglu XVIII[editar | editar la fonte]

Sieglu XIX[editar | editar la fonte]

Sieglu XX[editar | editar la fonte]

Ver tamién[editar | editar la fonte]

Referencies[editar | editar la fonte]

  1. Javier Fernández Conde (1992). Lletres Asturianes. 43.  p. 70. http://www.academiadelallingua.com/lletresasturianes/pdf/Lletres%20Asturianes%2043.pdf. «les intervenciones del soberanu francu na espirica adopcionista: primero nel Conciliu de Ratisbona (792) escontra Félix de Urgell…». 
  2. «Old town of Regensburg with Stadtamhof». UNESCO Culture Sector. Consultáu'l 9 de xineru de 2013.
  3. Axencia Estatal d'Empléu d'Alemaña: estadístiques (n'alemán).
  4. «Ratisbona: el jazz del Danubiu». Deutsche Welle (19 de mayu de 2004). Consultáu'l 28 de payares de 2007.
  5. http://www.lasegundaguerra.com/viewtopic.php?t=1866&mobile=on
  6. «Regensburg: patrimoniu de la humanidá». Deutsche Welle 13.07.2006. Consultáu'l 28 de payares de 2007.
  7. Sitio web oficial del complexu arquiteutónicu del monumentu Walhalla (n'alemán).
  8. http://www.mittelbayerische.de/index.cfm?pid=3076&pk=435740&p=1.

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]