Saltar al conteníu

Pronomes xaponeses

De Wikipedia

Los pronomes nel idioma xaponés son usaos con menos frecuencia que n'otres llingües,[1] principalmente porque'l xaponés ye un idioma pro-drop y nun se riquir la mención esplícita gramatical del suxetu na oración. Asina, raramente los pronomes d'otru idioma pueden traducise al xaponés ún por ún.

La mayoría de los pronomes xaponeses nun son puros; esto ye, en xaponés les pallabres usaes como pronomes tienen otros significaos, por casu, 私 (yo) significa "priváu" o "personal".

Les pallabres qu'usa un falante xaponés pa referise a otra persona tomen en cuenta'l sistema que toma más honoríficos y tien d'entendese dientro d'esti marcu. La eleición del pronome va depender del estatus social del falante en comparanza col oyente, el suxetu, y los oxetos de la declaración.

Como norma xeneral, los pronomes en primer persona (e.g. watashi, 私) y segunda persona (e.g. anata, 貴方) omítense, especialmente nel llinguaxe formal. En munches oraciones, al igual qu'en castellán, los pronomes como "yo" y "tu", son omitíos dacuando en xaponés. Los pronomes personales pueden ser dexaos de llau cuando rescampla que'l falante ta falando sobre daqué.[2]

Cuando se precisa declarar el tema de la oración como claridá, úsase la partícula wa (は), pero nun ye necesaria cuando la tema puede deducise del contestu. Tamién, ye frecuente usar verbos que pueden indicar el suxetu de la oración en circunstancies certeres: por casu, kureru (くれる) significa "dar", pero nel sentíu de "daquién dame daqué o daquién bien cercanu a mi"; mientres ageru (あげる) tamién significa "dar", pero nel sentíu de "daquién da daqué a daquién (de normal a mi non)". Les frases que consten d'un únicu axetivu (como los que terminen en-Shii) son de cutiu tomaes pol falante como suxetu. Por casu, l'axetivu sabishii namái puede tener un únicu significáu "Toi solu."

Asina, los pronomes en primer persona úsense de normal namái cuando'l falante quier poner una énfasis especial nel fechu de referise a sigo mesmu, o si ye necesariu dexalo claro. En delles situaciones puede considerase burdo al referise al oyente (segunda persona) por un pronome. Si ye necesariu declarar la segunda persona espresamente, al apellíu del oyente añader -san o ye usáu xeneralmente dalgún otru honoríficu (como "veceru", "profesor", o "xefe").

Les Diferencies de xéneru nel idioma xaponés tamién corada otru desafíu yá que homes y muyeres usen pronomes distintos pa referise a sigo mesmos. La posición social tamién determina como una persona referir a sigo mesma, tal como una persona referir a la persona de la que ta falando.

Llista de pronomes xaponeses

[editar | editar la fonte]

La siguiente llista ta incompleta. Son les numberoses formes de los pronomes xaponeses, que varien según la rexón, dialeutu, y asina socesivamente. Esta llista presenta les formes más usaes comúnmente.

Romaji Hiragana Kanji Nivel Xéneru !Notes

- YO -
watashi わたし formal dambos わて wate nel Dialeutu de Kansai.
watakushi わたくし bien formal dambos La versión más formal y educada.[3]
ware われ bien formal dambos
waga わが 我が bien formal dambos Significa "el mio", "mio" o "el nuesu". Usáu formalmente; 我が社 waga sha (nuesa compañía) o 我が国 waga kuni (el nuesu país).
おれ informal homes, raramente muyeres Usáu con frecuencia por homes. Puede trate sópitu dependiendo de la situación. Establez un sentíu de masculinidad. Usáu con mozos o de bastante estatus, indicando'l nuesu propiu estatutu. Ente amigos íntimos o familiares, señala más familiaridá que masculinidad o superioridá.
boku ぼく informal homes y neños, raramente muyeres[4][3] Usáu pa dar un sentíu de deferencia casual, úsase'l mesmu kanji para sirvientes (shimobe), especialmente masculín, forma una Pallabra Sino-Xaponesa.
washi わし homes maduros Coloquial. Usáu de cutiu en creaciones ficticies que representen estereotipos d'homes mayores.
atai あたい bien informal muyeres Versión de xíriga de あたし atashi.[3]
atashi あたし informal muyeres De cutiu consideráu bonitu.[3] Raramente usáu nel llinguaxe escritu, pero común na conversación, sobremanera ente muyeres nueves.
atakushi あたくし formal muyeres
uchi うち informal principalmente muyeres nueves Significa yo mesmu. Usáu con frecuencia nos dialeutos de Kansai y Kyūshū. Úsase'l mesmu kanji pa casa( uchi).
(nome propiu) informal dambos Usáu por neños pequeños, consideráu bonitu.
oira おいら informal dambos Similar a 俺, pero más casual.
おら dambos Dialeutu en Kanto y zones del norte. Usáu por neños influyíos por munchos personaxes de series como Dragon Ball y Crayon Shin-chan.

