Pedrosa de Duero
 Pedrosa de Duero | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| País |  España |
| Autonomía |  Castiella y Lleón |
| Provincia |  provincia de Burgos |
| Tipu d'entidá | conceyu d'España |
Alcaldesa de Pedrosa de Duero (es)  | Juana González Carrascal |
| Nome oficial | Pedrosa de Duero (es)[1] |
| Códigu postal |
09314 |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 41°42′42″N 3°59′13″W / 41.711666666667°N 3.9869444444444°O |
  Pedrosa de Duero Pedrosa de Duero (España) | |
| Superficie | 70 km² |
| Altitú | 844 m |
| Llenda con | |
| Demografía | |
| Población |
478 hab. (2023) - 276 homes (2019) - 208 muyeres (2019) |
| Porcentaxe |
0.13% de provincia de Burgos 0.02% de Castiella y Lleón 0% de España |
| Densidá | 6,83 hab/km² |
| Más información | |
| Estaya horaria | UTC+01:00 |
| pedrosadeduero.es | |
 | |
Pedrosa de Duero ye la denominación d'una villa y de un conceyu[2] nel partíu xudicial d'Aranda, contorna de la Ribera del Duero, provincia de Burgos, comunidá autónoma de Castiella y Llión, (España).
Carauterístiques xenerales[editar | editar la fonte]
Falta 85 km de la capital. Atópase cerca de Roa y d'Aranda de Duero.
El conceyu de Pedrosa de Duero, amás del pueblu homónimu, ta formáu por otres cuatro entidaes llocales menores:
Actividá económica[editar | editar la fonte]
N'en añu 2007 el presupuestu municipal xubió a 875.446,57 €.[3] La delda viva del conceyu de Pedrosa de Duero xubía a la cantidá de 205.000 euros a fecha 31 d'avientu de 2009.[4]
Pedrosa de Duero destaca polos sos vinos de la D.O. Ribera del Duero.
Historia[editar | editar la fonte]
El primer testimoniu documentáu ye del 22 d'avientu de 1143, cuando l'emperador Alfonsu VII concede'l fueru de Sepúlveda; más tarde dio un privilexu a los pobladores de la villa de Roa y surde “la Comunidá de Villa y Tierra de Roa”, donándo-yos a éstos les 33 aldegues de la so alfoz, ente les cualos atopábase, según lléese nel testu del fueru: “ Petrosiella”
Otra fecha a destacar na hestoria de Pedrosa ye'l 17 de marzu de 1295, la reina Dª Violante, vilba del rei Alfonsu X y madre de Sancho IV, declaró y robló la solemne Sentencia Arbitral, col fin d'iguar diferencies qu'había ente los vecinos de Roa y les sos aldegues, sobre la construcción de les muralles y la cerca de la villa, amás de sobre la manera de vendimiar y pastiar los ganaos nes viñes.
Primeramente'l conceyu de Roa nomó como apoderaos a los vecinos Pascual Pérez y Adán Vélez; polos pueblos fueron escoyíos Juan Vela de Quintanamanvirgo ente otros. Provistos de los sos credenciales y cartes, esos comisionados averar al Monesteriu de Valbuena, onde Dª Violante oyólos, aconseyó-yos sobre'l casu y cavilgó el so arbitrio, qu'apurrió a les partes por que lu cumplieren.
Tocantes a la vendimia, prohíbese que naide la realice, antes de lo que dexe'l conceyu de los pagos dedicaos al viñéu.
Fora d'ellos, va podese vendimiar cuando los sos dueños quixeren; dexa faéselo a la xente probe, por que remedie llueu los sos males, nos trés miércoles antecedentes a la fecha señalada, según veníase consintiendo.
Finalmente autorízase a meter los fataos nos majuelos, una vegada vendimiados toos, pero cada unu nel so pueblu.
La bona mano de Dª Violante consiguió la pacificación de los vecinos y el so llabor foi un precedente del llabor efectuáu na actualidá pol Conseyu Regulador de la Denominación d'Orixe Ribera del Duero.
Nel Censu de Vecinderos de la Corona de Castiella realizáu en 1591[5] denominar a Pedrosa, pertenecía a la Tierra de Roa, incluyida na provincia de Burgos. La comunidá cuntaba con 1.569 vecinos pecheros, correspondiendo 563 a la capital.
Mientres el s. XVII empecipiaron munchos espedientes de segregación, tamién nel s. XVIII nel reináu de Felipe V. Pedrosa de Duero llanzar a lo que paecía una aventura financiero y llegal, qu'en 1726 concluyir con ésitu.
Los vecinos de Pedrosa de Duero, plantegaron la so autonomía municipal, pela vía señorial.
La Villa que pertenecía a la Tierra de Roa,[6] tenía xurisdicción de señoríu exercida pol Duque de Siruela[7] quien nomaba'l so alcalde ordinariu.
Nel añu 1726, con autorización del decimoterceru conde de Siruela, D. Antonio de Velasco y de la Cueva, señor de Roa y de les sos aldegues y d'otros dominios, declarábase independiente de la xurisdicción de Roa, el so antiguu agregáu y adquier entós la categoría de Villa.
