Periferia de Epiro
| Periferia de Epiro | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| País |  Grecia |
| ISO 3166-2 | GR-D |
| Capital | Ioánina |
| Cabezaleru/a del gobiernu | Alexandros Kachrimanis |
| División |
ver
|
| Xeografía | |
| Coordenaes | 39°30′N 20°50′E / 39.5°N 20.83°ECoordenaes: 39°30′N 20°50′E / 39.5°N 20.83°E |
 | |
| Superficie | 9203.22 km² |
| Demografía | |
| Población | 334 337 hab. (2018) |
| Densidá | 36,33 hab/km² |
| Más información | |
| Estaya horaria | UTC+01:00 |
| php.gov.gr | |
 | |
La periferia de Epiro (griegu: Περιφέρεια Ηπείρου, Periféreia Ipeírou), ye una de les actuales trece periferies de Grecia, qu'entiende una rexón xeográfico y tradicional del noroeste del país[1] Llinda: al este, coles actuales periferies de Macedonia Occidental y Tesalia; al sur, cola periferia de Grecia Occidental; al oeste, col mar Xónicu y la periferia d'Islles Xóniques; y al norte, con Albania. Ye parte de la rexón histórica más amplia d'Epiro, que s'asolapaba coles actuales Albania y Grecia, pero que güei s'atopa principalmente dientro de territoriu griegu.
La periferia tien una superficie de 9203,22 km² y en elcenso de 2011 cuntaba con 336 856 habitantes.
Dende la reforma alministrativa del plan Calícrates de 2011, esta région ye igualmente parte de la diócesis descentralizada d'Epiro-Macedonia occidental.
Organización alministrativa[editar | editar la fonte]
Epiro estremar en cuatro unidaes perifériques (enantes prefeutures, nomoi), que se subdividen en conceyos (dimoi). Les unidaes perifériques, que caltuvieron los mesmos llendes de les prefeutures, son: Thesprotia, Ioannina, Arta y Préveza.
En xineru de 2011, acordies cola reforma introducida pol Plan Calícrates[2] suprimiéronse les prefeutures que fueron reemplazaes poles unidaes perifériques. Los 76 antiguos conceyos y comunidaes fueron restructurados pa formar namái 18 nuevos conceyos.
El gobernador de la periferia, dende'l 1 de xineru de 2011, ye Alexandros Kachrimanis, que foi escoyíu nes eleiciones llocal de payares de 2010 polos partíos Nueva Democracia y Concentración Popular Ortodoxa.
Historia[editar | editar la fonte]
A pesar de delles revueltes (1854, 1878), la turcocracia en Epiro terminó'l 21 de febreru de 1913 con tomar de la ciudá d'Ioannina y l'anexón de la rexón per Grecia.
Esta rexón sufrió particularmente de la guerra civil que ye enllargar hasta 1949, ente monárquicos y comunistes.
Xeografía[editar | editar la fonte]
La periferia de Epiro o Epiro griegu, como tola rexón nel so conxuntu, ye abrupta y montascosa. Entiende la tierra de los antiguos molosos y tesprotos[3] y una pequeña parte de la tierra de los caonios, que la so mayor parte güei pertenez al sur d'Albania. Componer en gran parte de cordales montascosos, parte de los Alpes Dináricos. El puntu más altu de la rexón atopar nel monte Smolikas, a una altitú de 2646 msnm. Nel este, les montes Pindo que formen l'escayu dorsal de la parte continental de Grecia, dixebren el Epiro de les rexones tradicionales de Macedonia y Tesalia. La mayor parte de Epiro atopar nel llau de barloventu de les Pindo y los vientos procedentes del mar Xónicu faen que la rexón sía más lluviosa que cualesquier otra parte de Grecia.
La rexón ye pocu fértil y tien munchos llagos ensin emisarios (conocíu como endorreismo), como'l de Ioannina, una de les principales ciudaes. La llanura costera ye fértil. El relieve y el clima neváu aislan dacuando esta parte de Grecia pel hibiernu. Epiro ye conocida pola guapura del so paisaxe: los cantiles de piedra caliar de Tymphée, les gargüelos fondos de Vikos, los estensos montes de carbayu y coníferes qu'acompañen la ruta de Ioanina a Metsovo, un valle húmedu onde s'asitia'l santuariu de Zeus dodoneano.
Los parques nacionales del Vikos-Aoos y de Pindo tán asitiaos na unidá periférica de Ioannina. Dambes árees tienen pimpanos paisaxes d'esllumante guapura, según una amplia variedá de fauna y flora. El clima de Epiro ye principalmente alpín. La vexetación compónse principalmente d'especies de coníferes. La vida animal ye especialmente rica nesta área ya inclúi, ente otres especies, osos, llobos, foinos, venaos y llobos cervales.
