Saltar al conteníu

Organización territorial d'Arxelia

De Wikipedia

Arxelia ye una república semipresidencial. L'executivu ta encabezáu pol presidente y xefe d'Estáu (Abdelaziz Buteflika, reelixíu en 2004) que ye escoyíu cada cinco años, por sufraxu universal, a dos vueltes, o solo a un si dalgún candidatu consigue más del 50% de los votos na primer vuelta. El xefe de gobiernu ye'l Primer Ministru, nomáu pol presidente, al igual que'l gabinete ministerial.

Arxelia estremar en 48 provincies (wilayah), 553 distritos (daerah/daira) y 1.541 conceyos (baladiyah). Cada provincia, distritu y conceyu ta alministráu pola so capital, que suel ser la ciudá más grande.

Esisten 48 provincies (wilayas, singular: wilaya)dende 1983;

Mapa de les provincies d'Arxelia ordenaes según la numberación oficial.
  1. Adrar
  2. Chlef
  3. Laghouat
  4. Oum El Bouaghi
  5. Batna
  6. Béjaia
  7. Biskra
  8. Béchar
  9. Blida
  10. Bouira
  11. Tamanrasset
  12. Tébessa
  13. Tlemcen
  14. Tiaret
  15. Tizi Ouzou
  16. Arxel
  17. Djelfa
  18. Jijel
  19. Sétif
  20. Saïda
  21. Skikda
  22. Sidi Bel Abbès
  23. Annaba
  24. Guelma
  25. Constantine
  26. Médéa
  27. Mostaganem
  28. Msila
  29. Mascara
  30. Ouargla
  31. Orán
  32. El Bayadh
  33. Illizi
  34. Bordj Bou Arreridj
  35. Boumerdès
  36. El Tarf
  37. Tinduf
  38. Tissemsilt
  39. El Oued
  40. Khenchela
  41. Souk Ahras
  42. Tipasa
  43. Mila
  44. Ain Defla
  45. Naâma
  46. Ain Temouchent
  47. Ghardaia
  48. Relizane

La máxima instancia xudicial ye'l Tribunal Supremu. El llexislativu ta compuestu por un parllamentu bicameral que consta de l'Asamblea Nacional Popular (al-Maylis al-Sha'abi al-Watani/Assemblée populaire nationale) con 380 miembros, escoyíos cada cinco años en circunscripciones plurinominales por representación proporcional (ocho asientos na Asamblea Nacional tán acutaos pa los arxelinos residentes fuera del país), y pol Conseyu de la Nación (al-Maylis al-Umma/Conseil de la Nation), que ta compuestu por 144 miembros, 96 escoyíos polos conseyos comunales y 48 escoyíos direutamente pol presidente. Alministrativamente, el país, que la so capital ye Arxel (Al-Yaza´dir), estremar en 48 wilayas o provincies.

La relixón del Estáu ye l'islam sunní, y la llingua oficial ye'l árabe, anque'l francés ye llargamente utilizáu, y el tamazight, llingua bereber falada fundamentalmente na rexón de Cabilia, aspira a la condición de llingua oficial. Igualmente esisten otres llingües d'orixe bereber menos espublizaes, como'l chaoui y el tuerghi.

Arxelia independizar de Francia en 1962, tres ochos años de guerra. Francia colonizara a Arxelia dende 1813 y Arxelia foi considerada alministrativamente parte de la mesma Francia, de la que yera un departamentu. La llucha pola independencia foi empecipiada y llevada a cabu pol FLN (Front de libération nationale, Frente de Lliberación Nacional) y pola ALN (Armée de libération nationale, Exércitu de Lliberación Nacional). Esto va marcar la futura historia del país, una y bones el FLN foi'l partíu únicu hasta 1989, y l'exércitu va tener un poder decisivo na direición del país.

Mientres la Guerra d'Independencia d'Arxelia, el FLN adoptó un sistema organizativo estremáu en 6 wilayas numberaes:

  1. Aurés
  2. Constantine
  3. Kabylie
  4. Arxel
  5. Orán
  6. Sáḥara

siendo Francia llamada, dacuando, "wilaya 7".

Tres la independencia, Arxelia retuvo les sos 15 antiguos departamentos franceses, que se convirtieron en wilayas, con dellos cambeos de nome:

  1. Arxel
  2. Annaba
  3. Aurés
  4. Constantine
  5. El Asnam
  6. Médéa
  7. Mostaganem
  8. Oasis (El Wahat)
  9. Orán
  10. Saïda
  11. Saoura
  12. Setif
  13. Tiaret
  14. Tizi-Ouzou
  15. Tlemcen

Les 15 wilayas reorganizar pa formar 31:

  • Adrar
  • Chlef
  • Laghouat
  • Oum el-Bouaghi
  • Batna
  • Béjaïa
  • Biskra
  • Béchar
  • Blida
  • Bouira
  • Tamanghasset
  • Tébessa
  • Tlemcen
  • Tiaret
  • Tizi Ouzou
  • Algiers
  • Djelfa
  • Jijel
  • Sétif
  • Saïda
  • Skikda
  • Sidi Bel Abbès
  • Annaba
  • Guelma
  • Constantine
  • Médéa
  • Mostaganem
  • M'Sila
  • Mascara
  • Ouargla


Referencies

[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]