- TU -
anata あなた 貴方, 貴男, 貴女 formal/informal dambos Los kanjis son raramente usaos. Nun s'utiliza enforma cuando tamos falando direutamente con daquién, ye meyor usar el nome del destinatario.[2][5] Usáu comúnmente por muyeres pa dirixise al so home o amigu, bien similar a "ciñu".
kijo きじょ 貴女 formal muyeres El kanji ye raramente usáu. Tamién utilizáu por muyeres pa referise al so home, equivalente a 'ciñu' o 'amáu'.
あんた informal dambes Versión de あなた anata.[3] Paecíu a omae. De cutiu espresa enfadu o despreciu escontra otra persona. Xeneralmente vese axatáu y maleducáu. Usáu por homes maduros que tamién usen washi en llugar de watashi.
otaku おたく お宅, 御宅 formal, cortés dambes Forma cortés de dicir "la to casa", tamién usáu como un pronome pa dirixise a una persona con un llixeru sentíu de distancia. Otaku/Otakku/Otaki/Otakki tamién convertíu en xíriga pa referise a dalgún tipu de geek/friki, una y bones ellos diríxense a los demás como Otaku.
omae おまえ お前 bien informal dambos Usáu con más frecuencia por homes,[5] pero usáu tamién por muyeres. Dacuando espresa despreciu/enoxo. Usáu análogamente con おれ ore.[5] Nunca tien de dicise a persones mayores.
temee, temae てめえ, てまえ 手前 axatáu y agresivu[3] principalmente homes Temee, ye una versión más axatada de temae. Usar el falante cuando ta bien enoxáu.
kisama きさま 貴様 desaxeradamente contrariu y axatáu[3] principalmente homes Históricamente yera bien formal, pero dexeneró en sentíu irónicu nel que'l falante espresa hostilidá / indignación escontra'l destinatario.
kimi きみ informal dambos El kanji significa seños (arcaicu). Xeneralmente escríbese con 僕 boku.[5] Úsase'l mesmu kanji pa escribir -kun[1]. Ye informal pa subordinaos; puede ser tamién candial; bien educáu formalmente. Dacuando axatáu cuando s'usa con superiores, persones mayores o estraños.[5]
on-sha おんしゃ 御社 formal dambos
ki-sha きしゃ 貴社 formal, similar a "onsha" dambos

- ÉL / ELLA -
anu kata あのかた あの方 bien formal dambos Dacuando pronunciáu anu hou, pero col mesmu kanji.
あのひと あの人 formal dambos Lliteralmente "aquella persona".
yatsu やつ informal dambos Una cosa (bien informal), tíu, tipu, mozu.
koitsu こいつ 此奴 ambos Denota una persona o cosa cercanu al falante.
soitsu そいつ 其奴 ambos Denota una persona o cosa cercanu al oyente. Análogu a "él/ella", o "ésti/aquel".
aitsu あいつ 彼奴 ambos Denota una persona o (menos frecuente) cosa alloñada al falante y oyente. Análogu a "él/ella" o "ésti/aquel".

- ÉL -
kare かれ formal (neutru) ya informal (noviu) dambos Tamién puede significar noviu. D'antiguo 彼氏 kareshi yera'l so equivalente pero agora siempres significa noviu.