Ciudaes[editar | editar la fonte]
Les llocalidaes más poblaes de la periferia de Epiro son:
Economía[editar | editar la fonte]
Epiro tien pocos recursos y el so terrén accidentáu fai difícil l'agricultura. Les oveyes y el llendo de cabra siempres fueron una actividá importante na rexón (Epiro apurre más del 45% de la carne nel mercáu griegu), pero paez qu'hai un amenorgamientu nos últimos años. El tabacu cultivar en tou Ioannina, y tamién hai daqué d'agricultura y pesca, pero la mayoría de los alimentos de la zona tienen de ser importaos de rexones más fértiles de Grecia. Epiro ye'l llar d'una serie de famoses marques de productos lácteos del país, que producen quesu feta ente otros. Otra área importante de la economía llocal ye'l turismu, especialmente l'ecu-turismu. La escepcional guapura natural de la zona, según los sos pintorescos pueblos y estilu de vida tradicional, fixeron de Epiro una importante atraición turística.
Demografía[editar | editar la fonte]
Cerca de 350.000 persones viven en Epiro. Acordies col censu de 2001, tien la población más baxa de les 13 periferies de Grecia. Esto debe en parte al impautu de les repitíes guerres nel sieglu XX, según la emigración en masa por cuenta de les condiciones económiques adverses. La ciudá capital y la más grande de la rexón ye Ioannina, onde vive casi un terciu de la población. La gran mayoría de la población son griegos, incluyendo aromunes. Tamién esiste un pequeñu númberu d'arbanites, nun númberu d'asentamientos nes unidaes perifériques de Tesprotia, Preveza (Tesprotiko) y Ioannina,[4] que s'identifiquen a si mesmos como griegos, al igual que les comunidaes arbanitas nel sur de Grecia.[5]
La delimitación de la frontera ente Grecia y Albania en 1913 dexó delles aldegues de población albanesa nel llau griegu de la frontera, según aldegues y ciudaes griegues en Epiro Septentrional, agora na actual Albania. Nel pasáu, la rexón costera de Tesprotia foi tamién el llar d'una minoría albanesa, que'l so númberu nun entepasaba de 25.000 en 1940, (albaneses caonios) xuntu colos griegos llocales.[6] Dempués de la guerra, el censu griegu de 1951 cuntó con un total de 127 musulmanes albaneses caonios en Epiro, ente qu'en 1986 cuntáronse 44 en Tesprotia.[7]
conceyos[editar | editar la fonte]
Na tabla que sigue recuéyense los 18 conceyos, ordenaos de norte a sur.
| Nome n'español | Nome griegu (Nome oficial) |
Área (km²) |
Población (2011) |
Densidá (hab/km²) |
Capital | Unidaes municipales | Unidá periférica |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Konitsa | Κόνιτσα (Δήμος Κόνιτσας) |
949,85 | 6362 | 6,70 | Konitsa | Aetomilitsa Distrato Fourka Konitsa Mastorocoria |
Ioánina |
| Pogoni | Πωγώνι (Δήμος Πωγωνίου) |
702,54 | 8960 | 12,75 | Kalpaki | Anu Kalamas Anu Pogoni Delvinaki Kalpaki Lavdani Pogoniani | |
| Zagori | Ζαγόρι (Δήμος Ζαγόρι) |
995,3 | 3724 | 6 | Asprangeli | Zagori Central Zagori Esti Papigko Tymfi Vovousa | |
| Metsovo | Μέτσοβο (Δήμος Μετσόβου) |
366,82 | 6196 | 16,89 | Metsovo | Egnatia Metsovo Milia | |
| Zitsa | Ζίτσα (Δήμος Ζίτσας) |
566,28 | 14 766 | 26,08 | Eleousa | Ekali Evrymenes Molossi Pasaronas Zitsa | |
| Ioannina | Ιωάννινα (Δήμος Ιωαννιτών) |
401,98 | 112 486 | 279,83 | Ioánina | Anatoli Bizáni Ioánina Isla de Ioánina Pamvotida Perama | |
| Dodoni | Δωδώνη (Δήμος Δωδώνης) |
662,99 | 9693 | 14,62 | Agia Kyriaki | Agios Dimitrios Dodoni Selles Lakka Suliu | |
| Tzoumerka Norte | Βορεία Τζουμέρκα (Δήμος Βορείων Τζουμέρκων) |