Del espediente estrayen dos datos fundamentales:
Primero: Que'l númberu de vecinos de Pedrosa de Duero en 1726 yera de 42.
Segundu: Que'l dineru percibíu pol Señor Conde de Siruela fueron 840 ducaos.
A la cayida del Antiguu Réxime queda constituyíu en conceyu constitucional,[8] nel partíu de Roa y perteneciente a la rexón de Castiella la Vieya; y nel Censu de la matrícula catastral consta que cuntaba con 72 llares y 216 vecinos.
Parroquia[editar | editar la fonte]
Ilesia católica de la Asunción de La nuesa Señora. La parroquia taba dedicada nun principiu a Ntra. Sra. L'Antigua, sicasí ente los sieglos XVI y XVII vinu a denominase Asunción de La nuesa Señora.
Consta que nel sieglu XIX, esta ilesia pertenecía al Obispáu de Osma, hasta que nel añu 1956 pasó a depender de la Diócesis de la so provincia, anguaño dependiente de la parroquia de Guzmán nel Arciprestalgu de Roa, diócesis de Burgos.[9]
La parroquia de l'Asunción de Ntra. Sra., presenta un interior de dos estilos; tardientu góticu l'ábside con bóveda nervada y separáu del restu del cuerpu per mediu d'un arcu apuntáu -onde s'atopa una inscripción que diz que l'añu 1723 realízase una reforma de la Ilesia-; barrocu'l cuerpu, con bóveda de lunetos y decoración xeométrica con florones centrales.
Tien el templu una nave única de planta de salón, estremada en cuatro tramos, estremaos por arcos fajones. A los pies atopa'l coru y nel llateral norte ábrese una pequeña capiya que guarda'l retablu de Santu Cristu.
Concédese'l permisu pa realizar la Capiya del Santu Cristu de Pedrosa el 13 de mayu de 1693, pa estimar los beneficios recibíos. Realízase a cuenta de les aportaciones del Conceyu y de la Cofradería de la Vera Cruz, que cuerren colos gastos que pudieren causase.
En 1726 revistióse'l templu con altares, imáxenes y cuadros. Nel Llibru de Fábrica nun nos esclaria quien foi l'autor, anque los espertos menten al maestru Juan Félix de Rivas.
El retablu principal tien cuatro columnes bien afataes, como correspuende al barrocu, qu'enmarquen la talla xuvenil y triunfante de María Asunta. Remata'l retablu un cuadru de la nuesa Señora de la Encina, d'interés artísticu y fecháu en 1740.
L'esterior del edificiu ye d'estilu renacentista.
La torre ta na cabecera del edificiu y ta estremada en tres cuerpos separaos por cornises; la cornisa del segundu y tercer cuerpu tán remataes por pináculos escurialenses.
Ente'l primera y segundu cuerpu atópase un pequeñu torrexón poligonal, que ye la escalera d'accesu al campanariu, qu'ésti s'atopa nel tercer cuerpu, nel que tán los vanos de les campanes, estremaos por pilastres remataes por pináculos escurialenses.
Como decoración tien un conxuntu de ventanes abocinadas, remataes n'arcu de mediu puntu rebaxaos o de llinies rectes, amás d'un circulo concéntricu.
La fachada principal ta estremada en cuatro tramos polos contrafuertes, con ventanes abocinadas y d'arcu de mediu puntu rebaxaos nel pisu cimeru, salvu nel primer cuerpu del que sale un pequeñu edificiu cuadrangular que ye la sacristía; nel terceru que ta la puerta principal, onde se xunieron los contrafuertes creáu un un arcu de mediu puntu rebaxáu que tien como piedra clave una cara humana, dichu arcu enmarca la portada renacentista que consta de, arcu de mediu puntu rebaxáu con piedra clave en forma de corona mariana, los tímpanos tán decoraos con motivos vexetales, un pocu más arriba ta'l entablamento con decoración xeométrica renacentista y rematando tola portada tien un frontón triangular con decoración xeométrica renacentista nel tímpanu y con una cruz nel vértiz cimeru, tol conxuntu ta delimitado con unes pilastres que rematen nunos pináculos escurialenses; d'últimes el cuartu amás de la ventana cimera, tien otra na planta baxa, abocinada y rectangular.
Tol cuerpu de la Ilesia ta rematáu con pináculos barrocos.
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ códigu INE-256
- ↑ Error de cita: La etiqueta
<ref>nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaespresupuestu - ↑ Delda del conceyu en 2009 según l'informe de delda viva llocal del Ministeriu d'Economía y Facienda d'España.
- ↑ Reseña publicación: Censu de la Corona de Castiella de 1591 [1]
- ↑ unu de de los catorce que formaben la Intendencia de Burgos mientres el periodu entendíu ente 1785 y 1833, tal como se recueye nel Censu de Floridablanca de 1787
- ↑ Juan de Velasco y la Cueva, 4ᵘ conde de SIRUELA, señor de la villa de Roa [2]
- ↑ Códigu INE 09256
- ↑ Guía Diocesana [3]
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Pedrosa de Duero 
.
Datos: Q1630628- Multimedia: Pedrosa de Duero