- ELLA -
kanojo かのじょ 彼女 formal (neutru) ya informal (novia) dambos Puede significar tamién amiga.[2]

- NÓS -
watashitachi わたしたち 私達 formal dambos
bokutachi ぼくたち 僕達 informal masculín Usáu ente amigos masculinos, compañeros.
oretachi おれたち おれ達 bien informal masculín Usáu ente amigos masculinos, compañeros, sobremanera adolescentes.
hei-sha へいしゃ 弊社 formal y humilde dambos Usáu pa representar la compañía de daquién. Dende un significáu Sinón-Xaponés "compañía humilde".
waga-sha わがしゃ 我が社 dambos

- ELLOS -
kare-ra かれら 彼等 común nel xaponés faláu y escritu ambos

- OTROS -
ware-ware われわれ 我々 formal "nós" dacuando "ellos" dambos
Rōmaji Hiragana Kanji Significáu !Nivel Xéneru !Notes

- Pronomes arcáicos -
asshi あっし Del

periodu Edo.

sessha せっしゃ 拙者 Usáu polos

samurai nel periodu Edo. Del significáu chino-xaponés "Daquién que ye cabileñu".

waga-hai わがはい 我が輩,吾輩 ambos Lliteralmente "el mio tipu; la mio clase", pero usáu de forma un tanto pomposa como un pronome en primer persona del singular.
soregashi それがし Antigua forma de "watakushi".
warawa わらわ Antigua forma de "watakushi".
余, 予 Arcaicu,

pronome en primer persona del singular.

nanji なんじ 汝, tamién 爾 pero menos común dambos Afiguráu como なむち namuchi nos testos más antiguos y dempués como なんち nanchi o なんぢ nanji.
onushi おぬし 御主 homes Usáu polos samurai pa falar cola xente d'igual o menor rangu. Lliteralmente significa "maestru".
そなた 其方 (raramente usáu) dambos Orixinalmente un pronome deícticu mesial que significa "que llau; que forma; que direición"; usáu como pronome en segunda persona llixeramente respetuosu na dómina medieval xaponesa, pero agora úsase cuando se fala de forma vulgar y en tonu antiguu.

Los sufixos son añadíos al pronome pa convertilos en plural.

Rōmaji Hiragana Kanji Nivel Xéneru !Notes

- NÓS -
tachi たち informal. exemplos:
  • 私達, watashi-tachi, *

あなた達, anata-tachi

  • 彼女たち, kanojo-tachi
  • 君たち, kimi-tachi
dambos Marquen el plural del pronome. watashi (yo) tresformar en watashi-tachi (nós). Tamién puede añader a nomes indicando qu'una persona ta con daquién más (Ryuichi-tachi = Ryuichi y los demás).
がた formal (ej. あなた方) dambos Más formal que 達 tachi.
domo ども humilde (ej. 私ども, watakushi-domo) dambos Puede sonar porcaz dici-y a daquién humilde.
ra informal (彼らkare-ra 俺ら, ore-ra, 奴ら, yatsu-ra, あいつら, aitsu-ra) dambos Usáu con pronomes informales. Usáu frecuentemente con pallabres contraries (ej. お前ら, omae-ra).

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Maynard, Senko K: "An Introduction to Japanese Grammar and Communication Strategies", page 45. The Japan Times, 4ª Edición, 1993. ISBN 4-7890-0542-9
  2. 2,0 2,1 Akiyama, Villancicu; Nobuo Akiyama (2003). Xaponés, Segunda (n'inglés), Barron's, páx. 30. ISBN 9780764120619.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Pronomes personales en xaponés Referencia de Xapón. Consultáu'l 21 d'ochobre de 2007
  4. TRANS Nr. 16: Rika Ito (St. Olaf College, MN USA): BOKU o WATASHI: Variación de referencies a sigo mesmu ente neños xaponeses
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 8.1. Pronomes Archiváu 2018-03-22 en Wayback Machine sf.airnet.ne.jp Consultáu'l 21 d'ochobre de 2007

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]