361,47 | 5714 | 15,80 | Pramanta | Kalarites Katsanocoria Matsouki Pramanda Sirako Tzoumerka Vathypedo | |
| Tzoumerka Central | Κεντρικά Τζουμέρκα (Δήμος Κεντρικών Τζουμέρκων) |
515,86 | 6178 | 11,98 | Vourgareli | Agnanda Athamania Melissourgi Theodoriana |
Arta |
| Arta | Άρτα (Δήμος Αρταίων) |
436,76 | 43 166 | 98,83 | | Arta | Amvrakikos Arta Filotei Vlajerna Xirovouni | |
| Nicolás Skufas | Νικόλαος Σκουφάς (Δήμος Νικολάου Σκουφά) |
225,94 | 12 753 | 56,44 | Peta | Arachthos Komméno Komboti Peta | |
| Georgios Karaiskakis | Γεώργιος Καραϊσκάκης (Δήμος Γεωργίου Καραϊσκάκη) |
466,72 | 5780 | 12,38 | Anu Kalentini | Georgios Karaiskakis Iraklia Tetrafylia | |
| Parga | Πάργα (Δήμος Πάργας) |
276,46 | 11 866 | 42,92 | Kanallaki | Fanari Parga |
Préveza |
| Ziros | Ζηρός (Δήμος Ζηρού) |
386,15 | 13 892 | 35,98 | Filippiada | Anogio Filippiada Kranea Thesprotiko | |
| Préveza | Πωγώνι (Δήμος Πωγωνίου) |
381,64 | 31 733 | 83,15 | Préveza | Louros Préveza Zalongo | |
| Filiates | Φιλιάτες (Δήμος Φιλιατών) |
590,61 | 7710 | 13,05 | Filiates | Filiates Sagiada |
Tesprótida |
| Souli | Σούλι (Δήμος Σουλίου) |
501,85 | 10 063 | 20,05 | Paramythia | Ajerondas Paramythia Souli | |
| Igoumenitsa | Ηγουμενίτσα (Δήμος Ηγουμενίτσας) |
426,59 | 25 814 | 60,51 | Igoumenitsa | Igumenitsa Margariti Parapotamos Perdika Syvota |
Ver tamién[editar | editar la fonte]
- Epiro, la rexón histórica.
- Epiro Septentrional, la parte del Epito tradicional agora parte d'Albania.
Notes[editar | editar la fonte]
- ↑ Π.Δ. 51/87 “Καθορισμός των Περιφερειών της Χώρας για το σχεδιασμό κ.λ.π. της Περιφερειακής Ανάπτυξης” (Determination of the Regions of the Country for the planning etc. of the development of the regions, Efimeris tis Kyverniseos ΦΕΚ A 26/06.03.1987
- ↑ Disponible en llinia en: Llei 3852/2010 Archived 2010-07-05 at the Wayback Machine.
- ↑ Winnifrith, T.J. Badlands-Borderland: A History of Southern Albania/Northern Epirus. London: Duckworth Publishers, 2003, ISBN 0-7156-3201-9, p. 8. "The Thesprotians lived in the western part of what is now Greek Epirus, the Molossians in the rest of Greek Epirus, and the Chaonians in the southern section of Southern Albania..."
- ↑ Euromosaic project. «L'arvanite/albanais en Grèce» (francés). Bruxeles: European Commission. Consultáu'l 8 de mayu de 2015.
- ↑ «Culture, Civilization, and Demarcation at the Northwest Borders of Greece». American Ethnologist 26: p. 196. 1999. doi:. https://www.scribd.com/doc/8520990/Culture-Civilization-And-Demarcation-at-the-Northwest-Borders-of-Greece. «Speaking Albanian, for example, is not a predictor with respect to other matters of identity .. There are also long standing Christian Albanian (or Arvanitika speaking) communities both in Epirus and the Florina district of Macedonia with unquestioned identification with the Greek nation. .. The Tschamides were both Christians and Muslims by the late 18th century [in the 20th century, Cham applies to Muslim only]».
- ↑ LIT Verlag Münster: Ethnologia Balkanica. Consultáu'l 27 de xunetu de 2014.
- ↑ Ktistakis, 1992: p. 8, 9 (citing Krapsitis V., 1986: Οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Θεσπρωτίας (The Muslim Chams of Thesprotia), Atenes, 1986, p. 181.
Referencies[editar | editar la fonte]
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Periferia de Epiro.- [http:// Páxina web oficial] Plantía:El icon
- Preveza Weather Station SV6GMQ - Live Weather Conditions (in English and Greek)
Datos: Q180484- Multimedia: Epirus (region)